Από το Blog του Πυθαγόρα Τόμος Β! http://pythagorass151.blogspot.gr/

 

Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια στα 1954 όπου έζησε μόλις τέσσαρα χρόνια και ορφάνεψε από πατέρα στο Χελουάν το 1961. Τέταρτος από εξ αδέλφια γνώρισε τι σημαίνει φτώχεια και ανέχεια αφού μεγάλωσε κυρίως στα προνοιακά  βοηθήματα που πρόσφεραν οι ομογενείς της παροικίας με τα σωματεία που λειτουργούσαν τότε.

Άλλοτε μέσα και άλλοτε έξω από τα ορφανοτροφεία και τα ιδρύματα τελείωσε το δημοτικό στην Αμπέτειο το 1966 και την Ξενάκειο στα 1970, ίσως είναι το μοναδικό ελληνόπουλο που εργάστηκε στο γκαράζ της Αμπετείου Σχολής τα καλοκαίρια του 67-68-69 πλάι στον Μπάρμπα Κώστα από τον οποίο χόρτασε σφαλιάρα χάριν παιδαγωγίας. Υπήρξε Ναυτοπρόσκοπος στην Εφορία Νείλου.

Τον Αύγουστο του 1970 ήρθε στην Ελλάδα και από διάφορες συγκυρίες βρέθηκε να ζει μόνος τον επόμενο χρόνο στον Βύρωνα σε ηλικία 17 χρονών κάνοντας διάφορες εργασίες. Στρατεύτηκε το Ιανουάριο του 1974 και υπηρέτησε στους Πεζοναύτες ως ο Ελεύθερος σκοπευτής του τρίτου λόχου του  521 Τ/Π του 32 Συντάγματος. Μετά ασχολήθηκε με το εμπόριο όπου οικονομούσε πολλά χρήματα, μέχρι που διάβασε ένα βιβλίο και άλλαξε η ζωή του με την απόφαση να μονάσει, τίτλος του βιβλίου «Μια βραδιά στην έρημο του Όρους», ήταν τότε καλοκαίρι του 1984, παρατάει λοιπόν τα πάντα και καταλήγει να καρεί μοναχός στην Μονή του Μεγάλου Μετεώρου. Ο αυθορμητισμός και η αγωνιστικότητα του είναι η αιτία που βρίσκεται τέσσαρα χρόνια αργότερα στην Κρήτη και στο μεγάλο μοναστήρι του Επανωσήφη. Βρήκε στοργή και νουθεσία από τον Γέροντα Αρχιμανδρίτη Αρσένιο Σπυριδάκη, στον οποίο υποτάγηκε και τον υπηρέτησε μέχρι την κοίμηση του, γηροκομώντας τον. Ασχολήθηκε με την αγιογραφία και με την προτροπή και την ευλογία του χειροτονήθηκε και παπάς το 1990 σε ηλικία 36 ετών.

Διορίστηκε εφημέριος στο προσφυγικό χωριό (Δαμάνια). Στα επτά χρόνια που διακόνησε εκεί, δημιούργησε κέντρο νεότητας και ένα πρότυπο κέντρο εκμαθήσεως ηλεκτρονικών υπολογιστών, πρωτόγνωρες καταστάσεις τότε, παράλληλα αναστήλωσε την παλιά εκκλησία και ανακαίνισε εκ βάθρων τον καθεδρικό Ναό και επιχρύσωσε το τέμπλο με προσωπική εργασία, εγκαινίασε τον ναό κοιμητηριού και ανήγειρε μνημείο για τους σφαγιασθέντες στην Μικρα Ασία.

 Χάρη της δραστηριότητος τον απέσπασαν στη Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης και συνέβαλε στην διοργάνωση του Επικοινωνιακού και Μορφωτικού Ιδρύματος ως εντεταλμένος της Εκκλησιαστικής κληρονομιάς. Τα Χριστούγεννα του 1999 για πρώτη φορά παγκοσμίως αναρτάται η Καινή Διαθήκη στο διαδίκτυο στην Ελληνική γλώσσα πληκτρολογημένη και έτοιμη για εργασία από την Αρχιεπισκοπή Κρήτης και είναι έργο δικό του. Αυτή η Καινή Διαθήκη μαζί με το Εορτολόγιο σε βάση δεδομένων (και αυτό δικό του έργο) υπήρξε και η επίσημη συμμετοχή της Εκκλησίας  Κρήτης στους εορτασμούς του Ιωβηλαίου το 2000.   

 Έφερε σε πέρας την καταγραφή της Αρχιεπισκοπής δημοσιεύοντας 8.500 αντικείμενα που βρίσκονταν σε περίπου 1000 ναούς και εξωκλήσια συνολικά σε 165 τόμους, αυτό που σήμερα ονομάζεται «αρχείο Αρχιμανδρίτου Νεκταρίου Γκίνου». Στο ενεργητικό του έχει ακόμη τέσσερα ιεραποστολικά ταξίδια με τελευταίο εκείνο της Τεχεράνης το 2001 το οποίο έφερε την υπερκόπωση. Ήταν το πρώτο ράγισμα στο γυαλί.

Αποσύρθηκε στην Σάμο στο κάθισμα Άγιος Νικόλαος του Κουρουντερέ, και μόλις οι δυνάμεις του επέστρεψαν άρχισε την αποτύπωση της Σάμου, εργασία που δεν τελείωσε επειδή προέκυψαν τα αναπνευστικά προβλήματα με τα οποία παλεύει ακόμα.  Παρά ταύτα εργάζεται και ολοκληρώνει το έργο της Καινής Διαθήκης μαζί με την Παλαιά και εκδίδεται από την Μητρόπολη Σάμου 2007 ως «Η Αγία Γραφή ψηφιακά χαρτογραφημένη». Ήταν το τελευταίο έργο πριν ασχοληθεί με τα Blogs και Sites, όπου τυχαία ανακάλυψε του συμπατριώτες του και ήλθε σε επαφή με αυτούς.

Τα Χριστούγεννα 2010 επιστρέφει στην Κρήτη και ησυχάζει πλέον στην Ιερά Μονή Απεζανών, προκειμένου να είναι δίπλα στον νοσοκομείο που ρυθμίζει τον αναπνευστήρα.

 

 

Εισαγωγή

Όταν τυπώθηκε ο πρώτος τόμος από το Blog του Πυθαγόρα, δεν περίμενα τέτοια ανταπόκριση από εκείνους που τον διάβασαν. Έγινε και επίσημη παρουσίαση στον Σύνδεσμο των Αιγυπτιωτών από το Σύλλογο Ελλήνων Καΐρου, με κύριο ομιλητή τον Νικόλα Στρατή. Το κείμενο της παρουσίασης το παραθέτω. Μετά την ανάγνωση του ξαναδιάβασα και εγώ τα γραφόμενα στο βιβλίο και τα είδα από άλλο πρίσμα. Το κείμενο αυτό ήταν της Κυρίας Χρυσάνθης Στρατή η οποία θα έκανε και την παρουσίαση, αλλά λόγοι ανωτέρας βίας την ανάγκασαν να απουσιάσει. Με δεδομένο πως είναι απίθανο να ξαναγίνει αυτού του είδους παρουσίαση και αυτού του επιπέδου, παρεκάλεσα την Κυρία Χρυσάνθη να προλογίσει αυτόν τον τόμο.

Ο πρώτος τόμος ήταν όντως «ἀτάκτως ἐρριμμένα», ο δεύτερος δεν είναι. Βρήκα την ευκαιρία να το διασκεδάσω, να βάλω χρώματα και φωτογραφίες, πίνακα περιεχομένων και να υπάρχει μια στοιχειώδης ταξινόμηση, όσο μπορεί να γίνει με τόσα ανόμοια θέματα, τοποθετώντας τελευταίο τον «Γιάννη Καραγιάννη του Ιωάννου».

Πρόλογος

Χρυσάνθης Στρατή

Ο πρόλογος στον δεύτερο τόμο του Πυθαγόρα δεν μπορεί να ακολουθήσει την αναλυτική πορεία που είχε δοθεί στην παρουσίαση του πρώτου τόμου.

 Τι θα προσέφερε τώρα η χαρτογράφηση των σημαντικώτερων κομματιών του νέου τόμου σε αυτούς τους αναγνώστες που έχουν ήδη διαπιστώσει από τον πρώτο τόμο ότι τα θέματα που διαλέγει ο συγγραφέας διαπερνούν κάθε σύνορο ομοιογένειας που θα διενοείτο να επιβάλει ένας εκδότης;

Έχετε και αυτήν την φορά να αναμετρηθείτε με όλων των κατηγοριών τις ηθικές επισημάνσεις του συγγραφέα καθώς εκθέτει τα ελαττώματα και τα κίνητρα των ηρώων του.

Αν νομίσατε στον πρώτο τόμο ότι καλύψατε το σύνολο των ιδεών που εκείνος θεωρεί σπουδαίες και γι αυτό τις επαναφέρει με νέες τοποθετήσεις ιστορίες και διηγήσεις, θα διαψευστείτε τώρα κατά το ήμισυ τουλάχιστον. Ιδέες που φαινομενικά είχαν εξαντληθεί στον πρώτο τόμο, δοκιμάζονται σε νέου τύπου εντάσεις και καταστάσεις για να εμπλουτισθούν και να αποκαλυφθεί ότι το βάθος τους ήταν αρκετά μεγαλύτερο.

Βέβαια η γλώσσα, που με την ταπεινοφροσύνη του επιμένει να υιοθετεί στις ιστορίες του ο συγγραφέας και τις κάνει να μοιάζουν με ιστοριούλες ελαφρώς ξεπερασμένες, άλλες εντυπώσεις δημιουργούν.

Θα δικαιολογούσα το μέγεθος του γηπέδου που καλείται ακριβώς εξ αιτίας της απλής γλώσσας να τρέξει ο αναγνώστης για να δει με τα ίδια του τα μάτια στην μπάλα να μπαίνει στο απέναντι τέρμα, λέγοντας μάλλον ο συγγραφέας θεωρεί αδικαιολόγητο πλουτισμό ενός αναγνώστου την μεθοδική παράθεση ιδεολογικών αναλύσεως προς εκμάθηση. Δεν το θέλει έτσι. Θέλει οι ιστορίες του, απλά δοσμένες αλλά στιβαρά καθοδηγημένες από αυτόν, να μεταφραστούν ιδεολογικά στο μυαλό του κάθε αναγνώστου με επιλογή εύκολων ή δύσκολων λέξεων και απλών ή σύνθετων εννοιών από το πνευματικό οπλοστάσιο του ίδιου του αναγνώστου.

Όλοι την χρειαζόμαστε αυτήν την άσκηση-παραίνεση να διερευνούμε εμείς οι ίδιοι με τον δικό μας πνευματικό και λεκτικό πλούτο, όποιος είναι, τις πρωτόγνωρες κοινωνικές και οικογενειακές καταστάσεις που διαρκώς πολλαπλασιάζονται τώρα τελευταία στην ζωή μας.

Είμαι σίγουρη ότι αν είχε προλάβει ο συγγραφέας τα δελτία ειδήσεων της Πέμπτης 21ης Ιουλίου, όταν ελήφθησαν σε διάσκεψη κορυφής οι αποφάσεις για την αντιμετώπιση του χρέους της Ελλάδος με επιμήκυνση του χρόνου εξόφλησης στα 15 έτη κλπ. κλπ., θα είχε αποφασίσει να γράψει κάτι πάνω σε αυτό, δίνοντας του τίτλο ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗ ΧΡΕΩΚΟΠΙΑ. Και τότε, σίγουρα, χάρις στην ιστοριούλα που θα ταίριαζε στην περίπτωση και στο θέμα αυτό, η δική μας άγνοια ως προς το τι κρύβεται πίσω από όλα όσα μας λένε και ποιοί κερδίζουν, θα καλυπτόταν πολύ ουσιαστικά.

Το μεγάλο σε έκταση διήγημα του «Ο τσαντάκιας και η Ερατώ» δείχνει καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο κομμάτι του πόσο καλά κατέχει τα της οικονομικής ζωής, αλλά και το πόσα σημαντικά ζητήματα κρύβονται πίσω από τις φαινομενικά καθαρά υλικές πτυχές αυτού του παιχνιδιού με το χρήμα.

Και το απροσδόκητο τέλος αυτού ακριβώς του διηγήματος δείχνει την απόφαση του συγγραφέα να ξεκαθαρίζει ότι τα ασύμβατα και τα αφύσικα έχουν σύντομη ζωή, ό,τι κι αν υποθέτει ή ελπίζει καθένας από εμάς.

Αλλά και το άρθρο του στην σελίδα 49 με τίτλο ΕΠΟΙΚΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ, κάνει θαύματα ως προς την ακατανόητη σε όλους μας πλέον ένταση και επικινδυνότητα που έχει λάβει η υπόθεση της ασταμάτητης εισόδου παρανόμων μεταναστών στην χώρα μας.

Οφείλω βεβαίως να αντισταθμίσω τα αισθήματα ευθύνης ή προβληματισμού που μας επιβαρύνουν σε διάφορες από τις ιστορίες του, με τις ισοδύναμες χαρές από την ανάλαφρη γλώσσα που χρησιμοποιεί για να δώσει άλλες στιγμές του ανθρώπινου βίου και να θυμίσει ότι έχουμε και την υποχρέωση να χαιρόμαστε το παραμικρόν, για να θυμίσω την ρήση «φύλαξε το παραμικρόν» που γνωρίσαμε στον πρώτο τόμο.

Δεν την συκοφαντεί την ομορφιά της ζωής ο συγγραφέας, για να περάσει τα μηνύματα του περί ταπεινοφροσύνης και ευθύνης καθενός από εμάς απέναντι σε όλους τους άλλους.

Το αντίθετο. Όσο περισσότερο προεκτείνονται σε σελίδες κάποιες από τις ιστορίες που εξελίσσονται ευχάριστα και επιτυχημένα, πριν ξεσπάσει παρά κάτω κάποια καταιγίδα, τόσο περισσότερο μας καλεί να εμπεδώσουμε το γεγονός ότι η εξιστόρηση των πρακτικών μιας περιόδου ζωής δίνει θλίψη, αλλά ο άνθρωπος σε όλην αυτήν την περίοδο κατά κανόνα δρέπει καθημερινές χαρές, απαραίτητες για την συνέχιση της διαδρομής του και στον χρόνο αλλά και στον χώρο, που τόσο αρέσκεται ο συγγραφέας να τον αλλάζει κατά την διάρκεια των περιπετειών και περιπλανήσεων των ηρώων του.

Ένα καινούργιο, μεγάλο και σπουδαίο ταξίδι είναι ο δεύτερος τόμος του Πυθαγόρα. Καπετάνιος ο συγγραφέας και θάλασσες οι καταστάσεις της ζωής που έχουμε ή δεν έχουμε βιώσει εμείς οι ίδιοι προσωπικά.

Μόνο που το πλοίο του καπετάνιου δεν είναι σαν τα συνηθισμένα. Είναι μια κιβωτός. Η κιβωτός των γνώσεων του πατρός Νεκταρίου.

Η παρουσίαση στην πράξη

Βρέθηκα στην φιλόξενη αίθουσα του ΣΑΕ, για την εκδήλωση της παρουσιάσεως του βιβλίου από τον ΣΕΚ, λιγάκι απορημένος αλλά όχι τρακαρισμένος, επειδή μου περισσεύει το θράσος. Δεν γνώριζα πώς να ανταποδώσω την τιμή που γινότανε, αλλά τελικά βρήκα την λύση: Εκείνη την ημέρα δεν έφαγα καθόλου και τίμησα ανάλογα και με το παραπάνω τα προσφερθέντα εδέσματα. Ο εκλεκτός φίλος μας Νικόλας Στρατής ανέλαβε να κάνει την παρουσίαση αφού η Κυρία Χρυσάνθη  εκτάκτως έπρεπε να ταξιδεύσει για την Κύπρο. Παραθέτω παρακάτω το κείμενο του και τον ευχαριστώ δεόντως.

                     Πρόλογος

Κυρίες και κύριοι:

Η σχέση μου με τον συγγραφέα του βιβλίου ΑΠΟ ΤΟ BLOG ΤΟΥ ΠΥΘΑΓΟΡΑ είναι η πιο αρμόζουσα για να παρουσιάσει κανείς το έργο ενός συγγραφέα με τόσο πλατειά και βαθειά γνώση της ζωής και της ανθρώπινης ψυχής.

Ο συγγραφέας και εγώ είμαστε φίλοι από παιδιά. Η παρουσίαση γίνεται από εμένα όχι ως φίλο του συγγραφέα, αλλά ως φίλο και θαυμαστή του συγκεκριμένου βιβλίου, το οποίο  θέλω να το συστήσω σε όσους μπορώ για να το απολαύσουν και να το θαυμάσουν και αυτοί. Υποχρέωσα φυσικά τον εαυτό μου να δείξει  περισσή αντικειμενικότητα, αλλά όπως και να το κάνουμε αυτά που θα σας πω απόψε στηρίζονται σε όσα επί χρόνια αντιλαμβάνομαι και εισπράττω από την όλη προσωπικότητα αλλά και τα κείμενα του συγγραφέα.

Αν υποθέσετε ότι επιστράτευσα τις άριστες των δυνατοτήτων μου για να αποδώσω την αλήθεια για τον συγγραφέα και το έργο του, θα πέσετε έξω.

Αντιθέτως, ενήργησα με συνεχή αυτοέλεγχο και με προσοχή να μην υπερβάλω πουθενά παρόλο που θα έλεγα μόνον αλήθεια. Διότι κινδύνευα να κάνω αυτό που ο ίδιος ο συγγραφέας δεν θέλει ποτέ να γίνεται από πλευράς του. Δηλαδή πρόσεξα πάρα πολύ να μην επιτρέψω στον εαυτό μου υπέρμετρους επαίνους και εξυψώσεις της αξίας των κειμένων του συγγραφέα.

Πρόσεξα επίσης  να μην τολμήσω να υμνήσω έστω και στο ελάχιστο την προσωπικότητα του.

Μετά από ένα σύντομο βιογραφικό που ξεκινά έτσι:

Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το1954 όπου έζησε μόλις 4 χρόνια και ορφάνεψε από πατέρα το 1961 στο Χελουάν ένα προάστιο του Καΐρου….

Συνεχίζει:

Στον πρόλογο του εξηγεί πώς γεννήθηκε ένα βιβλίο ΜΕΤΑ και όχι ΠΡΙΝ από τα ψηφιακά του έργα.

 «Άκουσα» γράφει «λίγα παράπονα από φίλους συνομήλικους που δεν έχουν καθόλου καλές σχέσεις με την τεχνολογία και τους υπολογιστές. Μια κυρία ειδικά μου έλεγε πως εκτός από το διάβασμα μερακλώνεις ακόμα και με από την μυρουδιά του τυπωμένου χαρτιού.»

Και συνεχίζει «Οφείλω να ευχαριστήσω δεόντως εκείνους τους φίλους που με παρότρυναν να εκδώσω αυτό το έργο, αρχίζοντας από τον Αίαντα κλπ. κλπ.»

Στα χέρια μας λοιπόν αυτό το βιβλίο έφτασε ως χάρτινη ενσάρκωση ψηφιακών pixels από οθόνες ανοιγμένες στο blog του Πυθαγόρα.

Ας ευχαριστήσουμε κι εμείς με την σειρά μας τον Θεό που έκαμψε την εκ ταπεινοφροσύνης αντίσταση του συγγραφέα και δέχθηκε εν τέλει να «δέσει» σε βιβλίο μερικά από τα κείμενα του, που κυκλοφορούσαν τελείως ελεύθερα και ανεξάρτητα το ένα από το άλλο μέσα στον κυβερνοχώρο.

Η Βασική αγωνία του συγγραφέα

Όταν θα αρχίσετε με την σειρά σας κι εσείς που με ακούτε απόψε να διαβάζετε το βιβλίο αυτό, θα διαπιστώσετε πόσο ακατάπαυστη είναι η αγωνία του συγγραφέα μήπως ξεπηδήσει μέσα από τους σχοινοτενείς ειρμούς του κάποιος σχηματισμός γνώμης εκ μέρους των αναγνωστών του, ότι δεν είναι επαρκώς ταπεινόφρων. Εξ αιτίας αυτής της αγωνίας δεν διστάζει κάθε τόσο να διακόψει τους ειρμούς του, προκειμένου να ανοίξει μια ηθικής φύσεως παρένθεση ώστε να ξεκαθαρίσει τα κίνητρα του επί της συγκεκριμένης γραφής, και εν συνεχεία να κλείσει αυτήν την παρένθεση άνευ απολογίας που διέσπασε την προσοχή μας με κάτι που το ξέραμε ήδη για αυτόν. Αμέσως μετά, ξαναπιάνει το νήμα και μας οδηγεί μέχρι την έξοδο από το σπήλαιο της πραγματικότητας, την οποίαν σχολίαζε προ της διακοπής και μας είχε προσκαλέσει να συλλογιστούμε άλλοτε την ασχήμια της, άλλοτε τους κινδύνους της, άλλοτε την ομορφιά της και άλλοτε τις απολαύσεις της.

Επιλεκτική παράθεση μερικών από τα πολλά και σημαντικά κείμενα του βιβλίου:

Είναι σχεδόν ακατόρθωτο μέσα στον σύντομο χρόνο που μου παρέχεται να αναπτύξω «νοήματα, συμπεράσματα, διδάγματα» από τα γραφόμενα του συγγραφέα.

Διότι είναι τόσα πολλά - μα και τόσο σημαντικά - που φοβάμαι μήπως κάτι παραλείψω και τον αδικήσω...

Θα επιλέξω όμως μερικά να σας παραθέσω, γιατί θεωρώ πως είναι κίνητρο  για να αποκτήσετε και εσείς αυτό το βιβλίο, του οποίου η ανάγνωση μας δίνει μάθηση, εξερεύνηση, προβληματισμούς και συμπεράσματα.

Η τεράστια σημασία του Πάζλ, του πρώτου του, κειμένου στο βιβλίο.

Στο πρώτο κείμενο του με τίτλο ΕΙΜΑΙ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΜΑΙ ΣΤΟ ΠΑΖΛ στην σελίδα 5, αιφνιδιάζει ως θεολόγος, αφού υποκρίνεται ότι μιλάει αλαζονικά χωρίς να έχει εξασφαλίσει την έγκριση μας να κάνει κάτι τέτοιο.

Δικαιολογείται όμως διότι τον συγχωρούμε στις αμέσως επόμενες γραμμές του. Ας πούμε ότι μπλοφάρισε στις πρώτες γραμμές, για να μας κάνει πολύ σοφότερους στις επόμενες.

Αρχίζει το κείμενο του προκλητικά

«Αυτός που είμαι, είμαι, και πρέπει να προσπαθώ να βελτιωθώ προς όφελος δικό μου. Όμως νομίζω πως είμαι το κάτι άλλο, είμαι σπουδαιότερος από ό,τι μου αναγνωρίζουν οι άλλοι.»

Στην συνέχεια ανατρέπει την ΠΡΟΚΛΗΣΗ με ΥΠΟΚΛΙΣΗ ενώπιον όλης της κοινωνίας.

 «Μου διαφεύγει μια λεπτομέρεια. Η κοινωνία είναι ένα πάζλ, και εγώ ένα κομματάκι αυτής της κοινωνίας που η θέση του είναι καθορισμένη μέσα στο σύνολο, ακόμα και γωνία να είμαι συνολικά υπάρχουν τέσσερις.»

Δεν είχα διαβάσει ακόμα την νουβέλα του Η ΗΡΩ ΚΑΙ Ο ΒΑΣΙΛΗΣ που εκτίθεται στις σελίδες 104 – 146 του βιβλίου του, την στιγμή που υπέστην τον αιφνιδιασμό από την μπλόφα του ΠΑΖΛ.

Εκ των υστέρων συνέλαβα ότι ο συγγραφέας  ειδοποιούσε τους αναγνώστες του από το ΠΡΩΤΟ του κείμενο, το ΠΑΖΛ, ότι το ΥΣΤΕΡΟ και σημαντικότατο κείμενο του, η νουβέλα του για την Ηρώ και τον Βασίλη, έδειχνε ακριβώς αυτό.

Δηλαδή το κάθε πρόσωπο της νουβέλας να χάνει κάποια στιγμή την ισορροπία της ζωής του, ακριβώς επειδή αργά ή γρήγορα του διέφευγε η  λεπτομέρεια του ΠΑΖΛ.

Ότι ήταν και αυτός ή αυτή, ως πρόσωπο, ένα κομματάκι αυτής της κοινωνίας, που η θέση του είναι καθορισμένη μέσα στο σύνολο.

Το Πάζλ της Ελληνικής Παροικίας

Θα αναφερθώ μόνον σε ένα από τα πρόσωπα της νουβέλας, τον Κυριάκο Μπαλωμένο (σελ. 104) προύχοντα της Ελληνικής Παροικίας που άλλαξε το ριζικό του ορφανού Βασίλη στην αρχή της νουβέλας.

 Προς το τέλος της νουβέλας (σελ. 136) διαβάζουμε:

«Ο Μπαλωμένος γύρισε προς τον Βασίλη και άρχισε να του εξιστορεί τα διατρέξαντα. Μετά την φυγή της κόρης του Ηρώς δεν είχε πρόσωπο να κυκλοφορεί στην κοινωνία και αποφάσισε να έρθει στην Ελλάδα με δύο στόχους, ο ένας να μπορέσει ευκολότερα το κορίτσι του να επιστρέψει στο σπίτι του και ο δεύτερος, να τακτοποιηθεί ο γιός του ο Άρης, που δεν ήταν ιδιαίτερα ευφυής και τσακωνότανε συνέχεια με τον άλλο γιό του τον Αλέξανδρο».

Τότε μόνον αντιλαμβανόμαστε γιατί προέταξε το ΠΑΖΛ ο συγγραφέας.

Μολονότι αποδεικνύει ως Πυθαγόρας, προετοιμάζει ως Ευκλείδης την ισχύ της αποδείξεως του.

Πρώτα διετύπωσε ένα αξίωμα:

«Η κοινωνία είναι ένα πάζλ, και ο καθένας μας ένα κομματάκι αυτής της κοινωνίας που η θέση του είναι καθορισμένη μέσα στο σύνολο, ακόμα και γωνία να είναι συνολικά υπάρχουν τέσσερις.»

Μετά, στην νουβέλα του, έλυσε μια άσκηση – ας την ονομάσουμε – για κάθε πρόσωπο χρησιμοποιώντας την ιστορία του ως παράδειγμα, προκειμένου να γίνει κατανοητό το αξίωμα του.

Έδειξε π.χ. το γιατί ο πολύς Κυριάκος Μπαλωμένος έχασε και τον δικό του εαυτό, όταν έφυγε από την θέση του προύχοντα που του αναλογούσε στο πάζλ της κοινωνίας της Ελληνικής Παροικίας, ντρεπόμενος να είναι μέλος της μετά την φυγή της κόρης του από το δική της θέση στο πάζλ της ίδιας αυτής κοινωνίας.

Υπέθεσε ο Μπαλωμένος ότι προύχοντας ων στο ένα πάζλ, αυτό της Ελληνικής Παροικίας, θα κατελάμβανε αυτομάτως κάποια ανάλογη θέση και στο πάζλ της κοινωνίας της Ελλάδας. Πόσο είχε πλανηθεί...

Αλλά και να μην είχε λαθέψει σε αυτήν του την ιδέα, είχε λαθέψει πολύ στον άλλο συλλογισμό και στόχο του για την Ηρώ.

Η κόρη του ήταν κάτι σημαντικό για την κοινωνία της Παροικίας, όσο ήταν κόρη του προύχοντα.

Όταν ήρθε στην Ελλάδα και έγινε ένα από τα πολλά μοντέλα που χρησιμοποιούσαν οι διαφημιστές, μεταμορφώθηκε σε κάτι ασήμαντο και αναλώσιμο για την κοινωνία της Ελλάδας.

Προσερχόμενος εν συνεχεία και ο ίδιος ο Μπαλωμένος στην κοινωνία αυτή της Ελλάδας και αυτο-υποβιββαζόμενος στο νέο αυτό πάζλ, τι ελπίδες είχε να αλλάξει την μοίρα της κόρης του, αφού εκείνη είχε εκμηδενίσει το όνομα της και αφού το δικό του όνομα ήταν άγνωστο στην κοινωνία της Ελλάδας;

Σκέπτομαι ότι και εγώ και πολλοί από εσάς στο ακροατήριο, έχουν προσωπικά βιώματα σαν αυτά του ήρωα της νουβέλας Κυριάκου Μπαλωμένου.

Σκέπτομαι ακόμα ότι κατά την δική σας προσωπική ανάγνωση της νουβέλας Η ΗΡΩ ΚΑΙ Ο ΒΑΣΙΛΗΣ, θα επισημάνετε ζητήματα μεγάλης σημασίας για εσάς τους ίδιους και καλό είναι να μην επεκταθώ άλλο εγώ εδώ στην παρουσίαση μου επ’ αυτής.

ΤΑΠΕΙΝΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΗΦΑΝΟΙ

Ποιητική παραίνεση του συγγραφέα να ξεφορτωθούμε τον εγωισμό μας.

Το αμέσως επόμενο – δεύτερο – κείμενο του με τίτλο ΤΑΠΕΙΝΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΗΦΑΝΟΙ στην σελίδα 5 αντί του αιφνιδιασμού χρησιμοποιεί υπόδειξη συγκρίσεων για να αναφερθεί και πάλι στο θέμα της αλαζονείας.

Εδώ η ποίηση αναγομώνει τα πυρά της λογικής του προηγουμένου κειμένου και ο θαυμασμός που αισθανόμαστε για την εικόνα της φύσης και της ζωής που μας φιλοτεχνεί με 155 τέλεια διαλεγμένες λέξεις από όλες της γειτονιές της ελληνικής γλώσσας, μας εκβιάζει τρόπον τινά να εγκαταλείψουμε άπαξ δια παντός τον δικό μας εγωισμό στην μέση του δρόμου που έχουμε διανύσει έως τώρα και να συνεχίσουμε όλη την υπόλοιπη πορεία μας χωρίς αυτόν...

Απόπειρα ερμηνείας της συμβουλής «Φύλαξε το παραμικρόν»

Συνεχίζω με το τρίτο κείμενο με τίτλο ΤΟ ΠΑΡΑΜΙΚΡΟΝ στην σελίδα 6.

Δεν αισθάνομαι καμία βεβαιότητα ότι έχω συλλάβει το νόημα της απαντήσεως του ετοιμοθάνατου Γέροντα «φύλαξε το παραμικρόν».

Χάρις στις ικανότητες του συγγραφέα όμως να κάνει τα πολύ δύσκολα σχεδόν εύκολα, η κατάληξη του κειμένου μίλησε μέσα στην ψυχή μου:

Και ο θεολόγος συνέχισε. «Δεν μπορείς να φτάσεις στην Θέωση με τον εγωισμό σου», ΧΑΡΗ στην δίνει ο Θεός όταν Εκείνος κρίνει και όταν φτάσεις φύλαξε το παραμικρόν μην τυχόν και φθάσεις στην ύβρη και στην οίηση και σε καταλάβει ο διάβολος».

Ξεφόρτωσε ξανά τα πράγματα και συνέχισε μέσα στο κελί του να φυλάει το παραμικρόν.

Ας αποτολμήσω να ερμηνεύσω τώρα την έννοια αυτή.

Φυλάω το παραμικρόν σημαίνει προσέχω το παραμικρό και φυλάγομαι από το παραμικρό, μην τυχόν σταθεί η αιτία υιοθέτησης αλαζονικής συμπεριφοράς από εμένα.

Επικαιρότητα εσωτερικότητα αμεσότητα

Στο σημείο αυτό, θα ήταν απόλυτα δικαιολογημένος ένας από εσάς – ή και όλοι μαζί – να διαμαρτυρηθείτε, επειδή αναλύω σε υπερθετικό βαθμό έννοιες ενός βιβλίου που δεν γράφτηκε για να διδάξει είτε θεολογία είτε φιλοσοφία, αλλά για να συγκεντρώσει απλώς κείμενα γραμμένα σε ένα blog μέσα στον κυβερνοχώρο.

Σίγουρα ο όρος blog παραπέμπει στην έννοια της ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΟΣ. Τι άλλο κάνουν οι συμμετέχοντες στα social networks του Διαδικτύου από το να μοιράζονται τις καθημερινές επικαιρότητες τους;

Σχεδόν απαγορεύεται να γράψει κανείς σε ένα blog σήμερα κάτι που να αφορά θέμα που ήταν επίκαιρο προ ενός ας πούμε μηνός.

Αν τυχόν το κάνει, αποσυντονίζει τον βηματισμό της στρατιάς των χρηστών του Internet, οι οποίοι βαδίζουν προς το αύριο καθισμένοι μπροστά στην οθόνη τους και εξαντλώντας κάθε προσφερόμενο ίχνος πληροφορίας για το σήμερα.

Θέλω λοιπόν να σας απαντήσω με ένα παιχνίδι λέξεων και ορολογίας:

Ναι, αλήθεια είναι ότι τα blogs έχουν σκοπό και πρόθεση να ενημερώσουν τον εσωτερικό μας κόσμο πώς αντιμετωπίζουν οι υπόλοιποι που ζουν στον εξωτερικό μας κόσμο κάποια δεδομένα της πραγματικότητας.

Επιγραμματικά, παραδέχομαι ότι τα blogs ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΥΟΥΝ την ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ.

Έχω όμως να σημειώσω ότι αυτό δεν ισχύει καθόλου από ό,τι διαπίστωσα διαβάζοντας το βιβλίο του συγγραφέα, για το blog στο οποίο παρουσιάζει τα κείμενα του. Ισχύει το αντίστροφο.

Τα κείμενα του συγγραφέα ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΟΥΝ την ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ του αναγνώστου του. Τα κείμενα του συγγραφέα έχουν την τεράστια αρετή της ΑΜΕΣΟΤΗΤΑΣ.

Αζημίως προσκαλούν τον αναγνώστη σε ένα ΑΜΕΣΟ, σύντομο, καθόλου κουραστικό ή απαιτητικό,  ταξίδι σκέψης ή και αναπόλησης παλιότερων ιδεών του για εσωτερικά του θέματα και διλήμματα, και τον παρασύρουν να διαβάσει ως ΕΠΙΚΑΙΡΟ κάτι που ίσως έχει αφήσει στην άκρη και δεν έχει ξανασχοληθεί επί πολλά χρόνια ή και δεκαετίες.

Έχει το χάρισμα και την «ευρεσιτεχνία» να αρχίζει εκεί που ενδιαφερόμαστε να βρισκόμαστε και να προχωράει προς τα εκεί που είχαμε κάποτε αποφασίσει να μην ξαναπλησιάσουμε, επειδή κάποτε είχαμε αισθανθεί άβολα και μας φαινόταν ανεπίτρεπτη πολυτέλεια να προβληματιζόμαστε για τα μεγάλα ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης χωρίς να έχουμε εξασφαλίσει τα εφόδια για την αντιμετώπιση των ούτως ή άλλως μικρών καθημερινών αναγκών μας διαβίωσης και συνέχισης της επαγγελματικής μας πορείας και της κοινωνικής μας εξέλιξης.

Αν κρατήσετε στον νου σας αυτή την διαπίστωση, θα βρείτε και εσείς διαβάζοντας το βιβλίο πλήθος «πατέντες» του συγγραφέα – για να δανεισθώ τον αγαπημένο όρο του ήρωα Βασίλη της νουβέλας του – με τις οποίες καταφέρνει να μας περιστρέφει περί τον εαυτό μας και χωρίς να το καταλάβουμε, να κοιτάμε με πολύ περιέργεια προς το εσωτερικό μας γίγνεσθαι ενώ λίγο πριν η περιέργεια μας εξαντλείτο στο τι συμβαίνει στον κόσμο γύρω μας και πόσο μας αφορά.

Όνειρα

Το πιο αριστοτεχνικό σε στρατηγική αλλαγής σημείων αναφοράς είναι το κείμενο του ΟΝΕΙΡΑ, στην σελίδα 55.

Ξέρει πως η λέξη ΟΝΕΙΡΟ μιλάει στην ψυχή μικρών και μεγάλων.

Αρχίζει ένα εγκυκλοπαιδικό οδοιπορικό στις διαστάσεις και ερμηνείες που έχουν δοθεί στον μηχανισμό του ονείρου για τον άνθρωπο, αλλά τις αντιπαραβάλει έτσι ώστε να ακυρωθούν οι εξ αυτών επικίνδυνες για τον υποκύπτοντα στην τάση να ονειρεύεται.

Ξαφνικά διατυπώνει την θέση:

Είναι λάθος η έκφραση «κάνω όνειρα». Αυτή επιβλήθηκε από τους ισχυρούς στους αδύναμους.

Προς στιγμήν μας αιφνιδιάζει. Η κοινώς επικρατούσα άποψη ισχυρίζεται το αντίθετο. Ότι οι ισχυροί κάνουν το παν για να μην κάνουν όνειρα οι αδύναμοι και να αρκούνται σε ό,τι τους προσφέρει η αγορά εργασίας π.χ.

Ευτυχώς ξεκαθαρίζει αμέσως μετά τι εννοεί:

«Καταστρώνω σχέδια για το μέλλον, ευελπιστώ να καλυτερεύσω την ζωή μου, να αναρριχηθώ οικονομικά και να καταξιωθώ κοινωνικά. Αυτοί οι στόχοι είναι θεμιτοί, και κάθε νέος άνθρωπος θα πρέπει να επιδιώξει την επιτυχία.

Οι μεγάλοι και οι δυνατοί με μια κουβέντα σου λένε πως κυνηγάς το όνειρο, και το όνειρο είναι πάντα άπιαστο.

Έτσι σου σπάνε το ηθικό, αφού σε έχουν χτυπήσει στο υποσυνείδητο, κάνοντας σε ευάλωτο.»

Ησυχάζουμε ότι τελικώς έχει δίκιο έτσι που το εννοούσε και συνεχίζουμε την ανάγνωση.

Δυστυχώς καταλήγει σε κάτι τόσο ωμό, που ενώ ξέρουμε ότι είναι αληθινό, ευχόμαστε να μην το είχαμε ακούσει από τον συγγραφέα αυτόν που σε άλλα του κείμενα αγωνίζεται να ομορφύνει την ασχήμια που έχουμε όλοι μας κληρονομήσει σε αυτήν την κοινωνία που ζούμε, προκειμένου να μας πείσει ευγενικά και χωρίς να μας προσβάλει να την ξεφορτωθούμε με δική μας απόφαση.

«Εκείνος ο άνθρωπος που ζει με όνειρα, ζει εκτός πραγματικότητας, είναι ονειροπόλος. Έτσι εξηγείται γιατί η πλειοψηφία των καλλιτεχνών που ζουν με όνειρα και ιδανικά, τελικά πεθαίνουν στην ψάθα.»

Εάν και εφ’ όσον

Το πιο σκληρό του κείμενο σε πολιτικό-κοινωνική κριτική είναι το ΕΑΝ ΚΑΙ ΕΦΟΣΟΝ, στην σελίδα 61.

Παίρνει αφορμή από την ταινία του 1971 ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑΣ, την οποία είδε πρόσφατα.

Τρεις κινήσεις κάνει στην σκακιέρα της αφήγησης και στο τέλος ο διαχρονικός Έλληνας πολιτικός βγαίνει ματ, με την πάγια ροπή του να χρησιμοποιεί το ΕΑΝ και το ΕΦΟΣΟΝ.

Κίνηση πρώτη. Παρατήρηση της συμπεριφοράς του Υψηλάντη, ο οποίος χρησιμοποιείς αυτό ακριβώς το ΕΑΝ και ΕΦΟΣΟΝ. Κίνηση δεύτερη, οργή του Παπαφλέσσα για αυτά τα ΕΑΝ και ΕΦΟΣΟΝ του Υψηλάντη. Κίνηση τρίτη, υιοθέτηση του ΕΑΝ και ΕΦΟΣΟΝ από τον ίδιον τον Παπαφλέσσα, όταν πια έχει να λάβει αποφάσεις ο ίδιος.

Ο συμβιβαστής

Διάλεξα για τελευταίο κείμενο του να σχολιάσω το Ο ΣΥΜΒΙΒΑΣΤΗΣ – ΔΥΟ ΚΟΥΤΕΣ ΤΣΙΓΑΡΑ στην σελίδα 73.

Εδώ, αν και δεν το επιδιώκει κατ’ ουδένα τρόπο ο συγγραφέας, αποκαλύπτεται η έκταση της «τεχνογνωσίας» του για τα της οικονομικής ζωής.

Και αυτό μοιραίως μας καθιστά πολύ προσεκτικότερους, όταν διερωτώμεθα μήπως διαβάζουμε έναν συγγραφέα ο οποίος καλώς ή κακώς δεν γνωρίζει την ζωή, αφού π.χ. μας καλεί να παραιτηθούμε εμείς από τον δικό μας εγωισμό ενώ τον διατηρούν όλοι οι υπόλοιποι, κλπ. κλπ.

Την γνωρίζει την ζωή άριστα ο συγγραφέας. Ξέρει τους μηχανισμούς της. Ξέρει να  ερμηνεύσει γιατί αποτυγχάνει το Α ενώ επιτυγχάνει το Β. Ξέρει γιατί διεξάγεται με τον τρόπο που διεξάγεται, και όχι πολύ καλύτερα. Ξέρει πόσοι και ποιοί, αναγκάζουν όλους τους υπόλοιπους να ζουν την ζωή που ζουν, εν ονόματι της επιβίωσης ή εν ονόματι εκπλήρωσης ονείρων.

Αλλά ξεκαθαρίζει πολλές φορές μέσα στα κείμενα του βιβλίου του ότι η διαδικασία «κοινωνικό-οικονομική ζωή», την οποία όλοι μας βιώνουμε καθημερινά, δεν έχει την δύναμη ή το δικαίωμα (εν ονόματι της επιβίωσης μας ή της εκπλήρωσης των ονείρων μας) να διακόψει ή να ακυρώσει την διαδικασία «μίμησης της θέωσης, έστω και σε κοσμοπολίτικη διάσταση».

Προσωπικώς πιστεύω ότι το γενικότερο μήνυμα του συγγραφέα, σε όλο του το βιβλίο, είναι το ακόλουθο:

Εγώ ο συγγραφέας, καλώς ή κακώς παράτησα τα πάντα και κατέφυγα εκεί που κατέφυγα και ζω όπως ζω, είτε το εγκρίνεις εσύ που διαβάζεις το βιβλίο μου είτε όχι.

Εσύ όμως αναγνώστη, που δεν παρατάς τίποτε.

Εσύ που δεν καταφεύγεις σε τίποτε άλλο, παρά στο να ξαναξυπνάς κάθε μέρα σκεπτόμενος πώς να παλέψεις σήμερα νικηφόρα στον στίβο της οικονομίας και πώς να βρεθείς αύριο σε καλύτερη κοινωνική κερκίδα.

Εσύ λοιπόν, που «διατηρείς το παραμικρόν» που έχεις καταφέρει να αποθησαυρίσεις, αντί να «φυλάσσεις το παραμικρόν» με την έννοια που προ-περιγράψαμε, δεν απαλλάσσεσαι του έργου τουλάχιστον κάποιας «μίμησης της θέωσης» μέσα στα κοσμοπολίτικα βεβαίως πλαίσια που θεωρούνται αυτονόητα για τους πολλούς.

Έτσι πιστεύω ότι θέλει και εύχεται ο συγγραφέας να σκεφτούμε  όλοι εμείς οι πολλοί, οι οποίοι ούτε διαβάσαμε βιβλία σαν το «Μια βραδιά στην έρημο του Όρους», ούτε τα παρατήσαμε όλα κάποια στιγμή για να ζήσουμε καθαρά πνευματική ζωή, αλλά εν πάση περιπτώσει τόφερε τώρα ο χρόνος να έχουμε μπροστά μας ένα άλλο βιβλίο να διαβάσουμε με τίτλο ΑΠΟ ΤΟ BLOG ΤΟΥ ΠΥΘΑΓΟΡΑ, το οποίο αφορά η αποψινή παρουσίαση.

Επίλογος
 

Έχοντας πλήρη επίγνωση ότι η ευκαιρία που συμπτωματικά μου παρουσιάστηκε να παρουσιάσω ένα βιβλίο που έχει γράψει ένας φίλος, μου θυμίζει την πασίγνωστη ρήση του Άντυ Γουώρχολ «όλοι οι άνθρωποι δικαιούνται στην ζωή τους 15 λεπτά δημοσιότητας», αποφάσισα να σας παρουσιάσω σήμερα ουκ ολίγα παραδείγματα της τέχνης του λόγου, της τεχνικής της υπόδειξης και της στρατηγικής της μετάλλαξης πεποιθήσεων που χαρακτηρίζουν τον συγγραφέα.

Το έκανα αυτό, φοβούμενος ότι είναι αρκετά πιθανόν αρκετοί από εσάς να προμηθευτείτε το βιβλίο για τους δικούς σας λόγους, αλλά από την στιγμή που θα το αφήσετε σε ένα ράφι της βιβλιοθήκης σας να μην το ξαναπάρετε στα χέρια σας και να μην το διαβάσετε ποτέ.

Μετέφερα όλα αυτά τα παραδείγματα από το βιβλίο, για να σιγουρέψω ότι θα το ανοίξετε και ότι θα το διαβάσετε με πραγματικό ενδιαφέρον, αναζητώντας μέσα σε αυτό αλήθειες που θα έχουν ζωτική σημασία για τον καθένα σας.

Κάλυψα όλον τον χρόνο της παρουσίασης μου με εξαιρετικώς ενδιαφέροντα κείμενα από το βιβλίο, γνωρίζοντας ότι, αν περιοριζόμουν σε γενικότητες, θα σας οδηγούσα ταχύτατα σε πλήξη, σε αδιαφορία, και σε αναμονή να τελειώνω με την παρουσίαση αυτή.

Ξέρετε, θα ήταν πολύ άδικο να υποθέσει οποιοσδήποτε από τους αποψινούς παρισταμένους ότι το βιβλίο ΑΠΟ ΤΟ BLOG ΤΟΥ ΠΥΘΑΓΟΡΑ είναι ΚΑΠΟΙΟ βιβλίο που ΚΑΠΟΙΟΣ έγραψε και για ΚΑΠΟΙΟ λόγο του γίνεται ΚΑΠΟΙΑ ΚΑΠΩΣ επίσημη παρουσίαση.

Τα εντελώς αντίθετα είναι αυτά που αληθεύουν για την συγκεκριμένη περίπτωση.

Ο κάποιος που έγραψε το βιβλίο ξέρει και την ζωή και εσάς που την ζείτε και πώς την σκέπτεστε όταν την ζείτε.

Οι κάποιοι του Αγίου Όρους, στους οποίους κατέφυγε και οι οποίοι είχαν την γνώση να τον φέρουν στην θέση που είναι τώρα να σας μεταλλάσσει τις πεποιθήσεις σας με τα κείμενα του, χωρίς να σας ενοχλεί με τον τρόπο που χρησιμοποιεί τον λόγο, όπως και να το κάνουμε είναι αρκετά σημαντικότεροι σε σοφία ανθρώπινη και θεολογική από τους συνήθεις κάποιους, που π.χ. ακούμε στην τηλεόραση να λογομαχούν για τα θέματα που μας ταλανίζουν όλους.

Όταν ξεκίνησα να ερευνώ το βιβλίο για να ετοιμάσω το κείμενο της παρουσίασης, δεν γνώριζα τι βιβλίο είχε πέσει στα χέρια μου.

Τώρα που το ξέρω, λέω σε όλους σας με σιγουριά, ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΕΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ.

Σας αφορά όλους, όσον κι αν διαφέρετε και από εμένα που το παρουσίασα και μεταξύ σας.

Ποιος είσαι;

Όταν τυπώθηκε ένα μέρος από το περιεχόμενο του Blog σε βιβλίο, οι αντιδράσεις των αναγνωστών, τουλάχιστον εκείνων που επικοινώνησαν μαζί μου είναι για την ώρα θετικές, κάποιοι όμως εκφράζουν μια απορία, «-Μα ποιος από όλους είσαι;». Το αναφέρω επειδή είναι η ίδια ερώτηση από  πολλά στόματα. Απαντώ: «-Κανείς από τους ήρωες και όλοι μαζί». Ο κάθε χαρακτήρας που περιγράφεται και οι αντιδράσεις του, είναι δημιούργημα του συγγραφέα.

Είναι πράγματι μεγάλη απόλαυση να μπορείς να αποτυπώσεις στο χαρτί τρόπους και συμπεριφορές ανεξέλεγκτα. Όλες οι κινήσεις μας είναι ελεγχόμενες εκτός από του νου μας, και εκεί ακριβώς ξεχωρίζει ο πραγ­ματικά ελεύθερος από τον ηθελημένα σκλάβο, αυτός επαναλαμβάνει ότι κάποιοι άλλοι του φυτεύουν στο μυαλό.

Με την ευκαιρία θέλω να τονίσω πως όλοι οι χαρακτήρες είναι φαντα­στικοί, έστω και εάν κάποιος βρίσκει το εαυτό του μέσα στα κείμενα.

Είχα διαβάσει παλιά ότι ένα αφήγημα είναι επιτυχημένο, όταν ο αναγνώστης καταλήγει στο συμπέρασμα πως «-Και εγώ μπορούσα να το γράψω», αυτό σημαίνει πως εκφράζεται μέσα στο κείμενο η ιδιοσυγκρα­σία του αναγνώστη. Κάτι τέτοιο ακόμα δεν άκουσα. Είμαι πεπεισμένος πως ο κάθε άνθρωπος θα μπορούσε να κάνει το ίδιο αν του περίσσευε ο χρόνος, αλλά η βιοτική μέριμνα δεν αφήνει. 

Αυτός είμαι

Ο Πυθαγόρας και οι αναγνώστες του.

Το Blog αυτό ξεκίνησε χάριν αστεϊσμού, και παραδόξως έμεινε. Δεν είναι φιλολογικό Forum, ούτε λογοτεχνικό περιοδικό. Ο Πυθαγόρας από εδώ, όποτε έχει χρόνο, κατά το δη λεγόμενο ¨κάνει την πλάκα του¨ . και επειδή ο χρόνος τώρα περισσεύει, το πληκτρολόγιο υποφέρει.

Το κέρδος που βγαίνει από αυτήν την ιστορία είναι απίστευτο. Όταν λέμε κέρδος, μην πάει ο νους σας σε χρηματικά οφέλη, αλλά σε διαπιστώσεις και συμπεράσματα που βγαίνουν από τα σχόλια των αναγνωστών.

Μπροστά στον υπολογιστή σήμερα κάθονται άνθρωποι από όλο το φάσμα της κοινωνίας μας. Νεαροί, αλλά και συνταξιούχοι περιπλέουν (σερφάρουν) στο διαδίκτυο και γεμίζουν τις ώρες τους. Δημιουργούνται παρέες και ομάδες από ανθρώπους που μεταξύ τους δεν γνωρίζονται. Φαντάζονται τον συνομιλητή ως συνοδοιπόρο και ας απέχουν χιλιάδες χιλιόμετρα μεταξύ τους, η τεχνολογία τους φέρνει κοντά.

Το ερώτημα που με βασανίζει είναι το εξής: Μήπως αυτή η ηλεκτρονική επαφή μας κρατά συνειδητά μακριά, και κοροϊδευόμαστε τάχα πως γνωριζόμαστε; Πώς τάχα θα γνωρίσεις έναν άνθρωπο αν δεν πιείς ένα καφέ μαζί του που λέει ο λόγος; Μπορεί άραγε το ψυχρό πληκτρολόγιο να αντικαταστήσει την ανθρώπινη κουβέντα; Την γκριμάτσα στο πρόσωπο του συνομιλητή; το γέλιο αντικαθίσταται από το χα χα χα που γράφουμε;

Αισθάνομαι υποχρεωμένος σε όλους που διαβάζουν τον Πυθαγόρα και ιδιαίτερα στο Samosblogs που τον προβάλλει

Οι συγκινήσεις του αποχαιρετισμού

Κάθε αποχαιρετισμός είναι και μια συναισθηματική δοκιμασία. Αυτό δεν είναι δυνατόν να μην ίσχυε και στην προκειμένη περίπτωση της δικής μου μετακινήσεως από την Σάμο προς την Κρήτη. Είναι πράγματι άξιον απορίας πόσοι άνθρωποι με πλησιάζουν αυτές τις ημέρες με τα μάτια δακρυσμένα. Δεν περίμενα πως αυτά τα χρόνια που βίωσα στο κατάλυμα του Αγίου Νικολάου στο Κουρουντερέ θα γινόμουν τόσο δημοφιλής. Το γράφω με περισσή δόση υπερηφάνειας και εγωισμού. Αυτά τα χρόνια θα τα ονομάσω «Τα χρόνια της ωρίμανσης». Επειδή τώρα είμαι ώριμο φρούτο που σε λίγο σαπίζει.

Θέλω να γράψω και άλλα, όμως δεν γίνονται προτάσεις οι σκέψεις που μου έρχονται στο νου, ενώ σε λίγο είναι βέβαιο πως το κουδούνι θα κτυπήσει πάλι διακόπτοντας το όποιο συνειρμό κάνω. Εδώ σταματάω.

Είναι το τελευταίο κείμενο που αναρτώ από την Σάμο στον Πυθαγόρα. Όσο υπάρχει σύνδεση στο διαδίκτυο θα δίνω μια υποτυπώδη παρουσία για να μην ανησυχούν εκείνοι οι εκλεκτοί φίλοι που σε καθημερινή βάση αναρωτιούνται για μένα. Όταν σιγήσει, θα σημαίνει πως πέρασα στην επόμενη φάση της μετακίνησης, και θα χρειαστούν μερικές ημέρες μέχρι να επιτευχθεί η νέα σύνδεση, οπότε οι αναγνώστες του Πυθαγόρα θα υποφέρουν πάλι από την παρουσία μου. 

Ο Γκρινιάρης

Το διαδίκτυο είναι ο χώρος που γίνονται γνωριμίες πολλών και διαφόρων ειδών, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις επιδιώξεις των χρηστών. Η απόσταση και η ανωνυμία πολλές φορές, συνδυαζόμενες με την δυνατότητα να κλείνεις όπως θέλεις και όποτε νομίζεις την συζήτηση, κάνουν τους συνδιαλεγόμενους να εκφράζονται πιο ελεύθερα και να λένε αλήθειες που άλλοτε θα απέφευγαν.

Μια τέτοια παρατήρηση δέχθηκα και εγώ από μία καλή μας φίλη, που μεταξύ άλλων είπε «απλά: μου έχεις δώσει την εντύπωση ότι σου αρέσει να διαφωνείς, πολύ ωραία είναι θέμα χαρακτήρα».

Από μέσα από την καρδιά μου την ευχαριστώ για αυτήν την παρατήρηση, έστω και αν πιστεύω πως με αδικεί. Με τέτοιου είδους παρατηρήσεις, εφ’ όσον είναι καλοπροαίρετες, διορθώνεται η συμπεριφορά του συνανθρώπου μας.

Εάν σε ενοχλεί κάποια υπόδειξη που φανερώνει την αδυναμία σου, έλεγχε τον εγωισμό σου. Αυτός είναι ένας χρυσός κανόνας επιβίωσης και καλής συναναστροφής με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

Σπεύδω τώρα να δικαιολογηθώ, γιατί είμαι γκρινιάρης. Θέμα χαρακτήρα ίσως;

Όμως με αφορμή την συνεχή διαφωνία και την περεταίρω διασάφηση καταστάσεων πρόκοψε η επιστήμη. Γενικά όλη η πρόοδος του ανθρωπίνου γένους βασίστηκε στην παρατήρηση και την άμιλλα μεταξύ των παρατηρητών. Οι διαφωνίες τους φέρανε τις νέες ανακαλύψεις. Αν ικανοποιούτανε με τα πρώτα αποτελέσματα και σταματούσαν την έρευνα, δεν θα ζούσαμε στον κόσμο έτσι όπως είναι σήμερα.

Και ο αντίλογος: και τι κατάφερε; Ο άνθρωπος έφτασε εκεί που ήθελε; Με τα τόσα επιτεύγματα λιγόστεψε η πείνα; Μειωθήκαν οι πόλεμοι; Αδελφωθήκαν οι λαοί; Αντιθέτως μολυνθήκαν τα νερά, λιώνουν οι πάγοι, φουσκώνουν τα ποτάμια, μολύνεται η ατμόσφαιρα, εξαφανίζο­νται είδη από το ζωικό βασίλειο. Νέα όπλα εφευρίσκονται, υπάρχουν άνθρωποι που ζουν σε σπήλαια ακόμα, και όλα αυτά είναι αποτέλεσμα της έρευνας που ξεκινά από την διαφωνία.

Αν συμφωνούσαν οι άνθρωποι σε όλα, θα είχε νόημα η ζωή μας;

Η ζήλια

Με δύο μηνύματα που χρήζουν απαντήσεως ασχολούμαι σήμερα. Το πρώτο αφορά ένα σχόλιο, στον Παπαγιάννη που ήρθε ολιγόλογο και λιγάκι περιπαιχτικό, αλλά σίγουρα καλοπροαίρετο, αφού ο αποστολέας του είναι πολλά χρόνια συνοδοιπόρος. Γνωρίζοντας την αίσθηση του χιούμορ που τον διακρίνει, ήθελε να με πειράξει. Γράφει λοιπόν,
«-Καημένε, ξέχασες τα δικά σου;».

Το δεύτερο είναι σίγουρα Σαμιώτικο, ανώνυμο και παραπονιάρικο.
«-Πυθαγόρα, μου φαίνεται πως για αλλού έβαλες πλώρη; ΖΗΛΕΥΩ».

Το ερμήνευσα σαν αγωνία μήπως και το Blog του Πυθαγόρα υποβαθμιστεί, χάρη των άλλων. Αν έχω άδικο, να μου το διευκρινίσει ο Ανώνυμος αυτός αναγνώστης προσθέτοντας ένα όνομα έστω και ψευδώνυμο.

Αν το ερμηνεύω σωστά, κάνω την διευκρίνιση πως στα άλλα blogs, «Τα μεράκια» και τον «Νείλο», είναι για γράφουν όσοι θελήσουν να δηλώσουν συμμετοχή. Αυτοί είναι οι συνεργάτες, ενώ εδώ θα συλλογιέται ο Πυθαγόρας μονάχος. Είναι δηλαδή η συνέχεια της αυλής του, κάθε επίσκεψη ευπρόσδεκτη και κάθε θέμα είναι συζητήσιμο. Όμως σήμερα θα σταματήσουμε στην τελευταία λέξη. ΖΗΛΕΥΩ.

Κατ’ επανάληψη έχω τονίσει αυτό που ξέρουν, όσοι ασχολούνται με το διαδίκτυο. Όταν γράφεις κεφαλαία είναι σαν να φωνάζεις και ο ανώνυμος αυτός φωνάζει, ΖΗΛΕΥΩ, ίσως για να αποσπάσει την προσοχή και το καταφέρνει. Η ζήλια όμως είναι αρρώστια, δεν την διαλαλείς. Δηλώνεις διαβητικός, ή καρδιακός για να τύχεις κάποιας συμπαραστάσεως. Είναι αρρώστιες που δεν φαίνονται, σε αντίθεση με τον τυφλό, ή τον παραπληγικό.

Όταν φωνάζεις πως ζηλεύω, δεν σε τιμά. Είναι, αρρώστια που πρέπει να βρεις την θεραπεία μέσα σου. Τον ζηλιάρη πως μπορεί κανείς να τον βοηθήσει;

Έχουμε κατ’ αρχάς την ζήλια για την επαγγελματική πρόοδο του συναδέλφου μας,που σταδιακά μεταβάλλεται σε φθόνο. Όσο τον ζηλεύεις, απλά μπορεί να γίνει ανεκτό. Από την στιγμή όμως που αρχίζει η καταλαλιά, η διαβολή και συκοφαντία του δηλαδή σε κάθε ευκαιρία και επίπεδο, τότε γίνεται εμφανές το πρόβλημα. Στο επόμενο βήμα, από την στιγμή που θα βάζεις εμπόδια στη εξέλιξη του, τότε είσαι αγιάτρευτος. Φανερώνεις την υποβαθμισμένη σου προσωπικότητα.

Η άμιλλα έχει ρίζα της την ζήλια, αλλά την καλοπροαίρετη. Στον συναγωνισμό οφείλεται γενικά η πρόοδος της ανθρωπότητας, στον υγιή και τίμιο αγώνα προς την σωστή κατεύθυνση.

Εκείνος ο άνθρωπος που τα έχει βρει με τον εαυτό του δεν ζηλεύει, ξέρει ποιος είναι και με ποιους συναναστρέφεται. Γνωρίζει πότε να απομακρύνεται. Ξέρει πότε και μέχρι πού μπορεί να δράσει.

Είναι πολύ δυσκολότερη η κατάσταση για τον ζηλιάρη, όταν αυτό το πάθος μεταφέρεται στις διαπροσωπικές του σχέσεις. Δεν είναι εκδήλωση αγάπης. Μπορεί στην αρχή να κολακεύονται με την ζήλια του συντρόφου τους κάποιοι, αυτό όμως είναι πλάνη. Αν δεν μπορέσουν να την τιθασεύσουν στην αρχή, οδηγούνται σε μια μαρτυρική κατάσταση με πιθανότερη κατάληξη τον χωρισμό.

Στην εποχή μας που τα ήθη έχουν χαλαρώσει υπερβολικά, η ζήλια είναι περιττή. Αν δεν σε θέλει το ταίρι σου, δεν το κρατά τίποτα.

Και που ξέρω εγώ τι κάνει; Εάν δεν έχεις εμπιστοσύνη για τον άνθρωπο που ζεις μαζί του, κάνεις την ζωή σου δύσκολη, μαραζώνεις, υποφέρεις εσύ και γίνεσαι βαρετός για τους άλλους τις πιο πολλές φορές αναίτια.

Δεν θα υπήρχε το φαινόμενο της ζήλιας, αν επικρατούσε ειλικρίνεια και ο διάλογος στις διαπροσωπικές σχέσεις μας. Εάν ο κάθε ένας από εμάς φρόντιζε να έχει αντίληψη, για το ποιός είναι στην πραγματικότητα, δεν θα ζήλευε.

Η ζήλια είναι αρρώστια, είναι μεταδοτική; Ο λαός μας λέει την παροιμία «αν ήτανε η ζήλια ψώρα, θα γέμιζε όλη η χώρα» αναλύστε το.

Για το πρώτο μήνυμα ακολουθεί η απάντηση

Ξέχασες τα δικά σου

Με δύο μηνύματα που χρήζουν απαντήσεως ασχολούμαι σήμερα. Το πρώτο αφορά ένα σχόλιο στον Παπαγιάννη που ήρθε ολιγόλογο και λιγάκι περιπαιχτικό, αλλά σίγουρα καλοπροαίρετο, αφού ο αποστολέας του είναι πολλά χρόνια συνοδοιπόρος. Γνωρίζοντας την αίσθηση του χιούμορ που τον διακρίνει, ήθελε να με πειράξει. Γράφει λοιπόν,
 «-Καημένε, ξέχασες τα δικά σου;». Αυτό είναι το δεύτερο θέμα για απόψε, (-Ξέχασες τα δικά σου;). και να θέλω μπορώ να ξεχάσω;. Επειδή αναφέρεται στο θέμα Παπαγιάννης, θέλει να μου θυμίσει την πλημμύρα την δικιά μου. Εκτός από το περιστατικό που αναφέρω στην ανάρτηση ο σκύλος,

http://pythagorass151.blogspot.com/2009/10/blog-post_6067.html

έχω άλλες δυο φορές έρθει αντιμέτωπος με την κακοκαιρία.

Η μία στην Κρήτη, που είχα ορμητήριο, όταν έκανα ιεραποστολικά ταξίδια, με κορυφαίο της Τεχεράνης έστω και αν δεν είχε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, κλείδωνα το κατάλυμα μου και έφευγα.

Το κατάλυμα αυτό ήταν δυο δωμάτια, σκεπασμένα με ταράτσα και μια επέκταση με κεραμίδια. Ο κάθε χώρος από αυτούς ήταν σε διαφορετικό ύψος, έτσι που περπατώντας έπρεπε να ανεβοκατεβαίνεις σκαλοπάτια. Η ταράτσα έσταζε πάντα, λόγο κακής κατασκευής, ενώ τα κεραμίδια ήτανε στεγανά.

Τον χειμώνα του 1998 βρισκόμουν στην Σουηδία να βοηθήσω την κατάσταση. Ταξιδεύοντας συνέχεια σε αυτήν την αχανή χώρα, αλλά τόσο οργανωμένη, εκτελούσα τα καθήκοντα μου. Σε ένα ταξίδι με λεωφορείο, επέστρεφα από Κάλμαρ προς Στοκχόλμη, έβρεχε. Είχαν ανοίξει για τα καλά οι ουρανοί και δεν λέγανε να σταματήσουν. Καθισμένος στην θέση μου στο κάτω διάζωμα, κουρασμένος προσπαθούσα να μην κοιμηθώ^. δεν τολμούσα να σηκωθώ να ξεμουδιάσω, διότι το λεωφορείο ήταν γεμάτο όρθιους επιβάτες, και φοβόμουν μην συνεχίσω όρθιος. Το ταξίδι διαρκούσε έξ ώρες και είκοσι λεπτά, ήταν μεγάλο. Η σκέψη μου ήταν τότε, (ευτυχώς στην Ελλάδα δεν έχουμε τέτοιου καιρούς). Με αυτόν το συλλογισμό έφτασα κάποια στιγμή στην Βάση μου.

Πρώτη μου κίνηση ήταν να πάρω τηλέφωνο στην Κρήτη για να ξεσκάσω, αλλά και για να πώ τι εντύπωση μου έκανε αυτή κακοκαιρία. Στην άλλη άκρη της γραμμής, με περίμενε η έκπληξη, «Καημένε και εδώ τα ίδια είναι». Εγώ επέμενα με την πεποίθηση του ταξιδεμένου,

-Δεν μπορεί να είναι το ίδιο,

-Και χειρότερο, εκεί σταμάτησε,

-Τι είναι το χειρότερο;

-Έκανε και ζημιά

-Τι ζημιά; Ρώτησα και άρχισαν να με ζώνουν τα φίδια που λέει ο λόγος

-Το κατάλυμα σου πλημμύρισε

-Τι έγινε; Προσπάθησα να μάθω

- Μην στενοχωριέσαι, άνοιξα την πόρτα και φύγανε τα νερά, άμα γυρίσεις θα καταλάβεις.

Μετά από είκοσι μέρες επέστρεψα σύμφωνα με το πρόγραμμα, και τι με περίμενε; Ένα τράγος είχε παγιδευτεί ανάμεσα στις μάνδρες και πηδούσε στις ταράτσες, για να ξεφύγει. Έτσι έφτασε και στη δικιά μου, στην άκρη με τα κεραμίδια και εκεί πατώντας τα κομμάτιασε.

Όταν ο συνοδοιπόρος μου, αντιλήφτηκε την ζημιά το νερό είχε φτάσει τριάντα πόντους, άνοιξε την πόρτα να φεύγει το νερό, αλλά έφτανε αυτό; Είχε γίνει βραχυκύκλωμα, το ρεύμα κόπηκε, τα έπιπλα που επιπλέανε είχανε ποτιστεί με τόσο νερό που ήταν άχρηστα. Επί πλέον με την πόρτα ανοικτή είκοσι μέρες έγινε καταφύγιο για τις γάτες, που δεν ήταν και λίγες. Με μια βαλίτσα στο χέρι, που περιείχε τα απολύτως αναγκαία, απόρησα «τι γίνεται τώρα;»

-Έλα καημένε, σήκωσε τα μανίκια και δώστου.

Να είσαι καλά φίλε μου που μου το θύμησες.

Υπάρχει και άλλη μια περιπέτεια με τα στοιχεία της φύσεως, την παραλείπω όμως επειδή είναι σχετικά πρόσφατη. Θα έρθει όμως η ώρα της.

Με την ευκαιρία αυτή περιγράφω την περιπέτεια αυτή με την οποία πρώτη φορά ίσως και μοναδική θύμωσα με τα καιρικά φαινόμενα:

Ημέρα του Αγίου Φανουρίου, 28 Αυγούστου 2003, ήταν, όταν εγκαταστάθηκα στο Κουρουντερέ, ένα μοναστηριακό κάθισμα που ήταν ακατοίκητο 160 χρόνια και σήμερα μετά από την δική μου αναχώρηση εξακολουθεί να είναι ακατοίκητο. Χρειάζεται ηρωισμός για να ανταπεξέλθεις στα καιρικά φαινόμενα που επικρατούν εκεί. Κουρουντερέ στα τούρκικα σημαίνει ξεροπόταμος  και αυτό είναι κτισμένο ανάμεσα σε δύο ξερά ρέματα. Στις δόξες του κατοικούσαν επτά Μοναχοί με εργόχειρο  την παραγωγή κάρβουνου. Υπήρχε κοντά ένα πυκνό δάσος και βρίσκανε εύκολα την ξυλεία που χρειάζονταν. Όταν έγινε η μεγάλη κατολίσθηση, απόμεινε μόνο το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου χωμένο κάτω από τον δρόμο. Τα τελευταία χρόνια ο Νικόλαος Παριανός μαζί με άλλους οδηγούς λεωφορείων προσπάθησαν την αναστήλωση του και δημιούργησαν στοιχειώδεις υποδομές που βρήκα εγώ. Δεν ήταν στα σχέδια τους, ή ακόμα στην φαντασία τους πως μπορεί να ξανανοίξει το κάθισμα αυτό. Όταν ο Βαγγέλης, ο γιός του Νικόλα Παριανού μου παρέδωσε τα κλειδιά, με ειδοποίησε ότι τα κεραμίδια στάζουν. Η λέξη ¨στάζουν¨  δεν ήταν η κατάλληλη αλλά, κομμάτια να γίνει. Στο εσωτερικό του καταλύματος κρεμότανε ένα νάιλον χοντρό, διπλωμένο σαν νεροχύτης, που κατέληγε σε ένα πλαστικό βαρέλι, το θεώρησα  υπερβολικό και το ξήλωσα.

Ανέβηκα στην στέγη και επιθεώρησα τα κεραμίδια, τα είδα σε πολλή καλή κατάσταση και ηρέμησα. Το κατάλυμα με τον Ναό είχαν κοινό τελείωμα στρωμένο με τσιμέντο και στην μπροστινή πλευρά ένα φράγμα, για να μην πέφτουν τα νερά στην μπροστινή αυλή.

Από τις πρώτες ανάγκες που παρουσιάστηκαν και ήταν επιτακτικές η διάνοιξη βόθρου, η κατασκευή μαγειρείου και αφοδευτηρίου. Ώσπου να δικτυωθώ, να βρω υλικά και ανθρώπους ο καιρός περνούσε και φτάσαμε στον Νοέμβριο. Στα μισά χωρίς να μπορώ σήμερα να προσδιορίσω με ακρίβεια την ημέρα, άρχισε ο χειμώνας που εκείνη την χρονιά ήταν βαρύς. Κρύο και αέρας με κούραζαν, ένας λόγος παραπάνω το αφοδευτήριο που ήταν στην αυλή και τα νάιλον που χρησιμοποιούσα για τοίχο προστασίας, ακόμα τα υλικά που σκορπούσαν με το άνεμο. Μια μέρα μόλις άρχισε να σουρουπώνει, άρχισε η βροχή, μπήκα μέσα στο κατάλυμα να ελέγξω την κατάσταση. Κοίταζα την οροφή, ήταν στεγνή.  Με τον λογισμό μου κακόβαλα, πως με κοροΐδεψε ο Βαγγέλης, αλλά για λίγο. Η βροχή δυνάμωνε, άρχισαν οι πρώτες σταγόνες να πέφτουν, έβαλα μια λεκάνη εκεί που έσταζε και σε λίγο άρχισε πιο πέρα και πιο πέρα και πιο πέρα και δεν είχα άλλες λεκάνες. Έπιασα την σκούπα να σπρώχνω το νερό προς την πόρτα, η βροχή εν τω  μεταξύ όλο και δυνάμωνε, το κρύο τσουχτερό, είχε σκοτεινιάσει καλά, στο δρόμο δεν κυκλοφορούσαν αυτοκίνητα, επειδή λόγω κατολισθήσεων είχε αποκλεισθεί ο δρόμος από το Βαθύ. Το νερό που έπεφτε μέσα στο κατάλυμα τολμώ να πω, πως ήταν περισσότερο από της αυλής, ή έτσι μου φαινότανε. Μουσκεμένος και αγχωμένος ανέβηκα στην στέγη και κατάλαβα τι συνέβαινε. Το τσιμεντένιο φράγμα στην μπροστινή πλευρά εμπόδιζε το νερό να μην φύγει, μαζεύοντας το, το ξεχείλιζε πάνω στα κεραμίδια. Με αυτόν τον τρόπο όλο το νερό της βροχής έμπαινε υποχρεωτικά μέσα στο κατάλυμα. Ενώ ήταν καλή σαν ιδέα στην σύλληψη, στην κατασκευή έγινε το λάθος: Η κλίση του νεροχύτη ήταν ανάποδη. Κατέβηκα, πήρα την βαριά και το κασμά και ξανανέβηκα να σπάω μέσα στην κρύα και βροχερή νύχτα με τον φακό στο στόμα το τσιμεντένιο φράγμα. Είχα μουσκέψει μέχρι τα εσώρουχα, έτρεμα από το κρύο, αλλά έπρεπε να σπάσει το φράγμα για να βρει το νερό διέξοδο. Όταν επετεύχθη ο στόχος, θέλησα να κατέβω από την στέγη, αλλά μέσα στην νύχτα δεν αντιλήφθηκα το τελείωμα των κεραμιδιών και βρέθηκα στο έδαφος απότομα. Τότε θύμωσα πολύ. Με τα πόδια να πονάνε και το κορμί βρεγμένο μέχρι το κόκαλλο, μπήκα στο κατάλυμα να αλλάξω ρούχα. Τι έκπληξη με περίμενε; Πλημμυρισμένο το οίκημα όλο, οι βαλίτσες με τα ρούχα πλέανε, ακόμα δεν είχα ντουλάπες, τα κρεμασμένα στο τοίχο μουσκεμένα και το ντιβάνι που κοιμόμουν σε απελπιστική κατάσταση. Κοιτάω το ρολόι και έδειχνε μιάμιση την νύχτα. Ο Ναός δίπλα δεν είχε σταγόνα, αλλά ήταν παγωμένος, η μοναδική εστία θερμάνσεως, μια σόμπα ηλεκτρική, φοβήθηκα το βραχυκύκλωμα και δεν την έβαλα στην πρίζα καθόλου. Βγήκα στην αυλή, παρότι έβρεχε, με την σκέψη πως βρέχομαι λιγότερο και κοίταξα στον ουρανό θυμωμένα,
«-Πότε επιτέλους θα σταματήσεις;» φυσικά δεν μου απάντησε. Κρύωνα και απελπισμένος τηλεφώνησα στον Βαγγέλη, τον μοναδικό άνθρωπο που θα με καταλάβαινε εκείνη την ώρα.

-Ετοίμασε μου χώρο να κοιμηθώ και έρχομαι.

Το σπίτι του στο Καρλόβασι απείχε 6 χιλιόμετρα. Τρόμαξε ο φουκαράς μόλις με είδε μες στη νύχτα σε τέτοια χάλια, μού έδωσε ρούχα να αλλάξω, με κέρασε κονιάκ και με έβαλε στο κρεβάτι του γιού του, που σπούδαζε στο εξωτερικό, να κοιμηθώ. Την άλλη μέρα το πρωί σταμάτησε η βροχή.

Την ώρα που πίναμε καφέ μου λέει ο Βαγγέλης «-Εγώ στα είπα» και εγώ απήντησα «Εσύ τα είπες, εγώ δεν άκουγα». Παρά τις επίμονες προσπάθειες του δεν με έπεισε να μείνω εκείνη την ημέρα στο σπίτι του. Επέστρεψα στο Κουρουντερέ να νοικοκυρέψω ό,τι μπορούσα, αλλά απογοητεύτηκα, όταν είδα την κατάσταση. Τα υλικά είχαν σκορπίσει, κομμάτια από δέντρα είχαν γεμίσει την αυλή, το πεζοδρόμιο είχε γεμίσει πέτρες και ξύλα, αλλά για άλλη μια φορά σήκωσα τα μανίκια και άρχισα τις επισκευές με πρώτο μέλημα την στέγη, η οποία τελικά στεγανοποιήθηκε χάρη στο φιλότιμο και την εργασία του Γιάννη. Περιττό να αναφέρω πως το Κουρουντερέ ξετέλεψε σ’ ένα αξιοζήλευτο μικρό ανάκτορο.

 

Η μύξα και το βούτυρο

Μια κρητική παροιμία λέει: «ο καθαής την μύξα του, για βούτυρο λογάει». Θέλοντας να τονίσει την εγωκεντρικότητα του ανθρώπου.

Είναι παρατηρημένο πως, αν αρχίσει να μιλάει κάποιος για ένα θέμα, ας πούμε της υγείας του, ο συνομιλητής του θα προσπαθήσει να του ανατρέψει, ή να συγκρίνει με τις δικές του περιπέτειες με τους γιατρούς. Αν μιλήσει για οικονομικές δυσκολίες, θα ακούσει πως δεν είναι τίποτα μπρός σε αυτά που περνά ο συνομιλητής του. Αυτό είναι η εγωκεντρικότητα.

Είναι ένα πάθος, που όσο δεν κάνει κακό στον γείτονα, είναι ακίνδυνο. Έτσι φαίνεται εκ πρώτης όψεως, αλλά δεν είναι. Είναι εξαιρετικά επικίνδυνο, επειδή διαλύει την ομαδικότητα.

Με αφορμή τα μέτρα που θεσπίζει η κυβέρνηση, αναπτύσσεται μια φιλολογία, ποιος ζημιώνεται περισσότερο διεκδικώντας η κάθε ομάδα την πρωτιά. Δεν είναι το ζητούμενο πόσο ζημιωνόμαστε ο καθένας χώρια, αλλά πόσο ζημιωνόμαστε όλοι μαζί. Αν στην ανέχεια προσθέσουμε και την γκρίνια, θα είναι πιο επώδυνη η πληγή.

Σε μια κουβέντα προ ολίγων ημερών, ευχήθηκα σε κάποιον για τα γενέθλια του και μου λέει απογοητευμένος.

-Ξέρεις τι είναι να είσαι τριάντα χρονών;

-Ασφαλώς και ξέρω, γιατί τα έχω περάσει, όχι μόνο μια φορά, και υπάρχουν άλλοι που τα έχουν περάσει τρείς φορές.

Ασφαλώς και είναι ένας σημαντικός σταθμός στην ζωή του ανθρώπου, αλλά δεν είναι το τέλος ούτε και η αρχή. Πόσα μπορεί να κάνει σήμερα ένας άνθρωπος στα τριάντα του; Με το μυαλό του μπορεί τα πάντα, αλλά οι κανόνες του παιχνιδιού καθορίζονται από άλλους.

Οι αλλαγές που συντελούνται είναι τόσο πολλές και γρήγορες που ο κοινός νους δεν μπορεί να τις παρακολουθήσει. Αποβλακώνεται μπρός στην τηλεόραση και σχολιάζει εκ του ασφαλούς, χωρίς διάθεση διεκδικήσεως.

Αν ξεκινήσουμε πάλι απ’ την αρχή, να ξαναδέσουμε σαν οικογένεια, σαν γειτονιά, (πολυκατοικία), ομάδα, ακόμα σαν χωριό, θα αλλάξει ο κόσμος.

Θλίβομαι, όταν σε χωριό περιμένουν τον μανάβη με το αυτοκίνητο, αφού υπάρχει ο κήπος, αλλά η διάθεση δεν υπάρχει για να φυτέψουμε λίγα ζαρζαβατικά. Πιστεύω πως ακόμα και με αυτήν την υποτυπώδη παραγωγή, θα ξαναρχίσουμε ως Έλληνες να δημιουργούμε. Το παρελθόν μας όσο ένδοξο και εάν είναι δεν γεμίζει την κοιλιά μας. Θυμάμαι σε ένα χωριό στην δεκαετία του 80 με εκατό κατοικήσιμα σπίτια, μόνο δύο δεν έπαιρναν σύνταξη. Και φυσικά δεν δουλεύανε εκτός από τις ελιές. Ήτανε εξασφαλισμένοι τόσο, που δεν ζύμωναν σε κανένα σπίτι, περιμένοντας το αυτοκίνητο του φούρναρη.

Καιρός είναι να ξεφύγουμε από τον ατομισμό μας, και να οργανωθούμε σε ομάδες αρχίζοντας από την οικογένεια.

Τα γενέθλια

Μεγάλη εορτή και σχόλη σήμερα, των Αγίων Πάντων, βρέθηκα και εγώ σε ένα πανηγύρι στο νησί μας. Άρχισε ήδη το Καλοκαίρι με τα πανηγύρια του. Στην Σάμο υπάρχουν παραπάνω από 700 ναοί μικροί και μεγάλοι και ο καθένας με την σειρά του έχει την τιμητική του μέρα.

Μετά από το καθιερωμένο κέρασμα του καφέ με τους λουκουμάδες, και αφού αραίωσε ο πολύς κόσμος, προσφέρθηκε κι άλλο κέρασμα, αυτή την φορά από ένα κορίτσι με το οποίο ως συνήθως προσπάθησα να πιάσω κουβέντα. Πρόκειται για ένα παιδί που δεν έχει τελειώσει ακόμα το δημοτικό.

-Χρόνια πολλά, απήντησα στο κέρασμα, -Πως σε λένε;

-Πουλχερία

-Ωραίο όνομα έχεις, σε φωνάζουν Ρία;

-Όχι βέβαια, ο Παπάς με βάπτισε Πουλχερία, αντέδρασε.

-Καλά λέω μην θυμώνεις, γιορτάζεις σήμερα και κερνάς; Των Αγίων Πάντων;

-Όχι εορτάζω στις 10 Σεπτεμβρίου, σήμερα έχω γενέθλια.

-Γεννήθηκες δηλαδή στις 30 Μαΐου;

-Όχι, τρίτο όχι αυτή την φορά ανεκτικό και νευριασμένο, -Σαν σήμερα Αγίων Πάντων βαπτίστηκα. Και πριν προλάβω να ξαναρωτήσω κάτι, έσπευσε να φύγει, πιστεύω, απορημένο με την άγνοια μου, ή την αδιακρισία μου.

Συνέχισε να κερνά τους υπόλοιπους πανηγυριστές, ενώ ο διπλανός μου χαμογέλασε συγκαταβατικά:

-Ξέρεις είναι Γεωργιανοί, άλλος κόσμος, άλλα μυαλά.

Στην παρατήρηση μου πως έχει απόλυτο δίκιο, του κακοφάνηκε και ξίνισε λίγο τα μούτρα του, εμένα όμως μου έδωσε το σημερινό θέμα.

Τι σημαίνει γενέθλια; Η Εκκλησία μας τιμά και εορτάζει μόνο τρία Γενέθλια, του Χριστού, της Παναγίας και του Τιμίου Προδρόμου. Όλες οι άλλες εορτές είναι, μνήμη του μαρτυρικού ή όποιου άλλου είδους θανάτου που επήλθε. Με άλλα λόγια η εορτή είναι το μνημόσυνο του Αγίου, του οποίου ψέλνουμε (άδουμε) τα κατορθώματα του.

Μου έλεγε παλιά ένας καλός φίλος και Ιεραπόστολος στην Αφρική, πως υπάρχουν σε κάποια μέρη, ορισμένες φυλές, πού όταν έρθει στον κόσμο παιδί παραδόξως δεν χαίρονται και δεν πανηγυρίζουν, αλλά θλίβονται και πενθούν. Οι συγγενείς μαζεύονται στο σπίτι του νεογέννητου παιδιού, μοιρολογούν και λένε: «το καημένο το παιδάκι! Σε τι κόσμο γεννήθηκε! Τι το περιμένει! Τι στενοχώριες! Τι αγωνίες! Τι βάσανα! Τι αρρώστιες! Και μετά; Ο . . θάνατος! Τροφή για τα σκουλήκια!»

Και πάλι όταν πεθαίνει, τότε χαίρονται! Δοξολογούν το θεό τους, που τον λύτρωσε απ’ αυτόν το παλιόκοσμο! Και ησύχασε επιτέλους. . .

Αψυχολόγητες (για μας) συνήθειες! Αν είναι δυνατόν να θλίβεσαι και να κλαίς, όταν γίνεσαι γονιός, και να χαίρεσαι, όταν χάνεις το παιδί σου!

Όμως: μήπως μέσα σ’ αυτό το σκηνικό, υπάρχει κάποια δόση αληθείας; Μήπως αυτοί οι άνθρωποι έχουν δίκιο;

Αν πράγματι ο άνθρωπος γεννιέται για να υποφέρει από τις στεναχώριες, την μοναξιά, την πλήξη, το άγχος, τις αγωνίες, τις αρρώστιες . . . .καλλίτερα να μην γεννιέται!

Για τους χριστιανούς, που βαπτίστηκαν στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος υπάρχει και μια άλλη γέννηση, είσοδο σε μια άλλη ζωή, την Αληθινή Ζωή, που δίνει νόημα στην παρούσα άχρωμη ζωή, που δεν καταλήγει στον θάνατο, αλλά μέσου του θανάτου οδηγεί τον άνθρωπο στην Αθάνατη και Αιώνια Ζωή, ¨ένθα ουκ έστι πόνος, ου λύπη, ου στεναγμός¨.

Με άλλα λόγια υπάρχουν δύο ειδών γεννήσεις: η σαρκική και η πνευματική.

Με την πρώτη εισερχόμαστε στην επίγεια βιολογική ζωή του κόσμου τούτου (που είναι χάρισμα και της αλόγου κτίσεως ερπετών, ζώων, πετεινών κλπ)

Με την δεύτερη εισερχόμεθα στην ουράνια πνευματική ζωή.

Ασφαλώς ανώτερη είναι η πνευματική ζωή και όχι η βιολογική, που είναι (ξαναλέω) προνόμιο και των αλόγων όντων! Και άρα για τους ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ανώτερη είναι η πνευματική γέννηση (η Βάπτιση) και όχι η σαρκική.

Ο Μέγας Βασίλειος γράφει κάπου περί του Αγίου Πνεύματος. «Ει γαρ αρχή μοι ζωή το βάπτισμα, και πρώτη ημερών εκείνη η της παλιγγενεσίας ημέρα». Θεωρεί δηλαδή την ημέρα της βαπτίσεως ως πρώτη της ζωής Του.

Ακόμα και σήμερα υπάρχουν Αγιορείτες Μοναχοί που κάνοντας ένα ακόμη βήμα θεωρούν πρώτη ημέρα της ζωή τους την ημέρα της κουράς τους (χειροθεσίας) και στο αδιάκριτο ερώτημα, πόσων χρονών είσαι; Λογαριάζουν τα χρόνια της υπακοής μονάχα.

Παλιά, οι γονείς μας, οι παππούδες μας γιόρταζαν με χαρά και καμάρι την ονομαστική τους εορτή. (αυτή που έχει σχέση με το βάπτισμα).

Την γιόρταζαν μάλιστα όχι κοσμικά, αλλά πνευματικά, εκκλησιαστικά. Στο σπίτι η νοικοκυρά ετοίμαζε την «λειτουργιά».

Ο εορταζόμενος ανήμερα της γιορτής του εκκλησιαζότανε. Ήταν αδιανόητο την ημέρα αυτή να μείνει αλειτούργητος.

Αντίστροφα στην Ευρώπη και στην Αμερική η ονομαστική εορτή γιορτάζεται υποτονικά, ή καθόλου, ενώ τα γενέθλια, η είσοδος στην βιολογική ζωή του κόσμου τούτου γιορτάζονται πανηγυρικά, με δώρα ευχές και τραγούδια..

Τώρα τα «γενέθλια» έχουν εισβάλει για καλά στο σώμα της Ελληνικής κοινωνίας! Τείνουν στην Πατρίδα μας να περιθωριοποιήσουν, ή και να εξαφανίσουν την ονομαστική εορτή που μύριζε λιβάνι.

 

Υπευθυνότητα

Το νησί μας διαθέτει Πανεπιστήμιο που φιλοδοξεί πιστεύω να εφοδιάσει με γνώσεις τους φοιτητές του. Την παιδεία, όμως ποιος θα τους την διδάξει;

Πρωί-πρωί αντιλήφτηκα μια παρέα νεαρών φοιτητών μεθυσμένων και ξενυχτισμένων προφανώς, αστειευόμενοι να αναποδογυρίζουν κάδους απορριμμάτων. Ίσως ξεχάσανε για ποιο λόγο βρίσκονται μακριά από τα σπίτια τους, ίσως πάλι να αδιαφορούν για το κόστος και την ρύπανση που προκαλούν. Το σίγουρο είναι πως με αυτήν την πράξη φανερώνουν την ανευθυνότητα τους. Δεν θέλω χάρη σε μια παρέα να χαρακτηρίσω όλη την κοινότητα των φοιτητών. Φοιτητές πρωτοστάτησαν πολλές φορές σε διάφορες και πολλών λογιών επαναστάσεις. Αυτό που θίγω με το σημερινό σχόλιο είναι η ανευθυνότητα που κυριαρχεί σήμερα.

Δωρεάν παιδεία απαιτούμε και το κράτος ανταποκρίνεται. Θα χαρίσει εφέτος στα παιδιά της Α΄. γυμνασίου φορητούς υπολογιστές. 450 ευρώ κόστος για το κάθε κομμάτι. Χαλάλι τους χίλιες φορές, θα το εκτιμήσουν; Μήπως στο τέλος της σχολικής χρονιάς μαζί με τα βιβλία που καίγονται στα προαύλια των σχολείων, δούμε και σωρούς υπολογιστών; Δεν θα είναι βλέπετε εφοδιασμένες με εξελιγμένες κάρτες που να αποδίδουν ως παιχνιδομηχανές.

Μαθήτευσα σε σχολείο του εξωτερικού. Τότε τα βιβλία τα χρεωνόμασταν και είχαμε υποχρέωση στο τέλος της χρονιάς να τα επιστρέψουμε. Δεν τολμούσαμε να γράφουμε και να μουτζουρώνουμε τα βιβλία σε καμία περίπτωση. Εάν το κάναμε αυτό, έπρεπε να το πληρώσουμε. Αυτό σε συνδυασμό με το γεγονός, ότι δεν άλλαζαν κάθε χρόνο τα διδακτικά βιβλία, μας έκανε προσεκτικούς και υπεύθυνους μαθητές.

Αναρωτιέμαι καμιά φορά, μήπως αυτή η αύξηση του ορίου ζωής είναι αιτία αυτού του κακού. Εάν λογαριάσουμε ποσοστιαία τα χρόνια που απαιτούνται για την ωρίμανση του εφήβου, δεν έχουμε διαφορά. Εάν τα λογαριάσουμε σε απόλυτους αριθμούς, πρέπει μάλλον να προβληματιστούμε σοβαρά.

Ο υπολογιστής

Γλ Β-18 εἰ γὰρ ἃ κατέλυσα ταῦτα πάλιν οἰκοδομῶ, παραβάτην ἐμαυτὸν συνίστημι.

Για άλλο πράγμα έψαχνα και έπεσα σε αυτόν το στίχο και τον απομόνωσα. Με έβαλε σε σκέψεις σχετικά με εκείνους τους ανθρώπους, που άλλα λένε την μια μέρα και με ευκολία υποστηρίζουν τα αντίθετα την επαύριον.

Είμαι χρήστης του υπολογιστή από την εποχή του Dos 6.2, για όσους λέει κάτι αυτό, ήταν τότε που έπρεπε να θυμάσαι να γράφεις την εντολή και να περιμένεις απόκριση. Δίπλα στο πληκτρολόγιο υπήρχε και το βιβλίο των εντολών. Το Dos 6.2 ήταν και το τελευταίο στην οθόνη με τα πράσινα γράμματα, ακολούθησε η επέλαση των έγχρωμων παραθυριών με την κατάδειξη και τα διπλά κλικ που άλλαξε τον κόσμο.

Εκείνη τη εποχή δημιούργησα στο χωριό που διακονούσα πρότυπο κέντρο εκμάθησης υπολογιστών για παιδιά. Πιστεύοντας τότε και λέγοντας, ότι σε λίγο καιρό όποιος δεν είναι εξοικειωμένος θα αισθάνεται αγράμματος. Υποστήριζα πως είναι καλύτερα χίλιες φορές, η δημιουργική ενασχόληση με τον υπολογιστή, παρά η παθητική τηλεθέαση.

Η επανάσταση της τεχνολογίας συνεχίζεται μέχρι σήμερα με ταχύτητα που δεν προλαβαίνει ο κοινός νους να ακολουθήσει. Η χρήση του υπολογιστή έγινε για κάποιους καθημερινή ανάγκη. Δεν αναφέρομαι σε εκείνους που η εργασία τους επιβάλει την χρήση, αυτοί είναι διπλά δυστυχείς.

Έχει γίνει για κάποιους ανθρώπους εθισμός. Κουρασμένοι μετά από μια κοπιαστική ημέρα, αντί να ξεκουράσουν το μυαλό τους με κάτι ανάλαφρο, ας πούμε κουβεντούλα, μουσική, διάβασμα κάθονται μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή με τις ώρες. Και αντί να είναι δημιουργικοί με αυτό το εργαλείο, γίνονται παθητικοί δέκτες κάποιων προπαγανδιστών κάθε λογής. Παρασύρονται και εντάσσονται σε διάφορες ομάδες, που δεν είναι όλες ηθικά και πνευματικά αποδεκτές.

Η χρήση του κάθε αντικειμένου το καθιστά χρήσιμο και η κατάχρηση επιβλαβές. Δεν διαφέρει ο υπολογιστής που επιτρέπει την επικοινωνία απομακρυσμένων μεταξύ τους ανθρώπων με εικόνα και ήχο. Είναι αρρώστια όμως, να επικοινωνούν με αυτό τον τρόπο, άτομα που διαβιούν στη ίδια πολυκατοικία. Σε αυτή την περίπτωση είναι καταστροφική η χρήση του για τις ανθρώπινες σχέσεις. Αντί να ενώνει η τεχνολογία χωρίζει και απομακρύνει.

Τα περισσότερα παιδιά σήμερα, έχουν εξοικειωθεί καλύτερα από τους γονείς τους με την χρήση του υπολογιστή. Συμμετέχουν στο περίφημο Face book, κάνουν φιλίες με άγνωστα άτομα και συναγωνίζονται για την ποσότητα, αυτών των «φίλων» αδιαφορώντας για την ποιότητα. Αυτό είναι επικίνδυνο πολύ περισσότερο, όταν δηλώνουν ηλικία μεγαλύτερη από την πραγματική για να γίνουν μέλη.

Γράφω αυτά σήμερα, που απέτρεψα την αγορά υπολογιστή, για ένα παιδί που δεν έχει τελειώσει ακόμα το δημοτικό. Είναι καταστροφικό σε αυτήν την ηλικία. Το υπουργείο εφέτος θα δώσει στα παιδιά της Α΄. γυμνασίου την ευκαιρία να έχουν συγκεκριμένο υπολογιστή με συγκεκριμένα προγράμματα φορτωμένο.

Ας περιμένουν οι βιαστικοί γονείς, τουλάχιστον μέχρι αυτήν την ηλικία.

 

 

 

Δικαιολογίες

Σπεύδω να απολογηθώ για μια παρατήρηση που μου έγινε. Αφού Πυθαγόρα τα πάς τόσο καλά με τους νέους, γιατί γράφεις γεροντίστικα;

Δεν καταλαβαίνω την διαφορά της γραφής, τι είναι αυτό που ξεχωρίζει την νεανική γραφή από την γεροντίστικη. Κατέληξα στο συμπέρασμα πως το περιεχόμενο του κειμένου είναι εκείνο που κάνει την διαφορά. Και επειδή και εγώ ηλικιωμένος είμαι, για γέρους γράφω, άρα γράφω γεροντίστικα. Οι γέροι είναι εκείνοι που βγάζουν συμπεράσματα.

Οι νέοι κάνουν και ζούνε τα όνειρα τους. Αλήθεια είναι ότι τους ζηλεύω. Θα ήθελα και εγώ να κάνω κάποια πράγματα, αφήνουν όμως τα έρμα τα πόδια; Βοηθούνε τα μάτια; Θα μπορούσα όμως να γράφω νεανικά π.χ ουάου, βιζζζζζζζζ, χαχαχρουυυυυυυυ. Οι λέξεις όμως δεν με εκφράζουν.

Φταίνε οι νέοι; Όχι σε καμία περίπτωση. Τα παιδιά μαθαίνουν όσα τους διδάξουν οι μεγαλύτεροι. Τα παλιά χρόνια στο σχολείο προσπαθούσαμε να εκφραστούμε με λέξεις και κείμενα, σήμερα καλούνται οι μαθητές να επιλέξουν μεταξύ πιθανών απαντήσεων. Μαθαίναμε να κάνουμε πράξεις αριθμητικές, σήμερα επετράπη η χρήση αριθμομηχανής. Θυμάμαι όταν λύναμε προβλήματα ακολουθούσαμε την σειρά (σκέψις-λύσις-‑απάντησις), σήμερα ακόμα και το ορθογραφικό λεξικό του υπολογιστή βγάζει λάθος τις καταλήξεις (σε ις).

Ζούμε σε μια άλλη εποχή από αυτή που γνωρίσαμε και μεγαλώσαμε, πρέπει να προσαρμοστούμε στις απαιτήσεις της. Οι νέοι σήμερα έχουν τέτοια πληροφόρηση, που εμείς ούτε στα όνειρα μας δεν φανταζόμασταν. Κάνοντας παρέα και κουβεντιάζοντας μαζί τους δεν πρέπει να έχουμε το ύφος του δασκάλου συνέχεια, αυτό είναι που κουράζει και τους διώχνει μακριά μας. Δεν χρειάζεται η κάθε κουβέντα να είναι παρατήρηση και νουθεσία.

Εμείς φεύγουμε αυτοί έρχονται.

Δεν γίνεται να μην κάνουν λάθη, όσο και αν νομίζουμε πως τους προφυλάσσουμε. Θα κάνουν οπωσδήποτε και από τα σφάλματα τους θα μάθουν. Η σωστή αντιμετώπιση είναι μετά το λάθος, να σταθούμε στο πλάϊ τους όχι ελεγκτικοί, αλλά παρηγορητικοί και αρωγοί. Τότε μας εκτιμάνε και αυτοί και μας πλησιάζουν. Τότε μπορούμε πραγματικά να βοηθήσουμε τα παιδιά να βρουν το δρόμο τους. Η ζωή είναι δική τους, εμείς την δική μας την ζήσαμε.

Είναι σφάλμα και το θεωρώ από τα μεγαλύτερα, η εμμονή στην ιδέα, «αυτό που δεν έκανα εγώ να το κάνει το παιδί μου». Και δεν αναρωτιόμαστε, «αφού εγώ δεν μπόρεσα πως θα μπορέσει το παιδί μου;»

Μπορούμε να γερνάμε, να χαιρόμαστε την ηλικία μας, να έχομε νεανικές ιδέες χωρίς να νεάζουμε. Ένα λαμπρό παράδειγμα υπήρξε ο ακαδημαϊκός Σπύρος Μελάς που σε ηλικία 92 χρόνων συναναστρεφόταν με νέους και τον αγαπούσαν και τον σεβόντουσαν. Είχε πει δε σε κάποια ευκαιρία, «-Εγώ είμαι σαν το καλό κρασί, που όσο παλιώνει φτιάχνει». Ας γίνουμε και μείς έτσι και όχι κλούβια αυγά που όσο περνά ο καιρός βρωμάνε.

Έλεγχος.

Η γκρίνια συνεχίζεται. Με αυτά που γράφεις παίρνουν τα μυαλά τους αέρα, και πως θα τα μαζέψουμε; Τρόμαξα!

Τουλάχιστον γράψε το όνομα σου έστω και ψευδώνυμο, είναι πιο αξιοπρεπές από το ανώνυμο.

Κάλεσα τους νέους σε ανταρσία, μήπως και δεν το κατάλαβα; Αμφισβήτησα τις εξουσίες και τις αρχές; Μήπως δίδαξα ανήθικα, ή ανώφελα πράγματα; Κάθε άλλο μάλιστα. Στους μεγάλους απευθύνθηκα, σε αυτούς ομίλησα. Αλλά επιβεβαιώνεται η άποψη πως η ηλικία του ανθρώπου δεν συμβαδίζει με την πνευματική ωριμότητα.

Ασφαλώς και επιμένω πως τα παιδιά και όχι μόνο αυτά, αλλά κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να κάμει λάθη. Ακόμα πρέπει να δεχτούμε πως είναι αναπόφευκτο να μην γίνονται λάθη. Το κακό είναι όταν δεν διορθώνονται αυτά τα σφάλματα. Ο τρόπος να διορθωθούν είναι η ανάλυση των αποτελεσμάτων και η νουθεσία.

Πρέπει να αφήσουμε τα παιδιά να αναπνεύσουν, να αναδείξουν την προσωπικότητα τους, τα χαρίσματα τους. Η υπέρπροστατευκότητα δείχνει την ανασφάλεια του γονιού και δυναστεύει το παιδί. Με την ευκαιρία αναφέρω συνοπτικότητα τρία παραδείγματα γονιών που χρειάζονται θεραπεία.

Α: Τηλεφώνησε μάνα στον διοικητή στρατοπέδου, να αλλάξει την υπηρεσία του γιού της (σκοπιά φαντάρου), γιατί η βάρδια 2-4 είναι δύσκολη.

Β: Μετακόμισε άλλη μάνα μαζί με το αγόρι της, εκεί που σπουδάζει, για να του μαγειρεύει να έχει να τρώει. Η υπόλοιπη οικογένεια;

Γ: Φοιτήτρια στέλνει τα ρούχα με δέμα στο σπίτι της, να τα πλύνει η μάνα της και να ξαναστείλει.

Ακραίες περιπτώσεις θα πείτε, ναι, αλλά υπάρχουν. Αυτά τα παιδιά ποιος θα τα λυπηθεί; Πότε θα σταθούν στα πόδια τους; Είναι άτομα χωρίς εκτίμηση στον εαυτό τους, χωρίς προσωπικότητα. Με καλούς βαθμούς; Ούτε αυτό είναι σίγουρο.

Δώστε στα παιδιά ευκαιρίες να εκδηλώνονται. Η ζωή τους ανήκει.

Αιτία Διαζυγίου

Διήγημα

Στα χρόνια που ζούμε έχουν αυξηθεί υπερβολικά τα διαζύγια, όχι μόνο στις πολιτείες, αλλά και στα χωριά. Ήταν κάποτε σπάνιο φαινόμενο να υπάρχει ζωντοχήρα στο χωριό, ενώ σήμερα έχουμε παραπάνω από μια και θεωρείται φυσιολογικό. Φταίνε άραγε για την αποτυχία μόνο το ζευγάρι που χωρίζει, ή και ο περίγυρος του; Φταίει άραγε η χειραφέτηση της γυναίκας; Μήπως αντιστραφήκαν οι όροι  και το ασθενές φύλο είναι το αρσενικό; Φταίει που καταργηθήκαν σχεδόν τα προξενιά; Θα μπορούσαμε να απαριθμήσουμε σωρό εικασιών χωρίς να βγάλουμε συμπέρασμα, επειδή ακριβώς και οι εικασίες είναι ανεύθυνες. Στην προκειμένη όμως ιστορία υπήρχε λόγος διαζυγίου και μάλιστα τόσο σοβαρός που έπρεπε να υποστηριχτεί με το δίκανο.

Σε ένα χωριό, ας το ονομάσουμε Σκορποχώρι, στην δεκαετία του 60 ζούσε ο Μαθιός, χήρος με δυο κορίτσια μικρά, την Κλειώ και την Φιλιώ. Ζούσε ακόμα η μάνα του, ήταν ηλικιωμένη και δεν μπορούσε να κάνει καλά τα κορίτσια που πήγαιναν στο σχολειό. Ο Μαθιός δουλευταράς και προκομμένος αγωνιούσε για τα κορίτσια του. Ήταν εποχή που ακόμα λογαριάζανε την τιμή και αυτός είχε το κούτελο του καθαρό. Μετά το σχολείο τα κορίτσια από μικρά πήγαιναν στο χωράφι κοντά στον πατέρα τους, που φρόντιζε πάντα να έχουν δουλειά. Εύρισκε τον τρόπο πάντα να απασχολούνται και όταν δεν υπήρχε δουλειά συγκεκριμένη, τις έβαζε να μαζεύουν τις πέτρες από το χωράφι για να είναι καθαρό. Τα κορίτσια μαζεύανε τις πέτρες και σχημάτιζαν έναν σωρό που, όσο περνούσαν τα χρόνια, μεγάλωνε. Όσο μεγάλωνε ο σωρός, τόσο πιο αφράτο γινόταν το χωράφι και απέδιδε περισσότερα. Οι συγχωριανοί πειράζανε τον Μαθιό για τον σωρό, αλλά εκείνος με αυτόν τον τρόπο είχε υπό πλήρη έλεγχο τα κορίτσια του. Ακούγονταν διάφορα για άλλα κορίτσια, για τα δικά του λέγανε πως ήταν κελεπούρια, για όποιον τις έπαιρνε.

Μαζί με τον σωρό των πετρών μεγάλωναν και τα κορίτσια, και έφτασαν σε ηλικία γάμου. Αυτό το θέμα απασχολούσε πολύ τον Μαθιό, που έπρεπε να φροντίσει για την αποκατάσταση τους. Τα παλικάρια του χωριού δεν τα ενέκρινε, επειδή γνώριζε πράγματα για την κάθε οικογένεια, και καμιά δεν ήταν σαν την δική του, άμεμπτη. Αυτά συμβαίνουν στις μικρές κοινωνίες. Τον πλησίασε η προξενήτρα (γνωστό φαινόμενο της εποχής) και του πρότεινε για γαμπρό τον Νώντα, έναν Σαμιώτη ναυτικό που θέλει να αράξει στην στεριά και να νοικοκυρευτεί. Τον γνώρισε ο Μαθιός, του έκανε καλή εντύπωση και δώσανε τα χέρια. Ποιο κορίτσι θα έπαιρνε δεν είπαν. Είχε δικαίωμα επιλογής. Ήταν δύο, όποια του έκανε καλύτερα αυτήν θα παντρευόταν, θα ερχότανε στο χωριό σώγαμπρος, θα έκτιζε σπίτι και  θα επένδυε όσα είχε μαζεμένα από τα ταξίδια. Έτσι και έγινε. Πήρε την Φιλιώ, αλλά πείσμωσε η Κλειώ που ήταν μεγαλύτερη και δήλωσε πως δεν θα παντρευτεί ποτέ.

Πράγματι έτσι έγινε, εγκαταστάθηκε ο Νώντας στο Σκορποχώρι κι όσες οικονομίες είχε τις επένδυσε στο χωριό. Έκτισε ένα μεγάλο σπίτι, άνοιξε μαγαζί, παντοπωλείο-καφενείο και τα έγραψε στο όνομα της γυναίκας του. Οι χωριανοί τον πείραζαν γι αυτήν την κίνηση, κι αυτός ανταποδίδοντας τα πειράγματα έλεγε πως είναι σώγαμπρος και άρα ξένος με τις νοοτροπίες τους. Όταν γέννησε η Φιλιώ το πρώτο παιδί τους, ήταν κορίτσι το βάπτισαν Κλειώ, προς τιμή της αδελφής της, και έγινε αφορμή για να εγκατασταθεί στο σπίτι τους να βοηθάει, αφού ήταν μεγάλο και χωρούσαν. Όταν γεννήθηκε το αγόρι το ονόμασαν Μαθιό. Ο παππούς Μαθιός πλέον είχε ολοκληρώσει το καθήκον του όπως έλεγε και δεν άργησε να φύγει από τον μάταιο τούτο κόσμο.

Ο Νώντας αφεντικό και νοικοκύρης στο χωριό ήταν ευτυχισμένος. Είχε μια γυναίκα υπάκουη και την αδελφή της βοηθό σε όλα. Απέκτησε πέντε παιδιά, αλλά ήταν πάντα ο σώγαμπρος του χωριού. Φιλοπρόοδος έφερε στο χωριό σκαφτική μηχανή, λαστίχωσε  τα χωράφια του, πράγματα πρωτόγνωρα για το χωριό. Σκεφτότανε να αγοράσει και τρακτέρ, είχε κάνει και τα προκαταρτικά παζάρια.

Έφερε έναν γεωπόνο να συμβουλευτεί τι είδους καλλιέργεια θα του απέφερε περισσότερα κέρδη. Εκείνος τον συμβούλευσε να βάλει αμπέλια αμερικανικά, που δεν χαλούν εύκολα, αλλά πρωτίστως θα έπρεπε να πάρει εκείνον τον σωρό από τις πέτρες που έστεκε ακριβώς μέσ’ την μέση του χωραφιού. Το σκέφτηκε ο Νώντας και το απεφάσισε. Έπρεπε να βρει φορτηγό και φορτωτή, το συζήτησε με την γυναίκα του, και ήταν η πρώτη φορά που καυγάδισαν μετά από πολλά χρόνια γάμου. Διαφωνούσε η Φιλιώ, «-Ξέρεις πόσο κόπο κάναμε για να γίνει ο σωρός αυτός;». «-Μα είναι άχρηστος, είναι πέτρες» αντέτεινε αυτός, αλλά άδικα. Για πρώτη φορά ακούστηκαν στο χωριό οι φωνές τους. Σχολιάζανε στο καφενείο πως έφτανε το τέλος του σώγαμπρου. Ο Νώντας

θεωρούσε δεδομένο πως ό,τι και να έκανε είχε την σύμφωνη γνώμη της γυναίκας του, επειδή ποτέ δεν του έφερε αντίρρηση και τώρα του κακοφαινότανε. Την αγνόησε και βρήκε φορτηγό και της το ανακοίνωσε, «-Αύριο θα έρθει το φορτηγό να πάρει τις πέτρες». Εκείνη του είπε πως «-Αν τολμήσεις και τις αγγίξεις θα φύγεις από το χωριό. Μην ξεχνάς ποτέ πως είσαι σώγαμπρος».  Δεν είπε τίποτα άλλο, σηκώθηκε και έφυγε.

Το άλλο πρωί, όταν το φορτηγό με τον φορτωτή έκαναν την εμφάνιση τους στο χωράφι, αντίκρισαν ένα ανθρώπινο φράγμα έχοντας επικεφαλής την Κλειώ και την Φιλιώ με τις καραμπίνες στα χέρια. Μάταια ο Νώντας προσπάθησε να κατευνάσει τα πνεύματα. Έφυγε μαζί με το φορτηγό. Το βράδυ που γύρισε σπίτι του τον περίμεναν πάλι δυο καραμπίνες στην πόρτα, «-Δεν έχεις λόγο πια να βρίσκεσαι εδώ». Του υπέδειξαν να φύγει από το χωριό και να μην ξαναέρθει, γιατί την επόμενη θα τον σκοτώνανε «-Η μια στην φυλακή και η άλλη στα παιδιά» του ξεκαθάρισαν. Έκπληκτος, απογοητευμένος, απορημένος και θυμωμένος ρώτησε «-Μα για τις πέτρες;» «-Ξέρεις με τι κόπο τις μαζέψαμε;» είπαν και οι δύο με μια φωνή.

Το διαζύγιο βγήκε ο Νώντας δεν ξαναφάνηκε στο χωριό, άρχισε να ταξιδεύει πάλι. Στο χωριό σχολιάζανε πολλές φορές, ακόμα και στο καφενείο που το δούλευε η Ζωντοχήρα πλέον Φιλιώ για να μεγαλώσει τα πέντε παιδιά της «αιτία διαζυγίου, ο σωρός από πέτρες»

Τα κέρματα

Ο Πυθαγόρας δεν πολιτικολογεί, διότι δεν είναι η δουλειά του, ούτε έχει τόσες γνώσεις και ενημερώσεις για τα τεκταινόμενα στην χώρα μας. Διαβάζοντας τις σημερινές ειδήσεις και σε συνδυασμό με αυτά που ακούμε τις τελευταίες ημέρες, αισθάνεται την ανάγκη να κάνει ένα σχόλιο.

Η είδηση: Ατομικό εκπτωτικό κουπόνι μέχρι και 50% σε ανέργους για τρόφιμα πρώτης ανάγκης καθώς και για τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ετοιμάζει το υπουργείο Εργασίας, στο πλαίσιο της πολιτικής της κυβέρνησης για την ενίσχυση των οικονομικά αδύνατων ομάδων του πληθυσμού.

Δηλαδή αν κατάλαβα καλά, θα έχουμε προμήθεια ορισμένων τροφίμων με δελτίο (και ας λέγεται κουπόνι). Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξουν και μαυραγορίτες. Πόσοι από τους σημερινούς οικογενειάρχες ζήσανε την κατοχή για να έχουν προσωπική αντίληψη τι σημαίνει αυτό το κουπόνι; Αν ρωτήσουμε εκείνους τους ηλικιωμένους που περάσανε αυτό το στάδιο, θα μας πούνε όλοι για την φτώχια και την σκλαβιά.

Σήμερα έχουμε φτώχια γύρω μας, ένα παράδειγμα πρόχειρο που εβίωσα πριν από λίγες μέρες, είναι το παρακάτω:

Στο μπακάλικο (Super-market) στα Ελληνικά! Στο διπλανό χωριό που ψωνίζω λέγοντας καλημέρα και ανταλλάσσοντας δυο κουβέντες με τον καταστηματάρχη, αποφεύγοντας τα μεγάλα και απρόσωπα καταστήματα, φάνηκε ένας ιερέας, κομίζοντας ένα σακουλάκι κέρματα, είσπραξη ενός πανηγυριού, να τα ανταλλάξει με χαρτονομίσματα. Η απάντηση του καταστηματάρχη ήταν αρνητική, «δεν έχω χοντρά, όσοι έρχονται ψωνίζουν μόνον με ψιλά», ο παπάς επέμενε και ανοίγοντας το ταμείο του έδειξε ότι δεν υπήρχε ούτε ένα πενηντάρικο. Ο παπάς μελαγχόλησε: «Είσαι το τρίτο μαγαζί που δεν έχει χαρτονομίσματα». Στην παρατήρηση μου δε, «γιατί δεν πας Παπά στην τράπεζα;» «Η τράπεζα με απαξιώνει για τόσα χρήματα, θέλει να τα αφήσω και την άλλη μέρα να ξαναπάω». Το ποσόν για το οποίον μιλάμε είναι μόλις τετρακόσια ευρώ.

Από αυτό και μόνον το επεισόδιο μπορεί κανείς να κρίνει την οικονομική κατάσταση που βρισκόμαστε ως χώρα. Η οικονομική αυθυπαρξία είναι προϋπόθεση για την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής. Εξωτερική πολιτική ασκούν τα ελεύθερα κράτη, είμαστε άραγε ελεύθεροι, ή υποταγμένοι σε κάποιον, όπως και αν λέγεται αυτός, που με την εξουσία του κατακτητή μας επιβάλλει τώρα και το δελτίο στα τρόφιμα; Μήπως τελικά βιώνουμε κατοχή και δεν το ξέρουμε;

Η μακροζωία

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται στις ανεπτυγμένες χώρες αύξηση του μέσου όρου ζωής των ανθρώπων. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μεγαλώνει αντίστοιχα και ο αριθμός των συνταξιούχων και το επακόλουθο είναι η οικονομική συνεισφορά, που απαιτείται από το σύνολο των εργαζομένων, για να ζήσουν αξιοπρεπώς τα γεράματα τους.

Όταν όμως οι οικονομίες δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν, τι γίνεται; Αυτοί που σκέπτονται και προγραμματίζουν μακροχρόνια, και εν πολλοίς καθορίζουν τα οικονομικά, επιβάλλεται να βρουν λύσεις. Σε αυτό το πνεύμα και με το συγκεκριμένο θέμα, ασχολήθηκε η παρέα στο σαλονάκι του Πυθαγόρα εγκαινιάζοντας την χειμερινή περίοδο. Από τις απόψεις που ακούστηκαν με προβλημάτισε αυτή που θα αναλύσω το σκεπτικό της παρακάτω.

Στις πολιτισμένες χώρες λοιπόν, ο τρόπος για να μειωθεί ο αριθμός των συνταξιούχων, είναι να μην φτάνουν στην σύνταξη. Όλα τα χρόνια που είναι εργαζόμενοι και εισφέρουν στο ταμείο είναι χρήσιμοι. Αυτήν την περίοδο της ζωής θα καλοπερνάνε, με ποτό και με τσιγάρο, με κακό φαγητό και πολύ άγχος. Η χοληστερίνη, το ζάχαρο, οι καρδιοπάθειες και ο καρκίνος είναι τα επακόλουθα. Αποτέλεσμα οι θάνατοι ανάμεσα 50 και 60 να αυξηθούν ραγδαία.

Τα ταχυφαγεία, είναι εκείνα τα μαγαζιά που αντικατέστησαν τα σουβλατζίδικα και προσφέρουν ό,τι ακριβώς δεν ενδείκνυται για υγιεινή διατροφή. Η χρήση του αυτοκινήτου για τις μετακινήσεις αχρηστεύει τις κλειδώσεις του σώματος, στα τροχαία άλλωστε δεν πεθαίνουν ηλικιωμένοι. Από το σχολείο ακόμα μαθαίνουμε στο τρόπο μιας ζωής χωρίς προσπάθεια, χωρίς ιδανικά που γρήγορα βαριόμαστε. Αυτή η βαριεστιμάρα κάνει την ζωή ανιαρή.

Η ευδαιμονία ισοδυναμεί με κήρυξη πολέμου στην μακροζωία.

Ίσως φαίνεται τραβηγμένο το σενάριο, δεν είναι όμως απίθανο. Ας μην ξεχνάμε ότι ο σχεδιασμός είναι μακροχρόνιος.

Προεκλογικά

Ελάχιστοι είναι οι παραθεριστές που ακόμα δεν έφυγαν από το νησί μας. Τα σχολεία άνοιξαν οι φροντίδες των γονέων για τα βλαστάρια τους πολλές και ο χρόνος λίγος. Τα σκοτάδια που έρχονται νωρίτερα, η προεκλογική περίοδος που ζούμε, είναι κάποιοι από τους λόγους που η αυλή και το μπαλκονάκι του Πυθαγόρα έχει ησυχία.

Καιρός επομένως για περισσότερη περισυλλογή και μελέτη.

Επειδή είναι προεκλογική περίοδος, χωρίς να πολιτικολογώ, παραθέτω ένα απόσπασμα από λόγο του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, μεταφρασμένο στην καθομιλουμένη, για να γίνει κατανοητό από όλους. Αναφέρεται στα προσόντα που πρέπει να διακρίνουν τον άρχοντα και ας τον λέει βασιλιά, είναι γραμμένος στα τέλη του 4^ου αιώνος. Σε άλλη ευκαιρία έχω γράψει πως πρέπει να επιλέγονται άνθρωποι που πρώτα διέπρεψαν ως οικογενειάρχες, για να ωφελήσουν και το σύνολο όμως ο Ιερός Χρυσόστομος εμβαθύνει πολύ περισσότερο.

Ιωάννης Χρυσόστομος

Αν σου φαίνεται, καλό, αφού βάλουμε την βασιλεία, η οποία είναι το κορυφαίο αγαθό, δίπλα στη φιλοσοφία αυτή του μοναχικού βίου, ας εξετάσουμε τους καρπούς του καθενός από τα αποκτήματα αυτά, για να μάθουμε με ακρίβεια σε ποιους ασκεί εξουσία ο βασιλιάς και σε ποιους ο φιλόσοφος μοναχός.

Ο βασιλιάς λοιπόν εξουσιάζει πόλεις και χώρες και πολλά έθνη, έχοντας κάτω από τις διαταγές του στρατηγούς και υπάρχους και στρατεύματα και λαούς και συμβούλια, ενώ αυτός που αφιέρωσε τον εαυτό του στο Θεό και επέλεξε την μοναχική ζωή κυριαρχεί πάνω στο θυμό και το φθόνο και την φιλαργυρία και τις ηδονές και τα άλλα πάθη με τη σκέψη πάντοτε και τη φροντίδα να μην επιτρέψει να κυριευτεί η ψυχή του από τα αισχρά πάθη, ούτε να υποδουλωθεί ο νους του σε σκληρή τυραννία, αλλά κρατεί πάντοτε τη σκέψη του επάνω από όλα, αφού θέσει επιστάτη στα πάθη του το φόβο Θεού.

Τέτοια λοιπόν εξουσία και κυριαρχία έχει ο βασιλιάς και τέτοια εξουσία έχει ο μοναχός, ώστε πιο σωστά θα μπορούσε κανείς να ονομάσει αυτόν βασιλιά, παρά εκείνον που λαμπρύνεται με βασιλικό ένδυμα και διάδημα και που κάθεται πάνω σε θρόνο χρυσό.

Διότι στην πραγματικότητα βασιλιάς είναι αυτός που χαλιναγωγεί το θυμό και τις ηδονές και που κυβερνά τα πάντα σύμφωνα με τους νόμους του Θεού και που διατηρεί ελεύθερο το νου και που δεν επιτρέπει να κυριαρχήσει στην ψυχή η τυραννία των ηδονών.

Αυτόν ευχαρίστως θα τον έβλεπα άρχοντα και της γης και της θάλασσας και των πόλεων και των λαών και των στρατευμάτων. Διότι αυτός που με το λογισμό εξουσιάζει τα πάθη της ψυχής, εύκολα θα μπορούσε να κυβερνήσει και ανθρώπους με τους θείους νόμους, ώστε να έχει θέση πατέρα για τους υπηκόους, συμπεριφερόμενος προς τις πόλεις με πολλή πραότητα.

Η αποχή.

Οι εκλογές τελείωσαν, τα αποτελέσματα βγήκαν και οι νέοι μας άρχοντες κατευθύνονται στα πόστα τους. Παραλαβές και παραδόσεις καθηκόντων, αισιοδοξία, προγραμματισμός και μελαγχολία κυριαρχούν στην επικαιρότητα.

Στο πνεύμα των ημερών και ο Πυθαγόρας αναρωτιέται. Πόσοι συμπολίτες μας Έλληνες δεν πήγανε να ασκήσουν το δικαίωμα τους; Το ποσοστό πάνω από 31%, σημαντικό. Αν ομονοούσαν οι απέχοντες, μπορεί να βγάζανε και κυβέρνηση αλλά δεν ομονοούν.

Κάποιο ποσοστό από αυτούς θα είχαν λόγο να μην συμμετέχουν στην διαδικασία της εκλογής, είτε γιατί ήταν μακριά από τον τόπο τους, είτε γιατί ήταν καθηλωμένοι από αρρώστια, είτε για άλλους λόγους που δεν μπορώ να φανταστώ. Αυτοί όλοι ας θεωρούνται δικαιολογημένοι. Οι άλλοι που αδιαφορούν για την διαδικασία αυτή, χρειάζονται ειδική ενημέρωση. Να συνειδητοποιήσουν ότι για να έχουν αυτό το δικαίωμα της ψήφου, κάποιοι προγενέστεροι τους κάνανε αγώνες και χύσανε το αίμα τους.

Ελευθερία σημαίνει, να έχω δικαίωμα και άποψη για το ποιος θα με κυβερνήσει και αν δεν με ικανοποιεί, να έχω την ευχέρεια να τον αντικαθιστώ. Αν αυτό το δικαίωμα δεν το ασκώ, είμαι εθελούσιος σκλάβος και άνθρωπος χωρίς αξιοπρέπεια και λόγο. Επακόλουθο είναι να μην έχω και δικαίωμα, να εκφέρω γνώμη σε όλη την διάρκεια μέχρι τις επόμενες εκλογές. Είναι δικαίωμα μου να μην κομματίζομαι, να μην είμαι οργανωμένος, να μην είμαι γενικά οπαδός κανενός. Κανείς λογικός δεν θα έλεγε πως η αποχή είναι δημοκρατικό κεκτημένο, είναι φυγοπονία και δειλία.

Κάποτε υπήρχαν και κυρώσεις για όσους δεν συμμετείχαν στην διαδικασία και η προσέλευση ήταν σχεδόν καθολική. Ούτε και αυτή η κατάσταση όμως φανέρωνε ώριμη κοινωνία.

Υπεύθυνος άνθρωπος είναι κοινωνικός άνθρωπος, χωρίς να εξαναγκάζεται γι’ αυτό.

 

Εμπρός στις κάλπες

Τελευταία μέρα πριν τις εκλογές, και επιτέλους έχουμε ησυχία. Υποτίθεται, για να σκεφτούμε ποιόν θα πρέπει να εκλέξουμε ως κυρίαρχος λαός να μας κυβερνήσει. Ούτε και σήμερα πολιτικολογώ, όμως πρέπει να σταθούμε λιγάκι αυτήν την ημέρα δίπλα στα κομματικά επιτελεία, να καταλάβουμε την αγωνία τους.

Νομίζω, πως το κυρίως ενδιαφέρον τους απόψε επικεντρώνεται στο πως θα σχολιάσουν, το όποιο αποτέλεσμα βγάλει η κάλπη. Είτε θετικό, είτε αρνητικό είναι το αποτέλεσμα για το κόμμα, πρέπει να είναι νικητήριο. Ή ήττα σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογείται. Πρέπει λοιπόν αυτά τα επιτελεία να έχουν τόσο διφορούμενες απαντήσεις, που η δουλειά της Πυθίας φαντάζει ευκολότερη.

Άλλα λένε, άλλα εννοούνε και ερμηνεύουνε πάντα του συνομιλητή τους (αντιπάλου) την σκέψη, διότι νομίζουν πως ξεφεύγουν. Καταφέρνουν με αυτόν τον τρόπο, κάθε βραδιά που αναλύονται τα αποτελέσματα των εκλογών,

να βρίσκονται όλοι νικητές, και να χάνουν οι υπόλοιποι.

 

Δημοκρατία τάχα;

Πολύς θόρυβος γίνεται για μια καλλιτέχνιδα που δεν μετείχε στις εορταστικές εκδηλώσεις στα κατεχόμενα από τους τούρκους εδάφη της βορείου Κύπρου. Θαυμασμός για την απόφαση της να απορρίψει πολλά χρήματα για να μην στενοχωρήσει, λέει, κάποιες ομάδες θαυμαστών της. Σκέφτηκε κανείς πως θα έχανε περισσότερα χρήματα, αν πήγαινε, από το μποϋκοτάζ που θα της κάνανε οι ομογενείς σε όλο τον πλανήτη; Ας είναι, δεν είναι αυτό το θέμα μας, αλλά ευκαιρίας δοθείσης το ανέφερα.

Η εισβολή στην Κύπρο το 1974, πριν από τριάντα έξι 36 χρόνια, έγινε σαν χθες 15 Ιουλίου και ονομάστηκε Αττίλας. Από τα επακολουθήσαντα γεγονότα είναι και η μεταπολίτευση που επήλθε στην Ελλάδα. Επανήλθε η Δημοκρατία, υποτίθεται, στην πατρίδα της.

Όλοι μας έχουμε κάτι να θυμηθούμε από εκείνες τις τραγικές και δύσκολες ώρες. Κανείς δεν αναπολεί με νοσταλγία εκείνες τις ημέρες, εκτός από τους καιροσκόπους, που όπως οι φελλοί πάντα επιπλέουν. Επιστράτευση, πανικός, απορία και σύγχυση παντού. Το χειρότερο δε όλων, η έλλειψη της εμπιστοσύνης προς τους συνανθρώπους, προς τους χθεσινούς συναγωνιστές εναντία στην δικτατορία.

Μια επιστράτευση κωμωδία, γέμισαν τα στρατόπεδα με επίστρατους φορώντας λειψές στολές, χωρίς άρβυλα, με ντουφέκια από το πόλεμο του 1940, αφού ανοίγοντας κιβώτια πολεμικού υλικού, ανακάλυπταν πέτρες.

Εκείνη την εποχή υπηρετούσα στο 521 των Πεζοναυτών, ως ο ελεύθερος σκοπευτής του τρίτου λόχου. Καταθέτω εδώ προσωπική μαρτυρία πιστεύοντας πως μετά τόσα χρόνια και, αφού έχουν πεθάνει αρκετοί από τους πρωταγωνιστές της εποχής, είναι ανώδυνη.

Ήμουν λοιπόν σε εκείνη την δεκαμελή ομάδα, που με επικεφαλής ανθυπολοχαγό κάναμε περίπολο μέσα στο βασιλικό κήπο. Εκεί που στρατοπεδεύουν οι τσολιάδες. Όσοι αποτελούσαν την ομάδα, ήταν όλοι στρατεύσιμοι θητείας, κανείς επίστρατος. Αφού μας ανέβασαν το ηθικό στα ύψη, λέγοντας πως είμαστε οι απόγονοι των αρχαίων αργοναυτών και άλλα φαιδρά, που τότε όμως πιάνανε τόπο, γιατί ήμασταν εικοσάχρονα παλικαράκια ποτισμένα με τα εμβατήρια και τα ιδανικά της χούντας. Περιπολούσαμε μέσα στον κήπο με εφ’ όπλου λόγχη, αλλά χωρίς πυρομαχικά. Το γελοίο του πράγματος: κρατούσε ο επικεφαλής αξιωματικός τις τελαμώνες ραμμένες. Για όσους δεν γνωρίζουν, τελαμώνα είναι μια θήκη που περιέχει τις γεμιστήρες, για λόγους ασφαλείας. Να μην είναι τελείως εύχρηστες και να το ξανασκεφτεί όποιος αποφασίσει να χρησιμοποιήσει πυρομαχικά. Κυρίως για να αποφεύγονται οι αυτοκτονίες στις σκοπιές.

Τρείς μέρες περιπολούσαμε, με αλλαγή κάθε εξάωρο, από άλλη ομάδα δική μας και στο διάλειμμα παίρναμε λίγο ύπνο στο στρατόπεδο των τσολιάδων, που δεν μας βάζανε σε θάλαμο, αλλά κάτω από τα δέντρα. Φαγητό ήταν το γάλα με το κακάο και μια φέτα ψωμί, που και αυτό με το ζόρι μας το δώνανε. Ήταν και αυτοί στρατεύσιμοι στον Ελληνικό στρατό και υπηρετούσαν θητεία^. τέτοια σύμπνοια επικρατούσε. Και από έξω από τα κάγκελα ο κόσμος να ουρλιάζει και να βρίζει. Αλλά πάντα κάτι γίνεται, έτσι ένας φουκαράς, πράγματι φουκαράς, μας έφερνε σάμαλι, με το οποίο ξεγελούσαμε την πείνα μας. Αν πω πως δεν φοβόμασταν θα είναι ψέμα. Ο ανθυπολοχαγός, είχε στην τσέπη του ένα μικρό τρανζίστορ, από το οποίο ακούγαμε ειδήσεις, τι είδους όμως;

Ακούγαμε για μαραθώνιες συσκέψεις, πως διαβουλεύονται οι πολιτικοί ταγοί. Και εμείς τους βλέπανε να τριγυρνούν στο κήπο και να αστειεύονται, αν κρίνουμε από τα γέλια που κάνανε. Μαύρος, Αβέρωφ, Πεσματζόγλου, Ζίγδης, Κανελλόπουλος, είναι λίγα από τα πρόσωπα που θυμάμαι. Ο Ζίγδης ειδικά μας έκανε και παρατήρηση, για την χρήση του τρανζίστορ. Λίγο αργότερα ήρθε και ο Διοικητής μας και κατάσχεσε τα ραδιάκια. Ο αξιωματικός μας, ρώτησε.

-Τι κάνουμε εδώ Κύριε διοικητά;

-Φυλάμε την νόμιμη κυβέρνηση, ήταν η απάντηση

-Ποια είναι η νόμιμη κυβέρνηση;

-Αυτό δεν το αποφασίσαμε ακόμα. Ψηλά το κεφάλι και στην υπηρεσία σας.

Αυτόν τον διάλογο δεν τον ξέχασα από τότε και ας έχουν περάσει τόσα χρόνια. Πριν περάσουν δεκαπέντε μόλις λεπτά, ήρθαν οι αντικαταστάτες μας, στους τσολιάδες μας περίμενε το REO, το φορτηγό με κατεβασμένα τα παραπέτα, και μας πήγε στην Ανθούσα, σε πρόχειρο καταυλισμό. Ψάχνοντας για ειδήσεις μας είπαν πως έρχεται ο Καραμανλής.

Έγινε η μεταπολίτευση, ήρθε η δημοκρατία τάχα, διαλύσαμε τον καταυλισμό να επιστρέψουμε στο στρατόπεδο, στην Αγία Παρασκευή, κάτω από τον Αϊγιαννάκη. Ξεφορτώναμε και φορτώναμε, τουλάχιστον μια φορά την ημέρα, όλο το υλικό εκστρατείας. Το μόνο που δεν μετακινούσαμε ήταν η οθόνη στην πλατεία της μονάδας, και το τραπέζι με την μηχανή προβολής. Κάθε βράδυ είχαμε προβολή ταινίας για να μην κοιμόμαστε. Προβολή της ίδιας ταινίας, (ο ψεύτης, με τον Βουτσά), και την είχαμε μάθει απέξω και ανακατωτά.

Πέρασαν λίγες μέρες κατά την διάρκεια των οποίων γεμίσαμε τους τοίχους και τα αυτοκίνητα με συνθήματα του τύπου (Χούλια σούρχομαι), και άλλα λιγότερο κόσμια. Και έγινε ο Αττίλας 2 στις 10 Αυγούστου. Τότε πήγαμε στου Μπαλάσκα, τον ναύσταθμο, να επιβιβαστούμε στα αποβατικά. Δεκατέσσερις ώρες κουβαλάγαμε πυρομαχικά στο πλοίο, και ούτε ένας ναύτης δεν έδωσε χέρι βοηθείας, αντίθετα μας ειρωνευόντουσαν κιόλας. Ήρθε ο αρχηγός Ενόπλων Δυνάμεων ο Γρηγόριος Μπονάνος, για όποιον τον θυμάται, και μας χαιρέτισε δια χειραψίας έναν-έναν και εμείς πετάγαμε στα ύψη για την τιμή. Φεύγαμε για την Κύπρο για τον πόλεμο για να δοξάσουμε την πατρίδα.

Δόθηκε η διαταγή της επιβίβασης στα πλοία και οι κυβερνήτες δεν άνοιγαν τους καταπέλτες, αν δεν παραδίναμε τα όπλα κατά την επιβίβαση. Τόση εμπιστοσύνη υπήρχε μεταξύ των Ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. Αλλά ο διοικητής μας αντιδρούσε ως παλιός πολεμιστής στην Κορέα. Μετά από διαπραγματεύσεις που συμμετείχε και ο Αρχηγός, παραδώσαμε μπαίνοντας ένας-ένας τα όπλα, στους ναύτες που χαμογελούσαν ειρωνικά, γιατί μας είχαν σπάσει τον τσαμπουκά.

Όταν τελείωσε η επιβίβαση, σφύριξαν, για ξεκινήσουμε, αλλά στάθηκε αδύνατον. Είχαν μπλέξει οι άγκυρες των δύο καραβιών. Και έπρεπε να περιμένουμε μέχρι το πρωί, που ερχόντουσαν ειδικευμένοι δύτες να ξεμπλέξουν τις άγκυρες. Τόσο ετοιμοπόλεμοι ήμασταν. Ενώ έπρεπε να φύγουμε μεσάνυχτα, κάναμε απόπλου στις έντεκα το μεσημέρι. Όταν ανοιχτήκαμε στο πέλαγος καλά, ήταν η ώρα του φαγητού, μας έδωσαν φαγητό από το μαγειρείο του καραβιού στην καραβάνα ενός εκάστου. Πριν καλά-καλά αποφάμε, γέμισε ο ουρανός αεροπλάνα. Η αντίδραση η δική μας άμεση και αποτελεσματική! Στοιχηθήκαμε στο κατάστρωμα και αρχίσαμε να κάνουμε γυμναστική τραγουδώντας, «έχω μια αδελφή, κουκλίτσα αληθινή…». Ναι αυτή ήταν η αντίδραση, όσο γελοίο και αν φαίνεται σήμερα μετά την πάροδο των χρόνων.

Χαράματα επικρατούσε πανικός στις κουκέτες. Για όσους δεν γνωρίζουν, είναι μια σειρά από τέσσαρα κρεβάτια που κρέμονται από ταβάνι με αλυσίδα. Το κάθε κρεβάτι είναι ένα φορείο από αυτά που μεταφέρουν τους αρρώστους, δηλαδή ένα τελάρο με καραβόπανο, η κουκέτα μπορεί να έχει και είκοσι τέτοια κρεβάτια, που όπως οι σαρδέλες στο κουτί, κοιμόμασταν, οσάκις πραγματοποιούσαμε αποβάσεις. Πανικός διότι βούλωσε η αποχέτευση και τα λύματα κολυμπούσαν ανάσα στα άρβυλα και τα χαμηλότερα κρεβάτια. Παραδόξως των ναυτών η αποχέτευση λειτουργούσε κανονικά, όπως και των αξιωματικών. Οι πλέον θερμοκέφαλοι το απέδωσαν σε σαμποτάζ των ναυτών και απειλήθηκαν εκτεταμένα επεισόδια, όταν επενέβη ο κυβερνήτης και μας απείλησε πως θα ανοίξει τον καταπέλτη να μας αδειάσει στην θάλασσα. Τέτοια συνεργασία, και πηγαίναμε στον πόλεμο υποτίθεται.

Κατά τις δέκα προσαράξαμε σε μια έρημη ακτή και αρχίσαμε να ξεφορτώνουμε. Φόβος για την ησυχία που επικρατούσε, όσα ραδιάκια κυκλοφορούσαν είχαν κατασχεθεί. Όταν τελειώσαμε το ξεφόρτωμα, διενεμήθη ξηρή τροφή, και αφού σουρούπωνε, έγινε συγκέντρωση για την βραδινή αναφορά. Εκεί μας ενημέρωσε ο διοικητής, πως βρισκόμαστε στην Κρήτη, πως το ναυτικό πρόδωσε την αποστολή φοβούμενο τα αεροπλάνα που έκαναν προειδοποιητικά την εμφάνιση τους. Εμείς όμως δεν φοβόμασταν στιγμή, γι αυτό και τραγουδάγαμε και κάναμε και γυμναστική, να τους δείξουμε τι είμαστε.

Αύριο, μεθαύριο θα γίνουν πάλι δεξιώσεις και θα ειπωθούν ένα σωρό πανηγυρικά λόγια, ή μάλλον λόγια για τα πανηγύρια, από εκείνους που σε τελική ανάλυση, ότι και να ζήσανε εκείνη τη δύσκολη περίοδο, το πέρασαν στα γραφεία τους στην πρωτεύουσα. Αλλά είπαμε πως οι φελλοί πάντα επιπλέουν, γιατί όχι και στην Δημοκρατία μας;

Η γιορτή της Μάνας.

Μια ακόμα εορτή που καθιερώθηκε τον τελευταίο αιώνα, προερχόμενη από την Αμερική, για καθαρά εμπορικούς λόγους.

Στο συνονθύλευμα πολιτισμών θρησκειών και πεποιθήσεων στο νέο δημιουργούμενο κράτος της Αμερικής καθιερωθήκαν και λογιών λογιών μέρες. Μέρα της άνοιξης, μέρα της γυναίκας, μέρα του πατέρα, της μητέρας, των ερωτευμένων, των χωρισμένων, των πολυτέκνων των ατέκνων και πάει λέγοντας, μαζί με αυτές και της μητέρας.

Στην χώρα μας για πρώτη φορά η γιορτή της μητέρας γιορτάστηκε στις 2 Φεβρουαρίου του 1929. Τοποθετήθηκε την ημέρα αυτή θέλοντας να συνδυάσει την Γιορτή της ημέρας με την Χριστιανική εορτή της Υπαπαντής. Τελικά κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 60 η γιορτή μεταφέρθηκε από τις δύο Φεβρουαρίου στην δεύτερη Κυριακή του Μαΐου.

Άλλη μια καθαρά εμπορική εορτή να ενισχύσουμε με έμμεσο τρόπο το εμπόριο, αφού το δώρο μικρό ή μεγάλο, έχει καταστεί απαραίτητο. Η ουσία όμως ποιά είναι;

Δράττουμε την ευκαιρία να τοποθετήσουμε την σχέση μάνας και παιδιού στην σωστή θέση; Ή μάλλον μας αρκεί ένα λουλούδι και ένα φιλάκι και έξω από την πόρτα.

Η σύγχρονη μάνα διαφέρει πολύ από την παραδοσιακή. Παρά το γεγονός πως το μητρικό φίλτρο είναι αναλλοίωτο στους αιώνες, έχει απαίτηση της αναγνωρίσεως των κόπων της. Αυτό δεν συνέβαινε παλαιότερα. Τότε η γυναίκα είχε μόνο υποχρεώσεις και καθόλου δικαιώματα.

Στεκότανε η μάνα δίπλα στο παιδί και το ενθάρρυνε σε ότι εκείνο αποφάσιζε και το βοηθούσε κι όλας. Σήμερα ακούω παράπονα του τύπου (αυτό το παιδί δεν καταλαβαίνει με τίποτα). Είναι λάθος. Το παιδί καταλαβαίνει ό,τι εκείνο νομίζει. Άραγε ο γονιός και η μάνα περισσότερο, προσπαθεί να το καταλάβει;

Αναφέρουμαι εδώ στα μεγάλα παιδιά, γιατί για τα μικρά υπάρχει άλλη μεταχείριση. Όσο το παιδί μεγαλώνει, μεγαλώνει και ο γονιός, και πρέπει να ωριμάζει.

Συζήτηση με το παιδί σημαίνει^. προσπάθεια να κατανοήσω τον μηχανισμό σκέψεως του και όχι προσπάθεια να του επιβάλω την δική μου εκδοχή ως θέσφατο. Είναι απαράδεχτο να μην αποδίδουμε ποτέ δίκιο στο παιδί, για να μην τραυματισθεί ο δικός μας εγωισμός, όπως απαράδεκτο είναι να μην του χαλάμε και κανένα χατίρι, για να μην τραυματισθεί η σχέση εξάρτησης.

Βοηθάμε το παιδί δίνοντας του πνευματικά εφόδια. Ήθος, λογική και ευπρέπεια, είναι εκείνα τα χαρακτηριστικά που πρέπει να εμφυτευτούν στα παιδιά. Οι ξένες γλώσσες και οι σπουδές έρχονται σε δεύτερη μοίρα.

Προτιμότερο να τους μεταδώσουμε ιδανικά, παρά να τα φορτώσουμε υλικά. Έχοντας λόγω ύπαρξης δεν θα κινδυνεύσουν από τον μηδενισμό των πάντων, που εξελίσσεται όσο περνούν οι μέρες σε μάστιγα.

Να μάθουμε στα παιδιά να ψαρεύουν και να μην τους δίνουμε το ψάρι, καθώς λέει η κινέζικη παροιμία.

Τελειώνοντας άφησα το σημαντικότερο, να μην φερόμαστε στα παιδιά με το σύνδρομο της πεθεράς. Αυτό σημαίνει για όσους αγνοούν τον όρο, να μην θέλουμε πάντα να έχουμε τον τελευταίο λόγο. Στο κάτω κάτω αυτά έρχονται εμείς φεύγουμε.

Η Φόνη και τα παιδιά της

Διήγημα

Το αφήγημα αυτό έρχεται ύστερα από μια επιτακτική προτροπή παλιού φίλου και συνοδοιπόρου λέγοντας μου: «-Ο Χριστός δίδαξε με παραβολές, για να καταλαβαίνουν όλοι» και ότι «-Απουσιάζουν οι ιστοριούλες από τον Πυθαγόρα, που δέχονταν πολλών ειδών προσεγγίσεις». Έτσι κάθισα σήμερα να γράψω την ιστορία της Φόνης, (Περσεφόνης), της μάνας εκείνης που ενώ δεν ήθελε παιδιά, αλλά καρπερή καθώς ήταν, απέκτησε τέσσερα και τώρα είναι μονάχη να αγναντεύει το πέλαγος σιωπηλή από την αυλή του σπιτιού, σε ένα χωριό στην Ικαρία.

Ο πατέρας της ήταν δημόσιος υπάλληλος σε υγειονομική υπηρεσία, όταν διαφώνησε σε μια επιχειρούμενη συγκάλυψη, απαιτώντας μεγαλύτερο μερίδιο από ότι του πρόσφεραν και βρέθηκε με δυσμενή μετάθεση στον Δομοκό. Εκεί αγανακτισμένος βρήκε κι άλλους ομοιοπαθείς και κατηγορούσε συνέχεια αυτούς που τον έδιωξαν από την Πρωτεύουσα. Αυτή η κίνηση και μόνο, ήταν αρκετή για να χαρακτηριστεί αριστερών κοινωνικών φρονημάτων και εξ ορισμού ύποπτος. Η γυναίκα του ήταν άνθρωπος της υπομονής και ζούσε σιωπηλά, χωρίς ποτέ να έχει γνώμη για τίποτα, το στόμα της το άνοιγε για επαναλάβει μια φράσει επωδό, «για όλα δεν πειράζει, Δόξα τῷ Θεῷ». Τους ένωνε το μοναχοπαίδι τους, η Φόνη, που γεννήθηκε στο Δομοκό μόλις έφθασαν.

Προκομμένο παιδί η Φόνη κατάφερε να περάσει στην Νομική στα δύσκολα χρόνια που οι κυβερνήσεις αλλάζανε κάθε τρείς και λίγο. Οργανώθηκε γρήγορα με τους Λαμπράκηδες και άρχισε να παίρνει μέρος σε πορείες και διαδηλώσεις, αδιαφορώντας για τις διαφωνίες των γονιών της. Λίγο αργότερα όταν την έδιωξαν από την φοιτητική εστία, αντί να γυρίσει σπίτι της, βρήκε κατάλυμα σε ένα σπίτι μεγάλο που ζούσαν κοινοβιακά και άλλα άτομα των ιδίων κοινωνικών φρονημάτων, αδιαφορώντας ποιος ξόδευε για να την συντήρηση τους. Ήταν αγωνίστρια. Την εποχή των διαμαρτυριών και των διαδηλώσεων την έκοψε απότομα η έλευση της χούντας. Η ελευθερία του λόγου και των κινήσεων απαγορεύτηκε εντελώς. Οι παραβάτες διώκονταν ανελέητα και για όσους επέμεναν υπήρχαν οι τόποι εξορίας. Σε κάποια νησιά στην αρχή και αν εξακολουθούσαν να είναι απείθαρχοι στα ξερονήσια. Η Φόνη δεν χρειάστηκε να φθάσει μέχρι εδώ, ο τόπος εξορίας της ήταν η Ικαρία.

Πρώτη φορά αποβιβάστηκε το Πάσχα του 1968 ήταν τότε 22 χρονών. Οι δυνάστες δεν μπορούσαν να αντιληφτούν πως στο μυαλό της νέας κοπέλας κυριαρχούσαν τα όνειρα για μια ελεύθερη και ανέμελη ζωή. Οι ποινές για κάθε παράπτωμα της ήταν ποικίλες, από στέρηση φαγητού και νερού μέχρι ξυλοδαρμού και βιασμού.

Κάποια από της πολλές φορές η Φόνη συνέλαβε, την κατέλαβε απελπισία, έκλαιγε μα όσο και αν έκλαιγε δεν μπορούσε να ξεθυμάνει.
«-Δεν  το θέλω το μπάσταρδο» φώναζε αυτή, αλλά δεν είχε άλλη λύση. Εξελισσόταν η κυοφορία ομαλά, αλλά οι λογισμοί της Φόνης ήταν σκέτη κόλαση. «Τι όνομα θα του δώσω; Πως θα το μεγαλώσω; Δεν έχω εγώ να φάω αυτό πως θα ζήσει; Μια λύση μένει να το πουλήσω». Βρήκε τον γιατρό και του εκμυστηρεύτηκε τις σκέψεις της, εκείνος συμφώνησε και υποσχέθηκε να της βρει και αγοραστή, πρότεινε δε να υπογράψει το χαρτί της μεταμέλειας για να αφεθεί ελεύθερη και όταν το παιδί γεννηθεί να το αφήσει να πάρει τα χρήματα και να πάει στην Αθήνα να ξεκινήσει καινούργια ζωή. Ηρέμησε η Φόνη και περίμενε τον τοκετό. Όταν όμως έπιασε στα χέρια το νεογέννητο αγοράκι, άλλαξε αμέσως γνώμη, «-Δεν το δίνω». Την λύση στο όλο πρόβλημα την έδωσε ο ιερέας που περιοδικά περνούσε από το στρατόπεδο. Της έκανε προξενιό κάποιο παλικάρι που δεν είχε οικογένεια και εκείνες τις ημέρες απολυότανε από το στρατό, την πήρε σπίτι του με το μωρό, την έπεισε και υπέγραψε το χαρτί μεταμελείας, την πάντρεψε με τον Αγησίλαο και τους συνόδευσε μέχρι το καράβι για τον Πειραιά, αφού ο Αγησίλαος θα έπιανε δουλειά στα ναυπηγεία στο Πέραμα.

Το μωρό, που στην αρχή δεν ήθελε η Φόνη και που το αγαπούσε πολύ ο Αγησίλαος, το βάπτισαν Ίκαρο. Εγκαταστάθηκαν στο Πέραμα σε μια φτωχογειτονιά γεμάτη εργάτες και βρωμιά. Άρχισε να κάνει την νοικοκυρά και να ευχαριστεί τον Θεό που βρέθηκε ο ιερέας εκείνος που άλλαξε τη ζωή της. Στο βάθος όμως του μυαλού της, δεν είχαν σβήσει τα ιδανικά για μια καλλίτερη ζωή σε μια καλλίτερη πατρίδα. Όταν   έγινε η κατάληψη της Νομικής σχολής, θέλησε να πάει, αλλά υπάκουσε στην προτροπή του Άνδρα της. «-Αν σε πιάσουν πάλι, τι θα γίνει το παιδί;» Και συγκρατήθηκε. Λίγους μήνες αργότερα έμεινε έγκυος αγανάκτησε και βλαστήμησε πάλι «-Δεν το θέλω, τώρα που ο αγώνας ολοκληρώνεται», ο Αγησίλαος υπομονετικά την παρηγορούσε πως κάθε γέννα είναι θέλημα Θεού και σε αυτό το θέλημα δεν μπορεί κανείς να πάει κόντρα. Εκείνη δεν πολυπίστευε στα λόγια του, από την άλλη όμως του χρωστούσε μεγάλη ευγνωμοσύνη και δεν ήθελε να τον πικραίνει, έτσι απουσίαζε από την εξέγερση του πολυτεχνείου. Το δεύτερο παιδί που έκανε ήρθε το Μάιο του 1974 ένα χαριτωμένο κοριτσάκι, το βαπτίσανε ανήμερα της Παναγίας και το ονόμασαν Δημοκρατία.

Βρέθηκε με δύο παιδιά η Φόνη που δεν ήθελε, αλλά τα υπεραγαπούσε ο Αγησίλαος. Γυρνώντας από την δουλειά του ασχολούνταν  και έπαιζε μαζί τους, ενώ η Φόνη επανήλθε στα γνωστά της επαναστατικά λημέρια. Δεν ανήκε σε κανένα κόμμα συγκεκριμένο, αλλά και σε όλα ταυτόχρονα. Τα αριστερά κόμματα ήταν αμέτρητα, κάθε βδομάδα και κάθε μήνα και ένα καινούργιο ξεπεταγόταν και η Φόνη σε όλα αυτά ήταν ιδρυτικό μέλος, αλλά σε κανένα δεν της έδιναν αξιώματα και εξουσίες! Έτσι έφευγε κατηγορώντας το και συμμετείχε στην ίδρυση καινούργιου. Μάταια ο Αγησίλαος της εφιστούσε την προσοχή, «-Όλοι ίδιοι είναι». Η Φόνη ήταν ιδεαλίστρια. Ξενυχτούσε πολλά βράδια στα κομματικά γραφεία, κάθε πρωί όμως ήταν απαραίτητα στο σπίτι να προσέχει τα παιδιά, η Δημοκρατία ήταν μωρό ενώ, ο Ίκαρος πήγαινε σχολείο. Όταν ο Αγησίλαος επέστρεφε από την δουλειά απελευθερωνόταν και ανάσαινε, είχε προορισμό στην ζωή έπρεπε να τελειώσει τον αγώνα για την Πατρίδα. Λίγο μετά τις εκλογές του 1977 έμεινε πάλι έγκυος η Φόνη. Ήταν τριάντα ενός χρονών, γυναίκα με πεποίθηση και αυτοκυριαρχία. Το είπε του άνδρα της και εκείνος απόρησε. «-Είσαι σίγουρη πως είναι δικό μου παιδί;» για να εισπράξει την ανάλογη απάντηση «μήπως τα άλλα είναι δικά σου;». Το είπε και την ίδια στιγμή το μετάνιωσε. Ο Αγησίλαος έμεινε άφωνος, η Φόνη έπεσε στα γόνατα, «-Συγχώρεσε με δεν το θέλω, δεν θέλω παιδιά». Εκείνος την σήκωσε την έβαλε να καθίσει στην καρέκλα και την κοίταξε στα μάτια.

-Φόνη δεν έχω οικογένεια εκτός από σας, είτε είναι δικά μου, είτε όχι τα αγαπώ γιατί δεν μπορώ να κάνω αλλιώς. Κάθε φορά που γεννιέται ένας άνθρωπος ο Θεός τον δημιουργεί χρησιμοποιώντας την γυναίκα, δεν έχει σημασία ποιος γεννά αλλά ποιος μεγαλώνει το παιδί, αυτός είναι ο γονιός του.

Η Φόνη τον άκουγε δακρυσμένη και δεν μίλαγε για πολύ ώρα, μετά πήρε την μεγάλη απόφαση^. θα άφηνε τα κόμματα για ασχοληθεί με την οικογένεια της ουσιαστικά., Το είπε και το υποσχέθηκε στον άνδρα της, ζήτησε μόνο να αλλάξουν γειτονιά και εκείνος το αποδέχθηκε ευχαρίστως. Έτσι μετακόμισαν στον Ρέντη και όταν το δεύτερο κοριτσάκι ήλθε, το ονόμασαν Ελευθερία. Έχοντας τρία παιδιά η Φόνη εξελισσόταν σε μια νοικοκυρά πρώτης τάξεως, φτωχικά μεν αλλά τίμια τα ανέθρεφε προσπαθώντας όσο μπορούσε να μην ανακατεύονται με τα πολιτικά δρώμενα, με τα οποία και εκείνη είχε πάψει να ασχολείται. Το καλοκαίρι του 1986 ο Αγησίλαος με την οικογένεια όλη κατάφεραν και πήγαν διακοπές στην Ικαρία, βρήκαν τον Ιερέα που τους είχε παντρέψει, εζήτησαν την ευχή του και εξέφρασαν την ευγνωμοσύνη τους, που τους είχε φτιάξει την ζωή. Ο Γέροντας τους φιλοξένησε, τους έδωσε και χρήματα παραγγέλλοντας να μην πάνε κόντρα στο θέλημα του Θεού. Όταν επέστρεψαν στον Ρέντη η Φόνη κυοφορούσε πάλι. Αυτήν την φορά ήταν σίγουρα του Αγησίλαου το παιδί, δεν είχε την παραμικρή αμφιβολία, ούτε και αυτός. Ο Αγησίλαος πίστευε πως ήταν η ευχή του Γέροντα που τους το έστειλε. Αυτή η κυοφορία όμως έμελε να ταράξει την ησυχία  και την γαλήνη του σπιτιού. Η Φόνη ωρυόταν:

-Πως θα το μεγαλώσουμε;

-Έχει ο Θεός, απαντούσε ο Αγησίλαος

-Εγώ δεν το θέλω, μου φτάνουν όσα έχω

-Τα παιδιά τα στέλνει ο Θεός που είναι Κύριος της Ζωής και του θανάτου

-Αρλούμπες φώναζε η Φόνη, θα το ρίξω

-Δεν πρέπει να το σκέπτεσαι καν, πάς κόντρα στο θέλημα του Θεού

-Εγώ το μεγαλώνω και εγώ ξέρω, άλλωστε είμαι και μεγάλη

-Και εγώ είμαι μεγάλος, αλλά δεν έχει σημασία

-Ο μεγάλος πάει φαντάρος όπου νάναι, τι θα του πούμε;

Και οι συζητήσεις ατέρμονες χωρίς να καταλήγουν πουθενά, ώσπου μια μέρα η Φόνη με τον πρωινό καφέ ανακοίνωσε την τελεσίδικη απόφαση:

-Εγώ θα πάω να το ρίξω, άλλωστε νομιμοποιήθηκαν οι αμβλώσεις πλέον και κάθε γυναίκα είναι κυρίαρχος του κορμιού της.

Άναυδος κοιτούσε ο Αγησίλαος, «-Κάνε ότι θέλεις, θα σε περιμένω πάντα, ότι και να κάνεις, γιατί δεν έχω τίποτα άλλο στον κόσμο. Εγώ κόντρα στο Θεό δεν πάω».

Έφυγε η Φόνη από το σπίτι για δέκα περίπου μέρες, πήγε στα κομματικά γραφεία βρήκε παλιές γνωριμίες και χρήματα έκανε την έκτρωση και γύρισε σπίτι. Ο Αγησίλαος την υποδέχθηκε με αγάπη, τα παιδιά το ίδιο, αλλά εκείνη δεν ήταν πια η Φόνη που ήξεραν. Θέλησε να κουβεντιάσει με τον άνδρα της τα γεγονότα της εκτρώσεως, αλλά εκείνος μονομιάς την έκοψε:

-Αυτό είναι μια παρένθεση που δεν θα συζητήσω ποτέ και αν επιμένεις θα σηκωθώ να φύγω για πάντα από το σπίτι. Αυτό είναι ένα θέμα που δεν αφορά αυτήν την οικογένεια είναι εντελώς προσωπικό σου.

Σαράντα ετών τότε η Φόνη ένιωσε αδύναμη και μόνη. Τώρα καταλάβαινε την δύναμη που αντλούσε από την αγάπη του Αγησίλαου. Ένοιωθε αυτή η αγάπη να έχει αντικατασταθεί από ανοχή που πολλές φορές έφτανε στη αδιαφορία. Δεν της κακομίλησε ποτέ, ούτε την κατηγόρησε για τίποτα, γυρνούσε από την δουλειά και ασχολιόταν με τα κορίτσια ενώ ο Ίκαρος που είχε εν τω μεταξύ τελειώσει μια τεχνική σχολή δούλευε σε συνεργείο αυτοκινήτων και συνεισέφερε στο εισόδημα του σπιτιού. Αισθανόταν κάπως άβολα και περιθωριοποιημένη, και σκέφτηκε να δουλέψει. Όταν το είπε στον Αγησίλαο, εκείνος δεν έφερε καμία αντίρρηση. Προσελήφθη με το βασικό μεροκάματο σε μια βιοτεχνία που έφτιαχνε φωτιστικά και βίδωνε όλη την βάρδια της καλώδια στα Ντουί, μια μονότονη και άχαρη εργασία που δεν την ευχαριστούσε. Γυρνούσε στο σπίτι το φρόντιζε και πάλι περίσσευε χρόνος να βασανίζει το μυαλό της με σκέψεις που δεν μπορούσε να εκμυστηρευτεί σε κανέναν. Με τρία μεροκάματα να μπαίνουν στο σπιτικό ταμείο μπόρεσαν να πάρουν μηχανάκι να πηγαινοέρχεται στην δουλειά ο Αγησίλαος και τηλεόραση να περνούν ευχάριστα τα βράδια τους. Ακόμα μπορούσαν και πήγαιναν τις Κυριακές εκδρομές στις κοντινές παραλίες, πάντα μετά την Εκκλησία που πήγαινε ο Αγησίλαος με τα κορίτσια, καθώς ούτε η Φόνη ούτε και Ίκαρος ακολουθούσαν και ο Αγησίλαος δεν επέμενε ούτε και εξεβίαζε κανέναν να τον ακολουθήσει, αλλά δεν έκανε και τίποτα την Κυριακή πριν απολύσει η Εκκλησία. Πεταγότανε στον ύπνο της η Φόνη, ήθελε να φωνάξει να πεί κάτι κι ο Αγησίλαος πλάι της κοιμότανε ανέμελος. Την βασάνιζαν τύψεις για την έκτρωση, αλλά δεν είχε άνθρωπο να μιλήσει, μόνιμα θλιμμένη περνούσε στην κατάθλιψη και δεν ήξερε πώς να αντιδράσει.

Στις αρχές του 1988 ο Ίκαρος εκκλήθηκε να υπηρετήσει την πατρίδα. Μετά την βασική εκπαίδευση επελέγη για τους αλεξιπτωτιστές. Καμαρωτός με τη πρώτη άδεια ήρθε στο σπίτι να δείξει στους γονείς του την πουλάδα και τα διάσημα των καταδρομών. Ήταν όμως και η τελευταία φορά που τους είδε. Στα επόμενα γυμνάσια επιχειρώντας άλμα, το αλεξίπτωτο δεν άνοιξε και έσκασε στην γη σαν σάκος αφήνοντας την τελευταία του πνοή. Τον θάψανε με στρατιωτικές τιμές, δώσανε και στον Αγησίλαο μια περγαμηνή και μια πλακέτα πως έπεσε στην εκτέλεση του καθήκοντος. Τα δύο κορίτσια η Δημοκρατία και η Ελευθερία έδειχναν να πόνεσαν περισσότερο από τους γονείς τους, αλλά παιδιά ήταν θα ξεχνούσαν.  Η Φόνη σε όλη αυτήν την διαδικασία δεν είχε πεί τίποτα, ούτε μια στάλα δάκρυ δεν ύγρανε τα μάτια της. Μελαγχόλησε λίγο παραπάνω από τα συνηθισμένα, το μυαλό της βασάνιζε μια σκέψη^. μήπως είναι τιμωρία του Θεού, αλλά και έτσι να ήταν έφυγε το μπάσταρδο, που δεν ήξερε και ποιανού ήταν από τους τόσους που την βίαζαν στα χρόνια της εξορίας.

Εκείνη την εποχή ήρθε στην Αθήνα για προσκύνηση η Εικόνα της Παναγίας «Το Άξιον Εστί», από το Άγιον όρος και ο Αγησίλαος ανέβηκε να την προσκυνήσει. Πρώτη φορά πρότεινε στην Φόνη, αν ήθελε να τον ακολουθήσει, αλλά εκείνη αρνήθηκε βυθιζόμενη στην ησυχία της. Το βράδυ ο Αγησίλαος την παρότρυνε να πάει σε γιατρό να βρούν την αιτία της απομόνωσης της και να δώσουν κάποια λύση, αλλά εκείνη αντιδρούσε λέγοντας «-δεν παλάβωσα ακόμα». Ο Αγησίλαος επέμενε πως υπάρχει κάποιο πρόβλημα που ζητά επιτακτικά λύση. Ας πήγαινε επιτέλους στην Ικαρία στον γνωστό τους ιερέα, για να το κουβεντιάσει. Μετά από δυο τρείς αρνήσεις η Φόνη σκέφτηκε πως δεν είχε τίποτα να χάσει, άλλωστε ήταν και μια ευκαιρία να αλλάξει παραστάσεις. Ξεκίνησε λοιπόν για την Ικαρία.

Όταν βρήκε τον Ιερέα απογοητεύθηκε. Ήταν πια πολύ ηλικιωμένος και μόνιμα καθισμένος σε μια πολυθρόνα πάνινη αγναντεύοντας το πέλαγος. Την δέχτηκε ευχάριστα:

-Έλα ευλογημένη σε περιμένω τόσο καιρό

-Εμένα περιμένεις γέροντα; Απόρησε εκείνη

-Εσένα περιμένω και πάντα σε περίμενα κι ας μην ερχόσουνα

-Γιατί;

-Μην τα ψάχνεις, η Χάρη του Θεού σε σκεπάζει χρόνια τώρα και εσύ την αρνιέσαι αλλά μέχρι πότε;

-Εμένα; Μονολεκτικά η Φόνη ρώτησε

-Εσένα σου έστειλε στο δρόμο σου το Αγησίλαο να σε βγάλει από τον Γολγοθά σου και να σε οδηγήσει στην Ανάσταση και εσύ δεν τον αφήνεις.

-Γέροντα τι ξέρεις, σου μίλησε αυτός, τι παράπονα έχει;

-Όχι δεν μιλήσαμε από όταν ήρθατε εδώ, αλλά στο δικό σου πρόσωπο είναι ζωγραφισμένη η απογοήτευση και η απελπισία. Έλα πές μου τι έτρεξε;

-Εγώ Γέροντα, άρχισε η Φόνη και έπεσε στα γόνατα και κρατώντας ανάμεσα στα χέρια της την σκελετωμένη παλάμη του έβγαλε όλη της την πίκρα. Το μοναδικό παράπονο που είχε στην ζωή, παρά τα όσα είχε περάσει, ήταν η συμπεριφορά του Αγησίλαου μετά την έκτρωση, η απομάκρυνση του, ενώ περίμενε ηθική συμπαράσταση δεν την βρήκε, αυτή η κατάσταση ήταν αφόρητη.

-Φόνη παιδί μου αρκετά βασανίστηκες με τις τύψεις σου, όμως τι ήθελες να κάνει ο άνδρας σου, να κολασθεί, επειδή εσύ το επέλεξες; Ο Αγησίλαος είναι άνθρωπος του Θεού, προσεύχεται συνέχεια για σένα και αυτή είναι η πραγματική αγάπη που δεν μπορείς να αντιληφθείς, επειδή ζεις μακριά από τον Θεό.

Είπε κι άλλα ο Ιερέας, για να καταλήξει, πως Θεός δεν είναι τιμωρός αλλά φιλεύσπλαχνος και συγχωρεί όσους θέλουν να συγχωρεθούν δίνοντας έμφαση στο όσοι θέλουν να σωθούν. Γύρισε στον Ρέντη η Φόνη, αλλά ήταν ένας άλλος άνθρωπος.

Πήγαινε στην δουλειά της όπως πρώτα, ακολουθούσε κάθε Κυριακή τον Αγησίλαο στην Εκκλησία, γέμισε το σπίτι εικονίσματα και σταυρούς, λιβάνιζε πολλές φορές  κάθε μέρα, άρχισε να ζυμώνει πρόσφορα και να μην αφήνει πανηγύρι ή εσπερινό που να μην παραβρεθεί. Ο άνδρας της την μάλωνε «-Αυτά είναι υπερβολές και θρησκοληψίες», αλλά εκείνη δεν καταλάβαινε.

Στα τρίχρονα του Ίκαρου έκλαψε πολύ. Ο Αγησίλαος νόμιζε πως έφτασε η ώρα να ξεσπάσει και να επανέλθει στα συγκαλά της και χάρηκε προς στιγμή. Όταν επέστρεψαν στο σπίτι, πρότεινε να πάνε στην θάλασσα, αλλά εκείνη δεν ήθελε νομίζοντας πως θα βεβήλωνε την μνήμη του παιδιού της διασκεδάζοντας. Τα κορίτσια επέμεναν και εκείνος έπρεπε να βρει την χρυσή τομή.  Αποφάσισαν να πάει με την μικρή στην θάλασσα για μπάνιο και να μείνει η Δημοκρατία με την Φόνη και το βραδάκι να μείνουν σπίτι για να πάει βόλτα η μεγάλη με τις φίλες της, αφού ήταν πλέον δεκαοκτώ χρόνων. Καβάλησε ο Αγησίλαος το μηχανάκι και ξοπίσω του η Ελευθερία με προορισμό τον Άλιμο. Δεν έφτασαν όμως ποτέ. Στην λεωφόρο βουλιαγμένης τους παρέσυρε ένα αυτοκίνητο και σκοτώθηκαν και οι δύο. Μάταια περίμεναν στο Ρέντη η Φόνη με την Δημοκρατία την επιστροφή τους. Αργά το βράδυ ήρθε ένα περιπολικό να τις οδηγήσει στο νοσοκομείο για αναγνώριση των νεκρών.

Φόρεσε τα μαύρα η Φόνη και αυτό πολλαπλασίασε την θρησκοληψία της. Θεώρησε κι αυτό το γεγονός τιμωρία του Θεού, πήρε κι αυτό το μπάσταρδο, δεν θα μου πάρει και την Δημοκρατία. Σταμάτησε να δουλεύει, έτρεξε σε υπηρεσίες και κατάφερε να πάρει σύνταξη, ακόμα συμβουλεύτηκε δικηγόρο και έβγαλε και βοήθημα από το Στρατό για το θάνατο του Ίκαρου. Απερίσπαστη τώρα μπορούσε να ασκεί τα θρησκευτικά της καθήκοντα όπως τα αντιλαμβανότανε. Το ίδιο νοσηρό πνεύμα προσπαθούσε να επιβάλει και στην κόρη της. Εκείνη όμως με την ανεμελιά και την όρεξη για ζωή που χαρακτηρίζει τα νιάτα δεν συμμορφωνόταν. Οι καυγάδες στο σπίτι ήταν συνεχείς, το κορίτσι ήθελε ελευθερία κινήσεων, η μάνα καταπιεστική και η αναπόφευκτη διάσταση δεν άργησε. Κάποια βραδιά η Δημοκρατία ανακοίνωσε στην μάνα της πως την επομένη θα φύγει για την Κόρινθο και να μην την περιμένει γιατί θα ζήσει εκεί. Μάταια έκλαιγε η Φόνη, το κορίτσι έλεγε πως είναι ενήλικη και δικαιούται να ορίζει την ζωή της. Μέσα στα κλάματα της η Φόνη, θυμήθηκε πως και αυτή έτσι ακριβώς αντιδρούσε, όταν έφυγε από τον Δομοκό για την Αθήνα και από τότε δεν ξαναείδε τους γονείς της. Ήξερε πως ήταν η τελευταία φορά που έβλεπε το παιδί της, το τελευταίο από τα τρία που είχε γεννήσει. Την άλλη μέρα το πρωί η Δημοκρατία έφυγε χωρίς καν να την χαιρετίσει. Ξανάπεσε στην κατάθλιψη η Φόνη.

Μετά την φυγή του τελευταίου της παιδιού, τα έβαλε πάλι με τον Θεό, που παρά τα όσα έκανε ακόμα την τυραννούσε, αλλά δεν σταμάτησε τις επαφές με την Εκκλησία. Παρότι δεν πολυπίστευε στην εξομολόγηση αναζήτησε Πνευματικό να ξαγορευτεί τα κρίματα της και απογοητεύτηκε μόλις εκείνος της σύστησε να επισκεφτεί έναν γιατρό  που τον είχε περισσότερη ανάγκη.

Μόνη τώρα χωρίς δικούς της ανθρώπους στο Ρέντη η Φόνη ήταν πιο ευάλωτη στη αρρώστια.  Αποφάσισε να επισκεφτεί το γιατρό, αυτός της σύστησε αλλαγή περιβάλλοντος, αλλά, που να πάει;  Στον Δομοκό δεν είχε κανένα, άλλο χωριό, δεν είχε. Μοναδικοί άνθρωποι που είχε μια στοιχειώδη επικοινωνία οι γείτονες και οι κουμπάροι των παιδιών που δεν ήταν τόσο πρόσχαροι.

Αποφάσισε να πάρει το καράβι για την Ικαρία. Ίσως εκείνος ο Ιερέας που την πάντρεψε να είχε λύση, αλλά όταν έφθασε δεν ζούσε πια. Το σπίτι του ήταν άδειο, ρώτησε και έψαξε μέχρι που βρήκε την κόρη του και νοίκιασε το σπίτι και τώρα κάθεται εκεί σιωπηλή και αγναντεύει το πέλαγος.

Ο Έλληνας ξέρει, θέλει; ; ;

Ένας γέροντας προσπαθούσε να βρει θέση στο Στάδιο της Ολυμπίας για να καθίσει και να παρακολουθήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Καθώς δεν είχε φτάσει εγκαίρως, το στάδιο ήταν ασφυκτικά γεμάτο. Περιδιάβηκε πολύ περνώντας ανάμεσα από τους Αθηναίους, τους Κορίνθιους, τους Σικιώνιους και άλλους, όμως κανείς νεότερος δεν σηκωνόταν να του παραχωρήσει τη θέση του. Όταν τελικά έφτασε στο σημείο όπου κάθονταν οι Σπαρτιάτες, όλοι οι νέοι της Σπάρτης σηκώθηκαν να του παραχωρήσουν την θέση τους. Οι υπόλοιποι θεατές βλέποντας την ευγενική πράξη των Σπαρτιατών, άρχισαν να τους χειροκροτούν. Τότε ο γέροντας σκεφτικός μουρμούρισε: «-Να λοιπόν που όλοι οι Έλληνες ξέρουν ποιο είναι το σωστό να γίνει, κανείς όμως δεν θέλει να το κάνει».

Υποδουλώνεται η Ελλάδα

Οι χαρές που προσφέρει η ζωή είναι ποικίλες. Ένα είδος από αυτές τις χαρές είναι και η αντάμωση φίλων και γνωστών που έχει να δει κανείς αρκετά χρόνια. Η επικοινωνία που επιτυγχάνεται χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο κατέχει ένα σημαντικό μερίδιο στην επανασύνδεση και στην αναθέρμανση των ανθρωπίνων σχέσεων. Έχουμε για παράδειγμα τις συναντήσεις που πραγματοποιούν οι συμπατριώτες μου εξ Αιγύπτου στην Αθήνα στις οποίες και εγώ νοητά συμμετέχω, αλλά ακόμα και στην μακρινή Αυστραλία. 

Μια τέτοια συνάντηση είχα εδώ στις Απεζανές πάνω στα Αστερούσια όρη με δύο αγαπητούς φίλους από τα παλιά που ντρέπομαι να το πω, δεν τους αναγνώρισα. Βέβαια τότε ήταν παιδιά και σήμερα ολόκληροι άνδρες που πιάνουν την πέτρα και την στύβουν (που λέει ο λόγος), δεν είναι Αιγυπτιώτες μην τους αναζητήσετε.

Προσπάθησα ανεπιτυχώς να δικαιολογηθώ για όλη την γενιά μας, την λεγόμενη του πολυτεχνείου, για όσα κακά βιώνουμε σήμερα.

Πότε θα μάθουμε επιτέλους να αφήσουμε τόπο στους νεώτερους; 

Πότε θα έχουν την ευκαιρία να δράσουν;

Μέχρι πότε θα μας ανέχονται;

Θα αναλογιστούμε άραγε πως δεν μπορούμε να παρακολουθήσουμε αυτές τις ταχύτητες με τις οποίες αλλάζει ο κόσμος;

Σπρώχνοντας τους νέους μας στο εξωτερικό, παραδίνουμε το εσωτερικό (την Ελλάδα μας) σε ξένους. Και μην βιαστούν κάποιοι να ονομάσουν όλη την Ευρώπη Εσωτερικό.

Ερωτήματα που βασανίζουν χρόνια και τα συζητάω πολλές φορές, ας ελπίσουμε κάποτε να αλλάξουν κάποιες καταστάσεις, γιατί αυτές που εγώ γνωρίζω δεν είναι ενθαρρυντικές. Μαθαίνω πως το κέντρο της Αθήνας γκετοποιείται, επικρατούν πληθυσμιακά και φτάσανε πανελλήνια τα δύο εκατομμύρια άτομα οι λαθραίοι μετανάστες, (άλλο είναι ο οικονομικός πρόσφυγας), και μοιάζει με ανατολίτικη πόλη στην βρωμιά την φτώχια και την εγκληματικότητα. Αυτό που έχω προσωπική αντίληψη είναι πως και σε πολλά χωριά εγκαταβιώνουν περισσότεροι ξένοι από Έλληνες και αυτό είναι το ανησυχητικό.

Υποδουλώνεται η Ελλάδα και δεν το έχουμε πάρει χαμπάρι επειδή τα μεγάλα κάστρα πέφτουν πάντα από μέσα.

Οικονομικοί μετανάστες

Οι παλαιότεροι που ζήσανε τα μετά την κατοχή και τον εμφύλιο χρόνια, που η ανάπτυξη σημαδεύτηκε από την μετανάστευση, βλέπουν στο πρόσωπο των οικονομικών μεταναστών την δική τους ιστορία να επαναλαμβάνεται. Αγωνιούν οι ξένοι που βολευτήκαν στην πατρίδα μας, για τα παιδιά τους που γεννηθήκαν εδώ, επιδιώκουν να πάρουν υπηκοότητα Ελληνική, και βέβαιο είναι πως θα πάρουν, Έλληνες όμως δεν θα γίνουν. Όπως οι δικοί μας εμείνανε Έλληνες, όπου και αν εγκατασταθήκανε, έτσι και αυτοί θα είναι πάντα φορείς της εθνικότητας τους. Αυτό δεν είναι κακό. Κακό είναι να μην μπορεί κανείς να το αποδεχθεί. Ματαιότητα είναι να προσπαθεί οποιοσδήποτε να το εμποδίσει. Πρέπει να καταλάβουμε όλοι την δυστυχία αυτής της ομάδας ανθρώπων που εγκατέλειψαν τα πατρώα τους εδάφη για χάρη της επιβίωσης.

Αντίθετα τώρα η ματαιοδοξία η δική μας να γίνουμε Ευρωπαίοι πολιτισμένοι και εξελιγμένοι, οδήγησε στην κατάργηση της οικογένειας. Αποτέλεσμα της υπογεννητικότητας είναι να μένουν κενές θέσεις, και κάποιος πρέπει να τις καταλάβει. Αυτές είναι οι θέσεις που καταλαμβάνουν.

Οργανώνονται σε κοινότητες, διεκδικούν ό,τι νομίζουν πως τους ανήκει, και όσο δεν παρανομούν, καλά το κάνουν. Αν κοιτάξουμε στο εξωτερικό θα δούμε Ελληνικές κοινότητες, Εκκλησίες, σχολεία και σωματεία που μεγαλούργησαν, γιατί λοιπόν να μην έχουν και αυτοί το ίδιο δικαίωμα;

 

Ο εποικισμός

Το σημερινό θέμα με βασάνισε πολλές φορές στο παρελθόν και το ανέβαλα άλλες τόσες, αλλά σήμερα έκατσα μπροστά στο πληκτρολόγιο αποφασισμένος να δημοσιεύσω κάποιες σκέψεις που ίσως ενοχλήσουν ορισμένους και για τις οποίες πρώτος εγώ εύχομαι να αποδειχτούν αβάσιμες και υπερβολικές. Το σίγουρο είναι πως δεν είναι λόγια ενός φανατικού. Αιτία το μαχαίρωμα ενός ανθρώπου που αντί να δει το παιδί του να γεννιέται, βρήκε τον θάνατο από τρείς αλλοδαπούς επειδή δεν παρέδωσε την κάμερα που κρατούσε.

Το μεγάλο πρόβλημα της Ελλάδος αλλά και γενικά της Ευρώπης είναι η υπογεννητικότητα. Σε αυτό έχω αναφερθεί και άλλες φορές. Το μεγάλο πρόβλημα της Ασίας και της Αφρικής είναι η υπεργεννητικότητα, που σε συνδυασμό με τον πόλεμο και την ανασφάλεια γεννά εγκληματίες.

Σε δυο παραδείγματα εποικισμού θα αναφερθώ, πριν φτάσω στο δικό μας πρόβλημα. Στην Κύπρο και στην Παλαιστίνη όπου γίνεται παράνομος εποικισμός με κάθε είδους περιθωριακούς εγκληματίες που συνήθως απολαμβάνουν την ασυλία, οπλοφορούν και δημιουργούν το νέο κράτος, ελπίζοντας πως τα παιδιά τους, ή τα εγγόνια τους θα είναι νόμιμοι πολίτες, όταν αναγνωριστούν ως κράτος οι δυνάμεις της κατοχής.

Εποικισμός έγινε και στη Αμερική πριν από διακόσια περίπου χρόνια, από Ευρωπαίους στην αρχή και αργότερα Ασιάτες και Αφρικανούς εξόριστους κατάδικους και εγκληματίες και αργότερα από πεινασμένους οικογενειάρχες που αναζητούσαν το αυτονόητο, να έχουν φαγητό και στέγη για την οικογένεια τους και τα παιδιά τους, με αποτέλεσμα το σημερινό συνοθύλευμα που λέγεται Αμερικάνικο έθνος. Με τα όπλα και με τον νόμο του ισχυρότερου, όσοι κατάφεραν να επιβιώσουν, εκτόπισαν τους πραγματικούς Αμερικάνους που δεν είναι άλλοι από τους Ινδιάνους, τους οποίους φυλάκισαν, ή εκτόπισαν σε καταυλισμούς μέχρι να αφομοιωθούν και να χάσουν κάθε ίχνος της ιδιοπροσωπίας τους.    

Κάτι ανάλογο γίνεται τώρα και εδώ και κατ’ επέκταση σε όλη την Ευρώπη. Εποικίζουν την Ελλάδα και την Ευρώπη γενικότερα οι Ασιάτες και οι Αφρικανοί αναζητώντας το καλλίτερο αύριο γι αυτούς και τα παιδιά τους, κουβαλώντας τους δικούς τους νόμους, τα δικά τους ιδανικά, επιβάλλοντας τα με την βία. Ευάλωτη η Αθήνα και όλη η Ελλάδα υπό το καθεστώς του ΔΝΤ, ανήμπορη να αντιδράσει, αφήνεται σε αυτόν το εποικισμό. Πριν από λίγα χρόνια καμάρωναν οι Έλληνες, εκείνοι τουλάχιστον που είχαν την Ασιάτισσα, ή την Αφρικανή καμαριέρα (υπηρέτρια), αυτή όμως έφερε την οικογένεια της και κατάντησε ο Έλληνας μειοψηφία στον τόπο του. Σε λίγο καιρό ακόμα θα είναι μια ξεχασμένη μειονότητα όπως οι ινδιάνοι της Αμερικής. Ίσως θα πεί κάποιος, πως είμαι επηρεασμένος από τις  καουμπόικες ταινίες, ας μην ξεχνάμε πως αυτές ήταν προπαγάνδα μέσω της τέχνης, όπως και και αυτές που ακολούθησαν με το καράτε.

Διαβάζω πως η κατάσταση στο κέντρο της Αθήνας είναι πλέον ανεξέλεγκτη, αλλά δεν είναι μόνο στην Αθήνα είναι και στην επαρχία. Απαράδεχτο γεγονός αυτό που πριν από λίγο καιρό συνέβηκε, ολόκληρη ομάδα παράνομων ταξίδεψε με το καράβι χωρίς κανείς να μπορέσει να την ελέγξει. Αυτό δεν φανερώνει την αδυναμία των οργάνων της τάξης, αλλά την μεγάλη πρόοδο που έχει κάνει ο εποικισμός στην πατρίδα μας, ειδικά στην Αθήνα η οποία από Ευρωπαϊκή μεγαλούπολη στους Ολυμπιακούς του 2004, εξελίσσεται σε ανατολίτικη χαοτική πολιτεία. Είναι λυπηρό και μακάβριο, αλλά είναι γεγονός.

Το μεροκάματο του ρωμιού εργάτη χάθηκε προς όφελος του οικονομικού μετανάστη, τον οποίο εκμεταλλεύεται ο παράνομος λαθρομετανάστης με πολλούς τρόπους και δημιουργούνται κλίκες και ομάδες που θυμίζουν έντονα την προπολεμική μαφία στην Αμερική.

Η αντίδραση ορισμένων συμπατριωτών να ξενιτεύονται, απλά βοηθάει το σχέδιο εκείνων που θέλουν τον τόπο μας να εποικισθεί και δεν είναι λίγοι. Μας σπέρνουν πολλών ειδών ζιζάνια και καταφέρνουν να είμαστε πάντα χωρισμένοι και τσακωμένοι μεταξύ μας, αλλοίμονο μας.

Διορατικός είναι εκείνος που μπορεί να μην επηρεάζεται συναισθηματικά από τα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω του και παράλληλα να τα ζει γιατί είναι δικά του. Υπάρχουν άραγε τέτοιοι ταγοί σήμερα να αναλάβουν το έθνος μας;

Μακάρι να είμαι ψεύτης σε όσα γράφω, θα είναι για μένα μεγάλη ανακούφιση.

Εποικισμού διευκρινήσεις

Ο πόλεμος είναι η γενεσιουργός αιτία πολλών δεινών. Ένα εξ αυτών είναι και η μετατόπιση πληθυσμών. Αυτό είναι το σημερινό θέμα ως συνέχεια του χθεσινού.

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους υποχρεώνονται κάποιοι να εγκαταλείψουν  τα πατρογονικά τους εδάφη και προσπαθώ σήμερα να τους κατηγοριοποιήσω.

Ο μετανάστης, είναι εκείνος που φεύγει από την πατρίδα του, επειδή δεν μπορεί να ζήσει κυρίως για οικονομικούς λόγους. Όπου πάει γίνεται δεκτός με καχυποψία και προσπαθεί να κερδίσει την συμπάθεια και την ανοχή των ανθρώπων της νέας του πατρίδας, δεν ξεχνά ποτέ τον τόπο καταγωγής του και σχεδόν πάντα είναι εργατικός και τίμιος πάνω από τον μέσο όρο. Είναι χαρούμενος, όταν έχει εξασφαλίσει τον επιούσιο και μια κοινωνική καταξίωση στο μέτρο που του αναλογεί και ευτυχισμένος, όταν αφομοιωθεί από το νέο του περιβάλλον.

Ο πρόσφυγας είναι εκείνος που ακούσια φεύγει από τα πατρογονικά του και βρίσκεται σε τόπο που δεν διάλεξε. Είναι πάντα σε ομάδες που δύσκολα γίνονται αποδεκτές από τους ντόπιους, αν δεν τους πολεμάνε κι όλας. Κατά κανόνα είναι νοικοκύρης και προκομμένος αν και λιγάκι επιφυλακτικός. Η πίκρα στο πρόσωπο του είναι αποτυπωμένη ανεξίτηλα και το παράπονο δεν ξεπερνά τα χείλη του. Νοσταλγεί και ωραιοποιεί κάθε στιγμή που πέρασε στον τόπο του, και ελπίζει κάποτε να επιστρέψει, αλλά δεν το πιστεύει. (Αν δεν υπήρχε πόλεμος δεν θα υπήρχαν πρόσφυγες)

Ο επενδυτής, είναι εκείνος που διαθέτει χρήματα και νομίζει πως μπορεί με αυτά να εξαγοράζει τα πάντα, είναι ζημιά για τους ντόπιους που ξεπουλάνε σιγά-σιγά την ελευθερία τους χωρίς να το καταλάβουν και γίνονται εξαρτημένα από αυτόν άτομα. Στην ουσία είναι ένας δυνάστης κατακτητής στον οποίον παραδίνονται οικειοθελώς.

Ο έποικος, (λαθρομετανάστης) είναι εκείνος που έρχεται στον ξένο τόπο προσχεδιασμένα για να τον κατακτήσει, να μεταφέρει τις δικές του συνήθειες, τα δικά του ήθη και έθιμα, την δική του θρησκεία. Αυτός δεν είναι ταπεινός σε καμία περίπτωση, αντίθετα είναι αυθάδης και απαιτητικός. Δεν αποδέχεται πως είναι ξένος, εκτός και τον βολεύει. Οι παράνομες πράξεις γι αυτόν είναι δείγμα ικανότητας και παλικαριάς. Μέλος πάντα μια ομάδας μικρής ή μεγάλης ανάλογα με την καταγωγή και την οικογένεια του. Στην πατρίδα του ενδεχομένως να μην παρανομούσε, εδώ όμως θέλει να είναι ανεξέλεγκτος, γνωρίζει πως δεν γίνεται αποδεκτός από την κοινωνία και προσπαθεί με κάθε τρόπο να επιβάλει την δική του. Δεν τον κρατάει τίποτα επειδή δεν έχει τίποτα να χάσει, δεν μπορεί να επιστρέψει στην πατρίδα του, για διάφορους λόγους, κυρίως λόγω πολέμου τον οποίο μεταφέρει όπου πάει.

Αυτές είναι οι τέσσερις κύριες ομάδες των ανθρώπων που έχουν κατακλύσει την πατρίδα μας τα τελευταία χρόνια. Οι δύο πρώτες τυγχάνουν συμπαθείας και ανοχής αλλά οι άλλες δύο είναι επικίνδυνες.

Διαφορετικά κριτήρια

Μια φωτογραφία κάνει για χίλιες λέξεις. Τις δύο που αλίευσα κάπου στο διαδίκτυο, θα πρέπει να τις στολίσω με δυο χιλιάδες λέξεις.

Οι φωτογραφίες αυτές απεικονίζουν αθλητές του Σούμο στους οποίους  θαυμάζουμε κατ’ αρχάς το αθλητικό τους παράστημα, δευτερευόντως το θάρρος με ποιους αντίπαλους καλούνται να παλέψουν. Άραγε στις προπονήσεις τους τι τρώνε; Και είναι ποτέ δυνατόν αυτού του είδους οι αθλητές να ντοπαριστούν;

Συνειρμοί στο μυαλό πολλοί, θα σταθώ σε δύο, όσες και οι φωτογραφίες.

Πριν μπει η χιλιετία που διανύουμε, βρισκόμουν στην Σουηδία. Μια χώρα με άλλη πραγματικότητα, αυτήν που άρχισαν να βιώνουν οι Αθηναίοι σήμερα. Τα αυτόματα εκδοτήρια εισιτηρίων, οι αυτόματες τραπεζικές δοσοληψίες, οι μαζικές μετακινήσεις με το σιδηρόδρομο σε πολύεπίπεδα υπόγεια, οι διανομές φαγητού κατ’ οίκον, η διαρκής σύνδεση στο διαδίκτυο, με είχαν εντυπωσιάσει τότε.

Όμως μεγαλύτερη εντύπωση μου είχε προξενήσει η αδιαφορία για τον γείτονα, η απανθρωπιά τους, τρέχανε όλοι μηδενός εξαιρουμένου σαν καλοκουρδισμένα ρομποτάκια. Στους δρόμους έβλεπες κάθε φυλής και γλώσσας ανθρώπους να βιάζονται. Πολυσυλλεκτική η κοινωνία, ας την πούμε έτσι.

Είναι λυπηρό που φθάνουμε και εμείς το επίπεδο αυτό.

Εχθές πρωί πρωί χρειάστηκα βενζίνη, τα πρατήρια όμως δεν είχαν ανοίξει ακόμα, παλιά κάποια διανυχτέρευαν, σήμερα ακόμα και στην Σάμο έχουμε αυτόματους πωλητές καυσίμων. Για πρώτη φορά έβαλα από την αντλία μοναχός μου, χωρίς να πω καλημέρα του πρατηριούχου, να ρωτήσω για τα παιδιά του, να πάρω μια καραμέλα και να φύγω. Μου φάνηκε τόσο απάνθρωπο, σε συνδυασμό με το πρωινό κρύο, μου θύμισε την Σουηδία. Αμάν αναφώνησα που καταντήσαμε.

Παρομοίασα την Ελλάδα με τον πιτσιρικά που αδιαφορώντας για το μπόι του αντιπάλου του μπήκε στο αγώνα θαρρετά και αφού μεγάλωσε έγινε σαν τον άλλο που είναι ναι μεν μεγάλος, αλλά ο αντίπαλος είναι γίγαντας και δεν το βάζει κάτω.

Αφού κοίταξα τις φωτογραφίες προσεκτικότερα άλλη μια φορά, εννόησα την Ελλάδα ως τον γίγαντα, να περιμένει με σιγουριά τον αντίπαλο που είναι ασήμαντος. Είναι οι οικονομικοί μετανάστες, που τα τελευταία χρόνια πλημμύρισαν την πατρίδα μας, ψάχνοντας ένα καλύτερο αύριο, άρα είμαστε οι Έλληνες αυτοί που μπορούμε να τους το προσφέρουμε. Είναι ο πιτσιρικάς που μεγαλώνει, παλεύει με πείσμα αλλά δεν φτάνουν τα χέρια του να πνίξουν τον γίγαντα.

Αυτοί οι συνάνθρωποι μας, έρχονται από τα πέρατα του κόσμου, απελπισμένοι, πολλές φορές πουλημένοι, αλλά με τον πόθο να αγωνιστούν για την επιβίωση τους, με οποιοδήποτε κόστος. Κουβέντα έκανα με κάποιον από αυτούς, Γκαμάλ, το όνομα του, αραβικά σημαίνει όμορφος, αλλά αυτός είναι Αφγανός. Είναι περίπου τριάντα χρόνων, ζυγίζει λιγότερο από εξήντα κιλά. Τρώει την ημέρα ένα σάντουιτς κοτόπουλο, το βράδυ ένα γιαούρτι, κοιμάται σε ένα δωμάτιο με άλλους επτά και είναι ευχαριστημένος. Λίγα Ελληνικά, λίγα αγγλικά και πολύ κίνηση με τα χέρια χρειάστηκαν για μάθω πράγματα για τα οποία έχω άγνοια.

Όλοι αυτοί που μένουν μαζί είναι συγγενείς μεταξύ τους, αλλά ο καθένας έχει το δικό του κουμάντο, είναι όλοι άντρες και κατά κανόνα κανείς δεν είναι πρωτότοκος, αυτός μένει πάντα πίσω, για να αναλάβει όταν πεθάνει ο πατέρας, την οικογένεια. Τελευταία πνίγηκαν προτού καταφέρουν να πιάσουν στην Σάμο τέσσαρα άτομα, ένα από αυτά ήταν αδελφός του Γκαμάλ, ο οποίος τον περίμενε για να φύγουν στην Αθήνα. Τώρα θα περιμένει άλλον αδελφό, είναι 17 ακόμα αγόρια, τα θηλυκά δεν μετράνε. Δεν τον πόνεσε ο χαμός; Τον ένοιαξε περισσότερο η καθυστέρηση, διότι αν δεν πάει στην Αθήνα δεν θα μπορεί να νομιμοποιηθεί, και αυτός θέλει να μείνει στην Ελλάδα, και ειδικά στην Αθήνα, γιατί γι αυτόν είναι παράδεισος, πάντα σε σχέση με την δική του πατρίδα. Ο πατέρας του θα κάνει άλλο παιδί να αντικαταστήσει το πνιγμένο.

Αυτήν την Αθήνα της παρακμής, με τους κάθε είδους περιθωριακούς τύπους, τους αναρχικούς, τους άστεγους, τους ζητιάνους και τους ναρκομανείς, ο Γκαμάλ την έχει πρότυπο καλοπέρασης και πολιτισμού όπως και τόσοι άλλοι σαν αυτόν που κάνουν χιλιάδες χιλιόμετρα για να βρεθούν στην Ελλάδα για να ανασάνουν ελεύθερα. Θα προσπαθήσουν άραγε αυτοί οι οικονομικοί μετανάστες, όπως αποκαλούνται τα τελευταία χρόνια να ενσωματωθούν και να δημιουργήσουν; Ή σαν τον δεύτερο παλαιστή θα προσπαθεί, αλλά θα πνίγεται στο στήθος του γίγαντα;

Ο Άνθιμος και ο Χασάν

Τον τελευταίο καιρό πολύς λόγος γίνεται για την Κρητική σημαία και για ανεξαρτησία της Κρήτης και γράφονται ανοησίες που μοναδικό σκοπό έχουν να χωρίσουν για άλλη μια φορά τους Ρωμιούς και να τους βάλουν να τσακώνονται μεταξύ τους. Κυκλοφορεί λοιπόν η σημαία της ανεξαρτησίας και υπάρχουν και αφελείς που την υποστηρίζουν χωρίς να αντιλαμβάνονται πως ο σχεδιασμός της παραδίδει το ένα τέταρτο του νησιού στους Τούρκους και τα υπόλοιπα τρία στη ευρωπαίους σταυροφόρους.

Έβλεπα χθες μια γνωστή ταινία μιούζικαλ του Δαλιανίδη, «Οι θαλασσιές οι χάντρες», από την εποχή του ενδόξου θα έλεγα Ελληνικού κινηματογράφου, υπερπαραγωγή για την εποχή της. Στους χαρακτήρες που παρελαύνουν είναι και ο Αμερικάνος μπίζνεσμαν, που αφού δεν μπορεί να αγοράσει την Ακρόπολη, βρίσκει τρόπο να οικονομάει βάζοντας τους λαϊκούς ήρωες να κτυπιούνται και να φιλιώνουν. Αυτό γίνεται σήμερα πραγματικότητα, το έχει ξαναζήσει ο τόπος μας πολλές φορές αλλά μυαλό δεν έβαλε. (και ούτε πρόκειται). Αφελείς και καλοπροαίρετοι οι Έλληνες διαθέτουν φιλότιμο, μια λέξη που όμοια της δεν υπάρχει σε καμιά γλώσσα στον κόσμο. Η ιστορία που θα διαβάστε παρακάτω είναι πέρα για πέρα αληθινή, και αποδεικνύει πως μπορεί να μην υπάρχει στο λεξιλόγιο άλλων γλωσσών, υπάρχει όμως στην καρδιά κάποιων απλοϊκών ανθρώπων και είναι ανεξάρτητη από φυλή και θρησκεία. Ο αφηγητής έχει ταξιδέψει για τον άλλο κόσμο, πριν από δεκαπέντε χρόνια και ήταν ηλικιωμένος.

Η εποχή που διαδραματίζεται η ιστορία μας είναι στα τέλη του δεκάτου ενάτου αρχές του εικοστού αιώνα, μια εποχή ανακατατάξεων και βαλκανικών πολέμων και λίγο πριν την Μικρασιατική εκστρατεία. Στην Κρήτη υπήρχαν και χωριά αμιγώς τούρκικα, τα κατοικούσαν οι λεγόμενοι τουρκοκρητικοί, κατάλοιπο της τουρκοκρατίας. Γνώρισα απογόνους τέτοιων, όταν ταξίδευα στην Πόλη, που με νοσταλγία θέλανε να επισκεφτούν τα σπίτια των πατέρων τους, ανάλογη με αυτή των Μικρασιατών που θέλουν να κάνουν προσκύνημα στις αλησμόνητες πατρίδες στην άλλη άκρη του Αιγαίου.

Ένα τέτοιο χωριό ήταν δίπλα στο μεγάλο μοναστήρι, που ακόμα και σήμερα εξακολουθεί να είναι ένα από τα μεγαλύτερα του νησιού. Το μοναστήρι είχε και μετόχια στο Αϊδίνι   και οι καλόγηροι στέλνανε επιστάτες και διαχειριστές με ετήσια θητεία. Ένας από τους μοναχούς που πήγαινε και ερχότανε στο Μετόχι ήταν και ο Παπά Άνθιμος. Νεαρός ιερωμένος, ορεξάτος και δυνατός ήταν το καμάρι της Μονής, διαλεκτικός και ευπροσήγορος συνάμα και διπλωμάτης. Η Οθωμανική αυτοκρατορία,  ο μεγάλος ασθενής όπως την λέγανε, τελείωνε και οι υπήκοοι της όπου βρισκόταν υπέφεραν. Έτσι και στο τουρκοχώρι της ιστορίας μας οι μουσουλμάνοι γινόντουσαν συχνά στόχος επιθέσεων από τους γείτονες τους. Πάλευαν να γυρίσουν στη πατρίδα τους, αλλά δεν το κατάφερναν πάντα. Βρίσκανε καταφύγιο και προστασία στο γειτονικό μοναστήρι, εκεί περίσσευε πάντα ένα κομμάτι ψωμί και πολλές φορές και μεροκάματο για τους ταλαίπωρους τουρκοκρητικούς. (κάνω μια παρένθεση εδώ, για να παρομοιάσω, όσο ο λόγος το επιτρέπει, με την σημερινή Κύπρο, που ζούσαν αρμονικά Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, μέχρι που αποφάσισαν κάποιοι να τους σώσουν, κλείνω την παρένθεση). 

Μια φορά από τις πολλές ήρθε στο Μοναστήρι κλαίγοντας καβάλα στο άλογο και τραβώντας δυο βόδια ο Χασάν, ένα παλικάρι γύρω στα είκοσι. Ο ηγούμενος έλειπε και ο Παπάνθιμος που υπηρετούσε κελαρίτης,  υπεύθυνος για το μαγειρείο και τα φαγώσιμα, τον δέχθηκε και τον έκρυψε. Σε λίγο κατέφθασαν από το άλλο χωριό καμιά δεκαριά οπλισμένοι άνθρωποι με τον δραγάτη, (αστυνομικό όργανο της εποχής). Ψύχραιμα ο Παπάνθιμος τους δέχθηκε και τους κέρασε, ζητώντας να μάθει το λόγο που ήρθαν οπλισμένοι και με τον Δραγάτη μέσα στο Μοναστήρι. Ο ηγούμενος έλειπε και αυτός τον εκπροσωπούσε. Του είπαν πως ένας τουρκόσπορος έκλεψε ένα ζευγάρι βόδια και ερχόταν κατά εδώ και εάν περάσει να έχει το νου του να τον παραδώσει. Ο καλόγερος υποσχέθηκε πως θα το κάνει και όταν έφυγαν βρήκε τον Χασάν να εξηγηθεί.

Ο Μουσουλμάνος του είπε πως τα βόδια ήταν του πατέρα του και του τα πήραν και αυτός πήγε και τα πήρε πίσω. Ήταν τόσο πειστικός φαίνεται, που ο Άνθιμος τον πίστεψε και επειδή δεν ήταν δυνατόν να τον κρύβει για πολύ και ακόμα, δεν ήξερε πως θα αντιδρούσε ερχόμενος ο ηγούμενος, αγόρασε τα βόδια για λογαριασμό του Μοναστηριού και παρήγγειλε του Χασάν να φύγει από την περιοχή το ίδιο βράδυ, του έδωσε και όσα εφόδια μπορούσε και εκείνος ευγνώμων έσκυψε να του φιλήσει το χέρι όπως εκφράζουν οι μουσουλμάνοι την ευγνωμοσύνη τους. Από τότε χάθηκε ο Χασάν από την περιοχή, πέρασε στην Μικρά Ασία και πήγε να καταταγεί στον τούρκικο στρατό του Κεμάλ που τότε δημιουργούταν. Οι γονείς του δεν μπόρεσαν να ζήσουν μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών και πεθάνανε στην Κρήτη.

Όταν έγινε η Μικρασιατική εκστρατεία ο Παπά Άνθιμος κλήθηκε να καταταγεί ως στρατιωτικός Ιερέας και εκείνος πρόθυμα παρουσιάστηκε. Γνώστης της γλώσσας και της περιοχής θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμος. Τι έτρεξε και πως κατέληξε αιχμάλωτος ο Παπά Άνθιμος δεν γνωρίζω. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι πως κατέληξε δέσμιος σε μια φυλακή στα Άδανα.

Είναι γνωστό πως οι φυλακές δεν είναι τόπος παραθερισμού, πόσο μάλλον οι τούρκικες που έχουν και κακό όνομα, σκέτα κολαστήρια. Μαζί με άλλους επτά ήταν δεμένος στην ίδια αλυσίδα ο Άνθιμος. Σωματικά ταλαιπωρημένος πνευματικά νηφάλιος περίμενε το τέλος του, και την συνάντηση με τον Θεό τον Δημιουργό του κόσμου. Έψελνε με όση δύναμη διέθετε το τροπάριο που σε λίγες ημέρες θα επαναλαμβάνουμε συνεχώς όλοι οι Χριστιανοί, «Κύριε των δυνάμεων, μεθ ημών γενού». Οι φύλακες, όποτε αυτός άρχιζε να ψάλει, άρχιζαν να τον κτυπούν. Μετά από δεκαπέντε ημέρες στην φυλακή αυτή, ήρθε για επιθεώρηση ένας τούρκος αξιωματικός. Μόλις κατέβηκε στα υπόγεια που ήταν τα κελιά, ο παπά Άνθιμος άρχισε να ψάλει «Κύριε των Δυνάμεων», ο αξιωματικός κατευθύνθηκε προς τα εκεί, ο φύλακας του προμήθευσε ένα κουρμπάτσι (μαστίγιο), αλλά εκείνος το πήρε και το πέταξε μακριά.

-Άνοιξε την πόρτα, Διέταξε. «Βγάλε τον παπά και φέρε τον ήσυχα στο γραφείο». Ο φύλακας έκανε ότι τον διέταξε ο αξιωματικός. Τραβώντας τον έφερε μέχρι το γραφείο  και παρουσίασε τον παπάΆνθιμο. Εκείνος ταλαίπωρος από την αιχμαλωσία και από το ξύλο τόσων ημερών με το ζόρι κρατιόταν να μην σωριαστεί κάτω. Μόλις μπήκε ο αξιωματικός του έδειξε μια καρέκλα και του είπε να κάτσει, αμέσως μετά διέταξε τον φύλακα να φέρει νερό και καλό φαγητό για τον κρατούμενο.

Ο Παπάνθιμος κοιτούσε απορημένος και ο αξιωματικός του μίλησε ελληνικά.

-Δεν με θυμάσαι φαίνεται; Ή δεν με γνώρισες; Είμαι ο Χασάν. Εγώ σε γνώρισα.

-Ναι είσαι εσύ ο Χασάν; Δεν νομίζω εκείνος ήταν καλό παιδί.

-Και εξακολουθεί να είναι, άσχετα αν ο πόλεμος μας κάνει απάνθρωπους, σήμερα θα φας και θα σε ελευθερώσω αμέσως μετά. Στο χρωστάω γιατί και εσύ κάποτε έκανες το ίδιο για μένα.

-Δεν ζήτησα κάτι τέτοιο, θέλω η τύχη μου να είναι ίδια με τους άλλους επτά που είμαστε δεμένοι στην ίδια αλυσίδα.

-Ναι παπά, θα είναι ίδια, θα ελευθερώσω και εκείνους, δεν είμαι αχάριστος, δεν ξεχνώ πως είμαι Κρητικός, μουσουλμάνος είμαι αλλά είμαι και Κρητικός, μόνο μην λές τίποτα μέχρι το βράδυ.

Αφού έφαγε και ήπιε το νερό που του έδωσε ο φύλακας επέστρεψε στο κελί μαζί με τους άλλους. Ο αξιωματικός Χασάν παρήγγειλε να πλυθούν οι κρατούμενοι αυτού του κελιού γιατί το βράδυ θα τους έπαιρνε από εκεί για αλλού. Και πράγματι προτού νυχτώσει ήρθε ένα κάρο και τους φόρτωσε, πλυμένους όπως αρμόζει σε εκείνους που πηγαίνανε για εκτέλεση. Ο Χασάν ήταν έφιππος δίπλα στο κάρο. Δύο μέρες πορεία χρειάστηκαν για να δούνε θάλασσα, και όταν φτάσανε τους έλυσε τις αλυσίδες, έσκυψε και φίλησε το χέρι του Παπά και πλήρωσε τον καϊκτσή για να τους περάσει στην Κύπρο.

Στα 1925 Παρασκευή της Διακαινησίμου, έφτασε ο Παπά Άνθιμος στο μοναστήρι του^. ήταν αγνώριστος. Τον είχε σωματικά καταβάλει η αιχμαλωσία, όμως πνευματικά ήταν ακμαίος. Μόλις μπήκε στην Εκκλησία άρχισε να ψάλει «Κύριε των δυνάμεων» και τον αποπήραν οι άλλοι καλόγηροι.

-Πάσχα έχομε Χριστός Ανέστη να λές.

Εκείνος απτόητος συνέχισε να ψάλει Κύριε των δυνάμεων και σε κάθε ευκαιρία το επαναλάμβανε. Έζησε πολλά χρόνια ακόμα, έγινε και ηγούμενος της Μονής και κοιμήθηκε λίγο πριν την δικτατορία του Μεταξά.

Πολιτική και πολυπραγμοσύνη.

Αφορμή για την σημερινή ανάρτηση είναι η κατάληξη ενός άρθρου, «κλείνω για μην φανώ πολυπράγμων πολιτικός.» είναι άραγε πολυπράγμων ο πολιτικός; Πρέπει να είναι; Δυο ερωτήματα που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπ’όψιν. Αρχίζουμε από την αρχή, τι είναι η πολιτική στην ουσία και όχι αυτό που ζούμε σήμερα τουλάχιστον στην πατρίδα μας. Πολιτική είναι η παραγωγή μιας ιδέας από τις πολλές διαφορετικές απόψεις και διατύπωση της ελάχιστης κοινής αποδοχής.

Πρέπει λοιπόν να είναι ενημερωμένος για όλα, για να μπορεί να βγάλει συμπεράσματα και να καταλήξει σε συγκεκριμένες προτάσεις. Το λάθος ξεκινά από την ώρα που καλείται να υλοποιήσει αυτές τις προτάσεις. Δεν είναι ο πολιτικός εκείνος που υλοποιεί, ή εφαρμόζει αυτούς τους σχεδιασμούς. Πρέπει να είναι η εκτελεστική υπηρεσία που δεν θα έχει άποψη μόνο θα εκτελεί και θα αμείβεται γι αυτό. Ο πολιτικός είναι ένας βαθιά σκεπτόμενος άνθρωπος, που στο βάθος του μυαλού του υπάρχει μόνο η αγωνία, για το πως θα κατορθώσει να συμπλεύσουνε οι απόψεις.
Άλλη κατηγορία είναι οι πολιτικάντηδες, εκείνοι δηλαδή που μάθαμε να τους λέμε πολιτικούς. Δεν είναι πολιτικοί, απλά αντί να εφαρμόζουν όσα θα έπρεπε, γίνανε οι διαχειριστές και φυσικό επόμενο ήταν να διαβρωθούν. Δεν είναι πολυπράγμονες, καιροσκόποι μάλλον είναι το καλύτερο επίθετο. Ας θυμηθούμε εκείνο το ανέκδοτο, που ο νεαρός δικηγόρος επιστρέφει καμαρωτός στο σπίτι του και αναφέρει στον πατέρα του πως την υπόθεση που τον βασάνιζε 20 χρόνια την διευθέτησε με την πρώτη δικάσιμο και ο πατέρας του οργισμένος του απήντησε «-Με αυτήν την υπόθεση σε σπούδασα τώρα πώς θα κονομάμε;» Ακόμα την πολιτική άποψη πρέπει να την ξεχωρίσουμε από την κομματική γραμμή. Η πολιτική είναι η ιδέα της ελευθερίας, δεν χωρά σε στενά πλαίσια, αυτοί που καλούνται να την εφαρμόσουν είναι οι  ειδικευμένοι σε κάθε κατηγορία. Σε όλα τα επαγγέλματα υπάρχουν και οι ειδικότητες. Σε όλες ανεξαιρέτως τις ομάδες υπάρχουν ειδικότητες. Είναι χρήσιμη η εξειδίκευση για την καλλίτερη δυνατή εφαρμογή της γνώσεως. Είναι όμως όπως και το νόμισμα με δύο όψεις και μιαν αξία.

Φεύγοντας από τους πολιτικούς φτάνουμε στους πολιτικάντηδες στους κομματάρχες και πάει λέγοντας, αλλά μακραίνοντας το θέμα θα πούμε και κάτι περισσότερο για την εξειδίκευση.

Αρχίζοντας από την Ιατρική επιστήμη θα δούμε τόσες πολλές ειδικότητες που δεν μετρούνται πλέον, άκουσα να λένε γιατρό ακόμα και τον ονυχολόγο (ναι! ναι! για τα νύχια). Σε κάνουν πάσα ο ένας στον άλλο και τελικά δεν μπορείς να καταλάβεις τι συμβαίνει. Ο κάθε ειδικός σε βρίσκει καλά και όλοι μαζί σε βρίσκουν άρρωστο. Εξειδίκευση στα συνεργεία, αν και τα τελευταία χρόνια γίνονται ηλεκτρονικά και δεν επισκευάζονται, τα ανταλλακτικά απλά τα αντικαθιστούν οι μαστόροι. Παλιά όμως υπήρχε ο ειδικός για το καρμπιρατέρ και άλλος για την εξάτμιση, ενώ μεγάλης περιωπής ήταν εκείνος που τοποθετούσε το μαγνητόφωνο. Σήμερα όλα γίνονται από τις εταιρίες. Ειδικότητες ακόμη και στην οικοδομή και δεν μιλάω για την διαφορετικότητα των επαγγελμάτων, άλλο υδραυλικός και άλλο ηλεκτρολόγος, αλλά ειδική κατηγορία υδραυλικών παροχής νερού και άλλη κατηγορία εφαρμογής θέρμανσης για να μην ξεχωρίσω ακόμη τον ηλεκτρολόγο από τον ηλεκτρονικό και τον πλακά δαπέδου από τον πλακά μπάνιου και πάει λέγοντας. Τελικά πιστεύω πως η τόσο μεγάλη εξειδίκευση είναι ένας έξυπνος τρόπος αποφυγής των ευθυνών σε κάθε τομέα. Οι πάντες ρίχνουν το φταίξιμο στον άλλο ειδικό.

Είναι εύλογο το ερώτημα μετά από αυτά χρειάζεται η τόση εξειδίκευση; Μάλλον είναι φαινόμενο της εποχής μας και αυτό. Τι εξειδίκευση μπορεί να έχει ο αγρότης εκείνος που ζει στα κτήματα; Και κτίστης είναι και σοβατζής είναι, τον ηλεκτρολόγο κάνει, τον γεωπόνο υποκαθιστά, τα λάστιχα απλώνει και τελικά τίποτα από όλα δεν είναι σωστά καμωμένο, σύμφωνα με τους ειδικούς, αλλά εκείνος όμως κάνει την δουλειά του, είναι βλέπεις οι απαιτήσεις του περιορισμένες.

Αν όλοι περιορίζαμε τις απαιτήσεις μας, θα ήταν και η ζωή μας γλυκύτερη.

Το δένδρο και τα κλαδιά

Κουρασμένος χθες μετά από μια κοπιαστική ημέρα, πήρα από την βιβλιοθήκη έναν οδηγό να τον ξεφυλλίσω να περάσει η ώρα. Έτυχε αυτός ο οδηγός να αφορά τα κρητικά μοναστήρια. Πολλές φωτογραφίες και λίγα λόγια συνοπτικά είναι το περιεχόμενο του, έκδοση της Τράπεζας Κρήτης, τον καιρό του Κωσκωτά, (για όσους τον θυμούνται, έκανε την ποινή του 10 χρόνια και είναι ελεύθερος).

Σταμάτησα ξεφυλλίζοντας, στην Ιερά Μονή των Τζαγκαρόλων, ή αλλιώς Αγίας Τριάδας στο ακρωτήρι, η οποία υπήρξε κάποτε ιεροδιδασκαλείο.

Δεν θα ασχοληθώ με το συγκρότημα της Μονής που αξίζει τον κόπο να την επισκεφθεί κανείς, θα σταθώ όμως σ’ ένα δένδρο. Δεν το αναφέρει στο βιβλίο, γιατί δεν είναι ουσιώδες, εμένα μου έχει κάνει εντύπωση και όποτε πήγαινα το θαύμαζα.

Το έχει φυτέψει ο Αθανάσιος Ντουντουράκης που διετέλεσε ηγούμενος στην Μονή. Τι είναι αυτό το χαρακτηριστικό που κάνει το δέντρο ιδιαίτερο; Τα μπόλια του. Για όσους δεν γνωρίζουν από γεωπονικά, μπόλι είναι διασταύρωση στον ίδιο κορμό. Έχει μπολιάσει σε έναν κορμό πορτοκαλιάς, λεμονιά, μανταρινιά και νεραντζιά. Ως εδώ είναι κατανοητό, το επόμενο βήμα που έκανε, κλαδεύοντας τα οδήγησε να σχηματίζουν το σχήμα του Σταυρού, που σε κάθε κέρατο παράγει και διαφορετικό καρπό.

Τον Ντουρουντού, (το παρατσούκλι του ηγουμένου) τον γνώρισα πριν από αρκετά χρόνια, έχει συγχωρεθεί τώρα, όταν τον ρωτούσα, και κάθε φορά τον ρωτούσα για να πάρω την ίδια απάντηση, τι νόημα είχε αυτή του η επέμβαση στην φύση, απαντούσε «πως σε ένα μοναστήρι υπάρχει ο κορμός και λογιών λογιών φρούτα, και ζουμερά σαν τα πορτοκάλια, και ξινά

Ήταν η πρώτη ύλη για την κουβέντα που επακολουθούσε, διότι πάντα πήγαινα εκεί με μουσαφίρηδες.

Τα χρόνια πέρασαν, και εχθές βλέποντας τις φωτογραφίες το θυμήθηκα και σκέφτηκα να το προσαρμόσω λίγο.

Αν διαγράψουμε την λέξη μοναστήρι και στην θέση της βάλουμε την Ελλάδα μας, την πατρίδα μας, ταιριάζει η παρομοίωση;

Από τον καιρό της επανάστασης του 1821, που δημιουργείται το Ελληνικό κράτος, έχουμε πολιτικά κόμματα, το Ρωσικό, το Γαλλικό και το Αγγλικό, αν τα θυμάμαι καλά. Ελληνικό δεν είχαμε. Αυτό δεν άλλαξε από τότε, τα ονόματα αλλάξανε, τα πρόσωπα αλλάξανε τα συμφέροντα αλλάξανε, ο κορμός είναι ο ίδιος, αυτό το κράτος που τα φέρει, κλαδιά μπολιασμένα.

Αν κρατούσε μόνο τα δικά του κλαδιά θα έκανε μόνο πορτοκάλια. Τα μπόλια για να ανθίσουν και να καρποφορήσουν χρειάζονται τους χυμούς του Κορμού, από όπου παίρνουν ζωή, στερώντας την από την πορτοκαλιά.

Φιλόξενος και φιλότιμος ο ρωμιός, άφησε χώρο στον κορμό του, να φάνε και οι άλλοι, και τον φάγανε. Και θέριεψαν τα μπόλια, και δεν υπήρξε καλός κηπουρός, κι αν υπήρχε τον έφαγε η έννοια, να είναι συμμετρικά σχηματισμένο το δέντρο.

Αυτά τα μπόλια είναι εκείνοι που χρόνια και χρόνια κουμαντάρουν το (ελεύθερο) Ελληνικό κράτος. Δεν είναι οι φουκαράδες οι οικονομικοί μετανάστες το κακό, είναι τα μεγάλα συμφέροντα, όπως λέγανε παλαιότερα μεγάλες δυνάμεις.

Εσχάτως μας έχουνε βομβαρδίσει με τα οικονομικά μέτρα που τελειωμό δεν έχουν, με απώτερο στόχο ποιόν;

Κατά την γνώμη την δική μου, χωρίς να πολιτικολογώ, θέλουν να μας κάνουν να φαγωθούμε μεταξύ μας για άλλη μια φορά και επειδή όπως λέγει η γραφή, (η φτώχια φέρνει γκρίνια και διάλυση),

το αρχίσανε.

Μείωση αποδοχών

Περίοδο οικονομικής κρίσεως περνάει η πατρίδα μας, χρειάζεται την συνεισφορά όλων μας, για ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις της και αυτήν τη φορά.

Επαναλαμβάνω, για άλλη μια φορά, πως εδώ στον Πυθαγόρα δεν πολιτικολογούμε.

Το σίγουρο είναι πως όποιο κόστος, όσες θυσίες χρειαστούν, θα γίνουν για να αποδειχθεί γι’ άλλη μια φορά πως η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει.

Δεν ασχολούμαι καθόλου με εκείνα τα μέτρα που η κυβέρνηση καλείται να λάβει, δεν την κριτικάρω.

Εκεί που σήμερα στέκομαι, παρά το ότι περάσανε πολλές ημέρες, από όταν το διάβασα, είναι η δήλωση του προέδρου της Χώρας, του κ Παπούλια, να μην εξαιρεθεί από την προσφορά. Επίσης ο πρόεδρος της Βουλής ανήγγειλε περικοπή των επιδομάτων, τόσο των δικων του, (ως προέδρου) όσο και των βουλευτών. Θεμιτές και αξιέπαινες ενέργειες, των προέδρων.

Διάβασα λοιπόν πως αυτή η μείωση στις αποδοχές του προέδρου της βουλής θα είναι 1030 ευρώ και των βουλευτών 800 και κάτι ευρώ.

Φαντάζεστε ότι η περικοπή αυτή αντιστοιχεί σε ένα μηνιάτικο; Θα μπορούσε δηλαδή ο κάθε βουλευτής να ζούσε μια οικογένεια, από αυτά που τώρα κοπήκαν. Είναι πράγματι τρομακτικό το γεγονός, πως πρέπει κάποιος να εργάζεται έναν ολόκληρο μήνα, προκειμένου να εξασφαλίσει αυτό το εισόδημα και είναι κάποιοι που παίρνουν ακόμα λιγότερα, για να μην μιλήσουμε για τους άνεργους.

Δεν είναι λοιπόν θυσία αυτή η κίνηση, είναι το ελάχιστον που μπορούν να προσφέρουν. Θυσία θα ήταν να ζούσαν με τόσα εκείνοι για ένα χρονικό διάστημα. Θυσία θα ήταν, να υπάρξει πρόβλεψη για μια κοινοβουλευτική περίοδο, οι βουλευτές να είναι άμισθοι, αλλά αυτά είναι όνειρα απατηλά.

Όμως πέρα από αυτούς τους συλλογισμούς, νομίζω πως αυτοί που απαρτίζουν την βουλή του λαού, έχουν καλύτερη ενημέρωση των καταστάσεων, και είναι περισσότερο υπεύθυνοι ως άτομα, να πράξουν ότι το συμφέρον της πατρίδος απαιτεί.

Αγανακτισμένοι ή παγιδευμένοι; (ξανά)

Ως παλιός χρήστης του διαδικτύου μπορώ σχετικά εύκολα να διακρίνω την εικονική πραγματικότητα που προσφέρει σε αντιδιαστολή με την σκληρή καθημερινότητα. Η κοινωνική δικτύωση, ενώ φαίνεται εξ αρχής αθώα, δεν είναι καθόλου. Είναι ευκαιρία για κάποιους να «φακελώσουν» και κατηγοριοποιήσουν όλους εκείνους που πρόθυμα δηλώνουν τα στοιχεία τους και δημοσιεύουν το προφίλ που τους εκφράζει. Στο όνομα της ελευθερίας της δικτύωσης γινόμαστε εθελούσιοι σκλάβοι της. Έχω και άλλοτε γράψει πως το μαχαίρι το χρησιμοποιείς να κόψεις ψωμί, αλλά και να σκοτώσεις. Η προαίρεση είναι εκείνη που το καθιστά φονικό εργαλείο, έτσι είναι και το διαδίκτυο. Υπάρχουν εικονικά παιχνίδια που καλούν να γίνεις ότι φαντάζεσαι, αγρότης, στρατηγός, αρχιτέκτονας, γιατρός κλπ, μπορείς να στείλεις φιλιά, ποτά, γλυκά και λουλούδια στην άκρη του κόσμου με ένα κλίκ, αλλά θα είναι εικονικά. Δεν θα έχουν άρωμα, γεύση και όγκο, γιατί τελικά είναι ανύπαρκτα. Ίσως νομίζεις πως είναι και ανέξοδα, λάθος και αυτό, συνδρομή πληρώνεις για να έχεις την πρόσβαση στο διαδίκτυο, στο οποίο όχι λίγες φορές σε πνίγουν οι διαφημίσεις. Μεγάλη η εισαγωγή σήμερα για το θέμα μας που είναι η επιχειρούμενη αυτές τις ημέρες «εικονική επανάσταση» των αγανακτισμένων στο Σύνταγμα, αλλά μεγάλο είναι και το θέμα μας.

Όλοι οι πόλεμοι στην ιστορία της ανθρωπότητας στο βάθος τους γινόταν για οικονομικά συμφέροντα. Σε διάφορες εποχές και με διαφορετικά ονόματα επιχειρήθηκε η παγκοσμιοποίηση που και σήμερα είναι το επιδιωκόμενο. Ένα πράγμα είναι σίγουρο, πως και αυτή την φορά θα αποτύχει, επειδή στους λογαριασμούς τους οι ισχυροί του κόσμου αυτού άφησαν τον Θεό απ’ έξω.

Χρειάζονταν όλοι οι πόλεμοι ένα ηθικό υπόβαθρο και φτιάχτηκαν διάφορες θεωρίες και ιδεολογίες, αλλά το κοινό σημείο σε όλους τους πολέμους ήταν η επικράτηση του ισχυρότερου και το πλιάτσικο, αυτό γίνεται μέχρι σήμερα. Σε αυτό το ηθικό υπόβαθρο στηρίζονταν οι κρατούντες και χειραγωγούνταν λαοί και στρατοί, ελπίζοντας με την επικράτηση να δικαιωθούν και να ζήσουν καλλίτερα.

Το ηθικό υπόβαθρο σήμερα είναι η δικτύωση. Στην προσπάθεια της παγκοσμιοποίησης καταργηθήκαν γλώσσες, μουσικές, ενδυμασίες, φαγητά και ένα σωρό άλλα πράγματα που χαρακτήριζαν την φυσιογνωμία του κάθε λαού, κάνοντας όλους τους ανθρώπους να μιλούν, να ντύνονται, να τρώνε ίδια. Η μεγάλη προσπάθεια είναι να σκέφτονται και ίδια, αλλά και αυτή είναι καταδικασμένη, επειδή ο άνθρωπος δεν είναι άλογο ζώο.

Το διαδίκτυο ενώ προσφέρει πάρα πολλά και χρήσιμα, για κάποιους είναι μόνο δικτύωση, δεν θέλω να ονομάσω τα δίκτυα αυτά, αλλά είναι γνωστά σε όλους μας. Μέσα από μια τέτοια δικτύωση και με ανταλλαγή μηνυμάτων ξεκίνησαν οι αγανακτισμένοι την επανάσταση τους, είναι όμως επανάσταση «εικονική». Μας την σερβίρουν οι δημοσιογράφοι με ωραία λόγια όπως τα παρακάτω:

(Το εορταστικό κλίμα ξεκινά από τις αποβάθρες του μετρό, υπάρχει ρυθμός, πολλοί χορεύουν, άλλοι χτυπούν κατσαρόλες και φωνάζουν μέτρα κατά της λιτότητας. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες είναι νέοι, ενώ στη συγκέντρωση δίνουν το «παρών» και μικρά παιδιά μαζί με τους γονείς τους.)

Δηλαδή τα παιδιά πήραν μαζί τους γονείς τους; όχι το αντίθετο και που πήγανε στην παιδική χαρά;

Άλλη άποψη ανώνυμη είναι η παρακάτω.

Αγανακτισμένοι στο Σύνταγμα ή πανηγύρι;

Θα ήθελα να αναφερθώ σε κάτι που δεν μου άρεσε στη συγκέντρωση. Ειδικότερα χθες με το που πήγα στο Σύνταγμα...

ο ένας με φώναζε να αγοράσω βρώμικο, ο άλλος καλαμπόκι, μαλλί της γριάς, ποπ-κορν, μπύρες, γυαλιά, κινητά ό,τι ήθελες. Ο κόσμος αγόραζε αβέρτα και αυτοί που υποτίθεται ότι δεν έχουν να φάνε πρέπει ο καθένας να ξόδεψε τουλάχιστον 15 με 20 ευρώ. Η εικόνα ήταν γελοία. Θύμιζε χωριό που γιορτάζει κάποιον άγιο, παρά διαμαρτυρία. Δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι σωστά; Όλα στο χαβαλέ και στο τσίρκο πια; Εγώ κατέβηκα για εμένα και όχι επειδή πιστεύω ότι μπορεί να αλλάξει κάτι με συγκεντρώσεις. Αν αρχίσουμε να ψηφίζουμε ικανούς και όχι αυτούς που θα μας <<βολέψουν>> τότε θα αλλάξει κάτι. Η εικόνα όμως που αντίκρισα χθες δεν με εκφράζει πλέον. Πιο πολύ χαβαλέ βλέπω, παρά πίστη. Παράκληση σε όλους λοιπόν να κρατήσουμε ένα επίπεδο. Δεν μας τιμά αυτή η κατάσταση.

Ασφαλώς και ΔΕΝ μας τιμά. Σκέφτηκε κανείς μήπως όλη η κινητοποίηση οργανώθηκε για να δώσει μεροκάματο στους μετανάστες νόμιμους και μη και για να ξεπουλήσουν οι μεγαλέμποροι τα προϊόντα μαϊμού, προτού εφαρμοστεί η νέα οδηγία, που θα καταστρέφει τα προϊόντα με σπρέι, μόλις διαπιστώνεται η παράβαση; Με το ηθικό υπόβαθρο της ειρηνικής επανάστασης οδηγούμε τα παιδιά σε ένα πανηγύρι και τελικά χρηματοδοτούμε τον απατεώνα εκείνον που εκμεταλλεύεται απάτριδες συνανθρώπους μας.

Το τρίτο σχόλιο είναι πιο καυστικό, αλλά περιέχει και περισσότερες αλήθειες. 

 

Προς όλους τους αγανακτισμένους ψευτοεπαναστάτες του facebook

Ανήκω και εγώ στην μερίδα αυτή των ελλήνων - 35 χρονών άνεργος πλέον- που για πρώτη φορά άφησαν τον καναπέ και κατέβηκαν... στο κέντρο της Πάτρας, για  να εκφράσουν την αγανάκτηση τους για τον οικονομικό ιμπεριαλισμό του ΔΝΤ και το ξεπούλημα της πατρίδα μας που διενεργείται εδώ και πολύ καιρό τώρα (μας πήρε λίγο χρόνο παραπάνω να το καταλάβουμε). Συναισθήματα; Ανάμεικτα. Περισσότερο απογοήτευση και τίποτα παραπάνω. Αυτό που αντίκρισα ήταν μια φιέστα, ένας αχταρμάς, ένα παραμάζωμα γραφικών ζογκλέρ, απολιτικοποίητων χωρίς όραμα, χωρίς καμιά ουσία. Πρόβατα πριν, πρόβατα ακόμη και τώρα. Επαναστάτες της καφετέριας, της γιγαντοοθόνης του championsleague. Μόνο τα καρώ τραπεζομάντιλα για πικ-νικ στο γρασίδι, στο κέντρο της πλατείας έλειπαν. Και όλα αυτά μόνο και μόνο επειδή οι Ισπανοί μας έθιξαν το Ελληνικό φιλότιμο, την Ελληνική μαγκιά με το "σσστ κάντε ησυχία μην ξυπνήσουν οι Έλληνες". Γιατί αυτή η ετεροχρονισμένη κινητοποίηση; Θα σας πω εγώ γιατί. Γιατί ως γνήσιοι Έλληνες φραπεδολάγνοι δεν μας ένοιαζε τίποτα άλλο πέρα απο την βόλεψη-διορισμό μας δηλώνοντας αέναη υποταγή στους απατεώνες λαμόγια πολιτικούς βρικόλακες και στις πολιτικές τους παρατάξεις ως αμετανόητοι ψηφοφόροι ανταλλάσσοντας θερμές χειραψίες και σαρδόνια χαμόγελα. Γιατί το μόνο μας μέλημα ήταν πώς θα γίνουμε πιο "γυαλιστεροί" από τον φλωροέλληνα βλάχο γείτονά μας που μας έχει μπει στο μάτι με την καινούργια του πανάκριβη κουρσάρα.

Χαϊδευόμαστε...Ελάχιστα συνθήματα, παλαμάκια και διάφοροι περίεργοι τύποι με αυτοσχέδια όργανα που τους καταχειροκροτούσαν. Ποιά είναι η θέση μας τελικά; Αναζητάμε μια καλύτερη δημοκρατία λέγοντας ότι κάποιες χώρες έχουν "κακή" δημοκρατία όπως η Ελλάδα και η Ισπανία. Όλα αυτά δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια άσκηση ελέγχου της αγανάκτησης και μαζικού αποπροσανατολισμού, το καθεστώς κάνει επίδειξη δύναμης, διαχείρισης της αγανάκτησης. Η πραγματική επανάσταση δεν περιμένει μια μοδάτη μαζική λαϊκή συγκέντρωση για να εκφραστεί. Εκφράζεται στην πρώτη ευκαιρία που της δίνεται και δεν είναι ειρηνική. Η αγανάκτηση δεν αντέχει να είναι ειρηνική έχει ξεπεράσει αυτό το στάδιο, γι αυτό και είναι αγανάκτηση. Άλλα όταν η πραγματική αγανάκτηση ξεσπάσει δεν θα έχει που να κρυφτεί. Τα κινήματα αυτά είναι καταδικασμένα να ξεφουσκώνουν αργά ή γρήγορα. Γιατί? Γιατί δεν υπάρχει καμία πολιτική στόχευση. Ένα ετερόκλητο πλήθος που ουσιαστικά δεν ξέρει τι θέλει και πού οδεύει. Τέτοιου είδους κινήματα το κράτος επιζητάει να εμφανίζονται για τον πλήρη "αφοπλισμό" των εξεγερσιακών διαδικασιών...

Αν δεν αλλάξουμε τον τρόπο διαχείρισης της ζωής μας, αν δεν ανακαλύψουμε την πραγματική ουσία και αξία των ανθρώπινων σχέσεων και δεν προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τι ακριβώς μας συμβαίνει, είμαστε καταδικασμένοι να οδηγηθούμε με μαθηματική ακρίβεια στον αφανισμό. Μαγικές έτοιμες συνταγές δεν υπάρχουν. Η ιστορία επαναλαμβάνεται και θα συνεχίσει...Απλά η φόρμουλα και η εξίσωση του καπιταλισμού πλέον δεν βγαίνει. Είναι κάτι που το βιώνουμε όλοι καθημερινά στο πετσί μας με τον πιο βάρβαρο και απάνθρωπο τρόπο. Και τα χειρότερα δεν έχουν έρθει. Έχει και άλλο...

Αφύπνιση, αφύπνιση.........τώρα αρχίζουν όλα. Ίσως η τελευταία μας ευκαιρία...

Το συμπέρασμα που εξάγει κανείς συνοψίζεται ως εξής:

Αφήστε τις ανοησίες. Κινήματα του facebook χωρίς ξεκάθαρο πολιτικό στόχο είναι σαν καράβι ακυβέρνητο.

Βρισκόμαστε πάλι σε αναζήτηση κυβερνήτη; Του καταλληλότερου, σε σχέση με τον άλλο που νομίζαμε καταλληλότερο του προηγούμενου; Και πάει λέγοντας. Μερικά πράγματα αυτονόητα θέλουμε εσκεμμένα να τα παραβλέπουμε. Όταν πάμε με το παιδί μας και φασκελώνουμε την βουλή, στην ουσία φασκελώνουμε την ίδια την δημοκρατία και μαθαίνει το παιδί να μην πιστεύει στο θεσμό της Δημοκρατίας. Με τα αγανακτισμένα πηγαδάκια στο σύνταγμα σίγουρα δεν λύνεται το πρόβλημα απλά εκτονώνεται και θα βρεθούν οι επιτήδειοι που θα το καπελώσουν.  Ήδη κάποιος από τους αρχηγούς μιλά για την εκκλησία του λαού, άλλος συμπάσχει και δηλώνει αγανακτισμένος, έτερος αναγγέλλει την έλευση νέων κομματικών πρακτικών, επειδή έκλεισε η μεταπολιτευτική περίοδος και ο καθένας κοιτάζει πως θα εκμεταλλευτεί προς όφελος του την κατάσταση.  Ο λαός είναι μαθηματικά βέβαιο πως θα πέσει πάλι στην παγίδα που του ετοιμάζουν, ακριβώς επειδή είναι πάντα λαός και ως εκ τούτου πάντα άμοιρος. (Οι ισχυροί έχουν εξασκηθεί στην διαχείριση και κατεύθυνση μαζών, βλέπε στην Αίγυπτο το αποτέλεσμα)

Το ερώτημα επιτακτικό στο τέλος είναι «-Λοιπόν τι κάνουμε;»

Κατ’ αρχην επιστροφή και πίστη στον Θεό, κλείνουμε την τηλεόραση και μετά κάνουμε αγώνα στην καθημερινότητα μας περιορίζοντας τις απαιτήσεις μας και τις απολαύσεις μας, να μην επιλέγομε το μεροκάματο, αλλά να το κυνηγάμε όπου βρεθεί, να μάθουμε να χρησιμοποιούμε τα μέσα μαζικής μεταφοράς κι αν χρειαστεί να στηθούμε ουρά στην στάση, να μπαλώσουμε ρούχα να μαντάρουμε κάλτσες να επισκευάσουμε παπούτσια. Ένα αυτοκίνητο σε κάθε σπίτι είναι αρκετό και ας απαιτεί ανάλογη προσαρμογή στις μετακινήσεις μας και τέλος ένα τηλέφωνο για κάθε άνθρωπο αρκεί. Αυτά τα λίγα για να μην αναφερθώ εκτενέστερα σε φροντιστήρια, κολυμβητήρια, μπαλέτα κλπ που μάθαμε στα παιδιά μας πως είναι «εκ των ων ουκ» άνευ απαραίτητα.

Καλή Υπομονή

Αγανακτισμένοι ή παγιδευμένοι; (ξανά) Β΄.

Δυστυχώς οι διαπιστώσεις μου όσο περνούν οι ημέρες της «Αγανακτήσεως» επαληθεύονται. Εξελίσσεται δηλαδή ένας αγνός αγώνας σε εμποροπανήγυρη και μια ακόμη μεγάλη μπίζνα. Το ότι αυξηθήκαν τα αντίσκηνα δεν είναι δείγμα πως αυξήθηκαν οι αγανακτισμένοι,  αφού τα περισσότερα από αυτά είναι καινούργια, τα αγοράσανε τώρα για την συγκεκριμένη περίσταση, (χρήματα που βρέθηκαν;). Άλλωστε είναι γνωστό πως ο Ρωμιός δεν είναι φυσιολάτρης, δεν κατασκηνώνει προτιμώντας την άνεση του ξενοδοχείου, εκεί που μπορεί να νιώθει αφεντικό. Κάποιοι επωφελούνται, είναι αναμφισβήτητο, αυτό γίνεται σε κάθε αγώνα, κάποιοι παλεύουν για ορισμένα ιδανικά και άλλοι τα καπηλεύονται. Γιατί η συγκεκριμένη διαμαρτυρία να αποτελέσει εξαίρεση;

Συζητώντας και προσπαθώντας να καταλάβω το νόημα της κινήσεως, άκουσα τις εξηγήσεις που μου έδωσε ένας φίλος από τους μετέχοντες ανελλιπώς ίσαμε σήμερα.

-Πρέπει να γίνει δημοψήφισμα

-Ας πούμε πως γίνεται, απήντησα, -τι αποτέλεσμα βγαίνει;

-90% Όχι

-Και μετά;

-Θα οδηγηθούμε σε εκλογές μέσα στο καλοκαίρι.

-Ωραία, συνέχισα να τον προκαλώ, -ποιους και τι θα ψηφήσουμε;

-Κανέναν, κανείς δεν θα πάει να ψηφήσει.

-Δηλαδή δεν θα έχουμε κυβέρνηση καθόλου;

-Ίδιοι είναι όλοι τους, δεν θέλουμε κανέναν.

Σε αυτό σημείο άλλαξα την κουβέντα, γιατί δεν οδηγούσε σε κανένα συμπέρασμα. Έβαλα πάλι την λογική να δουλέψει και ψύχραιμα κατέληξα στο παρακάτω συμπέρασμα.

Όλο το κίνημα αυτό χρειάζεται απλά για να εκτονωθεί η οργή του κόσμου και είναι απόλυτα ελεγχόμενο, για να μην το ονομάσω κατευθυνόμενο από εκείνους που κινούν τα νήματα, αλλά ποτέ δεν φαίνονται. Όσο είναι ελεγχόμενο δεν θα υπάρξει καταστολή κι ας στήνονται κάγκελα και ας παρατάσσονται οι διμοιρίες των ΜΑΤ.

Αν χαθεί ο έλεγχος, τότε θα αρχίσουν τα δύσκολα.

Η δημοσιότητα δεν σημαίνει νίκη σε καμία απολύτως περίπτωση, γιατί τα φώτα κάποια στιγμή σβήνουν και ο απολογισμός είναι φοβερός.

Θυμάμαι και παλαιότερα, όταν οι αγρότες με τα τρακτέρ απέκλειαν τους δρόμους, όσο ελέγχονταν από τους κομματικούς εγκάθετους και λέγανε διάφορα, δεν επενέβαιναν τα ΜΑΤ, ούτε χρειάζονταν καταστολή. Όταν όμως ξέφυγε ο έλεγχος, σε μια νύχτα τους σκάσανε τα λάστιχα και σκορπίσανε.

Ακόμη παλαιότερα, όταν κάψανε την Νομαρχία του Ηρακλείου εξεγερμένοι αγρότες, έγιναν δικαστήρια τρία και τέσσερα χρόνια αργότερα, όταν κόπασε η δημοσιότητα και κάποιοι από αυτούς πουλήσανε τρακτέρ και σπίτια, για να μην πάνε φυλακή. Οι πρωταίτιοι όμως αλλάξανε και πήρανε μεγαλύτερα τρακτέρ.

Κοντά στους εξεγερμένους βρέθηκε χωρίς τυμπανοκρουσίες και προαγγελίες και ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης, με την ευαισθησία που τον διακρίνει περπάτησε στο πεζοδρόμιο όπως κάθε μέρα, χωρίς συνοδεία χωρίς ασφάλεια, δεν την χρειάζεται. Ένας από τους ομιλητές άρπαξε την ευκαιρία και άρχισε να κατηγορεί την Εκκλησία λέγοντας πως αυτό που φορά στο λαιμό του (το αρχιερατικό εγκόλπιο), θα μπορούσε να θρέψει χιλιάδες λαού, και ο Αρχιεπίσκοπος παίρνοντας ένα μικρόφωνο, τον κάλεσε να του το δώσει εκείνη την ώρα να θρέψει αυτός τις χιλιάδες του κόσμου, φυσικά δεν ήρθε, πήγε λίγο παρακάτω και συνέχισε με την ντουντούκα να λέει τα δικά του, και ερωτώ αυτός είναι αγανακτισμένος; Ή μήπως βρίσκεται σε διατεταγμένη υπηρεσία;

Δείτε το βίντεο εδώ και ακούστε να  καλεί ο Ιεράρχης, όποιον θέλει και όποια ώρα θέλει, να τον επισκεφτεί, η πόρτα του είναι πάντα ανοικτή.

Με την ευκαιρία αυτή θέλω να αναφέρω και κάποια άλλη περίπτωση που έχω ιδίαν αντίληψη, αλλά δεν θα καταδείξω τον τόπο και τον χρόνο για ευνόητους λόγους.

Ένας εύπορος ομογενής, που δεν είχε καλή σχέση με την Εκκλησία, διέθεσε το ποσό που χρειάζονταν για να κτίσει ο Δήμος γηροκομείο στην γενέτειρα του, άλλο ποσό έδωσε σε ένα σύλλογο φιλάνθρωπων Κυριών συγγενών του, για να φροντίζουν την λειτουργία του. Έγινε το γηροκομείο πήρε και τον τίτλο του ευεργέτη και φιλοξενούσε 40 ηλικιωμένα άτομα. Όσοι μπαίνανε τρόφιμοι στο ίδρυμα παραιτούνταν από την σύνταξη για όσο διάστημα θα περιθάλπονταν. Με αυτά τα χρήματα ο Δήμος θα πλήρωνε το προσωπικό του ιδρύματος και θα φρόντιζε την συντήρηση του. Οι Κυρίες του συλλόγου φρόντιζαν με τα χρήματα που είχαν να παρέχουν στο γηροκομείο όσα περισσότερα και καλλίτερα αγαθά μπορούσαν, κάνανε εράνους και εκδηλώσεις για να μαζεύουν χρήματα, αλλά κάποιες φορές τέλειωναν και τότε ειδοποιούσαν το δωρητή και αυτός έστελνε. Επειδή όλοι μια μέρα φεύγουμε από τον μάταιο κόσμο, έφυγε και ο δωρητής. Τον θάψανε στο εξωτερικό, εδώ έγιναν φιλολογικά μνημόσυνα και τελετές για χάρη του.

Τα χρήματα που είχαν οι κυρίες του συλλόγου μαζί με εκείνα που μαζεύανε από τις εκδηλώσεις δεν επαρκούσαν για την συντήρηση των γερόντων. Δεν αδιαφορούσαν για τους συνανθρώπους τους και κατέφυγαν στην Μητρόπολη να βρουν λύση πριν υποχρεωθούν να κλείσουν τον σύλλογο. Ο Δεσπότης συμμεριζόμενος την αγωνία τους, πρότεινε να στείλει έναν έμπιστο διαχειριστή για να σχηματίσει προσωπική αντίληψη, ενώ σε πρώτη ευκαιρία ήθελε να γίνουν αρχαιρεσίες στον σύλλογο να αναδειχθεί νέο προεδρείο, αφού το παλαιό δεκαεπτά χρόνια δεν είχε αλλάξει ποτέ, επειδή ακριβώς δεν έκανε και ποτέ εκλογές.

Το ζητούμενο είναι, τι βρήκε ο διαχειριστής όταν πήγε στον σύλλογο; 

Μία μεγάλη κούτα του ΟΜΟ γεμάτη αποδείξεις και τιμολόγια. Αρχίζοντας την ταξινόμηση έβλεπε πως οι αγορές όλες αφορούσαν προϊόντα που χρειάζονταν οι τρόφιμοι του γηροκομείου, όχι μόνο τρόφιμα, αλλά και ρούχα και κουβέρτες και άλλα πολλά, όμως οι Κυρίες δεν είχαν γνώσεις και δεν θεωρούσαν πως πρέπει να λειτουργεί και λογιστήριο, επειδή ήταν φιλανθρωπικό σωματείο. Φυλάγανε επιμελώς όμως τις αποδείξεις στην μεγάλη κούτα για να είναι ήσυχες με τις συνειδήσεις τους. Το επόμενο βήμα του διαχειριστή ήταν το ίδρυμα. Ο Δήμαρχος που επισκέφτηκε αρχικά προσπάθησε με πολλούς τρόπους να του αλλάξει γνώμη, εκείνος επέμενε πως πρέπει να έχει ιδίαν αντίληψη και επειδή δεν του έδινε την άδεια επενέβηκε ο Μητροπολίτης. Όταν πήγε στο ίδρυμα τα έχασε.

Έψαχνε για κουβέρτες, ή πιτζάμες που είχαν αγοραστεί από τον σύλλογο και δεν εύρισκε πουθενά. Δέκα τηλεοράσεις είχε χαρίσει ο σύλλογος, υπήρχε μόνο μία στο μεγάλο σαλόνι. Κατέβηκε κάτω στα μαγειρεία και εκείνη την ώρα φόρτωνε ένα αυτοκίνητο γάλατα στο πορτμπαγκάζ, που μόλις τα είχε στείλει ο σύλλογος. Από τα είκοσι κουτιά τα δύο μείνανε στο ίδρυμα τα άλλα φεύγανε. Η λάντζα γεμάτη άπλυτα πιάτα ενω η λαντζέρησα είχε πάει να ψωνίσει παπούτσια. Τέσσερεις νοσοκόμες δικαιολογούσε ο σχεδιασμός και τόσες πληρωνόντουσαν, μια υπήρχε σε κάθε βάρδια. Περιττό είναι να αναφέρω την κατάσταση που επικρατούσε μέσα στα δωμάτια των φιλοξενουμένων, ή την συμπεριφορά του προσωπικού προς τους παλαίμαχους της ζωής.

Η διάθεση του δωρητή υπήρχε, τα χρήματα υπήρχαν και οι Κυρίες αφιλοκερδώς και φιλανθρώπως δούλευαν, αλλά το ίδρυμα ήταν ΔΗΜΟΤΙΚΟ, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Η Μητρόπολη δεν ανέλαβε καμία ευθύνη μετά από την εκτίμηση αυτή, ο Δήμαρχος όμως άρπαξε την ευκαιρία να κατηγορήσει την Εκκλησία για αδιαφορία στον πόνο του ανθρώπου και αναλγησία. Στις επόμενες εκλογές ξαναβγήκε με αυξημένο ποσοστό για τέταρτη συνεχή θητεία με κυρίαρχο σύνθημα «φροντίδα για τους ηλικιωμένους».

Μιχάλης ο βιαστικός

Η τεχνολογία φέρνει τους ανθρώπους κοντύτερα από άλλες εποχές, αυτό είναι γεγονός αναμφίβολο. Χάρη σε αυτή ήρθα σε επαφή με παλαιούς φίλους και συμμαθητές μετά από σαράντα και βάλε χρόνια.
Έχω όμως γνωρίσει και άλλα άτομα με τα οποία συνδέθηκα φιλικά και τα μεταγενέστερα χρόνια! Ένας από αυτούς είναι και ο Μιχάλης, με τον οποίο μας συνδέουν κοινοί αγώνες, αλλά χαθήκαμε κάπου στα χρόνια της μεταπολίτευσης ή στα χρόνια της επερχόμενης τότε «αλλαγής». Και ανταμώσαμε σήμερα, χάριν της τεχνολογίας, ήρθε να με βρει και για πρώτη φορά δεν βιαζότανε.

Δεν τον γνώρισα και αν δεν μου συσταινότανε και δεν μου θύμιζε κάποια γεγονότα δεν θα τον έφερνα στην μνήμη μου. Όταν τον θυμήθηκα τον πείραξα, «εσύ μωρέ διατηρείσαι  τζόβενο» δεν κατάλαβε την λέξη και όταν του εξήγησα πως είναι ο «φέρελπις νέος», χαμογέλασε, «ε όχι και τόσο». Και είχε δίκιο, γιατί σε αυτήν την ηλικία πλέον τα μαλλιά μας, αν δεν είναι λευκά, τουλάχιστον γκριζάρουν, σε καμία περίπτωση δεν είναι μαύρα κορακίσια.

Άσχετος ο Μιχάλης με την τεχνολογία, έμαθε από κοινούς φίλους για τον Πυθαγόρα, και ήρθε μέχρι εδώ να μου ζητήσει να γράψω και γι αυτόν.

-Εσύ είσαι ιντερνετικός τύπος, και πρέπει να αναφέρεις και μένα, άλλος δεν θα το κάνει, μου είπε για να πεισθώ

-Καλά Μιχάλη και τι θα γράψω, για τα βαμμένα μαύρα σου μαλλιά; Τον πείραξα

-Γράψε ότι θέλεις αλλά γράψε

-Και πως θα το διαβάσεις; Απόρησα, αφού δεν έχεις σχέση με υπολογιστές και ιντερνέτ;

-Θα βάλω τον ανιψιό μου, θα βάλω τον Χρήστο, θα βάλω την Χρυσάνθη, και μου αράδιασε καμία δεκαριά πιθανούς αναγνώστες για να το δει και αυτός.

Ο Μιχάλης με το παρατσούκλι ο βιαστικός, ήταν εκείνος ο τύπος που ποτέ δεν προλάβαινε, ή τουλάχιστον η πρώτη δικαιολογία για όλα τα στραβά και τα ανάποδα ήταν πως δεν προλάβαινε. Αν ήταν αχτένιστος δεν πρόλαβε να χτενιστεί και δεν πρόλαβε, επειδή δεν πρόλαβε να ξυπνήσει έγκαιρα, αφού το βράδυ δεν πρόλαβε να ρυθμίσει το ξυπνητήρι, επειδή δεν πρόλαβε το τελευταίο λεωφορείο, και γύρισε με τα πόδια, και πήγαινε λέγοντας το ότι δεν πρόλαβε. Πάντα έτρεχε να προλάβει, να πληρώσει το γραμμάτιο την τελευταία στιγμή πριν διαμαρτυρηθεί, τους λογαριασμούς την επομένη της λήξεως, για να μην περιμένει στη ουρά και καθυστερεί. Εργατικός είχε καταφέρει να ανοίξει ένα ψιλικατζίδικο στην Χαραυγή, που εξελίχτηκε και του άφηνε ικανοποιητικό μεροκάματο.

Εκεί που δεν βιαζότανε ποτέ, ήταν όταν ανταμώναμε κάποιες φορές στο ουζερί της Χαραυγής και τα πίναμε και αργότερα, όταν παντρεύτηκε, στο καφενείο στην Αργυρούπολη παίζοντας τάβλι. Περιττό είναι να πω πως πάντα εκείνος πλήρωνε τα ούζα, ως χαμένος στο τάβλι, αφού έπαιζε πριν σταθεροποιηθούν τα ζάρια και μετά σκεπτότανε.

Κάποια βραδιά, ήμασταν στο ουζερί πέντε έξ φίλοι μαζεμένοι, μας ανακοίνωσε πως παντρεύεται σε δυο βδομάδες, δεν μας εξήγησε ούτε που την γνώρισε ούτε πως πλέχθηκε το ειδύλλιο, απλά μας το ανακοίνωσε και μας κάλεσε στο γάμο του. Είχε δύο παιδάκια την εποχή που χαθήκαμε, και ανταμώσαμε σήμερα. Έμαθα τα νέα του, δεν χάρηκα που χώρισε, αλλά αυτό δεν αλλάζει, αφού η πρώην του ξαναπαντρεύτηκε, τα παιδιά είναι μεγάλα και παντρεμένα πλέον, ενώ έχει ένα εγγόνι. Πέρασε όπως μου εξήγησε ένα δύσκολο καρδιακό επεισόδιο, και από τότε άφησε το μαγαζί στον μεγάλο του γιο, για να μην συγκινείται και επιβαρύνεται η καρδιά και γυρνάει αργόσχολος πλέον.

Θέλησα να τον κεράσω. Εκτός από νερό δεν δέχθηκε τίποτα άλλο, ούτε καν λίγο κόκκινο κρασί λέγοντας.

-Είπε ο γιατρός πως άμα πίνω θα συναντήσω τον χάρο σύντομα και εγώ δεν βιάζομαι καθόλου

-Καημένε Μιχάλη, του αντείπα, και εσύ να μην βιάζεσαι, βιάζεται και θα σε προλάβει αυτός μην ανησυχείς.

-Αν είναι έτσι βάλε δυο ούζα να θυμηθούμε τα παλιά

Δυστυχώς δεν διαθέτω πλέον τάβλι, αλλά περάσαμε καλά.

 

Αφοδευτήριο

Στην αυλή του Πυθαγόρα λογίων-λογιών κόσμος μπαινοβγαίνει. Άλλοι από περιέργεια, άλλοι από ανάγκη για κουβέντα και παρηγοριά και άλλοι για άλλους διαφόρους και ποικίλους λόγους. Είναι αρκετά μεγάλος ο αριθμός τον Χειμώνα και περισσότεροι το Καλοκαίρι, αυτοί που έρχονται να με γνωρίσουν και να τα πούμε.

Μια τέτοια παρέα, νεαρών παραθεριστών πέρασε προχθές απογευματάκι, να θαυμάσουν το ηλιοβασίλεμα, τους προσκάλεσα να κατεβούν για το καθιερωμένο κέρασμα. Ώσπου να το ετοιμάσω είχαν αρχίσει τα σχόλια για μένα, με τα αγόρια να υποθέτουν πως είμαι στρατιωτικός και τα κορίτσια να αντιδρούν. Αιτία η λέξη αφοδευτήριο που είναι γραμμένη στην αναρτημένη πινακίδα.

Τα παλικάρια επιμένανε διότι την λέξη αυτή την είχαν συναντήσει κατά την διάρκεια της στρατιωτικής θητείας τους. Την νομίζανε ως στρατιωτικό όρο που αφορά αυτό που σήμερα στα περισσότερα μέρη γράφεται WC και προφέρεται ως τουαλέτα.

Με αφορμή το παραπάνω γεγονός, η κουβέντα περιστράφηκε στην λεξιπενία που χαρακτηρίζει τον σύγχρονο Έλληνα. Ενώ έχουμε μια πλούσια σε νοήματα και εκφραστικές δυνατότητες γλώσσα, την εξευτελίσαμε. Διεθνοποιημένες λέξεις και εκφράσεις είναι καθημερινό φαινόμενο, αυτό το συνηθίσαμε. Οι μικτές λέξεις όμως που δύσκολα βγάζεις νόημα, π.χ είμαι νταουνιασμένος, σημαίνει πως είμαι πεσμένος, να σε χελπάρω; Σημαίνει θέλεις βοήθεια; Και πολλές άλλες τέτοιες εκφράσεις, που είναι απογοητευτικές. Ακόμα ποιο τραγικό είναι ο τρόπος που γράφομε στο διαδίκτυο, πέρα από την χρήση των λατινικών χαρακτήρων για ελληνικές λέξεις, φτάσαμε να βάζουμε 8 αντί θ, 3 αντί ξ @ αντί το α, παραλείπουμε τα μισά γράμματα, δηλ τπτ σημαίνει τίποτα, οκ σημαίνει κατάλαβα ή σύμφωνοι και ένα σωρό άλλες άθλιες παρεμβάσεις στο ελληνικό λεξιλόγιο.

Η φτώχεια στις λέξεις έχει σαν επακόλουθο την φτώχεια στις σκέψεις. Όταν ένας άνθρωπος δεν σκέφτεται, γρήγορα σκλαβώνεται. Το ζητούμενο σήμερα είναι όχι να μπορούν τα παιδιά μας να μιλούν πολλές ξένες γλώσσες, είναι να μιλούν όσες γλώσσες γνωρίζουν, σωστά, αρχίζοντας από την μητρική τους. Είναι απαράδεχτο να μην λένε πως αφοδεύουν, αλλά να λένε πως γεμίζουν τον κόσμο σκ…..

Οι Λατινικοί χαρακτήρες

ألف ألف مبرووك

Με πόνο γράφω αυτήν την σημείωση για την γενίκευση της χρήσεως των λατινικών χαρακτήρων για όλες τις γλώσσες. Όσο δεν υπήρχε η δυνατότητα αυτή, είχαν άλλοθι οι χρήστες. Σήμερα που μπορούμε πρέπει να διαφυλάξουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε γλώσσας και πολιτισμού.

Το κείμενο που ακολουθεί είναι ένα δείγμα γλώσσας, που δεν είναι αραβική, δεν είναι ελληνική, δεν είναι αγγλική και όμως για κάποιους είναι κατανοητή!
Alf Alf Mabrouk Mary mou na ton xairese panta..
Mabrouk Mabrouk Mabrouk Mary mou ke sta anotera
=ألف مبرووك
Δεν ξέρω αν είναι παρήγορο, ελπίζω να μην είναι, το γεγονός ότι δεν χάνεται μόνο η Ελληνική γλώσσα από την χρήση του διαδικτύου.
Έχουμε μια περίπτωση συγχαρητηρίων από μία κυρία σε μία άλλη, φίλη ως εξής
(Alf Alf Mabrouk Mary mou na ton xairese panta..)
Το Mabrouk αποδίδεται συγχαρητήρια, καλορίζικα, με υγεία και το Alf σημαίνει χίλια. Mary είναι το Μαίρη τα υπόλοιπα τα καταλαβαίνεις νομίζω.
Λατινικοί χαρακτήρες και εδώ, για απόδοση της αραβικής γλώσσας, θα έπρεπε να γράφει ألف ألف مبرووك και όχι Alf Alf Mabrouk που δεν σημαίνει τίποτα.
Στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης αυτή η μη αναστρέψιμη κατάσταση;
Το ξαναλέω για μένα είναι καημός.

Αποφθέγματα της πλάκας

Έχω την χαρά να γνωρίζω πολλούς ανθρώπους και την ευτυχία να κάνω παρέα με μια μεγάλη ποικιλία χαρακτήρων και ηλικιών. Πολλές φορές η μνήμη με προδίδει, αλλά δεν είναι η μόνη, και τα μάτια και τα πόδια πολλές φορές και πάει λέγοντας.

Άρχισα διάλογο με ένα παιδί, και μου έθεσε το ερώτημα

-Αν σου κόψω τα αυτιά τι θα πάθεις;

-Θα τρέξει αίμα και θα πονέσω

-Άλλο, άλλο, επέμενε

-Θα κουφαθώ, απήντησα με βεβαιότητα

-Κουφός είσαι και τώρα, άλλο, άλλο, επέμενε πάλι

-Δεν ξέρω

-Δεν θα βλέπεις

-Λάθος, άρπαξα την ευκαιρία, τα μάτια βλέπουν όχι τα αυτιά

-Άμα σου κόψω τα αυτιά, που θα στηρίζεις τα γυαλιά, άρα δεν θα βλέπεις.

Αυτό το παιδάκι 9 με 10 χρόνων, το σκέφτηκε μόνο του; στο σχολείο το έμαθε; στην τηλεόραση το είδε; Νόμιζε πως ήταν εξαιρετικά έξυπνο, και για αυτήν την ηλικία σίγουρα είναι.

Οι μεγάλοι τώρα άνθρωποι, δεν λένε τέτοια; (ας τα πούμε λογοπαίγνια). π.χ «άκου να δείς,» να ακούσω ή να ιδώ. Άλλο παράδειγμα είναι εκείνο που αντιμετωπίζω πολλά χρόνια με την στέγη, στάζει. Λέμε λοιπόν «η ταράτσα τρέχει» και που έφτασε; Ή ακόμα ιδιαίτερα στην Κρήτη «ακούς μια μυρουδιά», όσες φορές κι αν το προσπάθησα δεν το κατάφερα, η μυρουδιά δεν ακουγότανε.

Αυτές οι εκφράσεις όσο λάθος κι αν είναι, είναι ακίνδυνες, μπορεί μεταφορικά να βγάζουν μάτι, αλλά κακό κάνουν μόνο στην Ελληνική γλώσσα. Υπάρχουν όμως και άλλα σοβαρά προβλήματα που δημιουργούνται από τέτοιους είδους εκφράσεις όταν αυτά γίνονται απόψεις.

Λέει λοιπόν ο ασθενής, «Δεν ξέρει ο γιατρός τίποτα, αν δεν του πω, που πονάω και τι νοιώθω, δεν μου δίνει φάρμακα». Το λέει και το πιστεύει, απειθαρχεί στον γιατρό και θέλει να γιάνει, γίνεται;

Μοιάζει αυτή η κατάσταση με εκείνον τον μαθητή, που όταν τον ρώτησε ο δάσκαλος κάτι, του απάντησε «εσείς ξέρετε;» «ασφαλώς», «ε τότε τι με ρωτάτε;».

Πολλά τέτοια παραδείγματα υπάρχουν, είναι φαιδρά. Δεν είναι ακίνδυνα σε βάθος χρόνου. Φτωχαίνει η γλώσσα μας και δυσκολεύει η δυνατότητα έκφρασης. Διάβασα αυτές τις ημέρες, πως τα παιδάκια δυσκολεύονται να χρησιμοποιούν το μολύβι, ή κάνουν άσχημα και ασύμμετρα γράμματα, αυτό σημαίνει ότι ο εγκέφαλος δεν ελέγχει απόλυτα τα μέλη του σώματος, και αυτό είναι επικίνδυνο.

Μην ανησυχείς υπάρχει το πληκτρολόγιο! Ίσα ίσα γι αυτό ανησυχώ.

Ο πατέρας

Αύριο η δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου είναι αφιερωμένη στην παραβολή του Ασώτου. Περιπαικτικά πολλοί αύριο λένε πως εορτάζουν, θεωρώντας αστείο να λέγονται άσωτοι, ίσως επειδή δεν αντιλαμβάνονται τα μηνύματα και τα συμπεράσματα που βγαίνουν από αυτήν την παραβολή. Παραβολή είναι μια μικρή ιστοριούλα, για να γίνει αντιληπτό από τον πλήθος των αγραμμάτων το βαθύτερο νόημα των λεγομένων. Με παραβολές μιλούσε και Ο Χριστός μας για γίνει αντιληπτός.

Για την αυριανή περικοπή έχουνε γραφτεί πολλές ερμηνείες και πολλές αναλύσεις, ακόμα και στον Πυθαγόρα έχουμε αναφερθεί για το θέμα αυτό και έχουν αναρτηθεί και κάποια κείμενα του Γέροντα Μωυσή. Σήμερα όμως θα σταθούμε σε μια άλλη παράμετρο, την αγωνία του πατέρα.

Κάποιοι προτείνουν να μετονομασθεί η παραβολή από «του ασώτου υιού» σε παραβολή «του στοργικού πατέρα». Δεν συμφωνώ δια να κρατήσουμε τα παραδεδομένα, όμως ας σταθούμε για λίγο σε αυτό το πρόσωπο.

Όταν ξεκινά ο μικρός υιός να του ζητά το μέρος της περιουσίας που του ανήκει, δεν αντιδρά, δεν ρωτάει πως και από πού σου ανήκει, αλλά το παραχωρεί αμέσως. Αν δεν το έδινε, θα τολμούσε άραγε ο νεαρός να φύγει; Θα είχε την δυνατότητα να ασωτέψει; Δύσκολο το ερώτημα και πιο δύσκολή η απάντηση, τι να έκανε δηλαδή; Αν το αναγάγουμε στην σημερινή πραγματικότητα, δεν έχουμε τις ίδιες περίπου συμπεριφορές από τους γονιούς και όχι μόνο; Στην προσπάθεια τους να μην στεναχωρήσουν το παιδί τους, κάνουν όλα τα χατίρια και μετά παραπονιούνται για τις ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις του. Είναι στην φύση του ανθρώπου να είναι αχόρταγος και είναι μεγάλος ο αγώνας που χρειάζεται για να πεί κανείς μου φτάνουν όσα υλικά έχω, επειδή ακριβώς σκεπτόμαστε μόνο υλικά. Πρέπει να μαθαίνει το παιδί από μικρό πως έχει υποχρεώσεις, να ξυπνά στην ώρα του, να στρώνει το κρεβάτι του και να τρώει τα παρατιθέμενα. Όταν έχει συνηθίσει να το ξυπνά ο γονιός του, ούτε όταν μεγαλώσει θα ξυπνά μοναχό του. Το ίδιο ισχύει για το φαγητό. Αν δεν του αρέσει ένα έδεσμα και του προσφέρει ο γονιός εναλλακτική λύση, θα μάθει να είναι επιλεκτικό στο φαγητό και μια μέρα θα πεινάσει.

Η αγωνία του γονιού είναι μεγάλη αν θα πάει το παιδί εγκαίρως στο σχολείο γι’ αυτό και το ξυπνά. Αντίθετα αν το αφήσει να νιώσει το αίσθημα της ευθύνης από τα σχόλια των συμμαθητών του, ίσως συνετισθεί. Αλλά λέμε τώρα «-μα το δικό μου παιδί;». και ενώ έχει ξυπνήσει εγκαίρως ξανακοιμάται και αυτό είναι το λάθος. Το ίδιο ισχύει και στο φαγητό^. άστο το παιδί να πεινάσει, στο τέλος θα φάει ότι του δώσεις. Απλά η αγωνία του γονιού είναι εκείνη που τον παρασύρει. Αυτήν την αγωνία δεν πρόκειται ποτέ να την νοιώσει το παιδί μέχρι να γίνει και εκείνο γονιός.

Φέρθηκε σωστά ο πατέρας; Ήταν η αντιμετώπιση του υιού του η ενδεικνυόμενη; Είναι ερωτήματα διαχρονικά που αντέχουν πολλών ειδών ερμηνείες. Στην συνέχεια της παραβολής, ενώ ο νεαρός έλειπε, ο πατέρας μαράζωνε, περίμενε καρτερικά την επιστροφή του παιδιού του, δεν γνώριζε αν θα ερχόταν, αλλά αυτός περίμενε. Και πάντα περιμένει ο πατέρας έτοιμος να συγχωρέσει. Στην θέση του πατέρα βάζουμε το δάσκαλο, τον μάστορα, τον εκπαιδευτή, γιατρό, τον γέροντα και γενικά όλους εκείνους που δίνουν τα εφόδια στους νεώτερους και αγωνιούν για την εξέλιξη τους και καρτερικά περιμένουν την επιστροφή να ακούσουν ένα ευχαριστώ. Αυτό το ευχαριστώ είναι η μεγαλύτερη απολαβή γι αυτούς. Δεν είναι δυνατόν να αντιλαμβάνεται αυτήν την αγωνία του πατέρα ο νέος, αλλιώς δεν είναι νέος.

Και το επιστέγασμα της παραβολής είναι η επιστροφή του ασώτου υιού και η διαμαρτυρία του πρεσβύτερου. Τότε πως αντιδρά ο πατέρας; Με ανοικτές αγκάλες. Περίμενε καιρό μα τώρα τέλειωσε η αναμονή, δεν τέλειωσε όμως η αγωνία του. Οι διαμαρτυρίες του μεγάλου δεν προμηνύουν πως θα έχουμε ομαλές εξελίξεις, επειδή και ο άλλος υιός θεωρεί τα εναπομείναντα της περιουσίας δικά του και τώρα θα έχει αντίζηλο. Και εδώ ο πατέρας επαναλαμβάνει την ίδια συμπεριφορά, δεν τον αποπαίρνει να του πεί «-από πού και πως είναι δικά σου;».

Αν και αυτό το αναγάγουμε στις μέρες μας, θα δούμε πόσα παιδιά επιμένουν να τους γράψει ο γονιός τους, ενώ ζει, σπίτια, χωράφια ή κτήματα, και μετά τον ξεχνούν, ή σε καλλίτερες περιπτώσεις τον εγκαταλείπουν σε γηροκομείο.

Όλες αυτές οι σκέψεις και οι κινήσεις έχουν κοινή αφετηρία την προσήλωση στην ύλη. Αφήσαμε το Θεό απέξω από την ζωή μας και όλα πάνε όπως πάνε. Μας διαφεύγει ένα πράγμα, πως «δεν υπάρχουν δικά μου και δικά σου, όλα είναι δικά ΤΟΥ».  

Του Ασώτου

Χθες είχαμε ευαγγελικό ανάγνωσμα, την παραβολή του Ασώτου, όπως επεκράτησε να λέγεται. Πιο σωστά θα έπρεπε να λεγόταν η παραβολή του στοργικού Πατέρα.

Ασχολούμαι σήμερα με αυτήν, όχι καθυστερημένα, μια και εδώ δεν είναι άμβωνας, αλλά εσκεμμένα, προκειμένου να την ξανά ακούσουμε, και να την αναλύσουμε. Ένα και μοναδικό στοιχείο είναι το θέμα σήμερα, ούτε ο Πατέρας, ούτε ο Άσωτος, είναι ο άλλος αδελφός, ο μεγάλος.

Αυτός ο «καλός» υιός, ο υπάκουος, ο οικονόμος, αλλά ανελεήμων. Όσο δεν έχανε κάτι, ήταν καλός, μόλις τα υπάρχοντα του κινδύνεψαν, φανέρωσε την αναίδεια του και την σκληρότητα του.

Δεν συγχωρεί, διότι αυτός δεν κάνει λάθη. Ποιος όμως δεν κάνει λάθη;

Αυθαδιάζει, διότι του δόθηκε η αφορμή. Είναι δυνατόν να περνούσε όλη του η ζωή και να περνούσε για καλός, αν χανόταν τελείως ο άλλος.

Αν μεταφέρουμε την ιστορία στις μέρες μας, θα βρούμε κοινά στοιχεία; Όσο δεν μας πειράζει κάτι, το ανεχόμαστε και το δικαιολογούμε, μόλις όμως μας ενοχλήσει στο παραμικρό, ουαί και αλλοίμονο στον φταίχτη και τον προστάτη του. (Στο δίκιο μου απάνω δεν λογαριάζω τίποτα) η συνηθισμένη έκφραση. Και η ανθρωπιά σου που πήγε; Για να σε πειράξει κάποιος του έδωσες την ευκαιρία με την συμπεριφορά σου. Που είναι η μακροθυμία σου; Για να ενοχληθείς δεν ξέρεις να υπομένεις.

Δεν είναι τυχαίο πως η παραβολή αυτή τον μεγάλο υιό μας τον αφήνει μετέωρο, ενώ τον μικρό τον εξασφαλίζει.

Η βαθμοθηρία

Υπάρχει στο facebook μια ομάδα όπου υπάρχουν αναρτημένες αναμνηστικές φωτογραφίες από την Αίγυπτο και τους Αιγυπτιώτες. Εκεί μοιραζόμαστε τις αναμνήσεις, παράλληλα γίνεται όσο και αν φαίνεται παράδοξο ένα ξαναντάμωμα, μετά από πολλά χρόνια και ψαχνόμαστε, ποιός είσαι και ποιανού, από πού και πως είσαι, από πότε έως τότε, κλπ.

Κρέμασα μια φωτογραφία κι εγώ, τις υπογραφές των καθηγητών της Ξενακείου Επαγγελματικής Σχολής, να θυμηθούμε τους καθηγητές μας. Το πείραγμα καλοπροαίρετο και καλοδεχούμενο, από τον Νικόλα, «-Δεν φαίνεται ο βαθμός, μόνο η διαγωγή». Ξέρει ο Νικόλας και όλοι γενικά όσοι με θυμούνται από τότε πως δεν υπήρξα επιμελής μαθητής, μόνο άτακτος, παρά ταύτα τον ανέφερα. Εδώ μεταφέρω το γεγονός για να σχολιάσω με άλλο πνεύμα, το αστείο του φίλου μου.

Ένα από τα προβλήματα της εποχής μας είναι η βαθμοθηρία, κυνηγάμε την βαθμολογία και όχι την επίδοση. Αυτό ξεκινάει από τα σχολικά χρόνια, που ο καλός βαθμός είναι ανταμοιβή της εργασίας του παιδιού. Είναι όμως έτσι;

Άλλαξε η ύλη των διδασκομένων μαθημάτων, να μπορούν ευκολότερα τα παιδιά να απομνημονεύουν απαντήσεις, και να παίρνουν τον καλό βαθμό. Εάν κατάλαβαν το θέμα, είναι δευτερεύον. Ο γονιός ρωτάει «τι βαθμό πήρες;». Παλαιότερα το παιδί γυρνούσε από το σχολείο, και ρώταγε συνήθως η μάνα, «τι μάθατε στο σχολείο σήμερα;». Έχει μεγάλη διαφορά η μία ερώτηση από την άλλη. Δεν είναι λίγοι εκείνοι οι γονείς που χάριν των παιδιών τους και από αυτήν την γεμάτη γονικό ενδιαφέρον ερώτηση ωφεληθήκαν και μάθανε πράγματα που δεν γνωρίζανε.

Πολλές φορές σήμερα το παιδί γυρνώντας από το σχολείο δεν βρίσκει κανέναν σπίτι, πετά την σάκα και αράζει κυριολεκτικά μπροστά στην τηλεόραση. Όταν θα έρθει η μάνα συνήθως νωρίτερα από τον πατέρα, το παιδί φεύγει, για το φροντιστήριο, ή την καφετέρια. Σημείο επαφής κανένα, αργά το βράδυ, όταν ανταμώσουν, αρχίζει η γκρίνια, «τι βαθμό έφερες; Διάβασε, δεν ακούς;» Και το παιδί αγωνίζεται για καλλίτερο βαθμό, όχι γιατί διψάει να μάθει, αλλά για να γλυτώσει γκρίνια. Αυτή η βαθμοθηρία συνεχίζεται στο πανεπιστήμιο, τελειώνουν το πανεπιστήμιο και αναφέρουν στα βιογραφικά αριστούχος. Κάποιοι άλλοι που μπορεί να μην είναι αριστούχοι, γνωρίζουν καλλίτερα από αυτούς την επιστήμη τους και σταδιοδρομούν ευκολότερα.

Αυτή η βαθμοθηρία μας κατατρέχει σε όλη μας την ζωή, από το πρωτάθλημα του ποδοσφαίρου, μέχρι την απόδοση των τηλεοπτικών προγραμμάτων. Εάν έπαιξε καλά η κακά η ομάδα, δεν έχει σημασία όσο αν νίκησε, αλλά αν πάει καλά στον βαθμολογικό πίνακα. Τώρα εάν αυτό λέγεται αθλητισμός είναι άλλο θέμα, μάλλον μιλάμε για επιχειρήσεις με πολλά εκατομμύρια. Όμως αυτό που πραγματικά ενοχλεί, είναι η βαθμολογία και οι μετρήσεις της τηλεθέασης. Εδώ κανείς δεν ενδιαφέρεται για το περιεχόμενο της εκπομπής, αρκεί να αποφέρει χρήμα. Η τεράστια δυνατότητα αυτού του εργαλείου έχει υποταγεί.

Άφησα τελευταίο θέμα τα γκάλοπ, εκεί γίνεται Ο χαμός. Η βαθμοθηρία σε όλο το μεγαλείο της, μόνο που εδώ είναι απόλυτα κατευθυνόμενη. Οι εταιρίες δημοσκοπήσεων είναι εμπορικές επιχειρήσεις. Επειδή σε κάθε επιχείρηση ο πελάτης έχει πάντα δίκιο, φροντίζουν και οι δημοσκόποι τα ερωτηματολόγια να είναι έτσι διατυπωμένα, που να φέρνουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Έτσι απλά, σαν συμπέρασμα: Αψηφήστε τους βαθμούς και τις κατατάξεις και κοιτάξτε την ουσία σε κάθε περίπτωση.

 

Η ηλικία των παιδιών από άλλη θεώρηση.

Στο πνεύμα των ημερών με τους γονείς να ανησυχούν και τα παιδιά να πελαγοδρομούν, οφείλω να κάνω μια παρέμβαση επισημαίνοντας κάποιες λεπτομέρειες που ηθελημένα, ή αθέλητα αγνοούν οι γονείς και μάλιστα επιδεικτικά.

Η ωριμότητα του σώματος δεν συμβαδίζει πλέον στα παιδιά με την ωριμότητα του νου. Στην μεταπολεμική εποχή και λίγο αργότερα τα παιδιά ήταν υπεύθυνα άτομα από νεαρή ηλικία και ο όρος ξεσκολισμένος σήμαινε πως είχε τελειώσει κάποιος το δημοτικό, αυτό ήταν το σχολείο, αυτές ήταν οι γνώσεις που επαρκούσαν για να επιβιώσει το παιδί. Πολλές φορές εργαζότανε κι όλας προτού τελειώσει καν το δημοτικό. Ήταν τα χρόνια της φτώχιας και της δημιουργίας της σύγχρονης Ελληνικής κοινωνίας. Τα κορίτσια ειδικά με την ωριμότητα της σωματικής διάπλασης ήταν και νοητικά έτοιμα να κάνουν οικογένεια και να αναλάβουν τα καθήκοντα της Μάνας και της νοικοκυράς, όταν δε ξεπερνούσαν τα είκοσι ανησυχούσαν υπέρμετρα μήπως και δεν αξιωθούν να βάλουν στεφάνι στο κεφάλι τους.

Τι διαφορά με τα σημερινά δεδομένα!

Σήμερα η σωματική διάπλαση και ωριμότητα έρχεται όπως πάντα στην ώρα της και το κορμί έχει τις απαιτήσεις του, αλλά το μυαλό έχει μείνει πίσω και έχει μείνει πίσω, επειδή οι γονείς με την υπερπροστασία που παρέχουν, δεν αφήνουν το παιδί να ωριμάσει. Έχουν απαίτηση να φέρεται ώριμα, όποτε εκείνοι νομίζουν και είναι λάθος. Στην εποχή που ζούμε ξεσκολισμένος θεωρείται πλέον εκείνος που τελειώνει κάποια σχολή τριτοβάθμια, αλλά και τότε ακόμα φροντίζει ο γονιός να συνεχίσει κι άλλο νομίζοντας πως αυτό ωφελεί το παιδί και δεν το μαθαίνει ή το χειρότερο, δεν του υποδεικνύει καν, πως πρέπει να δουλέψει και να συνεισφέρει στον οικογενειακό προϋπολογισμό τα αναλογούντα.

Είναι λυπηρό ένα παιδί τελειώνοντας το Γυμνάσιο να έχει συμπεριφορά και τρόπους δεκάχρονου παιδιού της παλιάς εποχής, αλλά δεν φταίει αυτό. Ονομάσανε το Γυμνάσιο βασική εκπαίδευση και τελειώνοντας το, γνωρίζει μόνο τα βασικά για την εποχή μας. Ακολουθεί το Λύκειο που έχει εξελιχθεί σε ένα ανελέητο κυνήγι βαθμών, αφού αδιαφορούμε για την γνώση και μοναδική επιδίωξη είναι η εισαγωγή σε κάποιο ίδρυμα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και η πολιτεία δεν χαλά χατίρια κατηγοριοποιώντας τις σχολές σε ειδικότητες. Ένα απλό παράδειγμα για να μην μακρηγορώ: όσα μάθαιναν παλιά οι μαθητές στις επαγγελματικές σχολές, μετά το δημοτικό, τα διδάσκονται τώρα στην ηλικία των  18 χρονών και βάλε. Η διανοητική ικανότητα του νέου αυτού είναι αντίστοιχη με εκείνη του παιδιού που τέλειωνε το δημοτικό τότε. Γιατί λοιπόν να έχουμε την απαίτηση να συμπεριφέρεται ώριμα; Όμως επαναλαμβάνω το μυαλό του δεν έχει ωριμάσει, επειδή δεν το επέτρεψε ο γονιός του, που του παρείχε ότι ζητούσε τις περισσότερες φορές προλαβαίνοντας τις επιθυμίες του. Θέλει ο νεαρός, ή νεαρά να ψηφίζει, θέλει να έχει λόγο και άποψη, θέλει να διασκεδάσει, θέλει να επικοινωνεί, θέλει να ακολουθεί την περίφημη μόδα, θέλει μηχανάκι, ενίοτε έχει και απαίτηση για αυτοκίνητο, αλλά δεν θέλει να δουλέψει, δεν το θεωρεί υποχρέωση του.

Αυτό είναι το λυπηρό. 

Προς φιλόζωους

Από τις σελίδες του Facebook, παρακολουθώ την δράση κάποιων συνανθρώπων μας, που θέλουν να λέγονται φιλόζωοι ή που αυτοχαρακτηρίζονται ως τέτοιοι.

Υπάρχουν και οργανωμένοι σύλλογοι με αντικείμενο την προστασία κάποιων συγκεκριμένων ειδών, όπως φώκιες, φάλαινες, χελώνες και πάει λέγοντας. Πριν από λίγες μέρες διάβασα για τον ζωολογικό κήπο στην Κίνα, που φιλοξενεί τίγρεις από την Σιβηρία και ψοφούν από την πείνα, επειδή τους ταΐζουν κόκαλα κοτόπουλου, κοστίζει δε περί τα 900 ευρώ το μήνα η διατροφή της κάθε μιας. Στην Ελλάδα μας με αυτά τα χρήματα ζει μια οικογένεια, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας.

Θεμιτά είναι όλα τα παραπάνω, εφ’ όσον δεν υπερβαίνουν τα όρια. Η υπερβολή αρχίζει, όταν εξομοιώνουμε τον άνθρωπο με τα ζώα. Φροντίζουμε αυτά με ανθρώπινα κριτήρια και δεν αφήνουμε την φύση να εξισορροπήσει μόνη της.

Δεν έχουν δουλειά στις πολιτείες τα ζώα. Χρειάζονται χώμα για να ζουν φυσιολογικά. Αυτό δεν αναπληρώνεται με τίποτα. Ένα παράδειγμα θα αναφέρω μόνον. Σε μια πληγή οποιουδήποτε ζώου, αν βάλουμε φάρμακο, και αφήσουμε το ζωντανό ελεύθερο, θα βγάλει τις γάζες, θα τρέξει όπου υπάρχει νερό και θα βάλει το πληγωμένο μέλος στην λάσπη. Εκεί θα βρει την γιατρειά του, είναι προικισμένο από την φύση με το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και επιβιώνει. Αν δεν το φάνε άλλα ζώα δυνατότερα, εκεί ακριβώς βρίσκεται η ισορροπία της.

Ψλ48:13 και άνθρωπος εν τιμή ων ου συνήκεν, παρασυνεβλήθη τοις κτήνεσιν τοις ανοήτοις και ωμοιώθη αυτοίς.

Ο άνθρωπος, όπως ο ψαλμωδός μας λέει ομοιώθηκε με αυτά, και θέλησε να τα εξουσιάσει. Και πήρε από αυτά κάποια οικόσιτα. Τα φρόντιζε όχι από αγάπη προς αυτά, αλλά για να τα φάει. Δεν του αρκούσε για τροφή, όσα έβγαζε η γη και η θάλασσα, κι όμως αν δούμε τα δόντια του ανθρώπου δεν είναι φτιαγμένα για να τρώνε σάρκες, γι’ αυτό τις έψησε πρώτα.

Το ερώτημα που τίθεται είναι εύγλωτο, καλά τα πρόβατα και τα κατσίκια, τα φρόντιζε για την τροφή του όπως και τις γελάδες. Τις καμήλες και τα γαϊδούρια, για μεταφορικά, όπως και τα άλογα. Τις κότες και τα περιστέρια επίσης. Τα σκυλιά και τα γατιά τι χρειαζόντανε;

Ζώα αντιπαραγωγικά και μη βρώσιμα. Τουλάχιστον από αυτήν την μεριά του πλανήτη. Είναι τυχαίο άραγε που στις πολιτείες, υπάρχουν σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα αυτά τα δύο είδη.

Δεν είναι τυχαίο. Εκδηλώνει ο άνθρωπος το πάθος της κυριαρχίας, και αφού δεν τον ακούνε οι άλλοι άνθρωποι στρέφεται στα ζώα, αυτά δεν έχουν γνώμη, μόνο στομάχι. Θα φάνε αν υπακούουν στα κελεύσματα του αφεντικού τους, έτσι βλέπουμε σκυλιά με ζακέτες και γάτες με παπούτσια.

Και αν θεωρήσουμε όλα αυτά φυσιολογικά, θα πάμε ένα βήμα παραπέρα. Η χρήση αυτών των ζώων. Στα πιο παλιά χρόνια υπήρχαν οι αρένες που θανατώνονταν οι σκλάβοι, σήμερα υπάρχουν τα τσίρκο, που τα μαστιγώνουν οι θηριοδαμαστές.

Υπάρχει όμως και μια άλλη χρήση αυτών των ζώων, απαράδεκτη κατ’ εμέ. Η αστυνόμευση του ανθρώπου από τα ζώα. Γνωρίζαμε την έφιππη αστυνομία, γνωρίζαμε τα αστυνομικά σκυλιά, στην ανακάλυψη των ναρκωτικών ουσιών, αλλά αυτό που είδα σε ένα βίντεο, σε αυτήν την διεύθυνση,

 http://troktiko.blogspot.com/2010/03/blog-post_1399.html , με τρόμαξε.

Ο εκπαιδευτής παρά το γεγονός πως φορά ξύλινο χέρι (νάρθηκα) σφαδάζει από τον πόνο, και η δύναμη του σκύλου τέτοια που τον εκπαραθυρώνει. Είναι τελικά ο άνθρωπος στο έλεος του σκύλου, και αν δεν προφτάσει ο κύριος του, θα τον σκοτώσει.

Είναι τόσο άγρια τα ένστικτα αυτού του ζώου, ή μήπως επεμβαίνει ο ανθρώπινος παράγοντας, και κάνει τα σκυλιά αυτά ελεγκτές της ανθρώπινης συμπεριφοράς;

Εδώ τίθεται ένα ερώτημα, τι κάνουν οι φιλόζωοι;

Μήπως τελικά εκείνος που έκανε την ταινία (η ληστεία με τα ντόπερμαν), είχε χάρισμα προφητικό;

Κλείνοντας, παρά το γεγονός ότι είμαι σκυλοδαγκωμένος, συντηρώ σκύλους και γάτες πολλά χρόνια τώρα, τα οποία ζωντανά ουδέποτε περάσανε το κατώφλι της πόρτας μου. Για αυτά είναι ο κήπος, για αυτά είναι το χώμα, το χαλί και ο καναπές είναι για τους ανθρώπους.

Επιπλέον οφείλω να δηλώσω πως ο καλύτερος σκύλος διαχρονικά υπήρξε ο Πλούτο του Μίκι Μάους, και εδώ δεν σηκώνω αντίρρηση.

Ο αποχωρισμός του Ράμπο

-Της φυλακής τα σίδερα

Ο Τζών Ράμπο, είναι ένας κινηματογραφικός υπέρ ήρωας, φυσικά αμερικάνος, που κατατροπώνει τους αντιπάλους του. Τόσο σκληροτράχηλος, που ράβει τις πληγές του, με σύρμα.

Ο ράμπο με μικρό το αρχικό ρ, είναι ο σκύλος που ζήλεψε την δόξα φαίνεται του συνονόματου του, και θεώρησε τις κότες βιετναμέζικες, που θέλουν πνίξιμο.

Όπως καταλαβαίνετε, πρόκειται για το δικό μου σκύλο. Προσελήφθη κουτάβι περίπου 50 ημερών, και εξελίχθηκε σε ένα φιλικότατο ζωντανό που υποδεχότανε όποιον ερχότανε με την ίδια χαρά. Μεγαλόσωμος και πάντα δεμένος. Τα πρωινά απολάμβανε την ελευθερία του και ερχότανε μόνος καρτερικά να δεθεί και να φάει. Όταν κάποιοι λέγανε πως τον έχω για ασφάλεια, γέλαγα, τόσο χαζό και καλόβολο σκυλί είναι.

Στην δέστρα του πλησιάζανε κατά καιρούς αδέσποτα σκυλιά, τα οποία φιλοξενούσε και μοιράζονταν το φαγητό του. Έχει βλέπετε καλή ανατροφή και είναι φιλόξενος. Τα αδέσποτα αυτά είναι αναλώσιμα, φροντίζουν γι’ αυτό οι οδηγοί κάποιων διερχομένων αυτοκινήτων.

Κάποιο από αυτά τα αδέσποτα παρέσυρε τον ράμπο. Κυνηγόσκυλο, (πουλόσκυλο), του έμαθε τον δρόμο για το κοτέτσι του γείτονα. Έφηβος ο ράμπο, του άρεσε και του έγινε συνήθεια, και μετά την εκτέλεση της συντροφιάς του, αυτός συνέχισε. Προκειμένου να γλυτώσει το εκτελεστικό απόσπασμα, πήρα την απόφαση να τον βάλω φυλακή.

Είναι ένας χώρος που μαζεύονται όσα αδέσποτα είναι μπορετό, και οικονομούνται κατά δύναμη.

Του έδωσα παράταση για μετά το Πάσχα, ώστε να φύγει καλά χορτασμένος και από φαγητό, αλλά και από χάδια. Θα τα στερηθεί σίγουρα εκεί που πάει, γιατί εκεί δεν πάνε παιδιά. Το εντυπωσιακό είναι πως το καταλαβαίνει και η θλίψη είναι έκδηλη στα μάτια του.

Είναι η δεύτερη φορά που θα αποχωριστώ σκύλο υποχρεωτικά, για το καλό του σκύλου. Η πρώτη ήταν ο Κανέλος που μεγάλωσε και έγινε τόσο δυνατός, που δεν μπορούσα να τον ελέγξω, και αυτός υπερβολικά προστατευτικός δεν άφηνε άνθρωπο να με πλησιάσει. Τώρα, βρίσκεται στην γειτονιά, σε ένα αγρόκτημα και καλοπερνά, και όποτε τον βλέπω, ορμάει πάνω μου να εκδηλώσει την ευγνωμοσύνη του, όπως μόνο τα ζώα ξέρουν. 

Ο Κανέλος

Ο Ράμπο

Ο ράμπο ο φουκαράς, πρέπει να πάει φυλακή, γιατί κλεφτοκοτά σκύλο κανείς δεν θέλει στην εξοχή. Βλέπετε το παράπτωμα του είναι μεγάλο, ξύπνησε η φύση του.

Της φυλακής τα σίδερα είναι για τους λεβέντες

Ασυνήθιστος στο αυτοκίνητο, δυσκολεύτηκε να μπει καθότι εξοχικός σκύλος και έβγαλε υγρά και στερεά απόβλητα από όπου μπορούσε.

Η περιγραφή της φυλακής δεν είναι τόσο ευχάριστο θέμα, ούτε υπάρχουν λόγια για να ωραιοποιηθεί μια κατάσταση. Εκατό μέτρα μετά την χωματερή των σκουπιδιών υπάρχει ένας περιφραγμένος χώρος, γεμάτος σκυλιά.

Μια πινακίδα πληροφορεί τους επισκέπτες πως ώρες εργασίας είναι 10 με 12. Τα σκυλιά πάντως δεν την εφαρμόζουν και γαυγίζουν όλες τις ώρες.

Μια άλλη πινακίδα ειδοποιεί, προσοχή σκύλος.

Εντύπωση μου έκανε πως ο υπεύθυνος αυτού του (συγκροτήματος) είναι αλλοδαπός. Όχι οικονομικός μετανάστης, Ευρωπαίος, μάλλον Γερμανός απόγονος των ES ES. Για να έχει τόσους φυλακισμένους. Δεν μιλά ελληνικά.

Πέρα από το χιούμορ, πρέπει να είναι οικολόγος από πεποίθηση για να φροντίζει όλο αυτό το σκυλολόι. Για να διατηρηθεί καθαρός ο χώρος, προϋποθέτει αγάπη και πολύ κουράγιο για να φροντίζεις τόσα ζωντανά.

Πίσω από την εξώπορτα τρία μεγάλα σκυλιά ράτσας, όπως άλλωστε και τα περισσότερα εκεί μέσα, φυλάνε τα υπόλοιπα. Υπάρχουν χωριστά κλουβιά (κελιά) προσαρμογής, και μεγάλες αλάνες που συναγελάζονται.

Υπάρχει ακόμα πρόβλεψη, εάν κάποιος πάει ένα σκυλί τις ώρες που είναι κλειστά, να το αφήσει σε κλουβί που βρίσκεται απέξω.

Σε ένα κελί της φυλακής αυτής, οδηγήθηκε και ο Ράμπο. Ελπίζω να περάσει καλά. Θα ήθελα να τον επισκέπτομαι, να του πηγαίνω τσιγάρα, αλλά η καλή του ανατροφή δεν του επιτρέπει να καπνίζει.

Ο αετός και γλάρος

Η τελευταία ανάρτηση είχε για θέμα τον αετό. Τον βασιλιά των  πτηνών κατά κάποιους αντίστοιχο με τον λέοντα ως βασιλιά των ζώων. Κοινά χαρακτηριστικά έχουν πως είναι σαρκοφάγα και αρπακτικά. Το έβαλα χωρίς υπονοούμενα, απλά επειδή μου άρεσαν οι στίχοι του τραγουδιού και ασφαλώς δεν είμαι εγώ ο αετός αυτός, δεν θα μπορούσα ποτέ να γίνω αετός, προτιμώ να είμαι γλάρος.

Ο γλάρος με εκφράζει καλλίτερα, θαλασσοπούλι ελεύθερο και με ανοικτούς ορίζοντες. Κυνηγάει τους μεζέδες του στην θάλασσα, στην οποία και κολυμπά και την καθαρίζει, φίλος του ψαρά τον ακολουθά κράζοντας και ζητώντας το μερίδιο του. σύντροφος του ταξιδευτή και οδοδείκτης του θαλασσινού. Ο γλάρος μοιράζεται το φαγητό του με την κοινότητα σε αντίθεση με τον αετό που φροντίζει μόνο τους δικούς του.

Ίσως επειδή μου αρέσει η θάλασσα τα παραλέω, αλλά μικρός σαν ναυτοπρόσκοπος ήμουνα καρχαρίας και ξιφίας ποτέ δεν ήμουν γλάρος. (πρόσφατα προστέθηκε στην παρέα μας και ο Δημήτρης ο αρχιγλάρος ‘ενωμοτάρχης’ εκείνης της εποχής).

Οι φιλίες

Έχω παρατηρήσει πολλές φορές αλλόκοτες φιλίες με τα ανθρώπινα κριτήρια, που φαίνονται όμως φυσιολογικές στα άλογα ζώα. Μιλάμε για την έχθρα του σκύλου και της γάτας και πολλάκις έχω δει να κοιμούνται αγκαλιά, ή να τρώνε μαζί, ακόμα και σκύλα να θηλάζει γατάκια και το αντίστροφο. Που είναι λοιπόν η έχθρα; Μα στο μυαλό του ανθρώπου.

Στο διαδίκτυο υπάρχουν χιλιάδες ταινιούλες (βιντεάκια στα Ελληνικά), με συμπεριφορές ζώων, που δείχνουν μεγαλοσύνη που όσο περνούν τα χρόνια εκλείπει από τον άνθρωπο. Είδα λέοντα να εκφράζει ευγνωμοσύνη αγαλλιάζοντας τον ευεργέτη του, είδα γάτα να κοιμάται αγκαλιά με ποντικό και με σπουργίτι, είδα φιλία χελώνας και ιπποπόταμου ακόμα αιλουροειδές να προστατεύει και να θηλάζει πιθηκάκι και ένα σωρό άλλα.

Τα γράφω αυτά με αφορμή μια φιλία που διαπιστώνω να εξελίσσεται, η οποία με κάνει και αναρωτιέμαι. Τα κοράκια είναι μονογαμικά πτηνά, ζουν σε κοινότητες και εφαρμόζουν νόμους., Όταν κάποιου ψοφήσει το ταίρι, το εναπομένον δεν κυνηγά πλέον, και η κοινότητα φροντίζει να του παρέχει τροφή. Για αυτόν τον λόγο θα δούμε πάντα, τα κοράκια να πετούν και να δρουν ομαδικά σε ζυγό αριθμό.

Όταν εγκαταστάθηκε ο Ρόκυ στην αυλή του Πυθαγόρα, μικρό κουταβάκι, μόλις κατέβαιναν σπουργίτια στο φαγητό του, διαμαρτυρόταν και τα έδιωχνε. Όταν κατέβαινε ένα κοράκι, περιέργως μοναχικό, κρυβόταν στο σπιτάκι του, υπέθετα από φόβο. Όποτε αντιλαμβανόμουν τέτοια κατάσταση, πλησίαζα και το κοράκι έφευγε. Μια φορά που έμπλεξε το λουρί του κουταβιού ήταν σε απόσταση 60 με 70 πόντους από το πιάτο με το φαγητό και ο κόρακας έτρωγε ανετότατος, και ο Ρόκυ τον μύριζε σιωπηλά.

Ο Ρόκυ μεγαλώνει, πήρε την θέση του έξω από τον φράκτη με θέα την θάλασσα και ευρύ πεδίο κυκλοφορίας. Χρησιμοποιεί πλέον τις εγκαταστάσεις που υπάρχουν γι’ αυτό τον λόγο. Στα πιάτα του εκτός από τις συνηθισμένες τροφές, ότι περισσεύει δηλαδή και καμιά κονσέρβα, άρχισε να τρώει και ξηρά τροφή, (γαριδάκια). Επειδή είναι φιλόξενος και το φαγητό του περισσεύει, δεν διαμαρτύρεται καθόλου, όταν άλλα ζώα περνούν και καταναλώνουν τα περισσεύματα. Όταν όμως του βάλω ξηρά τροφή, ανεξάρτητα από την ποσότητα, αφήνει μια μερίδα περίπου 7-8 κομμάτια, και την γαυγίζει με ένα ιδιαίτερο τρόπο. Με παραξένεψε επειδή ήταν επίμονο το γαύγισμα του και παρακολούθησα να δω τι κάνει. Κάποια φορά λοιπόν από τις πολλές, κατέβηκε ένας κόρακας, (περιέργως μοναχικός), και υπέθεσα πως είναι παλιός του γνώριμος, γιατί του έκανε χαρές. Έκπληκτος είδα το θέαμα αυτό να επαναλαμβάνεται αρκετές φορές και αναρωτήθηκα, μήπως βρισκόμαστε σε μια ανάπτυξη φιλίας από αυτές που το ανθρώπινο μυαλό δεν χωρά; Ο καιρός θα μας δείξει.

 

Ο ρόκυ το στερνοβύζι του Κουρουντερέ
 

Οι εξαιρέσεις

Έχουμε μάθει να λέμε πως η φύση δεν κάνει εξαιρέσεις, αλλά όπως και στην γραμματική έτσι και εδώ υπάρχουν εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

Κάθε πρωί ανοίγοντας το νοτινό παραθύρι, στον πλάτανο με χαιρέταγε ένας κόρακας. Πίστευα πως αυτός είναι ο φίλος του Ρόκυ. Εντύπωση μου προκαλούσε διότι είναι μονογαμικά πτηνά, που άμα χάσουν το ταίρι τους, κάθονται στην φωλιά και η κοινότητα τα φροντίζει, έτσι τουλάχιστον γράφουν οι ορνιθολόγοι-πτηνολόγοι. Αυτός ήταν μονάχος και με είχε εντυπωσιάσει η οικειότητα του με το σκύλο.

Την εβδομάδα που πέρασε, τον είδα να γυρίζει γύρω από το μπαλκονάκι μας, δυο μέρες συνεχόμενες, ύστερα χάθηκε. Το άλλο πρωί δεν τον ξανάδα. Ο σκύλος άρχισε να τρώει όλο το φαγητό του. Εχθές που η ατμόσφαιρα μύρισε ψοφίμι, έψαξα να δώ από πού προέρχεται η οσμή αυτή. Ενώ συνήθως τα πουλιά πάνε μακριά και ψοφάνε, κάτω από το πλατάνι βρισκόταν το κουφάρι του κόρακα.

Τις γάτες και τα σκυλιά που πατάνε τα διερχόμενα αυτοκίνητα, έρχεται σμήνος κοράκων και τα καθαρίζει πριν βρωμίσουν, αυτό δεν το πλησιάσανε καθόλου. Έκαμα ένα λάκκο και το έχωσα.

Με έφαγε το ερώτημα, γιατί τα κοράκια τον έκαναν πέρα; Πως ο σκύλος έπαψε να του φυλάει μερίδιο από την τροφή; Τελικά έχουνε τα ζωντανά ειδικό κώδικα επικοινωνίας που αδυνατεί ο άνθρωπος να καταλάβει;

Η απαγωγή

Μεγάλο ενδιαφέρον μου προξενεί πάντα η συμπεριφορά των ζώων. Ζώντας αρκετά χρόνια τώρα κοντά στην φύση, προσπαθώ να αποκωδικοποιώ τις συμπεριφορές τους. Κάποιες φορές το καταφέρνω και άλλοτε όχι.

Ο σκύλος μου ο Ρόκυ, ένα κουτάβι τριών μηνών περίπου, τις τελευταίες μέρες, παρότι λυτός, δεν ξεκόλαγε από κοντά μου. Όταν το έλυνα για την καθημερινή μας βόλτα, αντί να τρέχει στην θάλασσα και να ανακατώνεται με τα φύκια, τριβόταν στα πόδια μου. Επειδή αυτό τον καιρό, περνώ μια κρίση με το αναπνευστικό μου πρόβλημα, το απέδωσα στο ένστικτο του, πως καταλαβαίνει την αρρώστια μου και συμπαρίσταται. Το έχω ξαναζήσει αυτό, αλλά δεν ήταν αυτός ο λόγος.

Φανταστείτε την έκπληξη μου, όταν το πρωί της Κυριακής, πήγα να του βάλω φαγητό πριν φύγω και διαπίστωσα πως έλειπε. Κάποιος είχε λύσει το σύνδεσμο του λουριού και το πήρε μαζί του. Κανονική απαγωγή που συντελέσθηκε μες στην νύχτα, αφού κατά τις ένδεκα ο Ρόκυ γαύγιζε χαρούμενος.

Στεναχωρήθηκα λίγο, αλλά ζώο είναι σε τελική ανάλυση, δεν χάλασε ο κόσμος, αν κάποιος το ήθελε, χαλάλι του. Ούτε δακτυλικά αποτυπώματα αναζήτησα, ούτε τον Αστυνόμο Μπέκα κάλεσα. Αποφάσισα μετά από αυτό το γεγονός, να μην ξαναμαζέψω σκύλο στην αυλή, είναι βέβαια και τα χρόνια που πέρασαν, είναι και η ανημποριά της αρρώστιας που με καταβάλει μέρα με την μέρα.

Την Δευτέρα αργά το βράδυ, έκανα σχέδια πως θα κλείσω την σκυλόπορτα που βγαίνει στην θάλασσα και πως θα διευθετηθεί ο χώρος όπου διαβιούσε ο σκύλος, όταν κτύπησε το τηλέφωνο. Ήταν κάποιος φίλος από την κοντινή μας πόλη, που με ενημέρωσε πως βρέθηκε ο Ρόκυ. Αυτό το σαρανταοκτάωρο, μεσολάβησαν γεγονότα, που μοιάζουν ψεύτικα. Την Κυριακή το πρωί ήταν παρατημένος στα ταμπάκικα (Βυρσοδεψεία), μια περιοχή παραθαλάσσια, με πολλά κλειστά παλιά εργοστάσια του είδους. Το είδε κάποιος από τους πολλούς επισκέπτες μου, και το αναγνώρισε, αλλά δεν ήταν σίγουρος, τον φωτογράφησε και ανάρτησε σε μερικές κολόνες αγγελία πως βρέθηκε κουτάβι, και όποιου είναι να παρουσιασθεί να το παραλάβει.

Εγώ δεν πήρα χαμπάρι τίποτα από αυτά, το βραδινό τηλέφωνο ήταν η πηγή της ενημερώσεως μου. Φυσικά επόμενο ήταν να επαναπατρισθεί ο Ρόκυ, στο Κουρουντερέ, στα σπιτάκια του και στην αλυσίδα του.

Μετά τις πρώτες χαρές που έκαμε, μόλις εντόπισε το οικείο του περιβάλλον, δέθηκε και άρχισε την γκρίνια, έμαθε βλέπετε να ζει ελεύθερος. Αν όμως μένει λυτός, θα καταλήξει κάτω από τις ρόδες των διερχομένων οχημάτων. Στην σημερινή μας βόλτα, από την οποία μόλις επέστρεψα, ήταν σαν να μην είχε φύγει ποτέ.

Οι συννυφάδες

Βρέθηκα πριν από λίγες ημέρες Κυριακάτικα σ’ ένα χωριό και μετά την Θεία λειτουργία ακλούθησε ένα μνημόσυνο. Ο αγαθός Παπάς μνημόνευε δύο ονόματα, Καίτη και Κατίνα. Μετά το πέρας του μνημόσυνου ρώτησα γιατί κακοποιεί την γλώσσα έτσι βάναυσα, αφού η Εκκλησία τις έχει βαπτίσει και ονομάσει Αικατερίνη και τις δύο, θα μπορούσε κάλλιστα να τις μνημονεύει Αικατερίνη και Αικατερίνη. Η απάντηση με εξέπληξε λίγο, «ήταν συννυφάδες» «ε, και λοιπόν;» «υπάρχει και άλλη μία, εκείνη την λένε Κατερίνη, αν έλεγα το όνομα αυτό θα νόμιζε πως μνημονεύω αυτή ενώ είναι ζωντανή» δεν έδωσα συνέχεια, γιατί θα ήταν χαμένος χρόνος, αλλά αποχωρώντας αυτόματα ο νους μου γύρισε χρόνια πολλά προς τα πίσω, στις Μαρίες τις συννυφάδες.

Ήμουν τότε νεαρός αστράτευτος ακόμα, δούλευα σε μια αποθήκη και είχα πιάσει φιλίες με μια Μαρία, θα ήταν καμιά τριανταριά χρονών και είχε τέσσερα παιδιά. Ήξερε για τον καημό μου με τα χωριά και πως έψαχνα ευκαιρίες να αποδράσω από την Αθήνα από τότε. Με κάλεσε να κάνω τις καλοκαιρινές διακοπές στο χωριό του άνδρα της. Δεν το πολυσκέφτηκα και πήγα τρία χρόνια συνεχόμενα. Το χωριό αυτό βρίσκεται στην ορεινή Τροιζηνία στην Αργολίδα. Εκεί γνώρισα το Πεθερό της τον Μπαρμπαγιώργη τον Τσουρέκη. Ο Μπαρμπαγιώργης ήταν ένας λεβέντης ηλικιωμένος που είχε γυναίκα την κερά Μαρία, η οποία του χάρισε δώδεκα υιούς και αυτοί (και οι δώδεκα) ήταν πολύτεκνοι. Επιπλέον δε και οι δώδεκα συννυφάδες είχαν το όνομα Μαρία. Κάθε καλοκαίρι είχε ειδική μεταχείριση από τον πρόεδρο που του παραχωρούσε το σχολείο για να μπορεί να ανταπεξέλθει στις ανάγκες της φιλοξενίας των δικών του. Το προνόμιο αυτό του το είχε δώσει ο Παττακός, αντιπρόεδρος τότε της Κυβερνήσεως που επισκέφτηκε την οικογένεια αυτή. Παρά τα πολλά χρόνια που κουβαλούσε στην πλάτη του, θυμόταν τα εγγόνια όλα με το όνομα τους και ποιανού είναι το καθένα. Το σπίτι του ήταν ένα αγροτόσπιτο με πέντε μεγάλα δωμάτια γεμάτα μπαουλοντίβανα και κρεβάτια. Ανάλογος εξοπλισμός υπήρχε και σε ποτήρια και πιάτα και κουταλοπήρουνα.

Η Μαρία η δική μου φίλη ήταν η προτελευταία από τις συννυφάδες. Κατά την διάρκεια του καλοκαιριού η φιλοξενία ήταν στις δόξες της, ιδιαίτερα τον Αύγουστο. Καημό είχαν οι γέροι να βλέπουν όλα τα παιδιά μαζεμένα γύρω τους και εκείνα δεν χαλάγανε το χατίρι τους ξεχνώντας τις διαφορές τους για λίγες ημέρες. Βολεμένοι όλοι σχεδόν σε υπηρεσίες με προνόμια, άλλος στην ΔΕΗ και άλλος ΕΛΤΑ και δεν θυμάμαι που αλλού. Εντυπωσιακό θέαμα ήταν η ημέρα της Παναγίας, όταν σουβλίζανε αρνιά στην αυλή του σχολείου «Πάσχα έχουμε» έλεγε ο Παππούς, αλλά εξίσου εντύπωση έκανε και την παραμονή που ερχόντουσαν τρία ταξί, να πάνε τις Μαρίες στο Μοναστήρι για εξομολόγηση. Σχόλια στο χωριό και γέλια «Οι Μαρίες πάνε στους καλογέρους να αγιάσουν». Εκείνες με την πεθερά αρχηγό αψηφούσαν τα σχόλια, υπήρχαν οι μεγαλύτερες κόρες να μαγειρέψουν και να αναλάβουν το νοικοκυριό.

Την χρονιά που φιλοξενήθηκα και εγώ μαζί με άλλους φίλους της οικογένειας στο σχολείο, ήταν η τελευταία που χόρευε ο Μπαρμπαγιώργης, την επόμενη τον πήρε ο χάρος. Τα δύο επόμενα χρόνια που πήγα η Κερά Μαρία είχε σπάσει. Δεν ξαναπήγα γιατί στρατεύτηκα, αλλά έμαθα πως πέθανε και αυτή και από τότε δεν ξαναμαζεύτηκε η οικογένεια όλη μαζί. Ήταν σαν την αλυσίδα που της έλειπε εκείνος ο χαλκάς που την έκανε κόσμημα. 

Αλλοπρόσαλλη εποχή.

Ίσως είναι μονότονο να επανέρχομαι στο ίδιο θέμα, είναι όμως τόσες πολλές και διαφορετικές παράμετροι, που υποχρεωτικά επανακάμπτω.

Ξέραμε πριν από κάποια χρόνια, ότι η οικογένεια είχε τον πατέρα αρχηγό, είχαν όλοι το ίδιο επώνυμο, αυτό που έγραφε στο κουδούνι της πόρτας. Είχε και την μητέρα στο σπίτι μαντρωμένη να φροντίζει για όλους και για όλα, δίχως να αναγνωρίζεται η συμβολή της πάντα, όμως στην ουσία ήταν η κυρίαρχος και ας μην φαινότανε.

Κυλίσανε τα χρόνια, βγήκε στο μεροκάματο και η γυναίκα και άρχισε να ασχολείται σε επαγγέλματα που καθιερωθήκανε ως γυναικεία. Γραμματέας, δακτυλογράφος, καθαρίστρια, κλπ. Αργότερα φούντωσε το φεμινιστικό κίνημα, επεκτάθηκε και σε άλλες ειδικότητες η γυναίκα. Κατάφερε να προαχθεί να έχει υφισταμένους άνδρες. Πιο πολλά κορίτσια μπαίνανε στα πανεπιστήμια απ’ ότι αγόρια κι αυτό εξακολουθεί μέχρι σήμερα να γίνεται. Κράτησε το πατρικό της επώνυμο από την δεκαετία του ογδόντα και τα τελευταία χρόνια θεωρεί κατόρθωμα και κατάκτηση την μονογονεϊκή οικογένεια.

Αυτό βέβαια δεν είναι ο κανόνας, είναι όμως ένα μεγάλο ποσοστό. Ένα όμως μεγάλο ποσοστό γυναικών «την πάτησε» κατά το δη λεγόμενο. Μετά τον κόπο του μεροκάματου επιστρέφει σπίτι και εκεί ξαναγίνεται η κυρούλα αφήνοντας έξω από το σπιτικό της τις φεμινιστικές ιδέες της. Θυμάστε το τραγουδάκι η Μαρία Παναγιωταρά; Ήταν πετυχημένη περιγραφή της καταστάσεως.

Θα ασχοληθούμε με την πρώτη περίπτωση, διότι η δεύτερη έχει ένα θύμα μόνο την γυναίκα, που πόσες φορές μετανοεί για τις επιλογές της, αλλά δεν έχει δυνατότητα να αναθεωρήσει, ίσως και γιατί της αρέσει να είναι πάντα αδικημένη.

Οι γυναίκες εργαζόμενες στέρησαν θέσεις εργασίας από τους άνδρες, με αποτέλεσμα και ο εγωισμός του άνδρα να δεχθεί ένα γερό πλήγμα. Ένας λόγος που η οικογένεια διαλύθηκε είναι και οι διαφορετικές ώρες εργασίας του ζευγαριού, αν μάλιστα υπάρχουν και παιδιά που εκτός από το σχολείο πάνε στα φροντιστήρια, τότε γίνεται χαμός. Πώς μπορούν άραγε να συντονιστούν; Πώς διαβιούν; Η κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή.

Ας σταθούμε και σε μια άλλη παράμετρο, τις μονογονεϊκές οικογένειες. Είναι εκείνες που απαρτίζονται από ένα γονιό, κυρίως την μάνα, διότι σε αυτήν δίδει το δικαστήριο την φροντίδα. Στην εποχή μας το διαζύγιο θεωρείται φυσιολογικό. Εντύπωση προκαλούν τα ζευγάρια που δεν χωρίζουν.

Αυτή είναι η αλλοπρόσαλλη εποχή μας. Σκέπτεται μια γυναίκα, περίπου πενηντάρα. «Εγώ πρέπει να χωρίσω, προλαβαίνω να ξαναπαντρευτώ». Στην ερώτηση γιατί να χωρίσει, δεν είχε να απαντήσει τίποτα, μόνο αναφέρει τις φιλενάδες της που χωρίσανε και δεν θέλει να είναι οπισθοδρομική. Άλλη πάλι της ιδίας ηλικίας, φανατική φεμινίστρια, έχει παιδί εξώγαμο, κόρη, που δεν γνωρίζει ποιος είναι ο πατέρας της και την αποτρέπει να παντρευτεί, μέχρι να πάρει σύνταξη, για να της αναθρέψει το παιδί που τυχόν θα κάνει.

Μην θεωρείτε τα γραφόμενα ακραία, είναι υπαρκτή πραγματικότητα, που δυστυχώς όσο περνούν οι μέρες εξαπλώνονται.

Συνέχεια από το προηγούμενο.

Αποτέλεσμα αυτής της νοοτροπίας είναι ο άνδρας να έχει χάσει κάποια χαρακτηριστικά του. Έπαψε να είναι αυτός ο κυνηγός, και σε κάποιες περιπτώσεις γίνεται θήραμα.

Με την χαλάρωση των ηθών πλήθυναν οι θηλυπρεπείς. Διεκδικούν και αυτοί-ες, δικαιώματα. Στην θέση των κοριτσιών που μεγαλώνανε στο σπίτι, άρχισε να γίνεται το αντίθετο, να μεγαλώνουν αγόρια στο σπίτι. Και φθάσαμε στο θλιβερό τηλεοπτικό παιχνίδι που εξελίσσεται τώρα, οι μαμάδες μαζί με τα αγόρια τους να ψάχνουν για την νύφη. Είναι ακριβώς το αντίθετο από τα προξενιά που υποχρεώνανε τα κορίτσια να παντρευτούν χωρίς να έχουν γνώμη ποιόν θα πάρουν.

Αλλάξανε και οι λεγόμενες μεγαλοκοπέλες, ή γεροντοκόρες, δεν υπάρχουν πια, αντίθετα υπάρχουν σήμερα άνδρες σε ώριμη ηλικία που μόνο ανδρικά δεν συμπεριφέρονται. Και παλιά λεγόντουσαν εργένηδες, μπεκιάρηδες ή γεροντοπαλίκαρα, σήμερα λέγονται μαμάκηδες και δεν ξεκολλούν από την μάνα τους, ούτε και αποκτούν προσωπικότητα, διότι ο υπερπροστατευτικός τρόπος που μεγάλωσαν τους κατάντησε έτσι.

Πικρόχολα σχόλιο θα έλεγε κανείς για όσα γράφω σήμερα και δεν θα έχει άδικο. Οι καιροί αλλάξανε και κάποιοι που ζήσαμε με άλλους κανόνες ηθικής, δεν μπορούμε να το αντέξουμε.

Άνδρας και γυναίκα είναι ίσοι, μα διαφορετικοί, ο καθείς πρέπει να βρει το δρόμο του για να υπάρξει αρμονία στην κοινωνία μας.

Το φονικό

Διήγημα

Είναι πολλά εκείνα τα προνόμια που χάσανε οι γυναίκες, από την εποχή που άρχισε το μεγάλο διεθνές κίνημα του φεμινισμού. Εδώ τουλάχιστον στην Ελλάδα άσχετα αν φαινόταν ή όχι, επικρατούσε η μητριαρχία. Η γυναίκα είχε το ρόλο της νοικοΚΥΡΑΣ, και διαφέντευε το σπίτι όπως εκείνη νόμιζε και ο άνδρας υποδυόταν το αφεντικό.

Σήμερα δεν είναι λίγες εκείνες που αναγνωρίζουν πως το κίνημα αυτό
απέβη εις βάρος τους και αυτές που επιμένουν το κάνουν κυρίως, διότι
δεν μπορούν να νικήσουν τον εγωισμό τους και να παραδεχτούν πως
ισότητα, όπως την εννοούν, δεν είναι δυνατόν ποτέ να υπάρξει. Επειδή άνδρας και γυναίκα είναι ίσοι μεν, διαφορετικοί δε.

Μια τέτοια γυναίκα είναι και η Ελένη της ιστορίας μας, από τις καλές
μαθήτριες του εξαταξίου τότε γυμνασίου, έγραψε στις Πανελλαδικές και
πέρασε με υψηλή βαθμολογία, αλλά δεν πήγε ποτέ στο πανεπιστήμιο. Ο
λόγος ήταν η φτώχια και η ανέχεια. Η μάνα της χήρα, μοδίστρα στο
Κουκάκι, την μεγάλωσε με πολλές στερήσεις. Δεν της χάλασε το χατίρι να
πάρει μέρος στις εξετάσεις, ελπίζοντας να απορριφτεί και να κοπούν οι
φιλοδοξίες της. Όταν όμως πέρασε το ξέκοψε μαχαίρι «είσαι κορίτσι, δεν
χρειάζονται σπουδές, ένας γάμος, σου πρέπει να κάνεις οικογένεια,
άλλωστε δεν υπάρχουν χρήματα για τέτοιες πολυτέλειες».

Η Ελένη το δέχθηκε μοιρολατρικά, δεν υπήρχαν περιθώρια να αλλάξει
γνώμη η μάννα της. Εκείνη την εποχή κουμάντο στο σπίτι κάνανε ακόμα οι γονείς. Σήμερα. . . . .

Έπιασε δουλειά σε ένα εμπορικό στην γειτονιά πωλήτρια, μέχρι να βρεθεί ο γαμπρός και σε λίγο καιρό άλλαξε και εργαζότανε σε βιοτεχνία
πλεκτών στην Νέα Φιλαδέλφεια. Έπαιρνε το λεωφορείο μέχρι το κέντρο,
και από εκεί το τρένο μέχρι το εργοστάσιο.

Κάθε πρωί στο ίδιο λεωφορείο ανέβαινε και ο Σταύρος, ένα παλικάρι από κάποιο νησί, από εκείνα τα παλικάρια που ερχόντουσαν στην Αθήνα, για να φτιάξουν την ζωή τους. Δούλευε στις οικοδομές, έχοντας αφήσει πίσω τους γονείς του. Κάποιες κλεφτές ματιές στην αρχή και τα ραβασάκια που ακολούθησαν, έφεραν κοντά τους δυο νέους και σε λίγο καιρό αποφάσισαν πως ταιριάζουν και θα πρέπει να παντρευτούν να κάνουν οικογένεια. Τον παρουσίασε η Ελένη στην μάνα της, εκείνη είχε αντίρρηση, «δεν τον ξέρουμε, δεν ξέρουμε από πού κρατά η σκούφια του, μήπως είναι κουμουνιστής;» Αυτές ήταν οι αντιρρήσεις της μάνας της και η αιτία για την πρώτη επανάσταση της Ελένης. «Επιτέλους εγώ παντρεύομαι, εγώ αποφασίζω». Έτσι και έγινε, πήγανε στο νησί γνωρίσανε τους γονείς του που πολύ πρόθυμα δώσανε τη ευχή τους. Ο πατέρας του Σταύρου ήταν άρρωστος και ήθελε να δει εγγόνια πριν πεθάνει. Ο γάμος δεν άργησε να γίνει στο νησί. Αμέσως μετά ο πατέρας είπε πως τώρα θα πρέπει να εγκατασταθούν στο νησί και να φροντίζει τα κτήματα ο Σταύρος. Αυτός δεν είχε αντίρρηση, αλλά η Ελένη δεν ήταν διατεθειμένη να αφήσει στην Αθήνα την μάνα της μονάχη. Πείσμωσε και επέμενε τόσο που ο Σταύρος υποτάχτηκε.

Το νέο τους σπιτικό το στήσανε στην Νέα Φιλαδέλφεια, να είναι μακριά από την μάνα της, που ήθελε να κάνει κουμάντο και κοντά στην δουλειά της. Ο Σταύρος δεν είχε σταθερή εργασία. Οι οικοδομές ήταν παντού στην Αθήνα, άρα όπου και να μένανε το ίδιο έκανε. Στην αρχή του εγγάμου βίου ο Σταύρος ζήτησε από την Ελένη να σταματήσει την δουλειά και να αρκεστεί στο νοικοκυριό, εκείνη όμως είχε αντιρρήσεις, διάβαζε και στα περιοδικά για το φεμινιστικό κίνημα και έπαιρνε θάρρος. Έλεγε πως ενώ αυτή έχει κάθε μέρα δουλειά, ο άντρας της, έχανε μεροκάματα. Ο Σταύρος, όταν δεν είχε εξασφαλίσει το μεροκάματο βρισκόταν στο καφενείο περιμένοντας ποιος θα τον προσλάβει. Ανένταχτος δεν ήθελε να υπαχθεί σε κανένα εργολάβο. Ο τρόπος αυτός θα του εξασφάλιζε συνέχεια δουλειά, αλλά με μικρότερο μεροκάματο, αλλά αυτός το θεωρούσε κοροϊδία και άρχισε να χάνει μεροκάματα. Δεν τον ένοιαζε και πολύ όμως γιατί η γυναίκα του δούλευε και κατάφερνε να ανταπεξέρχεται σε όλες τις υποχρεώσεις τους, νοίκι δόσεις κλπ. Τέσσερα κορίτσια έκανε η Ελένη, Χαρά, Σοφία, Ελπίδα και Ειρήνη τα ονόματα τους, χωρίς να σταματήσει την δουλειά της. Ήρθε και η μάνα της στη γειτονιά και βοηθούσε όσο μπορούσε. Συνεισέφερε και οικονομικά, γιατί τα έξοδα είχαν πολλαπλασιαστεί. Οι γονείς του Σταύρου στέλνανε από το χωριό στο νησί το λάδι της χρονιάς. Έξι στόματα για να τραφούν και να ντυθούν είναι δαπάνη υπολογίσιμη. Άρχισαν να στερούνται, ο Σταύρος όμως απαθής εξακολουθούσε να χάνει μεροκάματα, και την ώρα που καθόταν στο καφενείο έπαιζε χαρτιά. Φυσικό επόμενο ήταν να αρχίσει η γκρίνια, η οποία κατοικεί πάντα όπου υπάρχει φτώχια.

Η πρώτη μεγάλη σύγκρουση στο ζευγάρι έγινε όταν πέθανε ο πατέρας του Σταύρου, και δεν υπήρχαν τα λεφτά για να πάνε στο νησί όλοι τους. Με το ζόρι και με δανικά πήγε μόνο ο Σταύρος. Όταν επέστρεψε ήταν άλλος άνθρωπος. Σκεπτικός και λιγομίλητος λες και κάτι τον βασάνιζε. Η Ελένη τον ρωτούσε πολλές φορές, αλλά εκείνος δεν αποκρινότανε. Ένα μήνα συνέχεια δεν είχε χάσει ούτε ένα μεροκάματο. Το βράδυ ερχότανε νωρίς στο σπίτι και έπαιζε με τα παιδάκια του που το μεγαλύτερο ήταν οκτώ χρόνων και το μικρότερο τριών. Ένα βράδυ που ήταν και η πεθερά του στο σπίτι, ανακοίνωσε την απόφαση του, ότι θα μετακομίσουν στο νησί. Κεραυνοβολήθηκαν οι δύο γυναίκες. Ήταν τελείως απροετοίμαστες να ακούσουν κάτι τέτοιο. Δεν είχαν ιδέα τι είναι η ζωή στο χωριό. Εκείνος όμως είχε επιχειρήματα: Δεν θα πληρώνανε νοίκια, δεν θα δούλευε στο εργοστάσιο η Ελένη μα θα ήταν αφεντικό, εκείνος θα έκανε οικοδομικές εργασίες στο χωριό αλλά και στην Χώρα και σε όλο το νησί, θα είχαν τα γεωργικά προϊόντα δικά τους φρέσκα αβγά και γάλα για τα παιδιά και άλλα πολλά που μόνο η ύπαιθρος μπορεί να δώσει. Η Ελένη αντέδρασε έντονα. «Εδώ βολευτήκαμε, γιατί να μπούμε σε περιπέτειες;» Ο Σταύρος την έκοψε αμέσως «εγώ είμαι ο άνδρας και εγώ αποφασίζω, αν θέλεις κάτσε με την μάνα σου και εγώ πάω στην δική μου». Ούτε κλάματα ούτε απειλές του αλλάξανε γνώμη, έδωσε διορία μέχρι την Κυριακή να συμφωνήσουν, ή αλλιώς θα έφευγε μόνος του. Ήταν Παρασκευή και σε δυο μέρες έφυγε για το νησί του. Όταν στο χωριό τον ρωτούσαν που είναι η οικογένεια, έλεγε πως ήρθε πρώτος να ετοιμάσει το έδαφος για την εγκατάσταση. Απόλυτα σίγουρος πως θα ερχόντουσαν, είχε τα θάρρη του στην Ελένη, που δεν θα ήθελε να μεγαλώσουν τα κορίτσια χωρίς πατέρα. Βρήκε τους παλιούς του γνώριμους, αναζήτησε δουλειά και εντάχθηκε σε μια ομάδα που αναλαμβάνανε κάθε είδους οικοδομικές δουλειές και μερεμέτια.

Η Ελένη συνέχισε την δουλειά της, μάζεψε και την μάνα της στο ίδιο σπίτι, να γλυτώνουν ένα ενοίκιο και άρχισε να εξασκεί και την μοδιστρική τέχνη. Από το πρωί μέχρι αργά την νύχτα κοπίαζε υπερβολικά. Τα δύο πρώτα παιδιά πηγαίνανε στο σχολείο. Η μάνα της γκρίνιαζε συνεχώς, για τον ακαμάτη γαμπρό, τα παιδιά ζητούσαν συνεχώς τον πατέρα τους. Δεν άντεξε πολύ καιρό και πήρε την απόφαση, να φύγουν όλοι για το χωριό. Όλο το βάρος της μετακόμισης έπεσε στους ώμους της Ελένης. Κατάφερε να εξασφαλίσει ένα δάνειο από την Εθνική τράπεζα που είχε και στο νησί υποκατάστημα για να πληρώνει τις δόσεις. Μετά τις αργίες του Πάσχα, έφτασε στο νησί η Ελένη με τα παιδιά και την μάνα της, για να εγκατασταθούν στο χωριό. Στο νησί υπήρχαν τέσσερα μικρά χωριά και η Χώρα (η πρωτεύουσα), στην ουσία ένα μεγαλύτερο χωριό με 2000 κατοίκους περίπου, που ήταν και το λιμάνι. Εκεί τους υποδέχτηκε ο Σταύρος με τους φίλους του και τους οδήγησε στο πατρικό του.

Από την πρώτη ημέρα της εγκατάστασης, άρχισε και η γκρίνια. Υπήρχαν στο σπίτι δυο γιαγιάδες, που θέλανε και οι δύο να έχουν λόγο για όλα. Δυο ηλικιωμένες που απαιτούσαν να έχουν το κουμάντο του νοικοκυριού. Ο Σταύρος αδιαφορούσε λέγοντας απλά βρέστε τα, η Ελένη σήκωνε όλο το βάρος της διαιτησίας, έδινε δίκιο πότε στην μία και πότε στην άλλη προσπαθώντας να κρατά ισορροπία. Μαθημένη να δουλεύει αναζήτησε εργασία, αλλά ο Σταύρος της το ξέκοψε, «η γυναίκα η δική μου δεν πάει στο μεροκάματο». Ο ίδιος εν τούτοις, δεν εξασφάλιζε πάντα το μεροκάματο. Το σπίτι είχε τρία δωμάτια, εκτός από την μεγάλη σάλα που ήταν και κουζίνα και καθιστικό. Οι γριές σε καμία περίπτωση δεν θέλανε να μείνουν στο ίδιο δωμάτιο, έτσι πήρε η κάθε μια από ένα, τα παιδιά στο τρίτο, ενώ το ζευγάρι έστρωσε το κρεβάτι του στην αποθήκη, ένα χώρισμα με κουρτίνα ήταν αρκετό. Έλεγε ο Σταύρος ότι είναι προσωρινά και θα έχτιζε άλλο σπίτι παραδίπλα για να έχει κάθε παιδί το δικό του δωμάτιο. Ουδέν μονιμότερο του προσωρινού. Πριν περάσουν δυο μήνες, η μάνα της Ελένης ζήτησε να φύγει να πάει να μείνει στην χώρα, να νοικιάσει σπίτι να κάμει την μοδίστρα και εδώ. Είχε κάνει σχετική ενημέρωση ο Σταύρος και φέρνανε οι κυράδες δουλειά, διορθώματα κυρίως και μετατροπές, αλλά δεν είχε χώρο. Πίστευε πως στην Χώρα θα ήταν ανετότερα. Η Ελένη είχε αντιρρήσεις, επειδή είχαν μόνο μία ραπτομηχανή, και αν την έπαιρνε μαζί της, εκείνη πως θα βολευόταν; Πριν ακόμα βρούνε το σπίτι στην Χώρα, η πεθερά της εντελώς ξαφνικά, πέθανε από έμφραγμα του μυοκαρδίου. Αλλάξανε τα σχέδια μετά την κηδεία. Το δωμάτιο που άδειαζε θα γινότανε το εργαστήριο, αλλά ο Σταύρος είχε αντιρρήσεις, ήθελε να φύγει από την αποθήκη, που βρωμούσε από ένα σωρό πράγματα και να επιστρέψει στο σπίτι. Την πολύ ένταση και τους καυγάδες που ακολούθησαν, δεν άντεξε η γριά και έπαθε εγκεφαλικό. Το κέντρο υγείας του νησιού δεν είχε δυνατότητες να προσφέρει πολλά πράγματα, την πήγαν στην Αθήνα, αλλά δεν την ξαναφέρανε. Άφησε την τελευταία της πνοή στο ασθενοφόρο. Χωρίς δεύτερη σκέψη η Ελένη έθαψε την μάνα της στο κοιμητήρι του Μενιδίου και επέστρεψε στο νησί. Πριν σαραντίσει η πεθερά της έφυγε κα η μάνα της Ελένης, νοικοκυρά πλέον η ίδια στο σπιτικό, ανεξέλεγκτη έκανε τα μνημόσυνα κα των δύο μαζί, αδιαφορώντας για ότι κι αν λέγανε οι άλλες γριές του χωριού.

Έκανε το ένα δωμάτιο εργαστήριο, και στο άλλο μεταφέρθηκε με τον
Σταύρο. Αυτός πάλι όσο έβλεπε πως η Ελένη ισχυροποιούτανε, τόσο αδιαφορούσε. Δούλευε στα χωράφια, εκτός από τις ελιές, είχε βάλει και ζαρζαβατικά, είχε δυο κατσίκες και κότες. Έμαθε η Ελένη εκτός από την ραπτική να αρμέγει, να ξεβοτανίζει και να σφάζει κοτόπουλα, αυτή, που στην θέα του αίματος λιποθυμούσε. Μάταια οι άλλες γυναίκες του χωριού της έλεγαν πως αυτές είναι αντρικές δουλειές, εκείνη πίστευε πως μπορούσε να καταφέρει τα πάντα. Ό,τι μάθαινε εκείνη, σταματούσε να κάνει εκείνος. Άρχισε να γίνεται βίαιος με τα παιδιά στην αρχή και συνέχισε με την γυναίκα του. Όταν εκείνη αντιστάθηκε, άρχισε να την κοπανάει με την ζωστήρα. Σταμάτησε την οικοδομή, και τον ελεύθερο χρόνο του βρισκόταν στο καφενείο είτε του χωριού είτε σε άλλο χωριό ακόμα και στην Χώρα. Καμάρωνε για την γυναίκα του που τα προλάβαινε όλα. Πήρε κουτάβια να εκπαιδεύσει για το κυνήγι, αγόρασε καραμπίνα που την κρέμασε πάνω από το κρεβάτι τους. Τα χρόνια πέρασαν με αυτό τον ρυθμό, η μεγάλη κόρη η Χαρά, τελείωσε το δημοτικό. Δεν συνέχισε στο γυμνάσιο, ήταν απαίτηση του Σταύρου, «τα κορίτσια δεν χρειάζονται γράμματα, γαμπρό χρειάζονται, και παντρεύονται εύκολα, όταν ξέρουν να κάνουν όλες τις δουλειές». Ήταν το μόνο και μόνιμο επιχείρημα του. Έσερνε από τότε το κορίτσι μαζί του, όποτε πήγαινε στα χωράφια, ή σε οιαδήποτε άλλη εργασία μακριά από το σπίτι. Εκείνο ακολουθούσε πάντα αμίλητο και σκυθρωπό, κάτι το βασάνιζε αλλά δεν έβγαζε μιλιά. Προσπάθησε πολλές φορές η Ελένη να κουβεντιάσει με την πρωτότοκο της, αλλά δεν τα κατάφερε ποτέ. Όταν ο Σταύρος έμπαινε στο σπίτι μαζευόταν σε μια άκρη και περίμενε να εκτελέσει οποιαδήποτε προσταγή του. Εξαιρετικά δύσκολη η ζωή της Ελένης στο χωριό, και επιπλέον είχε να αντιμετωπίσει και την ειρωνεία των άλλων γυναικών. Η Αθηναία, ήταν το παρατσούκλι της, που τα ξέρει και τα καταφέρνει όλα. Όταν η δεύτερη κόρη η Σοφία ξεσκόλισε, επέμενε η μάνα της να πάει στο γυμνάσιο στην Χώρα. Ήταν καλή μαθήτρια, και αφού η πρώτη δεν πήγε να πάνε τα άλλα παιδιά να μάθουν γράμματα, να ξεφύγουν από την μιζέρια του χωριού. Με αυτό το πρόσχημα, αγόρασε και αυτοκίνητο ο Σταύρος να πηγαίνει την κόρη τους στο σχολείο. Ένα μεσημέρι άργησε να γυρίσει ο Σταύρος με την Σοφία από την Χώρα. Ήρθε μονάχος και στη ερώτηση της Ελένης που είναι το παιδί, είπε πως το άφησε στο κτήμα και θα έρθει σε λίγο και έφυγε για το καφενείο. Η ώρα περνούσε και η Σοφία δεν φαινότανε. Ανήσυχη η μάνα της ξεκίνησε να την φέρει. Την βρήκε μαζεμένη φοβισμένη και κλαμένη μέσα στο κοτέτσι, την σκούντησε και την σήκωσε με όση δύναμη είχε στη αγκαλιά της. Ρωτούσε επίμονα να μάθει τι έτρεξε, το παιδί δεν μιλούσε, έκλαιγε συνέχεια και παραπατούσε. Όταν φτάσανε στο σπίτι, την έγδυσε παρά τις αντιρρήσεις της, να την λούσει να συνέλθει και έκπληκτη είδε το κορίτσι ματωμένο. «τι συνέβη μωρή, πες μου τι συνέβη», με τις φωνές ήρθε και η Χαρά και μόλις είδε κατάλαβε, αγκάλιασε την Σοφία κλαίγοντας, «ο μπαμπάς και εμένα πολλές φορές». τρελάθηκε η Ελένη. Το ίδιο βράδυ η Ελένη περίμενε τον Σταύρο εναγωνίως να δώσει εξηγήσεις, να μάθει τι συμβαίνει επιτέλους στα κορίτσια. Όταν εκείνος ήρθε και του είπε πως βρήκε την Σοφία σε κακό χάλι, εκείνος γέλασε, ήταν λίγο μεθυσμένος, «δεν έχεις ακούσει τον παπά να λέει πως ο γεωργός δοκιμάζει πρώτος τους καρπούς του;» ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, πήγε στην κρεβατοκάμαρα ξεκρέμασε το ντουφέκι, το όπλισε και περίμενε. Μόλις ο Σταύρος φάνηκε στη πόρτα, δίχως κουβέντα πυροβόλησε και ξανά πυροβόλησε, έπεσε άψυχος κάτω ο Σταύρος, έτρεξαν τα παιδιά στην αγκαλιά της μάνας τους και κλαίανε όλοι μαζί.

Σε λίγο ήρθε από το διπλανό σπίτι ο γείτονας που άκουσε τους πυροβολισμούς, πέρασε την πόρτα και με μια ματιά κατάλαβε. Η Ελένη τον κοίταξε στα μάτια, έκατσε σε μια καρέκλα και του είπε «ειδοποίησε τους χωροφυλάκους». Τα υπόλοιπα γεγονότα ακολούθησαν μια προδιαγεγραμμένη πορεία. Καταδικάστηκε για φόνο η Ελένη 20 χρόνια. Όταν επέστρεψε στο χωριό τα δύο μεγάλα κορίτσια μένανε στο πατρικό τους περιμένοντας την να γυρίσει, τα μικρότερα είχαν παντρευτεί και είχαν φύγει από το νησί για πάντα.

Από άλλη σκοπιά

Το μοναστήρι να είναι καλά και οι καλόγεροι ν’ αλλάζουν, λέει μια παροιμία. Μετά τα χθεσινά γεγονότα, θα την παραφράζαμε «η Βουλή να είναι καλά, και Βο^υλευτές ν’ αλλάζουν».

Λυπηρά όλα όσα γίνανε, ψάχνουμε τους εγκληματίες, υποτίθεται, αλλά η συνέχεια του έργου γίνεται χωρίς ανάπαυλα.

Μια σκέψη θέλω να αποτυπώσω σήμερα αντλώντας την από το μοναστηριακό τρόπο ζωής. Όχι μην νομίζετε πως θα κάνω προπαγάνδα υπέρ αυτού, άλλωστε η κλήση είναι απόλυτα προσωπική υπόθεση του καθενός.

Στην δύσκολη κατάσταση που φτάσαμε ως κοινωνία, με τις θέσεις εργασίας να είναι εξαιρετικά λιγότερες από τα εργατικά χέρια που προσφέρονται, δυο τρόποι υπάρχουν να λυθεί η εξίσωση. Ή να αυξηθούν τα πόστα, ή να λιγοστέψουν οι υποψήφιοι. Θα αναφερθώ στην δεύτερη πιθανότητα, αν και κινδυνεύω να χαρακτηριστώ ως αντί φεμινιστής.

Με την έξοδο της γυναίκας στην αγορά εργασίας, άρχισε να χαλά ο κοινοβιακός τρόπος ζωής της οικογένειας. Η ύπαρξη δύο ταμείων και η διαχείριση με διαφορετικά κριτήρια, έφερε την καταστροφή. Έχουμε την περίπτωση που το ζευγάρι προγραμματίζει χωρίς να ομονοεί. Αν έχουμε και εργαζόμενα παιδιά που συνοικούν, έχουμε και άλλα κουμάντα.

Λίγα χρόνια παλαιότερα η γυναίκα νοικοκυρά έκανε το κουμάντο όσων της κουβαλούσε ο άντρας και τα παιδιά. Δεν ήταν εργαζόμενη, ήταν όμως ο κυρίαρχος παράγων μέσα στην οικογένεια. Γύρω από αυτήν στριφογύριζαν οι πάντες. Ο τρόπος ζωής της οικογενείας ήταν κοινοβιακός. Στο κοινόβιο υπάρχει αλληλεγγύη. Στο κοινόβιο το έλλειμμα του ενός το συμπληρώνει ο άλλος.

Σήμερα ο τρόπος ζωής της οικογενείας είναι ιδιόρρυθμος και όπως ο ιδιόρρυθμος μοναχισμός είναι κακός, έτσι και η ιδιόρρυθμη οικογένεια είναι διαλυμένη. Εάν σταματήσει η γυναίκα να εργάζεται, θα συμβούν τα παρακάτω.

Θα περισσέψουν κατ’ αρχήν θέσεις εργασίας, να απασχοληθούν άνδρες. Θα ξαναμάθει να κάνει παιδιά και να είναι η μητέρα που τα ανατρέφει. Θα κλείσουν με αυτόν τον τρόπο οι παιδικοί σταθμοί, που δεν θα έχουν αντικείμενο εργασίας. Το παιδί στα πρώτα πέντε χρόνια της ζωής του έχει απόλυτη εξάρτηση από την μάνα του και στον παιδικό σταθμό δεν αναπληρώνεται αυτή η ανάγκη. Θα έχει χρόνο να αναθρέψει όσα παιδιά έρθουν, χωρίς να καταφεύγει στον φόνο μέσω της έκτρωσης.

Θα μυρίσει το σπίτι φαγητό μαγειρεμένο και ψωμί ζυμωμένο. Τα κάθε είδους delivery, θα εκλείψουν. Το αγνό φαγητό θα έχει ως αποτέλεσμα την ευρρωστία όλης της οικογένειας. Το χαμόγελο που θα προσφέρει ανοίγοντας την πόρτα θα αναζωογονήσει όλο το κλίμα.

Θα ξαναποκτήσει την προσωπικότητα της νοικοκυράς, που γύρω της όλοι θα στροβιλίζονται και θα την έχουν ανάγκη. Θα επανέλθει το κοινόβιο, το κοινό ταμείο στην οικογένεια και οι κοινές επιδιώξεις.

Τέλος θα επανεξετάσουμε την στάση μας απέναντι στην ζωή, τι ζητά η γυναίκα τελικά, οικονομική και κοινωνική αναγνώριση; ή την οικογενειακή θαλπωρή και καταξίωση;

Οι συναθροίσεις

Αλλιώς συνάξεις ή συγκεντρώσεις, είναι ένα στοιχείο απαραίτητο στην ζωή του ανθρώπου. Σε αυτές και ανάλογα με τα κοινά ενδιαφέροντα, δίνεται η ευκαιρία να αρθρώσουμε λόγο, να ξεχωρίσουν οι ομιλητικοί από τους υπόλοιπους.

Τέτοιες συναθροίσεις είναι πολλές στην ζωή μας. Σήμερα με την εμπειρία που είχα περιμένοντας στο προθάλαμο της Ιατρού, σκέφτηκα να μεταφέρω και εδώ κάποιες σκέψεις. Αυτά που ακολουθούν πρέπει να έχουν αναλυθεί κατά κόρον και θα ξαναγραφούν από τις επόμενες γενιές, διότι πρόκειται για κάποιο τετριμμένο θέμα.

Η πρώτη συνάθροιση που μετέχει ο άνθρωπος, χωρίς ίσως και να το γνωρίζει, είναι στο μαιευτήριο, όταν πρόκειται να έρθει σε αυτόν τον μάταιο κόσμο. Φασαρία φωνές και όλοι μιλούν γι’ αυτόν και αυτός δεν ακούει. Το ίδιο και η τελευταία, στο κοιμητήριο που τον θάβουν, όλοι μιλούν γι’ αυτόν, αλλά αυτός δεν ακούει. Και στις δύο περιπτώσεις είναι το τιμώμενο πρόσωπο.

Αντιστρόφως ανάλογες είναι και οι άλλες συναθροίσεις της ζωής. Λίγο αργότερα από την γέννα το πάνε με το καροτσάκι και όλοι ασχολούνται μαζί του μιλώντας του και γελώντας, ενώ λίγο πριν φύγει απ’ την ζωή, πάλι με καροτσάκι το περιφέρουν, και ασχολούνται μαζί του μιλώντας και παρηγορώντας τον.

Αν απαριθμήσουμε με την σειρά, για την παιδική χαρά, ο αντίποδας είναι ο προθάλαμος του ιατρείου. Εκεί τα παιδιά φωνασκώντας το καθένα παίζει το παιχνίδι του, εδώ οι ασθενείς ομιλώντας ο καθένας, αναλύει το ιστορικό του.

Συνάθροιση με ενδιαφέροντα γυναικεία στο κομμωτήριο, αντίστοιχη συνεύρεση ανδρική στο γήπεδο.

Πολλών ειδών και διαφορετικών ενδιαφερόντων οι συναθροίσεις καλύπτονται με πολλά προσχήματα. Πάντοτε όμως με κοινά ενδιαφέροντα. Άλλοτε οικογενειακά, άλλοτε πολιτικά, ή ποδοσφαιρικά, ή πολιτισμικά, ή ποιος ξέρει να απαριθμήσει τους λόγους. . . . .

Η αλήθεια είναι ότι ο άνθρωπος προσπαθεί να ξεπεράσει την ανασφάλεια του έχοντας κάποιον άλλον άνθρωπο δίπλα του και εφευρίσκει λόγους και αφορμές. Ακόμα και στον Παράδεισο ο Θεός τον λυπήθηκε και του έδωσε σύντροφο και μαζί με τον όφι πραγματοποίησαν την πρώτη συνάθροιση με τα γνωστά αποτελέσματα.

 

Ο Χειμώνας ήρθε

Άλλαξε η ώρα, πέρασε η εθνική Επέτειος του Όχι και μπήκαμε και τυπικά πλέον στην χειμερινή περίοδο, άσχετα αν το λέμε φθινόπωρο, η αλλαγή της ατμόσφαιρας, έκανε και την πατρίδα μας να έχει δύο εποχές. Η άνοιξη και φθινόπωρο εξαφανίστηκαν.

Βγαίνουν τα χειμερινά ρούχα από τα μπαούλα, στρώνονται χαλιά και κουρελούδες, μπότες και γαλότσες έχουν την τιμητική τους. Μπαίνει στην άκρη η σφουγγαρίστρα και αναλαμβάνει καθήκοντα η ηλεκτρική σκούπα.

Πόσες παραδόσεις σχετίζονται με τον χειμώνα; Δεν μετρώνται. Στα μοναστήρια των Μετεώρων την ημέρα του Αγίου Δημητρίου άναβε το τζάκι, και παρέμενε αναμμένο μέχρι του Αγίου Κωνσταντίνου τον Μάιο, τότε μόνο το σβήνανε, ενώ σήμερα είναι διαφορετικά, αφού διαθέτουν κεντρική θέρμανση και είναι όλοι οι χώροι ζεστοί.

Στην Κρήτη πάλι περιμένουν του Αγίου Γεωργίου, την ανακομιδή των λειψάνων του στις 3 Νοεμβρίου, για να ανοίξουν τα βαρέλια με το φρέσκο κρασί και να αρχίσουν τις ετοιμασίες για το λιομάζωμα, που θα ξεκινήσει μετά τον Άγιο Νικόλα στις 6 Δεκεμβρίου.

Είναι δυνατόν να γραφτούν κατεβατά ολόκληρα για την ζωή των Ελλήνων της επαρχίας, των αγροτών ιδιαίτερα, που συνδυάζονται με κάποιο Άγιο της Εκκλησίας του οποίου τη Χάρη επικαλούνται για να ξεκινήσουν την δουλειά.

Στις πολιτείες τα πράγματα είναι αλλιώς, Χειμώνας και Καλοκαίρι, λίγη διαφορά έχουν. Το χειμώνα κλείνουν πόρτες και παράθυρα για την βροχή και το κρύο, ανάβουν τα καλοριφέρ και χαζεύουν την τηλεόραση. Το καλοκαίρι πάλι κλείνουν πόρτες και παράθυρα, για το θόρυβο και την ζέστη, ανάβουν τα κλιματιστικά, και χαζεύουν τηλεόραση.

Ο άνθρωπος της πολιτείας έχασε πολύ από την ανθρωπιά του. Το κυνήγι του μεροκάματου, που ποτέ δεν επαρκεί, είναι ένας διαρκής και ανελέητος αγώνας. Σε αυτόν τον αγώνα δεν του μένει καιρός να αναπτύξει άλλα ενδιαφέροντα.

Στην πόλη ακόμα και την καλημέρα χρειάζεται να την αγοράσεις. Ακόμα και εκείνοι που δουλεύουν στα εργοστάσια και υποτίθεται πως είναι εξασφαλισμένοι, (μόνιμο μεροκάματο και ασφάλιση,) ζουν με το άγχος. Το εισόδημα τους είναι σταθερό, οι υποχρεώσεις όμως πολλαπλασιάζονται, οι απαιτήσεις του συγχρόνου τρόπου ζωής είναι πολυδάπανες.

Είμαστε που λέει ο Λαός (στο έμπα του χειμώνα), ας αφήσουμε λίγο από τις δικές μας σκοτούρες, και να σκεφτούμε κάποιους άλλους, που περνάνε δυσκολότερα. Δεν θα πω για κείνους που έχουν πόλεμο και είναι μακριά μας, αλλά για τους συμπολίτες^. Υπάρχουν άστεγοι, υπάρχουν άνεργοι, υπάρχουν ανάπηροι, υπάρχουν άποροι, ας ρίξουμε όλοι γύρω μια ματιά και αν δεν μπορούμε να βοηθήσουμε, ας πούμε δόξα τω Θεώ, είμαι καλά γιατί υπάρχουν χειρότερα.

Καλό χειμώνα

Σοβαρά πήρε τον ρόλο του ο Νοέμβρης, και μπήκε δυναμικά με βροχή και κρύο. Το λιμεναρχείο εξέδωσε απαγορευτικό και τα πλοία δέσανε.

Καμιά σχέση η αυλή του Πυθαγόρα με την καλοκαιρινή, γεμάτη φύλλα, από την κληματαριά, τα πλατάνια και τα αλμυρίκια, που πλατσουρίζουν στα βρόχινα νερά, φαίνεται σαν εγκαταλειμμένη. Κι όμως δεν περάσανε ούτε πέντε ώρες από την σάρωση. Ο Σκύλος τρύπωσε μέσα στο καλύβι του και δεν ξεμυτίζει καθόλου, λες και δεν υπάρχει. Ο γάτος ο έρμος, είναι και γέρικος, δεν θέλει να μπει σε κανενός είδους τρύπα, προτιμά να κάθεται κάτω από ένα στέγαστρο και ας κρυώνει. Τα βραχάκια που είναι αιτία πολλές φορές ρεμβασμού δεν υπάρχουν, όχι πως πήγαν πουθενά, απλά ο βοριάς έχει σηκώσει τόσο κύμα που τα σκέπασε ολοσχερώς. Οι σημαίες κυματίζουν με τόση δύναμη που τα κοντάρια ταρακουνιούνται. Ακόμα είναι η αρχή του χειμώνα.

Τα θερμαντικά άρχισαν την αποστολή τους, συνδράμοντας στα στρωσίδια να διατηρήσουν τον χώρο ζεστό, γιατί μόνο με την ζεστή καρδιά και το ζεστό χαμόγελο δεν ζεσταίνεται η ατμόσφαιρα.

Αιτία για όλα αυτά τα χειμωνιάτικα μια παρατήρηση:

«Ποτέ δεν κατάλαβα, γιατί το μέλλον μπορεί νάναι παγερό. Ο πάγος είναι ο προάγγελος της ζεστασιάς και της ελπίδας»

Καλά κάνεις και δεν το κατάλαβες, δεν μπορεί το μέλλον ποτέ να είναι παγερό, διότι στην παγωνιά του χειμώνα, η γη αναδιοργανώνεται για να βλαστήσει την Άνοιξη, κι αυτό είναι το μέλλον. Το μέλλον είναι η Άνοιξη, το μέλλον είναι η νέα γενιά των ανθρώπων, με ιδέες και οράματα που μπορεί να μην τα αντιλαμβανόμαστε οι γεροντότεροι, εν τούτοις δεν πρέπει να στεκόμαστε εμπόδιο στην πραγμάτωση τους.

Πριν από λίγο καιρό άκουσα από ένα παιδάκι το εξής παράπονο, «Βάζω ζακέτα επειδή κρυώνει η μαμά» και φορούσε ζακέτα και ήταν μούσκεμα στο ιδρώτα, αλλά δεν τολμούσε και να την βγάλει κι ας είχαμε 24 βαθμούς θερμοκρασία.

Μεταφορικά το ίδιο κάνουμε, όταν προσπαθούμε να εμφυτεύουμε τις δικές μας απόψεις, μιας περασμένης γενιάς στην νεότερη και να μην τους αφήνουμε την ευκαιρία να δοκιμάσουν. Αυτή η γενιά είναι η Άνοιξη, εμείς είμαστε ο Χειμώνας. Αυτή η γενιά έρχεται, η δική μας φεύγει.

Η ελπίδα δε χάθηκε, θα περάσει και ο φετινός Χειμώνας και την Άνοιξη θα αρχίσουμε τον αέναο κύκλο, να μαζέψουμε ότι καταστροφές θα κάνει ο Χειμώνας, από τα περβόλια μέχρι και τα κεραμίδια. Με αυτή, την ίδια λογική, θα έρθει και η νεώτερη γενιά να επιδιορθώσει τα κακώς κείμενα και να φτιάξει μια κοινωνία στα μέτρα που την εκφράζει.

Καλό Χειμώνα λοιπόν με ζεστό χαμομηλάκι

Καλές γιορτές

Όσο φαινομενικά είναι καλοπροαίρετη η ευχή που ακούμε αυτές τις μέρες, δεν είναι χριστιανική. Η σωστή έκφραση είναι Καλά Χριστούγεννα και ευτυχισμένος ο καινούργιος χρόνος.

Από σήμερα άρχισαν στην Εκκλησία τα προεόρτια άσματα της Χριστού Γέννας, (των Χριστουγέννων). Στα πρώτα χρόνια της Χριστιανοσύνης οι εορτές των Χριστουγέννων συνεορτάζονταν μαζί με τα Άγια Θεοφάνια. Επειδή οι ειδωλολάτρες εκείνη την περίοδο γιόρταζαν τις γιορτές του ήλιου, σε αντιπερισπασμό η εκκλησία καθιέρωσε τις εορτές του δωδεκαημέρου, από την Χριστού Γέννα μέχρι Θεοφανίων, που ο λαός ονόμασε Τα Φώτα συμπεριλαμβάνοντας και την περιτομή του Κυρίου μας.

Έχουνε γραφτεί για αυτές τις ημέρες πλήθος παραμύθια και ιστορίες για παιδιά. Αυτές γενικά οι Άγιες ημέρες είναι ευκαιρία για τα παιδιά, αλλά κυρίως για τους μεγάλους να ξαναγίνουμε παιδιά και να νοιώσουμε την αγάπη και την θαλπωρή της οικογένειας.

Εάν το Πάσχα όπως λέγεται είναι εορτή των στρατοπέδων και των Μονών, τα Χριστούγεννα είναι η εορτή της οικογενειακής σύναξης, γύρω από το παππού και την γιαγιά. Δεν είναι η «μαγεία των Χριστουγέννων». Είναι η περίοδος των παραμυθιών και η επικράτηση της γαλήνης. Τα σπίτια στολίζονται με δένδρα και φάτνες για να συμμετάσχουν και αυτά στην γιορτή. Σε κάποιο σπίτι που μπήκα αυτές τις μέρες, είδα μια φάτνη τριώροφη, φτιαγμένη από τον παππού από λινάτσα, με πολύ μεράκι, στο χαμόγελο των μικρών παιδιών δε, ξεχείλιζε η ευτυχία. Ήταν χορτάτα από αγάπη.

Από κάποια άλλα παιδιά αυτή η αγάπη λείπει, δεν αναφέρομαι στα εμπερίστατα παιδιά, στα ορφανοτροφεία, ή τα παιδιά των φαναριών, ή ακόμα σε εμπόλεμες χώρες, αλλά στα παιδιά της πρωτεύουσας και των άλλων μεγάλων πόλεων, που έχουν γονείς πολυάσχολους και υπέρ σύγχρονους.

Αυτοί οι γονείς είναι εκείνοι που εύχονται Καλές γιορτές, δεν βιώνουν το νόημα των ημερών, έχουν από καιρό κλείσει κάποιο εκδρομικό πρόγραμμα στα χιόνια, ή ακόμα έχουν εξασφαλίσει πρόσκληση σε κάποιο ρεβεγιόν. Ακόμα και εκείνες τις ημέρες κλείνουν δουλειές, βάζοντας το καθήκον του γονιού σε δεύτερη μοίρα. Αυτοί οι γονείς αυταπατώνται. Το παιδί, το κάθε παιδί θέλει αγάπη και στοργή όλο το χρόνο και ιδιαίτερα αυτές τις ημέρες τις γιορτινές. Ο παππούς και η γιαγιά έχουν περίσσευμα αγάπης να δώσουν, δεν μπορούν όμως σε καμία περίπτωση να αναπληρώσουν την αγάπη του γονιού.

Ας γίνει λοιπόν η φετινή χρονιά η απαρχή της συγκεντρώσεως γύρω από τους γεννήτορες μας, να ξαναγίνουμε παιδιά, ή να νοιώσουμε ακόμα και εγγόνια, αφού με την αύξηση του ορίου ζωής, σε πολλά σπίτια υπάρχουν και οι μεγάλοι παππούδες, και οι μεγάλες γιαγιάδες.

Τζόγος

Τα Χριστούγεννα πέρασαν και η πρώτη εργάσιμη εβδομάδα μετά από Αυτά είναι η κατεξοχήν εβδομάδα της κοπάνας. Παράλληλα όμως, είναι μέσα στην γιορτινή ατμόσφαιρα που ζούμε και η εβδομάδα του τζόγου.

Υπάρχουν ήθη και έθιμα στον τόπο μας που τα συνδυάζουμε με εθνικές και θρησκευτικές ιδιότητες, και ευχής έργο είναι να αντέξουν στο χρόνο διατηρώντας την παράδοση μας.

Είναι όμως και άλλα έθιμα και ήθη, που δεν μας τιμούν και δεν έχουμε λόγους να τα συνεχίζουμε, γιατί είναι ξενόφερτα και ζημιογόνα.

Θα σταθώ μόνο σε τρία. Το πιο πρόσφατο είναι η χρήση βεγγαλικών. Δεν μπορώ να καταλάβω τι είναι εκείνο το οποίο προκαλεί τόσο θαυμασμό και υποβαλλόμαστε σε ένα τεράστιο έξοδο χωρίς λόγο. Δεν πληρώνουμε εμείς, πληρώνει ο Δήμαρχος. Και πού βρίσκει τα χρήματα για να τα μετατρέπει σε σπίθες; Το πιο ανησυχητικό είναι τα βεγγαλικά που ρίχνουμε τελευταία και στους γάμους. Λειτουργούν ειδικά γραφεία που αναλαμβάνουν την καύση και εκτόξευση των πυροτεχνημάτων, με ασφάλεια και δεν είναι φθηνά.

Το δεύτερο είναι το ποδαρικό. Η ανασφάλεια του σύγχρονου ανθρώπου είναι τέτοια, που εξαρτά την πορεία ενός ολόκληρου έτους από το πόσο γουρλής, ή καντέμης είναι αυτός πού πρώτος θα διασχίσει την εξώπορτα του σπιτιού. Σε κάποια σπίτια πρωί πρωί μόλις ξυπνήσει η νοικοκυρά, που θέλει να θεωρεί τον εαυτό της θρησκευόμενο άτομο με τις τσίμπλες στα μάτια και φορώντας ακόμα το νυχτικό παίρνει παραμάσχαλα την εικόνα της Παναγίας, βγαίνει από την πόρτα και ξαναμπαίνει. Είναι ήσυχη τώρα γιατί, η Παναγία έκανε ποδαρικό για το νέο έτος. Σε άλλη περίπτωση έχουμε το νοικοκύρη, να ξενυχτά χαρτοπαίζοντας συνήθως, μέχρι το πρωί, για να μπει πρώτος στο σπίτι του και να το έχει υπό έλεγχο όλο τον χρόνο. Αν έχει κερδίσει και στα χαρτιά, είναι διπλά ευχαριστημένος, γιατί κουβαλά και τύχη, αν είναι χαμένος πάλι ευτυχισμένος νοιώθει, διότι «όποιος χάνει στα χαρτιά κερδίζει στην αγάπη».

Το τρίτο έθιμο που αναφέρω είναι ο τζόγος. Αυτές τις άγιες ημέρες, περιουσίες αλλάζουν χέρια και ιδιοκτήτες. Είναι από τα πλέον θλιβερά θεάματα να βλέπεις γύρω από το τραπέζι με την πράσινη τσόχα νεαρά άτομα, παιδιά ακόμα, να παίζουν και να παθιάζονται χωρίς κανένας μεγάλος να επεμβαίνει, να εξηγήσει τις συνέπειες αυτής της κακιάς συνήθειας. Από την άλλη πλευρά, τι να πουν οι μεγάλοι, που δεν βλέπουν την ώρα, που θα κουραστούν τα παιδιά για να κάτσουν αυτοί. Είναι αποκρουστικό να βλέπεις κατά τα άλλα νοικοκυραίους να ξενυχτάνε στο τραπέζι για να τους βρει ο νέος χρόνος ξύπνιους να παλεύουν την τύχης τους. Μάτια πρησμένα, στομάχι ανακατεμένο, ανάσα που βρωμά τσιγάριλα, εφαρμόζουν το ρητό, «ο πίνων μεθά και ο παίζων χάνει».

Σύλλογοι και πανηγύρια

Τα τελευταία χρόνια πλήθυναν οι σύλλογοι κάθε είδους ενδιαφερόντων. Η μεγάλη τους ακμή ήταν στην εποχή που υπουργός ήταν η Μελίνα. Εκείνη την εποχή κάπου στην δεκαετία του 1980 οι πολιτιστικοί σύλλογοι γνώρισαν πραγματικές δόξες.

Χρηματοδοτούμενοι στις περισσότερες περιπτώσεις, διοργανώνανε διάφορες εκδηλώσεις ποικίλου ενδιαφέροντος. Σήμερα, ενώ στις πόλεις έχει ατονήσει το φαινόμενο, στα χωριά καλά κρατεί. Πολύ περισσότερο στα νησιά μας, τώρα το Καλοκαίρι που έρχονται οι παραθεριστές και δείχνουμε με αυτόν τον τρόπο την δραστηριότητα μας.

Η πιο συνηθισμένη εκδήλωση μετά το κόψιμο της πίτας, είναι το γλέντι που οργανώνεται στο πανηγύρι του χωριού. Απλώνονται τραπέζια στην πλατεία, οι νοικοκυράδες εκτελούν χρέη σερβιτόρων, προωθώντας τα εδέσματα που οι ίδιες έφτιαξαν. Και πριν καλά, καλά, απολύσει ο εσπερινός αρχίζουν τα όργανα. Το πρωί βέβαια δικαιολογούνται να μην πάνε στην εκκλησία, τιμήσανε την ημέρα στο νυχτερινό πανηγύρι, το πρωί να εκκλησιαστούν οι γριές και τα παιδάκια. Και οι γιαγιάδες καρτερικά πάνε τα εγγόνια να τα κοινωνήσουν, αναρωτώμενες πότε άραγε θα τα ξανακοινωνήσουν.

Ως εδώ είναι καλά. Τι γίνεται όμως αν θέλουμε πανηγύρια και γλέντια και στα εξωκκλήσια; Κάθε σύλλογος έχει υιοθετήσει θα λέγαμε και από ένα ξωκλήσι. Με την έλλειψη Ιερέων που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στα νησιά, έχομε το εξής παράδοξο. Μετατίθενται οι μνήμες των Αγίων για την ημέρα που βρήκε κενό στις υποχρεώσεις του ο Παπάς. Διότι όσα τραπέζια και να στρωθούν, αν δεν γίνει η λειτουργία, πανηγύρι δεν λογίζεται, ενώ και μόνη της, η κάθε λειτουργία είναι πανηγύρι. Αυτό είναι βαθιά ριζωμένο στην συνείδηση μας, άσχετα αν δεν πηγαίνουμε στην εκκλησία. Έτσι οι ύμνοι, ας πούμε για παράδειγμα, της Αγίας Κυριακής, ακούγονται στην μνήμη της Αγίας Χριστίνας, ή του προφήτη Ηλία να μελωδούνται της Αγίας Παρασκευής, χώρια που την Αγία Ειρήνη την Χρυσοβαλάντου την εορτάζουμε με το παλαιό ημερολόγιο και πάει λέγοντας.

Ο Ιούλιος μήνας είναι γεμάτος από πανηγύρια, που πρέπει να τα εκτελέσουμε γιατί είναι καθήκον μας. Τον Αύγουστο τον έχουμε μόνο για τις παρακλήσεις προς την Παναγία, που επεκτείνονται και μέχρι την απόδοση της εορτής. Έτσι τελειώνουν οι διακοπές, φεύγουν οι μουσαφίρηδες, (παιδιά και εγγόνια) και ο σύλλογος λαβωμένος προγραμματίζει την επόμενη εκδήλωση του, συνήθως την κοπή της Πίτας, που θα είναι πάλι, μαζεμένοι με την ευκαιρία των εορτών οι μουσαφίρηδες.

Ανασυστάθηκε η παράδοση

Ανασυστάθηκε η παράδοση, ήρθε το έθιμο, χάθηκε το ήθος

Ήθη και έθιμα δύο λέξεις που σπάνια αποχωρίζονται η μία της άλλης μας δίνουν κατά κάποιο τρόπο την έννοια της παράδοσης. Η παράδοση είναι λέξη παρεξηγημένη, ταυτίζεται με την προσκόλληση σε κάποιες συμπεριφορές. Όμως δεν είναι έτσι, η παράδοση εξελίσσεται και αυτή μαζί με την πάροδο του χρόνου, έχοντας σταθερά κάποια σημεία αναφοράς της εκκίνησης της, χωρίς να αποκόπτεται από τα ήθη και τα έθιμα.

Αυτήν την παράδοση λοιπόν, κάνανε σημαία στην εποχή μας κάποιοι πολιτιστικοί σύλλογοι, κυρίως των ξενιτεμένων, ωραιοποιώντας τις αναμνήσεις των μελών τους, για να έχουνε λόγο ύπαρξης και γέφυρα επαφής με τον τόπο καταγωγής τους. Και επανέρχονται κάθε Καλοκαίρι, στα νησιά και στα χωριά τους, για να αναβιώσουν και να διδάξουν ήθη, έθιμα και παράδοση, σε αυτούς που δεν πάψανε να τα βιώνουν.

Θα σταθώ σε μία παράδοση μόνο, αυτή της γιορτής. Τα πανηγύρια στο νησί είναι πολλά, όχι μόνο τα καλοκαιρινά μα και τα χειμερινά. Πως μετριέται η επιτυχία ενός πανηγυριού; Η απάντηση είναι με την ποσότητα της γιορτής που μοιράστηκε. Δυστυχώς.

Γιορτή είναι ένα έδεσμα που παρασκευάζεται από κρέας και σιτάρι κυρίως, γίνεται και με διάφορες άλλες παραλλαγές, προσφέρεται δε, στους πανηγυρίζοντας δωρεάν. Είναι απότοκος της λεγόμενης αγάπης των πρώτων Χριστιανικών χρόνων.

Το τελευταίο αιώνα και μετά την καταστροφή, γέμισε ο τόπος πρόσφυγες κυνηγημένους, ταλαιπωρημένους και πεινασμένους. Θέλοντας κλήρος και λαός να βοηθήσουν χωρίς να ταπεινώσουν τους καταπονημένους πρόσφεραν ένα πιάτο φαΐ μετά την λειτουργία. Αυτός είναι ο λόγος που το συγκεκριμένο έδεσμα, δεν έχει όνομα, λέγεται απλά γιορτή, διότι όπου υπήρχε εορτή και πανηγύρι προσφέρονταν δωρεάν και πήγαινε ο λαός να φάει.

Σήμερα, διαφημίζεται το τάδε πανηγύρι πως θα υπάρχει γιορτή, για να πάει ο «κόσμος». Ποιός όμως «κόσμος»; Εκείνος που δεν ξέρει καν τι είναι το ορθρινό Ευαγγέλιο, περιμένει όμως την τρίτη καμπάνα της δοξολογίας για να ξεκινήσει από το σπίτι να προλάβει την γιορτή. Το αποτέλεσμα είναι μπροστά στο καζάνι να γίνεται χαμός, το σπρώξιμο και ο καυγάς γίνανε και αυτά παράδοση μπροστά στο καζάνι. Άνθρωποι κάθε ηλικίας φεύγοντας έχουν πάρει πολλαπλάσια ποσότητα από όση τους χρειάζεται και στο τέλος την πετάνε στα σκυλιά και τις κότες.

Εδώ εντοπίζεται το ατόπημα: «Αφού δεν πεινάς γιατί τρέχεις έτσι; Αυτό το πιάτο φαγητού δεν είναι δικό σου, είναι του άπορου, είναι του άστεγου, είναι του άνεργου, είναι του ανήμπορου, είναι του οικονομικού πρόσφυγα, που αν το είχε στην πατρίδα δεν θα ήταν εδώ».

Ανασυστάθηκε η παράδοση, ήρθε το έθιμο, χάθηκε το ήθος

Ο εχθρός

Πυθαγόρα, Ποιός δεν έχει εχθρούς; πες μου.

Ρητορικό το ερώτημα που τέθηκε: είναι κανείς άνθρωπος χωρίς εχθρούς; Πως θα προσωποποιήσουμε τον εχθρό; Να αναφέρω μερικά παραδείγματα της έχθρας. Ο διαβητικός το πρωί που θα μετρηθεί αν το αποτέλεσμα δεν τον ικανοποιεί εχθρεύεται το αλεύρι την ζάχαρη και τα παράγωγα τους. Ο υπερτασικός εχθρεύεται το αλάτι. Ο τεμπέλης θεωρεί εχθρό το ξυπνητήρι. Ο οδηγός τον Τροχονόμο και πάει λέγοντας. Θα μπορούσα να αναφέρω πολλές παρόμοιες έχθρες. Θυμάμαι με νοσταλγία, τον καιρό που υπηρετούσα στο στρατό, σε ασκήσεις ολόκληρος λόχος έκανε προέλαση και επίθεση στον εχθρό, που ήταν ένα βαρέλι που έβγαζε καπνό.

Η έχθρα είναι ένα συναίσθημα που βγαίνει από μέσα μας. Ο καλός Χριστιανός δεν έχει εχθρούς. Μπορεί κάποιοι να τον εχθρεύονται, να τον επιβουλεύονται, ή να τον συκοφαντούν. Αυτός τους αγαπά, προσεύχεται στον Θεό για αυτούς, δεν τους έχει εχθρούς, θεωρεί πως είναι πλανεμένοι από τον πραγματικό εχθρό του ανθρώπου το διάβολο. Μισεί την αμαρτία όχι όμως τον αμαρτωλό, μισεί την κλοπή όχι τον κλέφτη. Άνθρωπος είναι κι αυτός, με δυνατότητα μετανοίας.

Το συναίσθημα αυτό της έχθρας, αν μένει ανεξέλεγκτο μας οδηγεί σε θλιβερές καταστάσεις. Πρέπει να το κατευθύνουμε ενάντια στον εγωισμό μας. Πίσω από οτιδήποτε κακό κρύβεται ο εγωισμός μας, και λένε οι πατέρες πως ο εγωισμός είναι η προσωποποίηση του διαβόλου.

Σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή,

Ιω Α Δ-8 ὁ μὴ ἀγαπῶν οὐκ ἔγνω τὸν Θεόν. ὅτι ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστίν.

Αν δεν έχουμε αγάπη άδικα ζούμε. Ο χριστιανός έχει μόνο αγάπη, επομένως δεν μπορεί να έχει εχθρούς άλλους ανθρώπους, αλλιώς, για χριστιανός δεν λογαριάζεται.

Αίγυπτος

Το πληκτρολόγιο και εγώ

Χωρίς να είναι η πρώτη φορά που το κάνω, ανέλαβα να συντάξω κάποιο κείμενο. Πρώτη προϋπόθεση είναι να ταξινομηθούν στο μυαλό μου όλα εκείνα που πρέπει να γραφούν και το επόμενο βήμα είναι το πληκτρολόγιο. Πολύ πιο εύκολο είναι όμως να γράφεις ό,τι σου κατέβει στο μυαλό, από το να γράφεις κάτι κατά παραγγελία. Έτσι λυπάμαι πραγματικά εκείνους τους νέους που εργάζονται δίπλα σε «καταξιωμένους δημοσιογράφους» και γράφουν κατά παραγγελία, δεν λυπάμαι όμως τους γραφιάδες που συντάσσουν υπηρεσιακά έγγραφα.

Έκατσα μπροστά στον υπολογιστή μου και περίμενα από μόνα τους τα χέρια να αρχίσουν να πληκτρολογούν, αλλά εις μάτην. Ήπια έναν καφέ και δεύτερο κοιτώντας το πληκτρολόγιο που έμοιαζε να έχει πάει διακοπές. Ο ήλιος εν τω μεταξύ σηκώθηκε και αποφάσισα να σηκωθώ και εγώ από την καρέκλα να κάνω κάτι χειρονακτικό, κατά παγία τακτική προκειμένου να ξεμπλοκάρει το μυαλό. Αποφάσισα να κόψω τα χόρτα στο κήπο του καταλύματος μου, φόρεσα τα ρούχα του αγρού και βάζοντας τα λαστιχοπάπουτσα (γαλότσες), χτυπούσε επιτακτικά και επίμονα το τηλέφωνο, «-Τι κάνεις;» «-Πάω να κόψω τα χόρτα» και ήρθε αμέσως η επίπληξη «-Νωρίς είναι ακόμα, μην βγαίνεις έξω». Εγώ, γνωστός ξεροκέφαλος μόλις τελείωσε η συνδιάλεξη, έβαλα την ποδιά ζώστηκα και το ζωνάρι και άρχισα να ετοιμάζω και το χορτοκοπτικό μηχάνημα, οπότε το τηλέφωνο κουδούνισε ξανά, απορημένος το σήκωσα να απαντήσω στην ίδια ερώτηση «-Τι κάνεις;» «-Ετοιμάζομαι να κόψω τα χόρτα στον κήπο» και η δεύτερη επίπληξη ήρθε αυτόματα και λίγο ειρωνικά «-Τέτοια ώρα καημένε, τώρα σχολάνε, οι αγρότες πάνε νωρίς στην δουλειά, παράτα τα για άλλη μέρα». Όταν τελείωσε και αυτή η συνδιάλεξη, βγήκα στον κήπο και άρχισα να κόβω τα χόρτα επιτέλους.

Δεν ξέρω αν συμβαίνει σε πολλούς ανθρώπους αυτό που περιγράφω, αλλά όταν θέλω να ταξινομήσω τις σκέψεις μου, ή να δώσω κάποια λύση ή απάντηση, εργάζομαι χειρωνακτικά και επειδή δεν υπάρχουν πάντα δουλειές αυτού του είδους, περπατάω. Στην Σάμο στο πλάι της θάλασσας ο περίπατος είναι ευχάριστος και αναζωογονητικός, εδώ πάνω στα όρη δεν υπάρχει η ίδια ευχαρίστηση, μονότονο και ξερό τοπίο, έτσι επιβάλλεται η χειρονακτική εργασία. Το μυαλό όμως του ανθρώπου είναι αντάρτης, αντί να με πάει στο θέμα που με απασχολεί, πέταξε στα παλιά και πάλι. Ίσως να είναι και ο καταιγισμός των εικόνων από την Αίγυπτο που πονάει, είναι βλέπεται η Νειλοχώρα, ο τόπος που γεννήθηκα, είναι η δεύτερη πατρίδα μου όπως λέμε και ας θυμάμαι ελάχιστα από την Αιγυπτιακή γλώσσα. Πεινούνε και επαναστατούνε, εύχομαι να χορτάσουν και ψωμί και δημοκρατία, αλλά φοβάμαι πως μόνο ευχές θα μείνουν όπως και αλλού το έγραψα. Πεινούν και είναι τραγικό να πεινάς, σε φέρνει στην απόγνωση. Μπορούμε άραγε εδώ στην Ελλάδα να αντιληφθούμε το μέγεθος αυτής της πείνας; Ίσως μόνο οι γηραιοί που ζήσανε την κατοχή.

Θυμούμαι 45-50 χρόνια πίσω, πάλι πεινούσαν κι ας ήταν ακόμα φρέσκια η επανάσταση του Νάσερ. Υπήρχαν ακόμα ξένοι επιχειρηματίες παρά το γεγονός πως είχαν κρατικοποιηθεί οι μεγάλες βιομηχανίες, υπήρχαν μικρότερες επιχειρήσεις σε χέρια ξένων και ο Αιγύπτιος φουκαράς δούλευε αν όχι σκλάβος, ως είλωτας. Υπήρχαν οι υπηρέτες στα σπίτια που υποχρεωνόντουσαν να μιλούν την γλώσσα των αφεντικών τους στην ίδια τους την πατρίδα, ακριβώς επειδή πεινούσαν. Δεν ήταν όλοι οι ξένοι αφεντικά, υπήρχαν και φτωχοί εργαζόμενοι που τους προτιμούσαν τα αφεντικά, τρώγανε αυτοί ψωμί και πεινούσαν οι αυτόχθονες. 

Θυμήθηκα την οκέλα (πολυκατοικία) που έμενα παιδί, απέναντι από το καρακόλι (το αστυνομικό τμήμα) του Αμπτίν, είχε τρεις ορόφους, 12 διαμερίσματα και ταράτσα με πλυσταριά. Ο μόνος Αιγύπτιος που διέμενε σε διαμέρισμα σε αυτήν την οκέλα ήταν εισαγγελέας, οι υπόλοιποι ντόπιοι ένοικοι μένανε στα πλυσταριά ενώ ο Μπουάπης ο (θυρωρός) που ήταν ο άνθρωπος για όλες τις δουλειές, λεγότανε Γκάμπερ, είχε στριμώξει την τετραμελή οικογένεια του κάτω από την σκάλα στην είσοδο. Δεν μπορώ να περιγράψω τα αισθήματα αυτήν την στιγμή, αλλά σκέπτομαι, εάν τότε που πάλι πεινούσαν δεν επαναστατούσαν, πόσο πεινάνε σήμερα;

Με κρύα καρδιά τελειώνοντας άνοιξα μια κονσέρβα να την δώσω στα γατάκια που μαζευτήκαν στον κήπο και παρόλη την φασαρία που έκανε το χορτοκοπτικό δεν φεύγανε. 

 

Η αλλαγή έρχεται

Από τις ειδήσεις:

"Οι λαϊκές εξεγέρσεις στην Αίγυπτο, την Τυνησία και την Υεμένη εγκαινιάζουν μια νέα εποχή στη Μέση Ανατολή", δήλωσε... χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Συρίας προσθέτοντας ότι "Αν δεν είδατε την ανάγκη για μεταρρύθμιση πριν απ' αυτό που συνέβη στην Αίγυπτο και την Τυνησία, είναι πολύ αργά".

Ο ίδιος διαδέχτηκε το πατέρα του στην προεδρία της χώρας του, αυτό είναι λεπτομέρεια που πεισμόνως παραβλέπει, αγνοεί προφανώς πως και αυτός είναι αναλώσιμος με ημερομηνία λήξεως που άλλοι την καθορίζουν. Αλλά όπως και άλλοτε έχουμε επισημάνει τα ωραία λόγια τα έχει ανάγκη ο λαός. Η αναταραχή συνεχίζεται στην Αίγυπτο και μας πονά, τα πλήθη αναζητούν το σωτήρα που, όπως ήταν αναμενόμενο, έρχεται από το εξωτερικό.

 «-Η αλλαγή έρχεται» δεσμεύτηκε ο Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι, που ηγείται πλέον των αντιπολιτευόμενων οργανώσεων. «-Πήρατε πίσω τα δικαιώματά σας και αυτό που αρχίσαμε δεν γυρίζει πίσω. Έχουμε ένα βασικό αίτημα: το τέλος του καθεστώτος και την αρχή μίας νέας εποχής, μία νέα Αίγυπτο» δήλωσε ο Ελ Μπαραντέι στα πλήθη Αιγυπτίων που ζητωκραύγαζαν. Με διεθνή καριέρα ο Μοχάμεντ Ελ-Μπαραντέι έρχεται να σώσει τους συμπατριώτες του. Στα δύσκολα που ήταν; Το έργο έχει ξαναπαιχθεί σε πολλές χώρες και σε πολλές παραλλαγές. «Ωσανά-Ωσανά Υιέ Δαυίδ», ζητωκραύγαζε το πλήθος για να αλλάξει σε λίγες ημέρες «άρον-άρον σταύρωσον Αυτόν». Για να μην ξεχνούμε.

Είναι εύκολο για εκείνους που ξέρουν την προπαγάνδα να μετατρέπουν το λαό σε όχλο και να τον κατευθύνουν, αλλά κάποτε ξυπνά ο λαός και τους διώχνει από κάποιους άλλους καθοδηγούμενος και η ιστορία επαναλαμβάνεται.

Ας θυμηθούμε τα δικά μας για λίγο. Επαναστάτησε ο Ραγιάς στον τουρκικό ζυγό και ανεζήτησε εισαγόμενο αρχηγό Ρώσο, ή Γερμανό πρίγκιπα, ή βασιλιά. Και έκανε τάχα δημοκρατία και ονόμασε τα κόμματα ρωσικό, αγγλικό και γαλλικό. Και στα πρόσφατα χρόνια τα σημερινά αναζήτησε αρχηγό μετά τον αγώνα κατά της στρατοκρατίας ανάμεσα σε εκείνους που «αγωνίστηκαν» στην σιγουριά του εξωτερικού, είτε Γαλλία λεγόταν, είτε Γερμανία, είτε Αμερική, μέχρι και σήμερα συνεχίζεται αυτό. Δεν συμβαίνει μόνο στον τόπο μας είναι παγκόσμιο φαινόμενο. Ας θυμηθούμε το Ιράν, από το Παρίσι ήρθε ο σωτήρας του που λεγόταν Χομεϊνί, και βλέπουμε τι είδους ελευθερία απολαμβάνει ο αρχαίος αυτός λαός.

Άμοιρε λαέ . . . . . . . λαός θα είσαι πάντα. 

Έξω από τον χορό.

Λέει μια παροιμία παλιά, πως «όποιος είναι έξω από τον χορό, πολλά τραγούδια ξέρει», κυρίως για να στιγματίσει εκείνους που χωρίς να γνωρίζουν έχουν άποψη. Αυτές τις ημέρες είμαστε μάρτυρες της εξέγερσης που συντελείται στην Αίγυπτο. Ζούμε χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά και μπορούμε εκ του ασφαλούς να κρίνουμε τα γεγονότα. Κάποιοι από τους αναγνώστες του Πυθαγόρα είναι γεννημένοι και μεγαλωμένοι στην Νειλοχώρα, ενώ δεν είναι ευκαταφρόνητος ο αριθμός εκείνων που ζουν ακόμα εκεί. Στους τελευταίους εύχομαι κουράγιο, διότι όντως το έχουν μεγάλη ανάγκη.

Η εξέγερση ξεκίνησε, τα αποτελέσματα ποια θα είναι; Θα φύγει αυτό το καθεστώς και θα αποκτήσει δημοκρατία η χώρα; Το εύχομαι, αλλά δεν πιστεύω πως έτσι θα γίνει. Δεν την αντέχει την δημοκρατία η κουλτούρα αυτού του λαού. Γεννήθηκαν και μεγάλωσαν γενιές και γενιές, χωρίς ποτέ να την έχουν δοκιμάσει, δεν έμαθαν να ζουν ελεύθεροι όπως και οι Ρώσοι. Απλά θα υπάρξει μια αλλαγή προσώπων και εδώ για να εκτονωθεί το πλήθος και πάλι στα ίδια επίπεδα θα φθάσουν.

Πριν από χρόνια γινόταν και στην Ελλάδα χαμός και ήρθε η χούντα και ανασάναμε υποτίθεται και σε λίγα χρόνια ξαναέγινε ο χαμός για να φύγει η στρατοκρατία και να έρθει η δημοκρατία και ξαναβγήκαμε στους δρόμους και φτάσαμε στα σημερινά οικονομικά αδιέξοδα που αν δεν υπήρχε η έμφυτη αλληλοφαγωμάρα του Ρωμιού, θα γινότανε γενικός ξεσηκωμός και πάλι.

Δεν είναι τυχαία τα γεγονότα που διαδραματίζονται σήμερα στην Αίγυπτο. Έχουν υπόβαθρο οικονομικό και πολιτιστικό, ελάχιστα είναι υπόθεση δημοκρατίας και ευημερίας του λαού που τον ξεσήκωσαν κάποιοι επιτήδειοι, για να κάνουν την δουλειά τους. Ο λαός είναι περισσότερο από βέβαιο πως και πάλι θα πεινά.

Πριν από μερικά χρόνια ξεσηκώθηκε και στο Ιράκ με ποιο αποτέλεσμα; Αντί να έρθει η δημοκρατία, ήρθαν οι κατασκευαστικές εταιρίες κα πιάσανε δουλειά, όμως όλα τα κειμήλια από τα μουσεία του εξαφανίστηκαν. Πού πήγανε άραγε; Ποιος τα πήρε; Πουληθήκανε; Θα τα δούμε σε κάποιο μουσείο μια μέρα και πιθανόν να βρεθεί μια άλλη Μελίνα, να ζητά τον επαναπατρισμό τους. Κάτι ανάλογο γίνεται και στο Κάιρο τώρα. Παρακολουθήστε τι γίνεται στο αρχαιολογικό μουσείο, ή τι θα επακολουθήσει σε λίγες ημέρες, είναι λυπηρό. Είναι και η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας που φοβάμαι πως και αυτή θα λεηλατηθεί από τους ίδιους τους εξεγερμένους.

Τέτοιες ώρες ο νους πάει στον Μακρυγιάννη και στην αγωνία του, όταν πελεκούσαν οι ίδιοι οι επαναστατημένοι ραγιάδες την Ακρόπολη, έλεγε «-αυτά είναι ο τόπος μας και η ιστορία μας, γι αυτά πολεμήσαμε», αλλά ποιος του έδινε σημασία;

Αναλύοντας όλες τις επαναστάσεις θα διαπιστώσουμε πως μετά τον πρώτο ενθουσιασμό οι επιτήδειοι πάλι θα επιπλεύσουν και θα διοικήσουν, επειδή ακριβώς αυτό έμαθαν να κάνουν, ενώ ο ίδιος ο επαναστατημένος άνθρωπος θα τους χειροκροτεί.

Η δημοκρατία στην ουσία δεν υπήρξε ποτέ, ούτε ακόμα και στην Αρχαία Ελλάδα, ακόμα και τότε δεν είχαν όλοι δικαίωμα ψήφου και λόγου, υπήρχαν πάντα ελεύθεροι και σκλάβοι.

 

Αφήσατε τον Θεό πάλι απ’έξω

«Μα πάλι με τα γεγονότα του Καΐρου ασχολείσαι;» Ερώτηση που μου έγινε τηλεφωνικά. «-Δεν υπάρχουν άλλα θέματα που να ενδιαφέρουν περισσότερο κόσμο;» Τώρα απολογούμαι.

Ο νους του ελεύθερου ανθρώπου δεν κατευθύνεται, ούτε μπορεί να σκέπτεται κατά παραγγελία, κυρίως ακολουθεί τα συναισθήματα του χωρίς να τα καταπιέζει και του βγαίνουν οι διάφοροι λογισμοί. Αν τους μοιράζεται με κάποιους με κοινά ενδιαφέροντα και ανησυχίες ακόμα καλλίτερα, αν όχι του γίνονται σαράκι και τον κατατρώγουνε. Αν πάλι δεν είναι ελεύθερος (στο μυαλό), αρκείται σε ότι του σερβίρουν οι ταγοί του και είναι δυστυχισμένος, χωρίς να το ξέρει.

Μόλις διάβασα για την παραίτηση του προέδρου στο Κάιρο, ενδόμυχα είπα: «-τώρα αρχίζουν τα δύσκολα». Ο λαός πολύ εύκολα μετατρέπεται σε όχλο και με λίγα κατάλληλα λόγια από εκείνους που ξέρουν,  ξαναγίνεται λαός φρόνιμος και υπάκουος. Αυτό το σενάριο το είδαμε να γίνεται πράξη στην περίφημη πλατεία Ταχρίρ. Στο πλαίσιο των πανηγυρισμών τα μπισκότα και οι  κουβέρτες  που έριξε ο στρατός στο πλήθος ήταν αρκετά για να τους ηρεμήσουν και να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Ποιος νίκησε στο τέλος αυτής της αναταραχής; Τώρα η Αίγυπτος θα στρατοκρατείται. Θα επιβάλει ο στρατός την δημοκρατία; Θα εξασφαλίσει ο στρατός την θέληση του λαού, επειδή είναι από τα σπλάχνα του; Το έχουμε ξαναδεί το έργο αυτό σε πολλές μεριές του πλανήτη και στον τόπο μας. Και είδαμε τι μεταχείριση είχαν οι πραγματικοί αγωνιστές και είδαμε να επιστρέφουν από το εξωτερικό τα καινούργια αφεντικά που ήταν απόγονοι αλλά και τα ίδια από τα οποία ήρθε ο στρατός να μας σώσει. Αυτές μου τις ανησυχίες τις επιβεβαίωσαν όχι όλες αλλά κάποιες εφημερίδες που παραθέτω παρακάτω.   

Η Daily Telegraph υιοθετεί πιο επιφυλακτικό ύφος. «Μην έχετε καμιά αμφιβολία ότι αυτό που χαρακτηρίζεται ως θρίαμβος του λαού είναι μια ανάληψη της εξουσίας από το στρατό» γράφει η εφημερίδα, σημειώνοντας πως η παραίτηση του Μουμπάρακ «μπορεί να σηματοδοτήσει την αρχή της κρίσης στη χώρα, όχι το τέλος της».

 Η Independent γράφει ότι ο στρατός είναι στο εξής στα πράγματα. «Όλα εξαρτώνται τώρα από τον τρόπο με τον οποίο ο στρατός θα κάνει χρήση της εξουσίας του» επισημαίνει η εφημερίδα, υπενθυμίζοντας ότι «δυστυχώς» προγενέστερη εμπειρία δείχνει πως στρατιωτικά καθεστώτα μπορούν να είναι το ίδιο απρόθυμα να εκχωρούν την εξουσία όπως οι απολυταρχικοί πρόεδροι.

Κύριοι αόρατοι κυβερνήτες: Δεν είναι ευχάριστο το θέμα, δεν τρέφουμε αυταπάτες. Ξαναχωρίζετε και διαμοιράζετε τον κόσμο, αλλά αφήσατε τον Θεό πάλι απ’έξω. Και αυτό είναι το μεγάλος σας λάθος. 

Το στοιχειό και η μάγισσα.

Η ιστορία είναι γραμμένη, λένε κάποιοι, σύμφωνα με την άποψη του νικητή και σε αυτό δεν υπάρχει αμφιβολία, αλλά περνώντας τα χρόνια και αλλάζοντας οι καταστάσεις αναθεωρούνται απόψεις και τότε ξαναγράφεται η ιστορία με διαμετρικά αντίθετη άποψη. Αν με αυτό το πνεύμα προσπαθήσουμε να πάμε στα παλιά χρόνια, θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως με την πάροδο του χρόνου υπάρχουν πολλοί μύθοι και παραδώσεις που ξεκινούν από πραγματικά γεγονότα. Το γράφω σαν προοίμιο της ιστορίας που θα διαβάστε παρακάτω. Στο κάτω-κάτω και τον Μινώταυρο θηρίο τον κατάντησε η μυθολογία, για να μην προσβληθεί η υπόληψη του βασιλιά αναγνωρίζοντας το νόθο της γυναίκας του και του στρατηγού του.

Στην σημερινή ιστορία που διαδραματίζεται σε ένα ορεινό χωριό στην Ρούμελη έχουμε δύο ήρωες το στοιχειό και την μάγισσα που πήραν αυτά τα κοσμητικά επίθετα ενώ ήταν απλοί άνθρωποι μιας άλλης εποχής. Όχι πολύ μακριά από το χωριό ορμητικά κατέβαινε ένα ποτάμι με πολλές στροφές στο διάβα του και πυκνά δέντρα κάλυπταν με τα φυλλώματα τους και αυτήν ακόμα την ύπαρξη του. Έπρεπε κανείς να γνωρίζει καλά τον τόπο, για να μην πέσει ξαφνικά μέσα στο ποτάμι και παρασυρθεί. Ακόμα σχημάτιζε κατά διαστήματα και νεροτριβές που πλένανε οι νοικοκυρές παλιότερα πριν ανακαλυφθούν τα πλυντήρια, και τσαλαβουτούσαν στα νερά τα παιδιά.

Ο θρύλος της περιοχής μιλούσε για την ύπαρξη ενός στοιχειού που τριγυρνούσε στο ποτάμι. Οι πιο ψύχραιμοι λέγανε πως ήταν ένας τρόπος για να προφυλάξουν τα παιδιά από την απερισκεψία της ηλικίας τους. Η αλήθεια όμως ήτανε τελείως διαφορετική και την αποκάλυψε ένας φίλος και συνάδελφος (Ο Νικόλας), όταν διασταύρωσε τις ιστορίες που άκουγε από τους παλαιότερους.

Η μάγισσα ήταν μια χωριανή του που από μικρή ορφάνεψε και δεν ήθελε να πάει ψυχοκόρη πουθενά, αλλά προτίμησε να τριγυρνά ελεύθερη εδώ και εκεί βρίσκοντας, ή ζητιανεύοντας πολλές φορές το φαγητό της ημέρας και μετά με τις ώρες καθότανε (με τις ώρες) πλάι στο ποτάμι. Το πατρικό της κατάντησε ρημάδι από την αφροντισιά και η ίδια από την απλυσιά μύριζε άσκημα. Τα παιδιά την πετροβολούσανε, ή της τραβάγανε τα ρούχα και φεύγανε, μην τα πιάσει. Η δύστυχη δεν είχε και πολλές επιλογές, μόλις είχε τελειώσει ο πόλεμος του 1897 και η Ελλάδα ήταν χαμένη. Ο εικοστός αιώνας που ανέτειλε δεν καλυτέρευε την κατάσταση, ο αγώνας για την επιβίωση δεν άφηνε και πολλά περιθώρια για φιλανθρωπίες. Καταφυγή της κοπέλας αυτής ήταν ένα ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής, που έβρισκε πολλές φορές καταφύγιο. Άλλωστε έβρισκε εκτός από το λάδι και ψωμί ή παξιμάδι φρούτα και ελιές, που τα θεωρούσε σταλμένα από τον Θεό και βολευότανε με αυτά.

Τα τρόφιμα αυτά τα έστελνε ο ηγούμενος του μοναστηριού, που υπήρχε εκεί κοντά με το καλογέρι του. Γνώριζε την ύπαρξη του κοριτσιού και με αυτόν τον τρόπο την βοηθούσε να επιβιώσει, χωρίς να την προσβάλει, αλλά και χωρίς να φαίνεται από πού έρχεται η βοήθεια. Το καλογέρι ένα παλικάρι που δεν ήταν ούτε εικοσάχρονο, είχε απορία και την εξέφρασε στον ηγούμενο του. Εκείνος πάλι θέλοντας να τον προφυλάξει από την κακοτοπιά, του θύμιζε τακτικά τον θρύλο για το στοιχειό του ποταμιού. Του παράγγελνε δε, να αφήνει τα τρόφιμα, να ανάβει τα καντήλια και αμέσως να φεύγει.

Πέρασαν τα χρόνια και πέθανε ο Ηγούμενος, το καλογέρι ηγούμενος ο ίδιος πλέον, συνέχισε αδιάλειπτα αν και αραιότερα να πηγαίνει τρόφιμα στο ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής, συνεχίζοντας την παράδοση και την υπακοή του στον Μακαρίτη.

Μετά την Μικρασιατική καταστροφή ήρθαν και εδώ πρόσφυγες. Το χωριό μεγάλωσε, αλλά και η δύστυχη η μάγισσα δεν βρήκε ησυχία. Περισσότερα παιδιά τώρα την κυνηγούσαν και αυτής τα χρόνια πέρασαν και δεν μπορούσε να τρέχει, να γλιτώνει τις πετριές, έτσι τακτικά την βρίσκανε οι πέτρες και σχεδόν πάντα τρέχανε αίματα στο πρόσωπο της και στα ρούχα της.

Ένα σούρουπο τα παιδιά την πήραν από πίσω με τις πέτρες και αυτή κατέφυγε στο ποτάμι. Τα ρούχα ήταν λασπωμένα και αποφάσισε να τα πλύνει. Διάλεξε μια συστάδα από τα δέντρα που νόμιζε πως δεν την έβλεπε κανείς και γδύθηκε. Μπήκε στο νερό και άρχισε να τρίβει τα ρούχα. Άκουσε θόρυβο λίγο παραπάνω και τρόμαξε, τεντώθηκε να δει τι συμβαίνει φοβισμένη και αμέσως πήρε το δρόμο για το χωριό τρέχοντας και ουρλιάζοντας «-το στοιχειό το στοιχειό». Βγήκε ο πρόεδρος και την μάζεψε της έριξε μια κουβέρτα να κρύψει την γύμνια της και την πήρε στο σπίτι του. Εκείνη ακολουθούσε τρομαγμένη «-το είδα το στοιχειό, το είδα» φώναζε. Την έβαλε κοντά στο τζάκι, παρήγγειλε της γυναίκας του να την τακτοποιήσει στον αχυρώνα και να φροντίσει να σταματήσει να φωνάζει. Η μάγισσα δεν ξαναπήγε σπίτι της ούτε και στην Αγία Παρασκευή. Από τότε βολεύτηκε στο φουρνόσπιτο δίπλα στου προέδρου που της πήγαινε κάθε μέρα φαγητό. Η γυναίκα του προέδρου της έδωσε ρούχα, και προσπάθησε να της δημιουργήσει ένα υποτυπώδες νοικοκυριό, αλλά άδικα, δεν το κατάφερε. Φοβισμένη καθόταν σε μια γωνιά και μονολογούσε «-το είδα το στοιχειό, σας λέω το είδα, υπάρχει, υπάρχει το στοιχειό».

Περνούσαν τα χρόνια μέχρι που ο Νικόλας πέρασε από το χωριό αναζητώντας και συλλέγοντας θρύλους από την Ελληνική ύπαιθρο, μίλησε με την μάγισσα και φυσικά το επόμενο του βήμα ήταν το μοναστήρι να μιλήσει με τον ηγούμενο. Πέρασε ο Νικόλας το ποτάμι και ανέβηκε στο Μοναστήρι και κουβέντιασε με τον ηγούμενο για την ύπαρξη του στοιχειού. Ο Ηγούμενος μόνος στο παλιό μοναστήρι τον υποδέχθηκε πολύ φιλικά και ευχαρίστως θέλησε να απαντήσει στις ερωτήσεις του, επειδή και αυτός είχε δει το στοιχειό και ήταν απόλυτα σίγουρος για την ύπαρξη του, το έλεγε και ο γέροντας του και η παράδοση του χωριού. Εξήγησε πως πριν από πολλά χρόνια, κάποιο σούρουπο θέλησε να πάει στο ποτάμι να πλυθεί. Διάλεξε έναν απόμερο τόπο που δεν φαινότανε από πουθενά και γδύθηκε να μπεί στο νερό, και σύμφωνα με την συνήθεια του άρχισε να ψέλνει, αλλά εκείνη ακριβώς την στιγμή του επιτέθηκε το στοιχειό φωνάζοντας το όνομα του και εκείνος φοβισμένος έφυγε, και κατέληξε με απόλυτη σιγουριά «-το είδα, το είδα το στοιχειό δεν είναι παραμύθια». Την επόμενη μέρα πήγε στην Αγία Παρασκευή και λειτούργησε και από τότε το στοιχειό δεν ξαναφάνηκε, ακόμα και τα τρόφιμα που του πήγαινε με εντολή του μακαρίτη δεν τελειώνανε και έτσι σταμάτησε να τα πηγαίνει.

Έτσι ξεδιαλύθηκε ο θρύλος του στοιχειού και της μάγισσας. Η άγνοια και η προκατάληψη έκανε δύο ανθρώπους να θεωρήσουν ο ένας τον άλλο στοιχειό και να ζωντανέψει ο θρύλος, αλλά οι χωριανοί δεν το παραδέχθηκαν και ακόμα φοβίζουν τα παιδιά τους με το στοιχειό, για να τα προφυλάξουν από το ποτάμι.

Κακοκαιρία στο Κουρουντερέ

Τον περασμένο μήνα είχα βάλει μια φωτογραφία με το χωριό Δαμάνια, χιονισμένο, και με την λεζάντα, μια και δεν έρχεται ο Χειμώνας, ας θυμηθούμε τα Δαμάνια χιονισμένα.

Τι τόθελα; Ήρθε ο χειμώνας και κάνει τα δικά του.

Σήμερα μετά από πολλές ημέρες το θερμόμετρο έδειξε 15^ο Κελσίου, και βγήκα βόλτα στην θάλασσα, περισσότερο για να ιδώ τι ζημιές μαζεύονται για να επισκευαστούν το Καλοκαίρι.

Αυτοί που ζουν στην εξοχή καταλαβαίνουν τι εννοώ. Όλο τον Χειμώνα είμαστε ανήμποροι να αντιδράσουμε στην φύση και το Καλοκαίρι επισκευάζουμε τις ζημίες για να ξαναχαλάσουν τον άλλο Χειμώνα. Στις πολιτείες οι ζημιές είναι λιγότερες, αλλά η ζωή είναι δυσκολότερη. Εγκλωβισμένοι σε κουτιά που λέγονται διαμερίσματα και προσπαθούν με γλάστρες και ζαρντινιέρες να υποκαταστήσουν την φυσική ομορφιά που απολαμβάνουμε εμείς, οι της εξοχής.

Οι ισχυροί νοτιάδες ίσαμε τώρα, έχουν σπάσει τέσσερα δένδρα κι έχουν κυριολεκτικά καταστρέψει άλλα δύο, από το σύνολο των 20 που έχει η αυλή του Πυθαγόρα. Επιβάλλεται έτσι το κόψιμο από τα σταυρώματα, που σημαίνει πως για δυο ή τρία χρόνια δεν θα έχουμε σκιά, παρότι τα αλμυρίκια αναπτύσσονται γρήγορα, αλλά θέλουν κι’αυτά τον χρόνο τους.

Οι νοτιάδες την περασμένη βδομάδα δώσανε την θέση τους στους βοριάδες, τα δέκα μποφόρ ήρθαν να αποτελειώσουν την ζημιά στην αυλή. Σήμερα λοιπόν που βγήκα για την αποτίμηση των ζημιών, ο σκύλος μου, ο Ράμπο, δεν έλεγε να ξεκολλήσει από δίπλα μου. Πήδαγε και γρύλιζε συνέχεια. Η θάλασσα τις προηγούμενες μέρες είχε ανέβει τόσο, που έγλειψε το βράχο που είναι κτισμένη η μάντρα της αυλής. Δηλαδή η θάλασσα είχε βγει σαράντα μέτρα έξω.

Το πηγάδι με το νερό είναι χτισμένο, όπως και το σπιτάκι με την αντλία, γεμίσανε από τα σκουπίδια που ξέβρασε η θάλασσα. Τα όποια χορτάρια είχαν φυτρώσει έξω από την μάντρα, γείρανε προς τα κάτω. Προχθές από το παράθυρο τα βραχάκια προστάτες δεν φαινόντουσαν από το κύμα, αυτό όμως είναι συνηθισμένο φαινόμενο.

Επειδή ο σκύλος δεν απομακρυνότανε, είχα την αίσθηση πως με προστάτευε, αποφάσισα να τον πάω εγώ στο μέρος που ξεμουδιάζει, ένα κολπίσκο 100 μέτρα παρακάτω. Ανέβηκα στον δρόμο και τότε με άφησε, μπροστά ο Ράμπο και ξοπίσω του εγώ, φτάσαμε στην κατηφόρα και παίρνοντας φόρα κατέβηκε το ζωντανό κάτω στα λημέρια του. Ο κόλπος όλος ήταν γεμάτος αποβράσματα της θάλασσας. Το σκυλί δεν ανεγνώριζε τον τόπο του, φαίνεται, και έβαλε σημάδια με τον τρόπο του, σε κάθε γωνιά. Την μια με κοιτούσε και την άλλη σήκωνε το ποδάρι του, ξανά και ξανά πολλές φορές. Όταν κάποια στιγμή τον φώναξα να γυρίσουμε πίσω, ανέβηκε και τρίφτηκε πάνω, η έκφραση του ήταν σκέτη απορία.

Οι δεκαπέντε βαθμοί δεν είναι ιδανική θερμοκρασία για βόλτα, επέστρεψα βιαστικά, κατέγραψα στο πρόχειρο τις ζημιές που είδα και περιμένω τώρα να ανοίξει ο καιρός να αρχίσουν οι επισκευές.

Νησιώτης ;

Νεαρός σαν ήμουν, μετά το ναυάγιο της μεταναστεύσεως μου στην μακρινή Αυστραλία, σχεδίαζα, όταν αρθεί ο περιορισμός εξόδου από την χώρα να γίνω ναυτικός, κα να γυρνώ τον κόσμο. Ευτυχώς, ή δυστυχώς δεν επετεύχθη ο σχεδιασμός αυτός, διότι στο μεταξύ ήρθε η μεταπολίτευση που άλλαξε κάποια δεδομένα.

Παρά ταύτα, η αγάπη για την θάλασσα παρέμεινε ισχυρή. Αργότερα κάθε βράδυ τα Καλοκαίρια βρισκόμουν στην θάλασσα, πότε για κολύμπι και πότε για ψάρεμα. Το ψάρεμα ήταν πρόφαση, γιατί στην ουσία είναι θέμα αν έπιασα καμιά δεκαριά σπάρους σε όλες τις εξορμήσεις. Ήταν όμως το άλλοθι για να βρεθούμε οι «ψαράδες» στην Κινέττα, και να καταλήξουμε σε κάποιο γνωστό ταβερνάκι, τραγουδώντας και πίνοντας τις μπίρες μας μέχρι πρωίας.

Τα τελευταία χρόνια που εγκαταστάθηκα σε νησί, και με το κατάλυμα μου να είναι κυριολεκτικά πάνω στο κύμα, μου δόθηκε η ευκαιρία να παρατηρήσω πιο επισταμένα την θάλασσα, και να γνωριστούμε καλλίτερα. Λένε πως είναι η θάλασσα κακός γείτονας και δεν έχουν άδικο όσοι το υποστηρίζουν, το λέω και εγώ, ο νησιώτης τάχα.

Αυτήν την χρονιά που διανύουμε, παρόλο που η θάλασσα είναι πιο ζεστή από άλλα χρόνια, δεν είχαμε προσέλευση παραθεριστών, της οικονομικής κρίσεως βοηθούσης. Μετά την εορτή της Παναγίας στις δεκαπέντε Αυγούστου, άρχιζε άλλα χρόνια η επιστροφή των παραθεριστών, και η θάλασσα γινόταν κτήμα και πάλι των εντοπίων. Αυτήν την χρονιά λοιπόν χωρίς να φύγουν οι παραθεριστές, αφού δεν ήλθαν και συγκεκριμένα αυτήν την εβδομάδα, άρχισε η κάθοδος των εντοπίων, που φορτωμένοι τα καλάμια και τα ψαροντούφεκα, ορμούν στα νερά για να ικανοποιήσουν το μεράκι τους.

Τι πιάνουν; Εξαρτάται από το πόσα μεγάλα ψέματα λέει ο καθένας. Έχω υπ’ όψιν μου ένα ευμεγέθη ροφό, με τον οποίον φωτογραφήθηκαν τουλάχιστον δέκα (ψαράδες). Οι επαγγελματίες τώρα, όταν τους τύχει κανένα μεγάλο κομμάτι, δεν το πουλούν αμέσως, περιμένοντας εκείνους τους ματαιόδοξους καυχησιάρηδες που με την καταβολή τιμήματος θα φωτογραφηθούν κρατώντας το ως τρόπαιο. Το αστείο του πράγματος είναι, πως οι φωτογραφίες αυτές κυκλοφορούν μεταξύ τους και ο ένας κοροϊδεύει τον άλλο. Αλλά είπαμε, ο ψαράς και κυνηγός είναι καθ’ έξιν ψεύτες, ως προς τις επιδόσεις τους.

Κάθε απόγευμα παίρνω το σκυλάκι μου και πάμε στην θάλασσα, για να αναπνεύσω το ιώδιο της, να θαυμάσω την απεραντοσύνη της και να δοξάσω τον Θεό για όσα μας έδωσε, και εμείς τα καταστρέφουμε. Αντί λογικά να χρησιμοποιούμε την φύση, την βιάζομε με τα γνωστά αποτελέσματα. Γύρω-γύρω στα βραχάκια, κρύβουν οι ψαράδες (αυτοί με τα καλάμια) σακούλες με δολώματα, με σκοπό όταν ξαναέρθουν, να είναι εξοπλισμένοι. Ο ρόκυ, υποδυόμενος το λαγωνικό, τα ξετρυπώνει και αφού ανοίξει τις σακούλες, συνήθως πλαστικές, σκορπάει το περιεχόμενο, το οποίο έρχονται τα κοράκια και το καταναλώνουν^. ο φυσικός κύκλος της ζωής.

Περιμένω τώρα να περάσει ο Αύγουστος, να αρχίσουν τα μελτέμια, να φύγουν οι ψαράδες και να έρθουν οι γλάροι με τα γλαρόπουλα για εκπαίδευση, όπως κάνανε και πέρσι και πρόπερσι και θα κάνουν του χρόνου και τον επόμενο χρόνο και πάει λέγοντας.

Λογισμοί! Και συνεχίζουμε

Τον περασμένο μήνα μόλις, έγραφα αποτελέσματα αγώνων μεταξύ του Πυθαγόρα και του νεφελοποιητή και της ινσουλίνης. Τότε ο Πυθαγόρας νικούσε και τους δύο με σκορ ένα-μηδέν, από προχθές όμως ίσαμε σήμερα ισοφαρίσαμε σε ένα-ένα.

Αυτό σημαίνει ότι από τούδε θα πρέπει να συμβιώνουμε μαζί μέχρι το τέλος του αγώνα.

Αυτά σκεπτόμουνα μετά την έξοδο από το ιατρείο σήμερα, πηγαίνοντας να πάρω το αυτοκίνητο από εκεί που το είχα σταθμεύσει. Το κλωθογύριζα στο μυαλό μου, να βρω τον τρόπο σερβιρίσματος στους αναγνώστες του Πυθαγόρα. Πλησίαζα στα φανάρια, (τώρα έχουμε ακόμα και στην Σάμο Φανάρια να ρυθμίζουν την κυκλοφορία των οχημάτων), όταν ένα φρενάρισμα με επανέφερε στην πραγματικότητα.

Το φανάρι πράσινο και ο νεαρός οδηγός υπολόγιζε πως προλάβαινε να περάσει. Οδηγούσε ένα μικρό φορτηγό και έκανε μάλλον διανομές εμπορευμάτων, ενώ μια ηλικιωμένη κυρία περνούσε αμέριμνη. Το κακό αποφεύχθηκε, αλλά ο νεαρός έβγαλε το κεφάλι από το παράθυρο και κατά την ελληνική συνήθεια στόλισε κατάλληλα την γυναίκα. Την πλησίασα, την πήρα από τον αγκώνα και καθήσαμε στο παρακείμενο καφενείο, να συνέλθει από την ταραχή και να πιεί ένα ποτήρι νερό. Πράγματι ο καφετζής μας έφερε κρύο νερό, απάντησε στην γλώσσα την κατάλληλη στον οδηγό και εκείνος έφυγε, κυνηγώντας και αυτός ο φουκαράς το μεροκάματο.

Ο καφετζής στην συνέχεια ήρθε να μαλώσει και την κυρία για την απροσεξία της, έχει αυτοδιοριστεί φαίνεται «παιδαγωγός φαναριού». Του παρήγγειλα δυο πορτοκαλάδες για να τον ξεφορτωθώ και έπιασα την κουβέντα με την ηλικιωμένη γυναίκα.

-Από πού έρχεσαι; Θέλεις να σε πάω σπίτι; Ρώτησα, νομίζοντας πως είναι από κάποιο χωριό.

Με κοίταξε στα μάτια με ένα ύφος που δυσκολεύομαι να περιγράψω.

-Έρχομαι από το νοσοκομείο, άφησα τον άνδρα μου για αιμοκάθαρση, τριάντα τέσσερα χρόνια κάνει αυτήν την δουλειά Δευτέρα Τετάρτη και Παρασκευή, έκανε έντεκα χειρουργεία και τώρα άρχισε να γκρινιάζει πως βαρέθηκε την ζωή του και θα σκοτωθεί. Πώς να του αλλάξω μυαλά, αυτά σκεφτόμουν και δεν είδα το αυτοκίνητο, δεν είμαι χαζή.

-Ναι ασφαλώς και δεν είσαι, είπα εγώ, αλλά τα φανάρια. . . .

-Ξέρω μην με ζαλίσεις και συ, ξέρω, τι να κάνω έγινε.

-Σωστά ότι έγινε δεν ξεγίνεται, θες να σε πάω πουθενά είσαι καλά;

-Εγώ είμαι καλά, μου είπε με παράπονο, του άνδρα μου τα μυαλά ποιος θα τα αλλάξει;

Υποσχέθηκα πως θα πάω να δώ τον άνδρα της στο σπίτι τους, θα πιούμε και καφέ και θα κουβεντιάσουμε. Την χαιρέτησα και συνέχισα τον δρόμο μου.

Μετά από αυτό το γεγονός ξαναγύρισα στα δικά μου και μονολογούσα: Αυτή η χρονιά αποδεικνύεται δύσκολη, αλλά τα μυαλά μου ακόμα δουλεύουν ικανοποιητικά, Δόξα τω Θεώ! Χίλιες δόξες.

Εάν ακόμα με τον Χάρο παίζουμε στην παράταση, μετά από αυτήν ακολουθούν και τα πέναλτι.

Τσικνοπέμπτη

Πέρασε και αυτή και τι καταλάβαμε; Ανάμεσα σε δυο νηστήσιμες μέρες και πριν το ψυχοσάββατο, απίστευτη κραιπάλη, γιατί;

Πόσα χρήματα ξοδευτήκαν γι’αυτήν την μέρα; Ή μάλλον την νύχτα;

Τακτικός περιηγητής στην μπλογκόσφαιρα, περνάω και από το «Τρωκτικό», τον πλέον δημοφιλή προορισμό σήμερα, τουλάχιστον στην Ελλάδα. Στις πολλές διαμαρτυρίες που προβάλλονται από αυτό το Blog, διάβασα σήμερα για την αντιμετώπιση των πελατών από τα κέντρα διασκεδάσεως, διάβασα για προβλήματα της σταθμεύσεως, διάβασα για τους λογαριασμούς και ένα σωρό άλλα προβλήματα των διασκεδαζόντων.

Διαβάζοντας αυτά τα παράπονα ξέχασα πως η Ελλάδα η πατρίδα μας περνά οικονομική κρίση, ξέχασα εντελώς την Ευρωπαϊκή δυσφορία για τα τεκταινόμενα στον τόπο μας. Παράβλεψα την βουτιά στο χρηματιστήριο, κατέβηκε λέει κάτω από το φράγμα των 1900 μονάδων. Αν και δεν τα καταλαβαίνω αυτά τα οικονομικά θέματα, θυμάμαι πριν από μερικά χρόνια ένα παλαίμαχο πολιτικό, που όταν το χρηματιστήριο ανέβαινε στις 6000, γκρίνιαζε, «η δύναμη μας» έλεγε «είναι γύρω στις 1200 μονάδες, τα άλλα είναι απάτη και πρόσκαιρα». Να που τώρα δικαιώνεται.

Δεν μπόρεσα να ξεχάσω, όσο και αν προσπάθησα να δικαιολογήσω, τις εικόνες εκείνες των πεινασμένων στην Αθήνα να περιμένουν στην ουρά υπομονετικά για ένα πιάτο φαγητό. Αυτό διανέμεται σε συσκευασία και τηρεί κάποιους κανόνες υγιεινής, αν όμως δυσκολέψουν τα πράγματα κι’άλλο, και αυτές οι 1600 μερίδες χρειαστεί να γίνουν 2000 ή και παραπάνω, θα πρέπει οι συνάνθρωποι μας να διαθέτουν και πιάτο. Μοιάζει απλό, αλλά δεν είναι. Πού θα το πλένουν;

Οι γηραιότεροι, εκείνοι δηλαδή που ζήσανε την κατοχή, θυμούνται ασφαλώς το σκάλισμα των σκουπιδιών, για να βρουν φαγητό, θυμούνται το δελτίο, τώρα το λέμε εκπτωτικό κουπόνι, αλλά είναι το ίδιο.

Πόσα χρήματα ξοδεύτηκαν για τις στολές των παιδιών μας, που έτσι τα μυούμε στον άσκοπο καταναλωτισμό; Έρχεται και η Καθαρά Δευτέρα, η αρχή της Μεγάλης Σαρακοστή και ετοιμαζόμαστε για καρναβάλια και φιέστες, προσκαλούμε από εξωτερικό ειδικούς διασκεδαστές, (οι εγχώριοι δεν μας αρκούν άραγε;), και γεμίζουμε τα νοσοκομεία την άλλη μέρα από εκείνους που κάνουν καταχρήσεις στην κάθε ευκαιρία.

Αν εξέλειπε αυτή η κραιπάλη, αυτή η νοοτροπία, και αυτά τα χρήματα ο καθένας μας τα ξόδευε για την βοήθεια στο κοντινό του περίγυρο, ενδεχομένως να μην φτάναμε στο σημείο της οικονομικής κατάρρευσης.

.

Καλό τριήμερο

Αυτήν την ευχή άκουσα σήμερα, όταν πήγα να προμηθευτώ χαλβά και ταραμοσαλάτα. Κοντοστάθηκα για λίγο στο ταμείο, -Τι είπες; Ρώτησα την ταμία.

-Καλό τριήμερο, ξαναείπε αυτή, -κακό είναι;

Μοναδικός πελάτης εγώ, με όρεξη για κουβέντα εκείνη, άρπαξα την ευκαιρία.

-Γιατί μου εύχεσαι καλό τριήμερο

-Πήρατε σαρακοστιανά τρόφιμα

-Πρώτη φορά παίρνω χαλβά και καλαμάρια;

-Όχι βέβαια, αλλά αυτές τις μέρες όλοι ψωνίζουν σαρακοστιανά και ευχόμαστε καλό τριήμερο

Εξακολουθούσα να κάνω πως δεν καταλαβαίνω. – τι γιορτάζουμε δηλαδή;

-Την καθαρή Δευτέρα, αποκρίθηκε, το πέταμα του αετού, τα κούλουμα, αλήθεια δεν το ξέρατε;

-Όχι δεν το ήξερα αυτό, χαιρέτισα και έφυγα.

Πόσο έχει αλλάξει ο κόσμος αλήθεια; Φτώχυνε το λεξιλόγιο μας τόσο πολύ, που δεν θα μπορούμε να συνεννοηθούμε στο τέλος. Μεγάλωσε η άγνοια, για την ορθόδοξη πίστη, τις θρησκευτικές παραδόσεις του τόπου μας.

Άνοιξε το Τριώδιο, λέμε, και θεωρούμε πως ήρθε η ώρα για μασκαράδες και καρναβάλια. Αντίθετα το τριώδιο είναι το πλέον κατανυκτικό βιβλίο της λατρείας μας.

Καθαρά Δευτέρα λέμε, και εννοούμε, το πέταγμα του χαρταετού, την εκδρομή στην εξοχή, το ψήσιμο στα κάρβουνα των θαλασσινών μεζέδων και την κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών από νωρίς. Το απόγευμα δε, θα πάμε στην εκκλησία να ακούσουμε το μέγα απόδειπνο, (Στην Σάμο λένε των Δυνάμεων), αν δεν έχουμε πάει στο νοσοκομείο για πλύση στομάχου.

Πόσο μακριά είμαστε από τα παραδεδομένα; Ξεχάσαμε την έννοια νηστίσιμα, αντικαθιστώντας την λέξη με τα σαρακοστιανά. Γνωρίζουμε άραγε πόσες σαρακοστές υπάρχουν στην διάρκεια του έτους;

Καλό τριήμερο, δηλαδή καλό ξεφάντωμα; Όχι βέβαια, αυτό το τριήμερο είναι το πρώτο της μεγάλης τεσσαρακοστής, που κάνουμε αυστηρή νηστεία, αλάδωτο φαγητό και προσευχή για να μεταλάβουμε την Τετάρτη που θα γίνει η πρώτη Θεία Λειτουργία των προηγιασμένων Τιμίων Δώρων. Η ευχή καλό τριήμερο έχει να κάνει με εκείνους τους Μοναχούς, που την Κυριακή μπαίνανε στο κελί τους, για να βγούν την Τετάρτη, να κοινωνήσουν και να ξαναβγούν την Παρασκευή να ξανακοινωνήσουν.

Η καθαρά Δευτέρα είναι η ημέρα εκείνη που οι πιο έμπειροι καλόγεροι, έφευγαν από το μοναστήρι, για τα ασκηταριά τους και θα επιστρέφανε την Μεγάλη Πέμπτη, χωρίς όλο αυτό το διάστημα να μιλήσουν σε κανέναν.

Το βράδυ της Κυριακής γίνεται ο κατανυκτικός εσπερινός, στην λήξη του οποίου ζητάμε συγχώρηση ο ένας από τον άλλον. Και παίρνουμε κουράγιο λέγοντας «Καλή Σαρακοστή». Ακόμα και σήμερα πολλά Μοναστήρια μετά τον εσπερινό της Κυριακής, κλείνουν την πύλη και ζουν το τριήμερο.

Αυτά είναι τα παραδομένα.

Αντί αυτών τι κάνουμε; Ο κάθε ένας ότι θέλει.

Αυτά είναι παραδόσεις που αφορούν τους Χριστιανούς; Ασφαλώς και μόνο αυτούς.

Χριστός Ανέστη και ευχές

Είναι απορίας άξιον, πόσο έχουμε γίνει τα τελευταία χρόνια οι Έλληνες δημοσιοσχεσίτες. Ευχόμεθα σε κάθε περίσταση, χωρίς να καταλαβαίνουμε το νόημα αυτών που λέμε.

Ακούω λοιπόν κάτι παράξενα, που τουλάχιστον με συγχύζουν. Χαιρετώ, Χριστός Ανέστη, και εισπράττω για αντιφώνηση, ευχαριστώ επίσης. Εγγράφως λαμβάνω. «Σου εύχομαι Χριστός Ανέστη».

Δεν είναι ευχή «το Χριστός Ανέστη» είναι άγγελμα, είναι η αναμετάδοση ενός γεγονότος. Του μοναδικού γεγονότος. Ανέστη ο Χριστός και το διατυμπανίζουμε, λέμε μόνο αυτό από την χαρά μας, διότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη Χαρά από αυτήν την νίκη κατά του θανάτου.

Το να ευχόμαστε στα γενέθλια, είναι μία ξενόφερτη συνήθεια, που καθιερώθηκε. Στον Χριστιανό εύχεσαι την ημέρα την Βαπτίσεως του. Λυπηρό είναι ότι πολλοί από τους χριστιανούς, δεν γνωρίζουν καν, πότε έχει συντελεσθεί αυτό το Μυστήριο.

Η αγάπη και ο σύνδεσμος μεταξύ των ανθρώπων δεν διατηρούνται από τις ευχές. Διατηρούνται μόνον αν είναι άδολα και καθαρά τα αισθήματα.

Ανάλογα με τα ενδιαφέροντα του καθενός και με τον χαρακτήρα που έχει διαπλάσει στην ζωή του είναι οι ευχές και οι προσδοκίες του κάθε ανθρώπου. Επειδή συνήθως εύχομαι, (ότι θέλεις, ο Θεός να στο πέμψει), ακούω: «θέλω δύναμη», «θέλω χρήματα», οι περισσότεροι επιθυμούν Υγεία, και το τονίζουν, «η Υγεία πάνω από όλα».

Ελάχιστοι και αυτοί είναι μια συγκεκριμένη ομάδα, που μιλά για υπομονή και αγάπη. Κι όμως, αυτό είναι το ζητούμενο.

Αν έχεις την υγεία σου και είσαι μονίμως τσακωμένος, ποιο το όφελος; Αν έχεις την υγεία σου και είσαι άφραγκος, λες δόξα τω Θεώ;

Ο Απόστολος Παύλος, στον υπέροχο Ύμνο της Αγάπης, αποφαίνεται, «νυνί δε μένει πίστις, ελπίς, αγάπη, τα τρία ταύτα. μείζων δε τούτων η αγάπη».

Αφορμή στο σημερινό σχόλιο είναι η μοναδική επιστολή ευχετήρια που πήρα, η οποία μιλάει για την Αγάπη.

Η Αγάπη λοιπόν πάνω από όλα, διότι εάν την έχεις, όλα, μα όλα, μπορείς να τα παλέψεις και να τα νικήσεις. Η αρρώστια, η φτώχεια, η ορφάνια είναι καταστάσεις δύσκολες, αλλά αντιμετωπίσιμες. Η έλλειψη της αγάπης είναι αβάστακτο φορτίο.

«Εγώ δίνω αγάπη, μα δεν παίρνω», παράπονο στα χείλη ορισμένων. Είναι λάθος, διότι αυτός που πραγματικά δίνει αγάπη, δεν ζητά αντάλλαγμα, άλλωστε δεν υπάρχει προϊόν ανταλλάξιμο με αυτήν.

Τελειώνοντας το πρώτο σχόλιο με την Ανάσταση του Χριστού μας, εύχομαι η Αγάπη Του να σας πλημμυρίσει.

Υπέρ Χριστιανοί

Τόση μελαγχολία είναι απαράδεκτη, ιδιαίτερα για εκείνους που θέλουν να λέγονται Χριστιανοί. Το άγγελμα ενός θανάτου δεν είναι τόσο τρομακτικό, όσο θέλουν να φαντάζονται κάποιοι. Αυτοί που πραγματικά πιστεύουν, γνωρίζουν ότι «την μέλλουσα Ζωή επιζητούμε».

Μόλις τελειώσει η κηδεία και προσφερθεί ο καθιερωμένος καφές, αρχίζουν τα παρατράγουδα, αρχίζουν και οι υπερχριστιανοί να αναπτύσσουν τις θεωρίες τους. Βρέχει σήμερα, σημάδι πως και ο ουρανός λυπήθηκε τον χαμό του τεθνεώτος, άκαμπτος ήταν, κακό σημάδι, το πρόσωπο του έλαμπε, άγγελος έγινε και άλλα φαιδρά σχόλια, που μόλις φύγουν από το καφενείο τα έχουν κι όλας ξεχάσει.

Καταρτίζεται το πρόγραμμα των μνημοσύνων, τριήμερα, εννιάμερα, τα σαράντα, τι μέρα πέφτουν, αν είναι Κυριακή αν δεν είναι. Το κόλλυβο να μην έχει ζάχαρη, και να σπάστε το πιάτο στον τάφο, αλλιώς θα πάρει κι άλλον μαζί του, τα μάρμαρα του τάφου να είναι λευκά, η φωτογραφία μονόχρωμη, κι άλλα, χωρίς να σέβονται καθόλου τον πόνο των περιλειπομένων.

Σαν έρθει πανηγύρι, αυτοί πάλι ξέρουν πως πρέπει να στολιστεί ο Ναός, έχουν γνώμη για ποιοι πρέπει να προσκληθούν, επιμένουν για την πορεία που πρέπει να ακολουθήσει η λιτανεία, γνωρίζουν το απολυτίκιο του Αγίου και σε κάθε ευκαιρία το ψέλνουν, κατά κανόνα παράφωνα, για να τους ακούσουν οι άλλοι, και είναι μακάριοι πως επιτελούν το χρέος τους απέναντι στον Θεό.

Έχουν άποψη για τους θεολογικούς διαλόγους, προβληματίζονται γιατί ζούμε στους έσχατους καιρούς, γνωρίζουν θρύλους και παραδόσεις, βλέπουν τα σημάδια των καιρών, ανησυχούν για την νέα γενιά που ξέφυγε από τον δρόμο του Θεού και φαντασιώνονται πως είναι μάρτυρες μιας κοσμογονικής αλλαγής που συντελείται.

Αφηγούνται ένα σωρό θαύματα που άκουσαν και είδαν και δεν χαίρονται το αληθινό θαύμα της καθημερινής ανατολής του ηλίου. Αυτοί είναι οι υπέρ Χριστιανοί. Ο λαός λέει σε μια παροιμία, «όπου ακούς πολλά κεράσια, μικρό καλάθι κράτα».

Έτσι και αυτοί στο βάθος δεν πιστεύουν και ας μας δίνουν αντίθετη εικόνα. Μοιάζουν με επιβάτες στο πλοίο που ταξιδεύει και αντί να πάνε στην καμπίνα τους, έχουν στριμωχτεί στην σωσίβιο λέμβο. Η Εκκλησία μας είναι ένα καράβι με κυβερνήτη τον Χριστό. Αν του έχουμε εμπιστοσύνη, απολαμβάνουμε το ταξίδι αυτής της πρόσκαιρης ζωής, με μοναδική φροντίδα να κρατάμε την καμπίνα μας καθαρή. Αυτοί λοιπόν οι υπέρ χριστιανοί αντί να χαρούν την διαδρομή, τρώνε γαλέτα και πετούν φωτοβολίδες, ας είναι και έτσι, αρκεί να είναι στο καράβι.

Προσφορά

Αν και δεν είναι η κατάλληλη ημέρα για να μιλήσουμε για την προσφορά της Αγίας Άννας, σήμερα εορτάζουμε την κοίμηση Της, εν τούτοις αισθάνομαι την ανάγκη να μιλήσουμε για την προσφορά στον Θεό. Πιο αρμόδια ημέρα θα ήταν τα εισόδια της Θεοτόκου.

Στα χρόνια που ζούσε η Αγία Άννα με τον Ιωακείμ σε βαθιά γεράματα τους κυοφόρησε την Παναγία μας, ως αποτέλεσμα εκτεταμένης προσευχής προς τον Θεό. Τότε ήταν όνειδος και ντροπή να μην έχεις παιδιά, ήσουν ο δακτυλοδεικτούμενος, και εσαεί περιπαιζόμενος από τους συνανθρώπους σου. Σήμερα μας έρχονται τα παιδιά και εμείς τα σκοτώνουμε, τα δολοφονούμε με τις εκτρώσεις.

Ένα μοναχοπαίδι έκανε η Άννα, και απόλυτα σίγουρη πως δεν θα ακολουθούσε άλλο, το προσέφερε στον ναό, και το προσέφερε απροϋπόθετα, το έδωσε το μονάκριβο παιδί στον Ναό, χωρίς παζάρια, χωρίς ερωτήματα, και κυρίως χωρίς να περιμένει ανταπόδοση. Τι μεγαλείο ψυχής έχουμε σε αυτήν την περίπτωση;

Σήμερα που περίσσεψαν τα υλικά, η έννοια της προσφοράς στον Θεό έχει εκτροχιαστεί από την αρχική της πορεία. Θυμόμαστε το Θεό μόνο στην ανάγκη μας και τότε τάσσουμε. Είναι λάθος, ο Θεός δεν θέλει ταξίματα. Δεν συνδιαλέγεται την ανταμοιβή του με υλικά πράγματα που θα προσφέρουμε στον Ναό Του. Αυτά είναι ανθρώπινη λογική και ικανοποίηση περισσότερο του εγωισμού μας, ότι εγώ έκανα το τάδε τάμα που στολίζει τον τάδε ναό.

Στην περίπτωση που αισθανόμαστε αδήριτη την ανάγκη να τάξουμε κάτι, αυτό δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις δυνατότητες μας. Επιμένω εδώ, επειδή έχουμε κατά καιρούς τάματα που κυριολεκτικά βγάζουν μάτια. Έταξα λέει κάποια να κάνω την κόρη μου καλόγρια και αυτή δεν θέλει. Ποια είσαι εσύ που θέλεις να αποφασίσεις για την ζωή ενός άλλου ανθρώπου; Στον αντίποδα υπάρχει εκείνος ο νέος που θέλει να γίνει κληρικός, και πέφτουν απάνω του όλοι της οικογένειας, «Μα παπάς θα γίνεις τώρα;».

Η κλήση από τον Θεό υπάρχει και η κόντρα από τους οικείους περιορίζει την δυνατότητα να εκφραστεί και να γίνει πράξη. Πολλές φορές αρχίζουν και τα παζάρια: «ναι, να γίνεις, που θα σε πάνε; Σε ποια ενορία θα διακονείς;». όλα στην εποχή μας γίνονται με προϋποθέσεις και μελέτη.

Φέρνει κάποιος μια εικόνα στον Ναό και απαιτεί να κρεμαστεί στην συγκεκριμένη θέση, λες και στο σπίτι του ανέχεται να του πει κανείς που θα κρεμάσει τα κάδρα του. Η αγάπη επιβάλει να δίνει κανείς ό,τι έχει και ό,τι μπορεί δίχως να προσδοκά αντάλλαγμα και χωρίς προϋποθέσεις, αλλιώς δεν είναι αγάπη είναι συναλλαγή.

Προλήψεις

Η τάση για γνώση είναι έμφυτη στον άνθρωπο, η προσπάθεια για βελτίωση όμως είναι χαρακτηριστικό που δεν το διαθέτουν όλοι οι άνθρωποι.

Η μεγάλη διαφορά από τα άλογα ζώα είναι η μεταδοτικότητα της γνώσεως, έτσι που η μια γενιά να κληροδοτεί στην επόμενη την συσσωρευμένη εμπειρία της. Το ερώτημα που μας ενδιαφέρει σήμερα είναι, «μεταδίδει μόνο τις γνώσεις;» Ή μάλλον και τις αναζητήσεις της; Αφού δεν μπόρεσε να τις λύσει θα επιληφθούν οι νεώτεροι;.

Όσον αφορά τις γνώσεις είναι θεμιτό και αξιέπαινο. Όταν όμως μεταφέρονται από γενιά σε γενιά φοβίες και προλήψεις αυτό είναι μεμπτό. Η ανασφάλεια ορισμένων ανθρώπων τους οδηγεί στο να πιστεύουν, ή να ερμηνεύουν καταστάσεις και γεγονότα τελείως φαιδρά.

Πως μπορείς να διελεγχθείς με κάποιον που πιστεύει στα όνειρα; Και επιμένει με τόσο φανατισμό που τρελαίνεσαι; Θα αναφέρω εκτός από τους ονειροπαρμένους, έτσι τους ονόμασα εγώ και άλλες περιπτώσεις προληπτικών, που κάθε συζήτηση μαζί τους είναι μάταια. Φανήκαν ποντίκια στην αποθήκη, σημάδι πως κάποιος μας κλέβει. Δεν μπορείς να πείσεις αυτόν τον άνθρωπο πως χρειάζεται τρύπα να μπαίνει και γάτα στην αποθήκη. Πόσο δύσκολο είναι να ανατρέψεις την πεποίθηση εκείνου, που επειδή έσβησε το καντήλι, κάποιος θα πεθάνει. Από τα πλέον διαδεδομένα το σπάσιμο του καθρέφτη, ή το χύσιμο του καφέ, το οποίον αποφέρει χρήματα.

Τα γράφω με αφορμή ένα πρόσφατο γεγονός, που μου εμπλούτισε τις γνώσεις στο είδος. Είναι δυνατόν στον 21ο αιώνα να υπάρχουν άνθρωποι που φοβούνται τις κατάρες; Ναι υπάρχουν. Ζητούν τη βοήθεια της Εκκλησίας, να δράσει προληπτικά, δηλώνοντας ταυτόχρονα πως δεν πιστεύουν στο Θεό. Και με όση συμπάθεια μπορείς να το παραδεχθείς αυτά σε κάποιο χωριό, ή σε κάποιον αγράμματο, είναι αδύνατο να το δεχθείς από νέους ανθρώπους, επιστήμονες. Τα μαθηματικά είναι η επιστήμη της αποδείξεως των πάντων και της λογικής συνέχειας κι όμως δεν καταφέρνουν να νικήσουν την θρησκοληψία που καλλιεργείται από γιαγιάδες κυρίως, οι οποίες με αυτόν τον τρόπο τρομοκρατούν αφελείς εγγονές. Δεν μπορώ να καταλάβω πως μαθηματικός είναι ποτέ δυνατόν να είναι προληπτικός.

Αν πράγματι άκουε ο Θεός τις κατάρες που κάθε τόσο εκστομίζονται, δεν θα υπήρχε ο κόσμος όπως τον βλέπουμε: «ο Θεός, αγάπη εστί». Η καλή και σωστή γριά, αν είναι πράγματι καλή και σωστή Χριστιανή, δεν καταριέται ποτέ, μόνον εύχεται.

Καταδύσεις

Πριν από κάμποσο καιρό είχα γράψει για μια βουτιά στο παρελθόν, που υποσχέθηκα στον εαυτό μου να την ξανακάνω. Αψήφησα την πρώτη φορά τις απαγορεύσεις της γιατρού, ενώ την δεύτερη δεν το ανέφερα καθόλου και γλύτωσα την όποια κατσάδα μου αναλογούσε.

Ανέβηκα λοιπόν στον βατήρα για την πρώτη κατάδυση στην πισίνα του χρόνου, και βούτηξα στα 40 χρόνια. Είχα εγκαίρως ειδοποιήσει, από το facebook, όποιος θέλει να απογοητευτεί, ας με συναντήσει. Ευτυχώς ή δυστυχώς δεν απογοήτευσα πολλούς, αντίθετα απογοητεύτηκα, κάνοντας την σύγκριση, και βλέποντας τις κυρίες της παρέας, να μένουν αλώβητες από τον χρόνο, και εγώ να είμαι για τα κλάματα.

Χάρηκα πραγματικά την συντροφιά παλαιών φίλων και συμμαθητών.

Στην δεύτερη κατάδυση, έπεσα λίγο έως πολύ στα αβαθή. Επισκέφτηκα στην Κρήτη, την ιστορική Ιερά Μονή του Επανανωσήφη, με την ευκαιρία της πανηγύρεως της. Από τις μεγαλύτερες όχι μόνο της Κρήτης αλλά και της Ελλάδος γενικά, αριθμεί πάνω από σαράντα μοναχούς.

Το πλήθος του κόσμου ξεπερνά τις πέντε χιλιάδες προσκυνητές. Πενήντα ιερείς και παραπάνω είναι οι συμμετέχοντες, και άγημα στρατού αποδίδει τιμές. Τα παλαιότερα χρόνια διανυχτέρευαν στο ύπαιθρο, ενώ σήμερα με τα αυτοκίνητα αυτό καταργήθηκε. Όπως επίσης καταργήθηκε, και το φαγητό που προσέφερε η Μονή στους επισκέπτες αυτής της ημέρας.

Ένα βόδι στιφάδο, και σαράντα αρνιά, δυο βαρέλια κρασί, είναι ενδεικτικά για το τι ακολουθούσε την περιφορά της εικόνας του Αγίου Γεωργίου που συνόδευαν καβαλάρηδες. Και λόγω της καταργήσεως του τραπεζώματος επισκέφτηκα το κοντινό χωριό Δαμάνια, το οποίο διακόνησα ως εφημέριος παραπάνω από επτά χρόνια. Και εκεί στήθηκε η τάβλα.

Ούτε η ποικιλία των εδεσμάτων, ούτε και η νοστιμιά των παραταθέντων, ούτε η παλαιότητα και ποσότητα του κρασιού που καταναλώθηκε, δημιούργησαν το κέφι. Αλλά η αγάπη και η νοσταλγία των συνδαιτυμόνων. Έχουν ένα μοναδικό τρόπο οι Μικρασιάτες να γλεντούν. Μπορεί τα βιολιά να εξέλειπαν από αυτήν την γενιά των Δαμανιανών, η νοσταλγία του τόπου και ο νταλκάς δεν λείπουν. Το τραγούδι το ανατολίτικο σμίγει με το κρητικό και το ρεμπέτικο και γίνεται ένας αχταρμάς, που δεν σε αφήνει να φύγεις.

Κατέβαλα πράγματι πολύ προσπάθεια να σηκωθώ από το τραπέζι και μου το επέτρεψαν μόνο για τον λόγο, ότι πήγαινα σε άλλο να συνεχίσω, εκεί ήταν καθαρά κρητικό.

Όπως ο φονιάς ξαναγυρνά στον τόπο του εγκλήματος, γύρισα και εγώ στην αυλή του Πυθαγόρα, και ξαναβρήκα τον καθρέφτη μου να μου υπενθυμίζει, πήρες τα χάπια, τα πρωινά, τα μεσημεριανά, τα βραδινά, έκανες τις εισπνοές σου, μέτρησες την πίεση το ζάχαρο και όλα εκείνα που κάνουν την ζωή να είναι . . . . . . .

Άντε και του χρόνου

Θεού θέλοντος και καιρού επιτρέποντος, αποκαταστάθηκαν οι ζημιές του χειμώνα. Κακώς τις ονομάζω ζημιές, επειδή είναι αναμενόμενα γεγονότα. Το κατάλυμα μου είναι κατά το δη λεγόμενο, στο μάτι του καιρού, ανάμεσα σε δυο ρεύματα, και είναι απίθανο να μην κάνει ζημιά ο χειμώνας, όσο ήπιος και αν είναι.

Τελευταία ημέρα χρειάστηκε να έρθει ο ηλεκτρολόγος. Φίλος και καλός οικογενειάρχης, από εκείνους τους συνεπείς μαστόρους. Διότι όσοι έχετε μπλέξει με το σινάφι αυτό, θα έχετε απογοητευτεί από τα ψέματα τους. Από την άλλη πρέπει να τους βλέπουμε με συμπάθεια, γιατί αγωνίζονται για την επιβίωση, εκεί που το μεροκάματο είναι αβέβαιο.

Πολλά πράγματα τα καταφέρνω μονάχος, ακόμα και ηλεκτρικά. Αυτήν την φορά όμως είχε να κάνει με τοποθέτηση σκαφών με λάμπες φθορισμού. Πίνοντας τον καφέ και σχολιάζοντας, είπα του Μανόλη, «τόσα πράγματα καταφέρνω, την συνδεσμολογία του φθορίου δεν την καταλαβαίνω» και εκείνος χαμογελώντας απήντησε «χαράς το πράγμα, γράμματα είναι παπά;».

Αργότερα όταν ξανασκέφτηκα την απάντηση του, προβληματίστηκα. Το μυαλό αυτού του ανθρώπου έχει τοποθετήσει τα γράμματα πολύ υψηλά, ίσως επειδή εκείνος δεν τα καταφέρνει. Κι όμως έχει άδεια και γνώσεις και πολυκατοικίες ολόκληρες και εργαστήρια φωταγωγούνται από τα χέρια του. Ο άλλος που ξέρει γράμματα θα μπορούσε να δεί, θα μπορούσε να μαγειρέψει ή ακόμα να ζεσταθεί, αν δεν υπήρχε ο απλός ηλεκτρολόγος; Αυτό ισχύει για κάθε εργαζόμενο χειρονακτικά.

Καλά και χρήσιμα είναι τα πτυχία και τα διπλώματα, βοηθούν να έχουμε πλούσιο βιογραφικό και θέση στην ουρά του ταμείου ανεργίας. Ένας απλός μάστορας συντηρεί την οικογένεια του ευκολότερα σήμερα.

Σε γενομένη συζήτηση μεταξύ καθηγητών, υπερασπιζότανε την απαξίωση ο καθηγητής των ΕΠΑΛ, και έλεγε, «τα δικά μου παιδιά σε τρία χρόνια, οικονομάνε από 1000 έως 3000 τον μήνα, τα δικά σου μετά από δέκα χρόνια, είναι αμφίβολο αν οικονομάνε 700 το μήνα».

Κλείνοντας, πρέπει να γνωρίζουμε όλοι πως το ρετιρέ της πολυκατοικίας, στηρίζεται στο υπόγειο, που βρίσκονται τα θεμέλια.

Δεκαπενταύγουστος

Λίγοι είναι αυτοί που απομείνανε στις μεγάλες πολιτείες ακόμα. Με κάθε τρόπο και μέσο ταξιδεύουν και οι τελευταίοι αδειούχοι. Νεκρώνουν οι πόλεις, ζωντανεύει η ύπαιθρος και τα νησιά. Έρχονται κύματα «οι πολιτισμένοι» στην επαρχία. Γιατί;

Άλλοι έρχονται από ανάγκη ξεκούραση και άλλοι από υποχρέωση. Υποχρέωση προς τους γεννήτορες, οι οποίοι δεν τους αφήνουν όλο το χρόνο αφρόντιστους. Και λάδι και κρασί και ότι άλλο παράγουν το μερίδιο τους είναι εξασφαλισμένο και αυτοί σε ανταπόδοση, έρχονται αυτές τις μέρες να τους δουν και να φύγουν φορτωμένοι. Υποχρέωση να βαπτίσουν τα μωρά στο χωριό, που ο παπάς λέει όλα τα γράμματα, , υποχρέωση να παντρευτούν, διότι πήραν αλλόθρησκο ταίρι, και πρέπει να κάνουν το θρησκευτικό γάμο να το δούνε και οι γέροι, ή ακόμα διότι η γυναίκα κυοφορεί και πρέπει να γίνει ο γάμος. Βέβαια για την ουσία του μυστηρίου δεν γνωρίζουν πολλά πράγματα, αλλά αυτά είναι λεπτομέρειες.

Δεν ξεχνούν να νουθετήσουν τους ντόπιους, οι οποίοι πρέπει να αισθάνονται επαρχιώτες και να υπακούουν. Βουλιάζει το νησί μας από τον κόσμο, δικοί μας και ξένοι περνάνε καλά.

Ο Δεκαπενταύγουστος είναι ένα ορόσημο, είναι το Πάσχα του Καλοκαιριού, είναι η γιορτή της Παναγίας μας της προστάτιδας του τόπου αυτού που λέγεται Ελλάδα.

Και την επόμενη μέρα αρχίζει η αντίστροφη ροή των παραθεριστών προς τα κέντρα. Φεύγουν παίρνοντας δυνάμεις για όλο τον χειμώνα και προμήθειες για όλο τον μήνα. Αφήνουν πίσω τους πολιτισμό, στοίβες τα σκουπίδια, αξιοθρήνητες παραλίες, χαλασμένα αυτοκίνητα, απλήρωτους λογαριασμούς και ένα σωρό άλλες πληγές.

Ένα μήνα διαρκεί ο ερχομός των παραθεριστών, ένα μήνα κάνει και η αποδημία τους. Και τότε μετά την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού κάνουμε και εμείς τον σταυρό μας, επανακυκλοφορούμε στους δρόμους χωρίς νεύρα, χωρίς φάσκελα και βρισιές. Ηρεμούμε για λίγο και ύστερα αρχίζουμε τα παράπονα για την μοναξιά μας. Αχ πότε θα έρθει το Καλοκαίρι πάλι να ξαναδούμε κόσμο.

 

Άρχισε η επιστροφή

Πέρασε το Πάσχα του Καλοκαιριού, και άρχισε η επιστροφή των παραθεριστών στις εστίες τους. Μαζί της άρχισαν και οι πρώιμες γκρίνιες. Κάποιοι δεν προμηθεύτηκαν εγκαίρως τα εισιτήρια της επιστροφής, κάποιοι άλλοι γιατί τα δρομολόγια δεν εκτελούνται στην προγραμματισμένη ώρα τους, κάποιοι επειδή το καράβι χάλασε, άλλοι λίγοι ευτυχώς δεν έχουν τα χρήματα να επιστρέψουν και γυρεύουν δανεικά.

Σε όλη αυτήν την γκρίνια θα πρέπει να προστεθεί ακόμα μία. Μαλώνουμε τα παιδιά, γιατί δεν διαβάζανε, αλλά για άλλα ενδιαφερόντουσαν. Τα παιδιά δικαιολογημένα δεν διάβαζαν, διακοπές κάνανε, ναι, αλλά όχι όλα. Είναι και εκείνα που μείνανε μετεξεταστέα, τα παιδία με την ελλιπή απόδοση στα μαθήματα. Έφτασε η ώρα να «τους το βγάλουμε από την μύτη» όπως λέει ο λαός.

Τίθεται λοιπόν το εύλογο ερώτημα τα παιδιά φταίνε για την κακή επίδοση τους, ή οι γονείς που τα αναγκάζουν να υπερβούν τις δυνατότητες τους; Θεμιτή η φιλοδοξία του γονιού το παιδί του να γίνει καλλίτερο από αυτόν, έχει το παιδί όμως τις ικανότητες; Σε αυτά τα ερωτήματα πρέπει να απαντήσει ο δάσκαλος, ο οποίος από παιδαγωγός που ήταν κάποτε έγινε σήμερα υπάλληλος με ωράριο και άνευ ευθυνών. Ο δάσκαλος είναι εκείνος που διακρίνει τις δεξιότητες του παιδιού και το βοηθά να βρει τον δρόμο του.

Δεν είναι δυνατόν να γίνουν όλοι επιστήμονες, εξίσου χρήσιμοι και απαραίτητοι στην κοινωνία είναι και οι χειρώνακτες. Όσο καλό και αν είναι το ρετιρέ, στο ισόγειο στηρίζεται. Δεν πρέπει εκείνα τα παιδιά που δεν αποδίδουν στα μαθήματα, να τα ταπεινώνουμε γι’αυτό, πρέπει να τα βοηθήσουμε να βρουν τον προσανατολισμό τους. Η άποψη αυτό που δεν έγινα εγώ να γίνει το παιδί μου, δεν φανερώνει αγάπη, αλλά κρύβει πολύ εγωισμό. Αν το παιδί έχει προσόντα είναι απόλυτα σίγουρο πως θα καταφέρει να διακριθεί.

 

Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει….

«Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, Καλοκαίρι θα μυρίσει», λέει η παροιμία, τώρα μάλιστα φτάνει και στο τέλος του και φέτος φλέβισε καλά. Το φλέβισε έχει να κάνει με τις φλέβες του νερού που ανοίγουν και κυλάνε προς την θάλασσα.

Τα τελευταία τρία χρόνια, άνοιξε ακόμα και το Κουρουντερέ, (Τοποθεσία που σημαίνει στα τούρκικα Ξεροπόταμος). Εφέτος ξεχείλισε και το πηγάδι, σημάδι τρανό πως όλο το καλοκαίρι θα έχουμε νερό. Δόξα τω Θεώ για όλα.

Είναι όμως η περίοδος της ετοιμασίας για το Πάσχα. Περίοδος περισυλλογής και προσευχής. Βοηθάει η φύση με το παράδειγμα της, τον άνθρωπο να αναγεννηθεί, να μαζεύει σιγά σιγά τις οποίες ζημιές του προκαλεί ο χειμώνας, να σηκώνει το κεφάλι και να δοξολογεί τον Δημιουργό του.

Σε αυτό το κλίμα κινούμενος κι εγώ, προσπαθώ να συνεφέρω την αυλή του Πυθαγόρα, να είναι έτοιμη να δεχθεί εκείνους που θα θελήσουν να κατεβούνε τα σκαλάκια αναζητώντας ο κάθε ένας και κάτι.

Οι τακτικοί επισκέπτες της αυλής ίσως τρομάξουν, δεν θα την αναγνωρίσουν. Ο δύσκολος φετινός χειμώνας, με τους ισχυρούς νοτιάδες, επέβαλε σημαντικές αλλαγές. Τα δένδρα κοπήκανε και άλλαξε τελείως η όψη. Βλέπεις δηλαδή από το μπαλκονάκι την θάλασσα χωρίς καμία παρεμβολή. Μόλις μπορέσω θα αναρτήσω φωτογραφίες.

Σήμερα παρά το γεγονός πως έδειχνε ο καιρός για βροχή, θέλησα να συνεχίσω την χθεσινή προσπάθεια να κόψω τα χόρτα της αυλής. Πάγια τακτική είναι να μην ραντίζω με δηλητήρια.

Η πρόοδος έχει από καιρό φτάσει και στον αγρότη. Διαθέτω έτσι ένα χορτοκοπτικό μηχάνημα. Μην φαντάζεστε κάτι σπουδαίο, είναι ηλεκτρικό του μισού ίππου. Αυτό είναι και το μοναδικό μηχάνημα που με κάνει αγρότη, τα υπόλοιπα είναι εργαλεία για χειρώνακτες.

Με το χορτοκοπτικό λοιπόν, επεχείρησα δύο μέρες τώρα, να ξεχορταριάσω τον κήπο. Σήμερα με διαλλείματα λόγω βροχής. Απλώνω λοιπόν μπαλαντέζα, προσέχω που την απλώνω, μην την πάρω σβάρνα, και έχουμε καμιά ηλεκτροπληξία και μόλις βρέξει την μαζεύω για τον ίδιο λόγο. Αυτό το μηχανάκι του μισού ίππου, με ταρακουνά ολόκληρο. Από τα μπράτσα που καταβάλουν δύναμη να το κουμαντάρουν, μέχρι τα πόδια που κλωτσάω τα όσα μαζεύονται, χώματα και χόρτα. Δεν αναφέρω την μέση για να μην το παρακάνω.

Γιατί τα γράφω αυτά; Μα για έναν απλούστατο λόγο. Εάν εγώ ταλαιπωρούμαι τόσο και αγανακτώ για έναν κήπο μικρών διαστάσεων, με το ηλεκτρικό μηχάνημα, τι θα πρέπει να πεί εκείνος ο αγρότης που ξεχορταριάζει με το βενζινοκίνητο; Εκτός από τα προαναφερόμενα, να εισπνέει και το καυσαέριο που εκπέμπει, να σηκώνει το όχι ευκαταφρόνητο βάρος του και να προφυλάγεται από τις πέτρες που πετά.

Την περασμένη εβδομάδα που με συνδρομή φίλων κόπηκαν τα δένδρα με το αλυσοπρίονο, είχα πάλι τους ίδιους συλλογισμούς. Η δουλειά αυτή πάνω στο δέντρο, πολλές φορές αιωρούμενος, να παλεύει να κόψει το δέντρο και παράλληλα να αναπνέει το καυσαέριο του εκπέμπει το αλυσοπρίονο ανακατεμένο με το πριονίδι, πόσο είναι επικίνδυνη;

Η πρόοδος που φέρανε τα μηχανήματα στον αγρότη, τον βοήθησαν μεν, αλλά του κάνανε την ζωή επισφαλή.

Πληρώνεται άραγε όσο αξίζει αυτή η ζωή; Πέρα από την καθαρά αγροτική δουλειά πρέπει να είναι ταυτόχρονα και μηχανικός επιδιορθώνοντας τα μηχανήματα του. Αφήνω απέξω τελείως την χρήση των φυτοφαρμάκων, τα οποία πρώτα από όλους δηλητηριάζουν τον καλλιεργητή και ακολούθως εκείνους που θα καταναλώσουν το προϊόν.

Φαντάζει εύκολα να κάψεις κλαδιά, ακόμα και αυτή η δουλειά έχει τα μυστικά της, και θέλει την τεχνική της. Πόσα ξέρει ένας αγρότης, που δεν τα φαντάζεται ο άνθρωπος της πολιτείας; Και το αντίθετο βέβαια.

Παρακαλώ πολύ τους αναγνώστες του Πυθαγόρα, που κάνουν τους αγρότες στην φάρμα του Facebook, να αρχίσουν στο μπαλκόνι τους με ένα λουλούδι σε γλάστρα την αγροτική τους ζωή.

 

 

Απουσίες

Η χρήση του διαδικτύου έφερε κόσμο κοντά και δημιούργησε μια νέα κατάσταση, μια εικονική ηλεκτρονική γειτονιά. Οι χρήστες που περνοδιαβαίνουν από εδώ, όταν διαπιστώνουν απουσίες από άλλους καθημερινούς επισκέπτες αναρωτιούνται, «είναι καλά;»

Αναφέρομαι κυρίως στο Facebook και λιγότερο στα blogs. Στο πρώτο τα σχόλια είναι ολιγόλογα και πολλές φορές προκατασκευασμένα, αρκεί ένα κλίκ και τελείωσες, στα δεύτερα χρειάζεται κάποιος χρόνος.

Σπεύδω να γράψω αυτά σήμερα, διότι πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους, πως ανησυχούμε και ενδιαφερόμαστε για όλους με τους οποίους διατηρούμε επαφή, αν μπορεί να λεχθεί αυτή η λέξη. Απλούστερα αν είναι κάποιος από εμάς κρυωμένος, δεν γίνεται εντριβή από την οθόνη. Δεν έχει ακόμα εφευρεθεί η τηλεντριβή.

Το Καλοκαίρι που άρχισε, είναι φορέας πολλών εργασιών για την αποκατάσταση των ζημιών του χειμώνα, ειδικά του φετινού. Ακόμα και χθες και προχθές οι νοτιάδες που επικρατούσαν στην περιοχή μας, κάνανε ζημιές. Μποστάνια καταστραφήκαν πάνω που έδενε ο καρπός. Αυτοί οι συνάνθρωποι μας, γείτονες και φίλοι θα περάσουν δύσκολο τον επόμενο χειμώνα, αφού δεν θα έχουν εισόδημα το Καλοκαίρι. Πόσο προλαβαίνουν να αλλάξουν προϊόν;

Να βάλουν ζαρζαβατικά η εύκολη λύση. Ναι αλλά το κόστος καλλιέργειας είναι ακριβότερο από το εισαγόμενο. Και οι επαγγελματίες προτιμούν να παίρνουν κρεμμύδια Τουρκίας και πατάτες Αιγύπτου, παρά να υποστηρίξουν τον γείτονα, που τον κατέστρεψε ο νοτιάς. Αλυσίδα το πράμα, αν πάρουν ακριβά πρέπει και ακριβά να πουλήσουν, και μετά ο τουρίστας δεν ξανά έρχεται.

Επανέρχομαι στο θέμα Καλοκαίρι. Είναι για μένα εποχή με απαιτήσεις. Για να διατηρείται η αυλή και το μπαλκονάκι του Πυθαγόρα σε καλή κατάσταση, απαιτείται χειρωνακτική εργασία. Αυτό θα γίνεται εις βάρος της ενασχόλησης με το Blog, έτσι μην προβληματίζεστε αν δεν είμαι κάθε μέρα παρόν στην ηλεκτρονική γειτονιά.

Ένας δεύτερος λόγος που απουσίασα, είναι η ανταπόκριση στην ανάρτηση «προς νεολαίους». Είναι η πρώτη φορά που δεν σχολιάστηκε καθόλου ένα άρθρο. Έχω συνηθίσει να σχολιάζουν είτε ευμενώς είτε δυσμενώς, όλα τα άρθρα. Αυτό πέρασε απαρατήρητο και αναλογίστηκα γιατί;

Στον Πυθαγόρα τα σχόλια δεν δημοσιοποιούνται αμέσως, εκτός και μου ζητήσει ο σχολιαστής, αντίθετα με το FB, που εμφανίζονται αμέσως. Η παντελής απουσία όμως από το συγκεκριμένο άρθρο με προβλημάτισε δεόντως. Δεν μπορώ να υποθέσω ποιους πίκρανα περισσότερο, τους μικρούς ή τους μεγάλους;

Θα πει κάποιος, «δεν πίκρανες, κούρασες», πιθανόν και το σκέφτομαι. Ίσως να είναι κουραστικός ο λόγος, αλλά είναι απαραίτητος για να υπάρξει αντίλογος.

Η φωτογραφία

Πόσο καλλιτεχνική είναι σήμερα η φωτογραφία;

Είναι άραγε καλλιτέχνης ο φωτογράφος;

Δύο ερωτήματα που με απασχολούν αρκετό καιρό τώρα. Καταθέτω τις σκέψεις μου εδώ και περιμένω τις αντιρρήσεις των αναγνωστών του Πυθαγόρα.

Πριν από κάμποσα χρόνια η τηλεόραση μονόχρωμη τότε, πρόβαλε μια τηλεοπτική σειρά (σήμερα εξελληνισμένα σήριαλ!!!) με τίτλο «Ο φωτογράφος του χωριού». Αυτός ήτανε ένας καλοκάγαθος ανθρωπάκος, με την φωτογραφική μηχανή στον ώμο, διότι είχε αρκετά υπολογίσιμο βάρος και όγκο, γύριζε τα χωριά και φωτογράφιζε πρόσωπα και γεγονότα, πλέκοντας έτσι την ιστορία του συγκεκριμένου έργου που δεν θα μας απασχολήσει. Θα ασχοληθούμε όμως με την μηχανή του και με την τέχνη του.

Έπρεπε να έχει μεράκι και γνώσεις, για να μπορεί να απαθανατίζει εκείνες τις στιγμές που ζούσε. Έπρεπε να φροντίζει να μην του λείπουν τα αναγκαία υλικά, ο χώρος για την εμφάνιση. Έπρεπε τέλος να πείσει το θέμα του αν ήταν άνθρωπος να ποζάρει.

Στις πόλεις υπήρχαν τα καλλιτεχνικά φωτογραφεία με τους ογκώδεις προβολείς και τον μόνιμο διάκοσμο (ντεκόρ) και κάνανε φωτογραφίσεις που οι εκτυπώσεις τους ήτανε εβδομαδιαίες. Εκείνη την εποχή ήταν τέχνη να είσαι φωτογράφος, όπως τέχνη ήταν να είσαι οδηγός.

Με την πάροδο του χρόνου και την πρόοδο της επιστήμης γενικά, οι φωτογραφικές μηχανές μίκρυναν, άρχισαν τα αποτυπώνουν έγχρωμες εικόνες και έγιναν κτήμα στην αρχή των πιο εύρωστων οικονομικά και κοινωνικά και αργότερα όλου του λαού. Και τότε όμως πήγαινε το φιλμ στο φωτογραφείο για εμφάνιση. Λίγοι ήτανε οι μερακλήδες που διατηρούσανε σκοτεινό θάλαμο μαζί με τον εξοπλισμό που χρειάζονταν για τις εμφανίσεις.

Αυτοί ήταν οι καλλιτέχνες του είδους.

Η εποχή μας άλλαξε πολλά πράγματα, μαζί με αυτά και την φωτογραφική τέχνη. Σήμερα ζούμε την ψηφιακή φωτογραφία. Ο καθένας μπορεί να απαθανατίζει όποτε θέλει ό,τι θέλει με μεγάλη ευκολία. Ακόμα και τα φορητά τηλέφωνα φωτογραφίζουν. Φωτογραφίζει ο καθένας ανέξοδα, άσκοπα, αδιάκοπα και αδιάκριτα. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη γνώση της φωτογραφικής τέχνης, διότι έπαψε να είναι τέχνη. Αδιαφορεί για τον φωτισμό, την απόσταση, την εστίαση και όλες τις υπόλοιπες παραμέτρους, διότι θα επεξεργαστούν στον υπολογιστή δίνοντας το επιθυμητό αποτέλεσμα και τελικά εκεί θα αποθηκευτούν. Υπάρχουν και ηλεκτρονικά κάδρα, (κορνίζες), που προβάλουν τις ψηφιακές φωτογραφίες, καταργώντας και αυτήν ακόμα την εκτύπωση.

Όταν στο διαδίκτυο κυκλοφορούν εκατομμύρια, ή ακόμα τολμώ να πώ δισεκατομμύρια φωτογραφίες, με ανεξάντλητα θέματα και πρόσωπα, πού άραγε βρίσκεται η καλλιτεχνία στην φωτογράφηση;

 

Η καλλιτεχνία.

Η καλλιτεχνία είναι ένα έμφυτο ταλέντο, που στο κάθε άνθρωπο εκδηλώνεται διαφορετικά. Διότι περί καλλιτεχνίας πρόκειται, όταν βλέπομε τα αυλάκια με τις ντομάτες και τα κολοκύθια να είναι ευθυγραμμισμένα. Έτσι εκδηλώνει ο αγρότης το μεράκι του και παράλληλα εξασφαλίζει καλλίτερη σοδιά. Καλλιτεχνία είναι και ο τρόπος που στολίζει ο έμπορος την βιτρίνα του, ώστε να έχει περισσότερη κατανάλωση με ανάλογα κέρδη.

Γενικά θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι η καλλιτεχνία δεν περιορίζεται σε αυτά που συνηθίσαμε να λέμε καλές τέχνες.

Αυτό το ταλέντο που έχει ο κάθε άνθρωπος, κάποιοι το ανάπτυξαν περισσότερο και το κάμανε επάγγελμα. Αυτούς τους καλλιτέχνες τους ενδιαφέρει η δημοσιότητα και η προβολή, διότι αυτό είναι το μεροκάματο τους. Από αυτό ζούνε και τις περισσότερες φορές μοιάζουν, όπως λέει η παροιμία με τον ψαρά και τον κυνηγό που το πιάτο δέκα φορές είναι αδειανό και μια γεμάτο. Παρά την ανασφάλεια που έχουν, αυτοί είναι ευτυχισμένοι, γιατί ζουν με την τέχνη τους αγκαλιασμένοι. Τους αρκεί μόνο η δουλειά τους να γίνεται κτήμα του κόσμου.

Υπάρχουν όμως και οι άλλοι καλλιτέχνες, οι χορτάτοι, εξασφαλισμένοι οικονομικά, εκείνοι δηλαδή που από χόμπι ασχολούνται με διάφορα πράγματα. Αυτούς τους ενδιαφέρει η δημοσιότητα και η προβολή μόνο για να ικανοποιηθεί ο εγωισμός τους.

Είναι όντως ικανοποίηση, να βλέπεις το όνομα σου αναρτημένο;

ή να βλέπεις το έργο σου διαδεδομένο;

Οι παροιμίες των απλών ανθρώπων όλου του κόσμου, είναι πολύ περισσότερες από τα αποφθέγματα των σοφών. Δεν υπάρχει δε αμφιβολία ότι είναι και σοφότερες. Μήπως χάνουνε την αξία τους επειδή είναι ανώνυμες;

Τα δημοτικά τραγούδια και οι μαντινάδες που δεν έχουν πνευματικά δικαιώματα, δεν τραγουδιούνται περισσότερο από τα επώνυμα και εφήμερα σουξέ;

Πόσες εικόνες στις εκκλησιές είναι ανυπόγραφες, από την ταπείνωση του αγιογράφου να προσφέρει το έργο του προς δόξαν Θεού;

Υπάρχει και άλλο είδος καλλιτέχνη, του αποτυχημένου. Αυτός είναι συνήθως ο κριτικός του είδους. Ξέρει να κρίνει αυστηρά, εκείνα που ο ίδιος δεν μπορεί να κάνει. Αυτοί είναι και οι πλέον δυστυχισμένοι.

 

Η ικανοποίηση

Επειδή η ζωή μας είναι μικρή (λίγη), πρέπει και εμείς με τα λίγα να ικανοποιούμαστε. Δεν το αναφέρω από συνδικαλιστική, ή οποιαδήποτε άλλη διεκδικητική άποψη, αλλά στην καθημερινότητα.

Πολλή χαρά με διακατέχει από ένα πράγμα που ίσως φανεί αστείο για κάποιους. Φύτεψα τρία βλαστάρια αγράμπελη (πεντάφυλλο), και αυτά προκόψανε και άρχισαν το άπλωμα πάνω στο πλέγμα του τσαρδιού. Είναι η πρώτη χρονιά και δεν γνωρίζω τις αντιδράσεις του χειμώνα, αλλά το γεγονός πως σκαρφάλωσαν τρία μέτρα, με ικανοποίησε.

Αυτήν την χαρά, αυτήν την ικανοποίηση, μας την προσφέρει απλόχερα και καθημερινά η φύση, σε όλους εμάς που έχουμε το προνόμιο να ζούμε κοντά της σε αντιδιαστολή με τους αστούς, που στερούνται τέτοιων μικρών αλλά ευχάριστων στιγμών στην καθημερινότητα τους.

Όταν παίρνεις από το κλάδεμα της τριανταφυλλιάς, ένα κομματάκι και το χώνεις στην γη, του κάνεις το λακκάκι και του βάζεις νερό, ο εγωισμός σου λέει «το φύτεψα» και περιμένεις να μεγαλώσει. Είναι όμως σίγουρο πως έτσι θα γίνει; Όχι βέβαια, το προσδοκάς, αλλά δεν είσαι βέβαιος, άλλος αποφασίζει.

Κάθε τι που έχει σχέση με την δημιουργία, αναφέρεται και στον Δημιουργό μας, τον Θεό. Έτσι ως δώρο Θεού πρέπει να εκλαμβάνονται όσα η φύση μας παρέχει και επειδή ο άνθρωπος βλαστημώντας στον Θεό, ασέλγησε στην φύση, αυτή ανταποδίνει τα ίσα. Λέγανε οι πιο παλιοί πως «στον καταραμένο τόπο Μάη μήνα βρέχει», εδώ περνά ο Ιούνιος, και το χαλάζι και οι βροχές δεν σταματάνε.

Ο άνθρωπος είναι ανικανοποίητος και αγνώμων, έτσι και εγώ εφέτος με τα πολλά νερά και τους πολλούς και ισχυρούς νοτιάδες παραπονιόμουν και ας είχα άδικο. Δεν με βόλευε η κατάσταση. Τα αυτοφυή παράσιτα είναι πολλαπλάσια, λόγω της υγρασίας. Αντί να τα ραντίσω τα κόβω, μέχρι τώρα τέσσαρες φορές έχω βάλει το χορτοκοπτικό με την λογική πως επειδή είχαμε πολλά νερά το δηλητήριο θα πάει στον πόσιμο υδροφόρο ορίζοντα. Για αυτήν την κατάσταση την εύκολη και γρήγορη ανάπτυξη θλίβομαι, ενώ θα έπρεπε να χαίρομαι, διότι το ίδιο ακριβώς ρυθμό ανάπτυξης ακολουθούν και τα άνθη του κήπου. Και ξανάγινε ο κήπος του Πυθαγόρα ένα καμάρι, που καμία σχέση δεν είχε με αυτόν του Πάσχα.

Αρκεί μια μικρή αναποδιά για να μας βυθίσει στο πέλαγος της απελπισίας. Να ικανοποιούμαστε λοιπόν με τα μικρά, με τα καθημερινά, με τα νοούμενα αυτονόητα που δεν είναι τέτοια.

Υπερβόσκηση

Οι ρυθμοί που δουλεύουν οι υπηρεσίες είναι διαφορετικοί και δεν  εξαρτώνται από την βούληση των εργαζομένων ανθρώπων, αλλά από την νοοτροπία και πολλές φορές την υποχρεωτική συμπεριφορά που εκούσια ή ακούσια επιβάλλεται. Το δημόσιο έχει τους δικούς του ρυθμούς, που ναι μεν είναι αργοί αλλά όχι καταστροφικοί, σε αντίθεση με τον ιδιωτικό τομέα που κάποιες φορές όντας άπληστος κάνει ανεπανόρθωτες ζημιές.

Αν και η καλαισθησία είναι θέμα προσωπικό (του καθενός χώρια), υπάρχουν και κάποιες σταθερές αξίες. Δεν συγκρίνεται η ομορφιά της θάλασσας με την ομορφιά του βουνού, επειδή είναι ανόμοια πράγματα. Όπου το κύμα κτυπά την στεριά είναι όμορφο εφ’ όσον δεν έχει επέμβει ο άνθρωπος, όπου όμως ανακατεύτηκε, έφτιαξε μαρίνες και οργανωμένες πλαζ και τις γέμισε με κάθε είδους απόβλητο. Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και στα βουνά.

Αυτές τις ημέρες πληροφορήθηκα πως τα Αστερούσια όρη, εδώ που βρίσκεται το κατάλυμα μου, είναι χαρακτηρισμένα «ως τόπος υπερβόσκησης». Ελάχιστοι τόποι παγκοσμίως έχουν χαρακτηριστεί έτσι. Αναφέρεται στην Γέννεση:

«Καὶ εἶπεν ὁ θεός Βλαστησάτω ἡ γῆ βοτάνην χόρτου, σπεῖρον σπέρμα κατὰ γένος καὶ καθ’ ὁμοιότητα, καὶ ξύλον κάρπιμον ποιοῦν καρπόν, οὗ τὸ σπέρμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ κατὰ γένος ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ ἐγένετο οὕτως.

καὶ ἐξήνεγκεν ἡ γῆ βοτάνην χόρτου, σπεῖρον σπέρμα κατὰ γένος καὶ καθ’ ὁμοιότητα, καὶ ξύλον κάρπιμον ποιοῦν καρπόν, οὗ τὸ σπέρμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ κατὰ γένος ἐπὶ τῆς γῆς. Καὶ εἶδεν ὁ θεὸς ὅτι καλόν.»

Η απληστία του ανθρώπου δεν συμφώνησε και θέλησε περισσότερα. Ενώ ο τόπος μπορεί να βλαστάνει και μπορεί να θρέψει έναν ορισμένο αριθμό ζώων, δεν αρκέστηκε σε αυτόν αλλά εκβίασε την γή να βλαστήσει περίσσια βάζοντάς της φωτιά. Την πρώτη φορά και την δεύτερη απέδωσε από την τρίτη κι ύστερα άρχισε να λιγοστεύει τη παραγωγή χόρτου και ύστερα από κάποια χρόνια σταμάτησε τελείως. Δημιουργήθηκαν με αυτόν τον τρόπο αποκρουστικοί ξερότοποι γεμάτοι χώμα και πέτρες. Υπάρχουν τόποι άνυδροι και αφιλόξενοι, εκεί που δεν επεμβαίνει ο άνθρωπος, για να επωφεληθεί και κράτησαν την ομορφιά τους και ας είναι άνυδροι και αφιλόξενοι. Το ίδιο φαινόμενο γίνεται με τα δάση. Χαλάμε την ομορφιά τους για να επωφεληθούμε, παραβλέποντας πως με αυτόν τον τρόπο υποθηκεύουμε την ποιότητα της μελλοντικής ζωής μας.

Γιατί όλα αυτά; Μα είναι απλό. Δεν αισθανόμαστε την ανάγκη μαζί με τον ψαλμωδό να αναβοήσουμε και εμείς προς Αυτόν.  

«ὡς ἐμεγαλύνθη τὰ ἔργα σου, κύριε· πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας, ἐπληρώθη ἡ γῆ τῆς κτήσεώς σου.»

Έχει εγκαταστήσει ο άνθρωπος στο διάστημα δορυφόρους που επηρεάζουν τις κλιματικές συνθήκες, με σκοπό μεγαλύτερη και καλλίτερη παραγωγή τροφίμων. Στην ουσία  είναι όπλα με αποτέλεσμα να σκοτώσει τον συνάνθρωπο του και να αποδοθούν οι φόνοι σε καιρικά φαινόμενα. Είναι καιρός να αφυπνιστεί ο άνθρωπος, να αφήσει την αλαζονεία που τον έχει κυριέψει, να σηκώσει τα χέρια προς τα επάνω και να αναβοήσει

  «Κύριε τῶν Δυνάμεων, μεθ' ἡμῶν γενοῦ, ἄλλον γὰρ ἐκτός σου βοηθόν, ἐν θλίψεσιν οὐκ ἔχομεν,  Κύριε τῶν Δυνάμεων, ἐλέησον ἡμᾶς».

 

 

Ατυχίες;

Συνηθισμένη έκφραση απογοήτευσης είναι όμως έτσι; Το γράφω, διότι σήμερα μετά από αρκετές αναβολές αποφάσισα να αρχίσω τα βαψίματα. Και τι συνέβη; Πλάκωσε η βροχή.

Ιδιότροπος ο καιρός εφέτος, μας έχει αναστατώσει κι όμως εδώ φαίνεται η καρτερικότητα του αγρότη, του ανθρώπου του μόχθου και της προσδοκίας από την φύση. Έγραφα προχθές για το μποστάνι που κατέστρεψε ο Νότος. Ολοσχερή καταστροφή στα καρπούζια σημαίνει μηδενικό ετήσιο εισόδημα. Και η αγνή αντίδραση σε μια κουβέντα: (με το Θεό θα τα βάλουμε;)

Ενώ ο αγρότης αυτός είδε τον κόπο του να εξαφανίζεται, δεν βαρυγκωμά, δεν αναστενάζει, δεν καταριέται και αμέσως ξεκινά να περισώσει ότι μπορέσει, χωρίς να περιμένει αποζημιώσεις. Από πού άλλωστε; (με τον Θεό θα τα βάλουμε;). Γνωρίζει πως η τράπεζα, θα του υποθηκεύσει της επόμενης χρονιάς το εισόδημα, γνωρίζει καλά όμως, πως δεν έχει και άλλη επιλογή.

Προτού κάνει την καταμέτρηση των ζημιών, έχει ήδη κάνει σχέδια για την επόμενη καλλιέργεια κι αυτό είναι το μεγαλείο του αγρότη. Να πολεμά με τις άγνωστες επερχόμενες καιρικές συνθήκες. Να βλέπει τα φυτώρια να μεγαλώνουν και να γίνονται δένδρα. Σε αυτό ακριβώς το σημείο πρέπει να εστιάσουμε την εμμονή του, να μην εγκαταλείπει τα κτήματα όσο γέρος και αν είναι, έστω και αν είναι ζημιογόνα. Δεν είναι πείσμα, είναι παράπονο.

Αυτό το παράπονο που μας πιάνει όλους, όταν τα πράγματα δεν μας έρχονται βολικά.

Κάνουμε μια τροχαία παράβαση και μας αντιλαμβάνεται ο τροχονόμος. Η αντίδραση μας είναι άμεση, «φτου, ατυχία». Τι σχέση έχει εδώ η τύχη με την παραβατικότητα;

Πιο σοβαρά είναι τα πράγματα, όταν δεν ικανοποιούμε τους στόχους μας. Δημιουργούμε οικογένειες με σαθρό υπόβαθρο και όταν διαλύονται, η προσφιλής έκφραση είναι (ατύχησε στο γάμου του-της). Τι σχέση έχει εδώ η τύχη με την έλλειψη αλληλοκατανόησης;

Έτσι που τα λέμε, εύλογα γεννιέται το ερώτημα. Δεν υπάρχει τύχη; Το ισχυρίζομαι με πολλή πεποίθηση πως έτσι είναι. Την τύχη του ο καθένας την ορίζει, την καθορίζει και την δημιουργεί γενικώς. Για να έχει κανείς καλή τύχη, πάντοτε, μα πάντοτε, πρέπει να επιστρατεύσει πρωτίστως την λογική και να δέχεται συμβουλές, έστω και αν δεν τις εφαρμόζει.

Θα τελειώσω με ένα γεγονός που συνέβη πολλά χρόνια πίσω. Ένας καλός φίλος με πολλή μελέτη και περίσκεψη αποφάσισε να αγοράσει ένα μαγαζί (Υαλοπωλείο), στην Θεσσαλονίκη. Η επιχείρηση επικερδής, ο πωλητής δεν είχε διάδοχο κατάσταση, ο φίλος συνεργάτης και προμηθευτής της επιχειρήσεως. Όλα δείχνανε πως ήταν η τέλεια ευκαιρία. Με πολλή προσπάθεια βρήκε τα χρήματα, χρεώθηκε και έγινε η αγοραπωλησία. Σαββάτο μπήκαν οι υπογραφές και τελείωσε το θέμα. Την Κυριακή έγινε σεισμός και το μαγαζί καταστράφηκε ολοσχερώς. Ούτε τα ρολά δεν ανεβαίνανε, και το κτήριο χαρακτηρίστηκε κατεδαφιστέο.

Ατυχία και σε αυτήν την περίπτωση; Όχι βέβαια! (με το Θεό θα τα βάλουμε;).

Η ράτσα μας

Πριν από πολύ καιρό σε γενόμενη συζήτηση κάποιος από την ομήγυρη μίλησε για την Ελληνική ράτσα. Τον διέκοψα κάνοντας και τον θυμωμένο λέγοντας πως ράτσες έχουν τα ζώα μόνο και σήμερα αυθόρμητα γράφω εγώ για την ράτσα του Ρωμιού. Ούτε εκείνος τότε ούτε εγώ σήμερα το θέσαμε υποτιμητικά, αλλά είναι ένας τρόπος έκφρασης.

Η ράτσα μας λοιπόν έχει τρόπους που όπως είχε πει μια φορά ο Σαρτζετάκης μας κάνει «ανάδελφο γένος». Και πράγματι ποιος άλλος λαός διασκεδάζει με τις δυσκολίες του, ή τραγουδά τα βάσανα του όπως οι Ρωμιοί; Αφορμή για την σημερινή ανάρτηση μου έδωσε ένα γλεντάκι που στήθηκε εκ του μηδενός. Βρέθηκα σε κάποιο σπίτι για καφέ το πρωί και με την αναγγελία επικειμένου ταξιδιού, (όχι το δικό μου, αυτό αργεί λίγες ημέρες ακόμα), ενός φίλου ναυτικού, τα φλιτζάνια αντικαταστάθηκαν από τα ποτήρια, πήρε φωτιά το τηγάνι και από την γειτονιά έφθασαν  το λαγούτο και το μαντολίνο και παραχρήμα άρχισε το τραγούδι. Αυτές οι αυθόρμητες καταστάσεις είναι συνηθισμένες σε πολλά μέρη της Ελλάδας, αλλά ιδιαίτερα στα νησιά και ασφαλώς στην Λεβεντογέννα. Ακόμα μπορεί να τις ζήσει κανείς στις συνοικίες του Πειραιά και ιδιαίτερα στην ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη στο Πέραμα, ίσως όχι με όργανα αλλά με τα κασετόφωνα, όμως αυτό δεν διαφέρει σε τίποτα, αντίθετα φανερώνει την ομοιογένεια της Ράτσας μας. Έφτασε η ώρα για μεσημεριανό και δεν έφυγα. Μετά το φαγητό ευχήθηκα καλά ταξίδια στο φίλο μας και στο αυτοκίνητο γυρνώντας στο κατάλυμα μου, θυμήθηκα το τραγούδι του Τσιτσάνη. «είμαστε αλάνια, ξακουστά παιδιά μέσα στην πιάτσα, και δεν την τρομάζουν, οι φουρτούνες τη δική μας ράτσα». Το έκανα τίτλο και μαζί με τις φωτογραφίες το παραδίνω να γλεντήσουν μαζί μας όλοι οι αναγνώστες του Πυθαγόρα.

 

Κατάλαβα να λες.

Η προσπάθεια του ανθρώπου να φαίνεται ευγενικός ακόμα και όταν δεν είναι, επιβάλλει ένα τρόπο συμπεριφοράς που είναι επιεικώς απαράδεκτος. Η προσπάθεια να φαινόμαστε κάτι άλλο από αυτό που πραγματικά είμαστε καταντά γελοίος.

Βρέθηκα μάρτυρας σε μια συζήτηση που εξελισσόταν όσο περνούσε η ώρα σε φιλονικία και θα κατέληγε ακόμα και σε συμπλοκή, αν δεν επενέβαινα.

Είχε ο Α! μια άποψη και ο Β! δεν την ενστερνιζόταν και προσπαθώντας να στηρίξει την άποψη του, έλεγε «δεν κατάλαβα, δηλαδή θες να πεις αυτό και όχι εκείνο». Δεν μπορούσε να σταματήσει στιγμή να του εξηγήσει ο συνομιλητής του, τι εννοούσε. Και όταν κατόρθωνε να πάρει τον λόγο πάλι τον διέκοπτε με την ίδια επαναλαμβανόμενη φράση που μάλλον την θεωρούσε ευγενικά διατυπωμένη αντίδραση, «δεν κατάλαβα τι θές να πεις, δηλαδή εννοείς αυτό, ή το άλλο» και ο τόνος της φωνής συνεχώς ανέβαινε. Μου θύμισε μια παλιά ταινία που από τη σκηνή του θεάτρου έλεγε ο θεατρίνος προς το κοινό «-οι μισοί από σας είναι βλάκες» οι θεατές διαμαρτύρονται έντονα και αυτός τους καθησυχάζει «καλά-καλά οι μισοί από σας δεν είναι βλάκες» και έτσι ηρεμούν τα πνεύματα.

Πλησίασα στον Β και του ψιθύρισα στο αυτί. «-κι αν δεν κατάλαβες, κάνε ότι κατάλαβες, για να μην καταλάβει ο άλλος πως δεν κατάλαβες! Κατάλαβες;».

Πρόκειται για ένα λογοπαίγνιο που το θυμάμαι από παιδί. Του άρεσε ή μάλλον εντυπωσιάστηκε, με κοίταξε και μετά απευθύνθηκε στο συνομιλητή του «κατάλαβα-κατάλαβα» και έτσι αποσοβήθηκε ένας διαφαινόμενος καυγάς.

Κατάλαβε άραγε ή δεν κατάλαβε; Δεν είναι αυτό το θέμα. Το δεν κατάλαβα είναι μια έκφραση που χρησιμοποιείται στα τηλεοπτικά κανάλια και περνάει στον λαό όπως παλαιότερα περνούσαν κι άλλου είδους εκφράσεις. Όποιος θέλει να είναι σύγχρονος πρέπει να τις χρησιμοποιεί. Για θυμηθείτε μερικές.

-Έτσι λοιπόν

-Τάκα-τάκα

-Δεν το πιστεύω.

-Το λέω γω και τέλος.

Είναι και άλλες που δεν μου έρχονται στο νού, αλλά αν ψάξετε στο λεξιλόγιο της καθημερινότητας σίγουρα θα τις βρείτε.  

Οι απαιτήσεις

Είμαι παλιός χρήστης των υπολογιστών και θυμάμαι, όταν παίρναμε ένα πρόγραμμα, ή ένα παιχνίδι, η πρώτη δουλειά ήταν να κοιτάξουμε τις ελάχιστες απαιτήσεις του. Τότε γράφανε υποχρεωτικά όλα τα ψηφιακά προϊόντα τις ελάχιστες απαιτήσεις, ενώ σήμερα αναγράφουν με τι είναι συμβατά, λαμβάνοντας ως δεδομένο πως όλοι οι υπολογιστές έχουν τις ίδιες δυνατότητες.

Αυτά σαν πρόλογος για συνεχίσω την χθεσινή ανάρτηση με αφορμή τα σχόλια για τις αποστάσεις. Αν σκεφτούμε το θέμα ρεαλιστικά θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως δεν υπάρχουν μακριά και κοντά. Αν η απόσταση από την άσφαλτο είναι 4,5 χιλιόμετρα και το χωριό από εκεί επτά, συνολικά μέχρι το νοσοκομείο που μας ενδιαφέρει είναι 60 περίπου, ή μιας ώρας ταξίδι με το αυτοκίνητο. Στην Σάμο που από την πόρτα του Κουρουντερέ είναι η άσφαλτος η απόσταση από το συγκεκριμένο νοσοκομείο είναι τουλάχιστον μιας ημέρας ταξίδι με προγραμματισμό αν έχει πτήση το αεροπλάνο, γιατί εάν μιλήσουμε για καράβι, χρειάζονταν τρείς ημέρες. Άρα πότε ήμουν μακριά και πότε κοντά. Έτσι και εδώ αν το αναγάγουμε στην ψηφιακή ορολογία δεν ζητάμε ελάχιστες απαιτήσεις αλλά πόσο συμβατοί «συμβιβαστικοί» μπορούμε να γίνουμε. Θυμάμαι κάποιο πρωινό μετά το πότισμα κοιτούσα στην θάλασσα και αναρωτήθηκα, «-Άραγε που βρίσκομαι;» και μόνος μου έδωσα την απάντηση «-Στην μέση του πουθενά;».

Όλοι οι άνθρωποι όπου και αν βρίσκονται, ή κατοικούν είναι κοντά και μακριά από κάτι. Το ζητούμενο στην ουσία είναι που είναι το κέντρο. Εάν έχουμε για κέντρο τον Χριστό μας και εμείς βρισκόμαστε στις ακτίνες Του, είμαστε όλοι κοντά. Εάν έχουμε άλλα κέντρα, πελαγοδρομούμε.

Ο απαιτητικός άνθρωπος είναι δύσκολος και ενοχλητικός. Πως καταντάει κανείς απαιτητικός; Είναι ένα θέμα που χρειάζεται να ασχοληθούμε μαζί του.

Η απαιτητικότητα είναι ένα ελάττωμα για το οποίο την κυρία ευθύνη φέρουν οι γονείς. Κάνοντας τα χατίρια στα παιδιά τους τους διαμορφώνουν έτσι τον χαρακτήρα που να θεωρούν δεδομένο ότι μπορούν να έχουν ότι θελήσουν. Αυτό ξεκινά ακόμα από την βρεφική ηλικία. Μιλούν σιγά, να μην ξυπνήσει το μωρό και το μωρό μαθαίνει να απαιτεί ησυχία για να κοιμηθεί. Είναι ένα μεγάλο λάθος ανατροφής. Πρέπει να μάθει κοιμάται με τους συνηθισμένους ήχους και θορύβους του σπιτιού. Μόλις το παιδί κλάψει τρέχει η μάνα του ενώ διακρίνεται άνετα ποιο κλάμα είναι αληθινό και ποιο είναι για να μας τραβήξει την προσοχή. Έχει απαίτηση το μωρό και ο μεγάλος συμβιβάζεται.

Λίγο αργότερα δεν του αρέσει κάποιο φαγητό και αγωνιά η μάνα. Μην αγωνιάς, μόλις πεινάσει θα φάει ό,τι βρεθεί. Μεγαλώνοντας μεγαλώνουν και οι απαιτήσεις του για τσάντα, για μολύβια, για φροντιστήρια για εκδρομές και εξόδους με τους φίλους και ο γονιός έχει υποταγεί στο θέλημα του παιδιού κάνοντας του τα χατίρια και χαλώντας του τον χαρακτήρα. Κάποια στιγμή που απαιτεί από την κοινωνία τα χατίρια «τρώει την μούρη του» κατά το δη λεγόμενο και τον απομονώνουν οι άλλοι μέχρι να συμβιβαστεί.

«Ἐκ τοῦ ὡρὰν τὸ ἐρᾶν καί τοῦ ἐρᾶν τὸ ἐπιθυμεῖν». 

λέγανε οι πατέρες της ερήμου.

Αν δεν δεις κάτι δεν το αγαπάς και άμα δεν το αγαπάς δεν το επιθυμείς. Αυτό έπαθα και εγώ με το διαδίκτυο. Είχα στην Σάμο δυνατότητες λόγω της καλής συνδέσεως που διέθετα και απλώθηκα και άπλωσα και το δίκτυο μου, όμως εδώ που δεν έχω αυτές τις δυνατότητες πρέπει να μαζέψω το δίκτυο στις υπάρχουσες δυνατότητες. Δεν είναι παράπονο είναι προσαρμογή σε μια νέα πραγματικότητα. Αν δεν το είχα δει, δεν θα το επιθυμούσα. Πρέπει να καταλάβουμε όλοι οι άνθρωποι πως δεν υπάρχει  στην ζωή μας τίποτα δεδομένο και αυτονόητα πραγματοποιήσιμο, όλα έχουν το τίμημα τους. 

Γράφει ο George Aslanoglou μα δεν συμφωνώ

Η πραγματικότητα είναι μια ψευδαίσθηση που οφείλεται στην έλλειψη αλκοόλ...!!!

Γράφει και ο George Menios και εγώ συμφωνώ 

 Mην κρατάς τίποτα για μια ειδική περίπτωση. Κάθε μέρα που ζεις είναι μια ειδική περίπτωση. Κατάλαβα ότι η ζωή πρέπει να είναι ένα σύνολο εμπειριών που σε γεμίζουν και όχι μια απλή επιβίωση. Δεν φυλάσσω πια τίποτα. Χρησιμοποιώ τα ακριβά κρυστάλλινα ποτήρια κάθε μέρα. Βάζω τα καινούργια μου ρούχα για να πάω για ψώνια, αν αποφασίσω έτσι, ή το επιθυμώ. Δεν κρατώ το ακριβό μου άρωμα για τις ειδικές περιπτώσεις, το χρησιμοποιώ, όποτε το θέλω. Η φράση «μια μέρα... και μια απ’ αυτές τις μέρες» εξαφανίζονται από το λεξιλόγιο μου. Αν αξίζει τον κόπο να δεις ή να ακούσεις, ή να κάνεις κάτι, κάντο τώρα. Είναι αυτά τα μικρά πράγματα που αν δεν γίνουν θα με δυσαρεστούσαν, αν ήξερα ότι οι ώρες μου ήταν μετρημένες. Θα με δυσαρεστούσαν, γιατί έπαψα να βλέπω καλούς φίλους με τους οποίους θα επικοινωνούσα μια μέρα …... Θα με δυσαρεστούσαν, γιατί δεν έγραψα ένα γράμμα που ήθελα να γράψω μια απ αυτές τις μέρες. Θα στεναχωριόμουν και θα λυπόμουν, γιατί δεν είπα στους πολύ δικούς μου συχνά και αρκετά πόσο τους αγαπώ. Δίνε στους ανθρώπους περισσότερα από αυτά που περιμένουν και κάντο με γούστο. Μάθε απ’έξω το αγαπημένο σου ποίημα και μην πιστεύεις όλα όσα ακούς. Μην σκορπάς όλα αυτά που έχεις και μην κοιμάσαι όσο θα ήθελες. Όταν λες «σ’ αγαπώ» λέγε το σοβαρά Όταν λες «λυπάμαι», κοίτα στα μάτια αυτόν στον οποίο απευθύνεσαι. Μείνε αρραβωνιασμένος τουλάχιστον έξι μήνες πριν παντρευτείς. Αν πιστεύεις στον κεραυνοβόλο έρωτα με την πρώτη ματιά, μην περιγελάς τα όνειρα των άλλων. Αγάπα βαθιά και με πάθος. Μπορεί να βγεις λαβωμένος απ’ αυτή την αγάπη αλλά είναι ο μόνος τρόπος να ζήσεις ολοκληρωτικά τη ζωή. Σε περίπτωση διαφωνίας να είσαι δίκαιος. Μην προσβάλεις και μη δικάζεις τους άλλους για τους γονείς τους, να μιλάς αργά αλλά να σκέφτεσαι γρήγορα. Αν σε ρωτήσουν κάτι στο οποίο δεν θέλεις να απαντήσεις, Χαμογέλα και ρώτησε: «γιατί θέλεις να το μάθεις;» Να θυμάσαι ότι ο μεγάλος έρωτας όπως και οι μεγάλες επιτυχίες έχουν μεγάλα ρίσκα. Να τηλεφωνείς στην μάνα σου και να λες «με υγεία» όταν κάποιος φταρνίζεται. Όταν χάνεις μη ξεχνάς το μάθημα, θυμήσου….: Σεβασμός στον εαυτό σου, Σεβασμός στους άλλους, υπευθυνότητα σ’ όλες σου τις πράξεις Μην επιτρέψεις και μια μικρή ανοησία καταστρέψει μια μεγάλη φιλία. Αν διαπιστώσεις ότι έκανες λάθος, επανόρθωσέ το αμέσως. Χαμογέλα όταν απαντάς στο τηλέφωνο, με όποιον μιλάς θα το καταλάβει αυτό. Παντρέψου με άτομο που του αρέσει η συζήτηση…..όταν γεράσετε η δυνατότητα συζητήσεως θα είναι πιο σημαντικό απ’ Οτιδήποτε άλλο. Πέρνα λίγο καιρό σε μοναξιά, άνοιξε την αγκαλιά σου στην αλλαγή χωρίς να ξεχάσεις τις αρχές και τις αξίες σου. Θυμήσου ότι η σιωπή πολλές φορές είναι η καλύτερη απάντηση. Διάβαζε περισσότερο και βλέπε λιγότερο tv, ζήσε μια καλή και τίμια ζωή. Αργότερα όταν θα γεράσεις και αναθυμάσαι το παρελθόν, θα δεις ότι μπορείς να χαρείς την ζωή ακόμα περισσότερο. Έχε εμπιστοσύνη στο Θεό, αλλά κλείδωνε καλά το αυτοκίνητο σου. Μια ερωτική ατμόσφαιρα στο σπίτι είναι απαραίτητη. Κάνε ότι μπορείς για να δημιουργήσεις ένα περιβάλλον ήσυχο και αρμονικό. Σε περίπτωση διαφωνίας με τους δικούς σου, δώσε σημασία στο παρόν και μην αναθυμάσαι το παρελθόν. Διάβαζε ανάμεσα στις γραμμές και να μοιράζεσαι τις γνώσεις σου. Είναι ένας τρόπος για να γνωρίσεις την αθανασία. Μη διακόπτεις ποτέ κάποιον, τη στιγμή που σου δείχνει την αγάπη του. Ασχολήσου με τα δικά σου. Μην εμπιστεύεσαι κάποιον που δεν κλείνει τα μάτια του όταν σε φιλάει. Μια φορά το χρόνο πήγαινε κάπου που δεν έχεις πάει ποτέ. Αν κερδίσεις ή διαθέτεις αρκετά χρήματα, διάθεσε το για την βοήθεια των άλλων όσο είσαι ακόμα στη ζωή. Αυτή είναι η μεγαλύτερη ικανοποίηση που ο πλούτος μπορεί να σου δώσει. Θυμήσου ότι αν δεν αποκτήσεις αυτό που θέλεις, πολλές φορές εξαρτάται από την τύχη. Μάθε τους κανόνες της ζωής και να ξέρεις ότι μπορεί να παραβείς κάποιον. Θυμήσου ότι η καλύτερη σχέση είναι αυτή που η αγάπη ανάμεσα σε δύο άτομα είναι πιο μεγάλη από την ανάγκη που έχει ο ένας για τον άλλο. Κρίνε την επιτυχία σου σε σχέση με αυτά τα οποία αρνήθηκες για να την αποκτήσεις..

Η μοναξιά

Ορισμένες φορές σε αναγκάζουν να προτιμήσεις τη μοναξιά σου, ή την προτιμάς από μια ψεύτικη συμπεριφορά......

Όλα είναι μια συνήθεια.......

Αυτό το μήνυμα της καλής μας Φένιας κοινοποίησα στο Facebook και σπεύδω εδώ να το αναπτύξω λίγο περισσότερο.

Ο καθένας έχει λόγο να αναφερθεί στην μοναξιά, επειδή όλοι ανεξαιρέτως την έχουν βιώσει. Για μερικούς γίνεται συνήθεια, για άλλους ευκαιρία για αυτο-επιβεβαίωση. Ας πάρουμε το πράγμα από την αρχή.

Ο Θεός λυπήθηκε τον άνθρωπο στον Παράδεισο και του έφτιαξε σύντροφο. Αυτό σημαίνει πώς όποιος επιλέγει τη μη ύπαρξη συντρόφου, ζει παρά το θέλημα του Θεού. Καλά θα αναλογιστεί κανείς και οι Μοναχοί; Αυτοί είναι μια εξαίρεση, που αφορά μια άλλη τελείως διαφορετική ερμηνεία που δεν είναι επί του παρόντος (το θέμα μας), άλλωστε είναι και αναλογικώς λίγοι και δεν αισθάνονται ποτέ μόνοι. Μπορεί να βρίσκεσαι σε μια πολυάνθρωπη συγκέντρωση και να αισθάνεσαι μονάχος. Το θέμα είναι η μοναξιά στον κόσμο.

Η μοναξιά καλλιεργείται στον άνθρωπο από τα παιδικά του χρόνια και τα τελευταία χρόνια παίρνει διαστάσεις επιδημίας, αφού οι οικογένειες δεν είναι πλέον πολυπρόσωπες. Δεν τρώνε μαζί και δεν συζητάνε καθόλου, έχοντας μπροστά τους την οθόνη είτε της τηλεόρασης είτε του υπολογιστή.

Δεν είναι δυνατόν να επιβληθεί σε καμία περίπτωση, εκτός από τα σωφρονιστικά ιδρύματα. Μόνο εκεί υπάρχουν χώροι απομόνωσης. Σε ελεύθερο περιβάλλον είναι καθαρά θέμα επιλογής. Καταλήγει κανείς σε αυτήν την ακραία επιλογή καθαρά από θέμα εγωισμού.

Ο εγωισμός είναι εκείνη η αρρώστια που δεν επιτρέπει σε κανέναν να έχει διαφορετική άποψη από την δική του.

Εάν δεν μπορεί να την επιβάλλει, αποτραβιέται και περιμένει, νομίζοντας πως δεν θα αργήσει να δικαιωθεί και περιμένοντας περνά ο καιρός. Όσο περνά τόσο επιβεβαιώνει τον εαυτό του για το ορθόν της σκέψης του και εμμένει γλιστρώντας στο περιθώριο, από εκεί στην μελαγχολία, ενώ η σχιζοφρένια καραδοκεί. Παύει να γελά και να αντιλαμβάνεται το περιβάλλον του, ενώ θα αρκούσε απλά να αναθεωρήσει λίγο τις σκέψεις του και να βρει την υγεία του μέσα από την συναναστροφή των συνανθρώπων του.

Εάν πάλι μπορεί να επιβάλλει την άποψη του, τον κάνουν στη άκρη οι άλλοι. Βλέπουμε ανθρώπους με οράματα που όσο τα συζητούν εξελίσσονται σε ηγέτες. Την στιγμή που θα αρχίσουν να συζητούν ως αυθεντίες, μένουν μόνοι. Αυτοί αυτό-επιβεβαιώνονται πως πληρώνουν το τίμημα της επιτυχίας και μένουν όπως και οι προηγούμενοι στο περιθώριο της κοινωνίας. Και η μία και η άλλη κατάσταση είναι ακραίες, αλλά σε αυτές οδηγούνται τα άτομα αυτά καθαρά από τον εγωισμό τους.

Πρέπει να μάθουμε να ξεχωρίζουμε τι είναι ο εγωισμός και τι είναι η αξιοπρέπεια του ατόμου. Πρέπει να έχουμε άποψη, δεν πρέπει να την επιβάλουμε. Πρέπει επιτέλους να αναγνωρίζουμε και την ορθότητα των σκέψεων κάποιων συνανθρώπων μας, που σκεφτήκανε αυτά που δεν μπορέσαμε εμείς να σκεφτούμε. Αυτό είναι ανωτερότητα χαρακτήρα.

Είναι άραγε ένας μοναχικός άνθρωπος χρήσιμος στην κοινωνία μας; Έχω γράψει άλλοτε για το πάζλ, είμαστε κομμάτια ενός πάζλ που η κοινωνία θα μας βάλει στην θέση μας.

Έτσι και ο μοναχικός επιλέγεται για συγκεκριμένες δουλειές.

Στον Στρατό π.χ. ενώ όλες οι ειδικότητες ενεργούν τουλάχιστον σε ζευγάρια, ανιχνευτές, ναρκαλιευτές, διαβιβαστές κ.ο.κ. ο ελεύθερος σκοπευτής δρα μονάχος. Πρέπει να εκτελέσει την αποστολή του, χωρίς δεύτερη σκέψη, χωρίς συζήτηση, χωρίς αντίλογο. Η αποστολή θα εκτελεσθεί στο ακέραιο, θα επιβεβαιώσει τις ικανότητες του ο μοναχικός που επιλέγεται γι αυτόν τον σκοπό.

Θα δούμε ακόμα μοναχικούς ανθρώπους, στα δύο άκρα της κοινωνίας, στην κορυφή και στον πάτο, δηλαδή στη Εφορία, τον έφορο από την μια πλευρά και τον κλητήρα από την άλλη, στην Αστυνομία, τον διοικητή του αστυνομικού τμήματος και τον μόνιμο σκοπό στην πύλη.

Οι αρχαίοι Έλληνες ισχυρίζονταν πως, «ο έξυπνος άνθρωπος αλλάζει γνώμη, ο ανόητος ποτέ». Αυτή ακριβώς είναι η συνταγή που καταπολεμά αποτελεσματικά την αρρώστια της μοναξιάς.

Επιτέλους ας χωνέψουμε πως υπάρχει και άλλη σωστή γνώμη εκτός από την δική μας, να μάθουμε να λέμε συγνώμη και να το εννοούμε, και η μοναξιά τότε σίγουρα δεν θα μας κτυπήσει ποτέ την πόρτα.

Διάλειμμα

Γρήγορα πέρασαν οι εορτές και ο καινούργιος μήνας έφτασε στα μισά του και άρχισε να παλιώνει. Φέρνει μαζί του την εορτή του Αγίου Αντωνίου που η εκκλησία ονόμασε καθηγητή της Ερήμου, ασφαλώς όχι άδικα, αφού στους μαθητές του περιλαμβάνεται και ο Μέγας Αθανάσιος. Οι διδαχές του Μεγάλου Αντωνίου είναι πολλές^. θα μείνω σε μία μόνο.

Λέει λοιπόν η ιστορία πως οι μαθητές του Μεγάλου Αντωνίου παίζανε και ο Άγιος τους παρακολουθούσε. Ένας κυνηγός που περνούσε από εκεί τον λοιδόρησε λέγοντας του πως είναι ανεπίτρεπτο να παίζουν οι ασκητές και ο Αντώνιος του ζήτησε να τανύσει (τεντώσει) το χορδή του τόξου του. Εκείνος την τάνυσε και ο Μέγας Αντώνιος του είπε «-Κι’ άλλο» διαμαρτυρήθηκε ο κυνηγός, «-Μα θα σπάσει», και ο μεγάλος δάσκαλος του εξήγησε «Έτσι και ο άνθρωπος, άμα τον τεντώσεις παραπάνω από όσο αντέχει θα σπάσει». 

Δεν πρέπει λοιπόν να τεντώνουμε τους ανθρώπους τόσο που να σπάσουν, ακόμα δε περισσότερο πρέπει να προσέχουμε μήπως και από υπερβολικό ζήλο τεντώνουμε τους εαυτούς μας και στο τέλος σπάσουμε. Το διάλειμμα είναι απαραίτητο στην ζωή μας για ό,τι κάνουμε και πρέπει να είναι μελετημένο τόσο, που να μας ξαναδώσει δυνάμεις να συνεχίζουμε. Στον στρατό το ποσοστό του διαλείμματος είναι 20 %. Θα θυμάστε οι παλαιότεροι την σάλπιγγα να παίζει τα δώδεκα λεπτά, στο σχολείο είναι αυξανόμενο ανά ώρα, ενώ στα εργοστάσια είναι ακριβώς στην μέση του ωραρίου. Ο αγρότης μόλις τον κάψει ο ήλιος θα σταματήσει ενώ ο ψαράς μόλις καλάρει. Αυτά είναι τα υποχρεωτικά διαλείμματα και τα τηρούμε τα άλλα όμως;

Χρειάζεται διάλειμμα από την πολλή στεναχώρια με δόση χαράς, χρειάζεται διάλειμμα της μοναξιάς με λίγη συντροφιά και το ανάποδο χρειάζεται λίγος χρόνος περισυλλογής στον εαυτό μας όταν είμαστε συνέχεια με τον κόσμο. Ακόμα λίγο στάση στην δίαιτα για μπορέσουμε να συνεχίσουμε, λίγο ανακωχή στον πόλεμο να αναζητήσουμε και να βρούμε την ειρήνη. Ακόμη και στην πολλή χαρά επιβάλλεται να υπάρχει και διάλειμμα πίκρας για μπορέσουμε να εκτιμήσουμε την χαρά που βιώνουμε, για να μην αναφερθώ στην οικονομική ευμάρεια που δεν μας επιτρέπει να κοιτάξουμε τον συνάνθρωπο μας που πεινά. Γνώρισα κάποιον που οδηγούσε φορτηγό συνέχεια για 22 ώρες και καμάρωνε για τις αντοχές του, ώσπου τον πήρε ο ύπνος μια φορά και σκοτώθηκε παίρνοντας μαζί του μια ολόκληρη οικογένεια.

Τι γίνεται όμως όταν αντιστρέφονται οι όροι και κάνουμε συνέχεια διάλειμμα και διακόπτουμε λίγο για δουλειά; Αυτό κάναμε τα τελευταία χρόνια και φτάσαμε σε αυτά τα οικονομικά χάλια.

Ο Ρωμιός από τον καιρό της τουρκοκρατίας στον τόπο μας έπαψε να δουλεύει όσο θα έπρεπε ή όσο αντέχει. Έχει την λογική της αυτή η κατάσταση. Γιατί να δουλέψει; για τα πάρει ο κατακτητής; Βολεύτηκε με τα ελάχιστα και έκανε διάλειμμα διαρκείας. Του έμεινε όμως το ελάττωμα αυτό και έμαθε να μην δουλεύει. Τα χρόνια που ζούμε δεν είναι σκλαβιά όπως τότε, και αν δεν έμαθε να δουλεύει ο Ρωμιός του το επέβαλαν οι καταστάσεις που βιώνουμε ως Ευρωπαίοι πολίτες τάχα.

Με βλέπεις;

Kλείσε τα μάτια σου και περπάτα πάνω από κάθε δύσκολη στιγμή. Μη φοβηθείς, κάποιος θα βρεθεί εκεί. Όταν τ΄ανοίξεις, θα δεις τι σου απέμεινε. Με βλέπεις;

Με αυτές τις δύο αράδες η καλή μας Φένια, μας δονεί για ακόμα μια φορά το συναίσθημα. Σε κάθε δύσκολη στιγμή πάντα υπάρχει λύση και βοήθεια απρόσμενη για όλους τους ανθρώπους και κυρίως για όλες τις καταστάσεις.

Στο δοξαστικό της λιτής του Κυριακής παραλύτου Διαβάζουμε:

 Ἄνθρωπον οὐκ ἔχω, . . .ὁ Σωτήρ, λέγει πρὸς αὐτόν, Διὰ σὲ ἄνθρωπος γέγονα, διὰ σὲ σάρκα περιβέβλημαι, καὶ λέγεις ἄνθρωπον οὐκ ἔχω; ἄρόν σου τὸν κράββατον καὶ περιπάτει, Πάντα σοὶ δυνατά, πάντα ὑπακούει, πάντα ὑποτέτακται, πάντων ἡμῶν μνήσθητι, καὶ ἐλέησον Ἅγιε, ὡς φιλάνθρωπος.

Σε κάθε δύσκολη στιγμή πρέπει να έχομε θάρρος και σιγουριά πως πάντα υπάρχουν δυσκολότερα, τα οποία πιθανόν να έρθουν.

Μεγάλη η εισαγωγή σήμερα, αλλά την θεωρώ αναγκαία για να μπούμε στο κλήμα του θέματος που μας απασχολεί σήμερα. Ο κάθε άνθρωπος έχει ένα τρόπο που αντιμετωπίζει τις καταστάσεις της ζωής του σύμφωνα με τις εμπειρίες και τα βιώματα του, αλλά πέφτει στο σφάλμα να νομίζει πως όλοι σκέπτονται με τον ίδιο τρόπο. Αυτό είναι ένα μειονέκτημα, διότι πολλές φορές οδηγεί σε παρεξηγήσεις χωρίς λόγο και ουσία. Αυτό που ένας θεωρεί χιούμορ, ο αποδέκτης θεωρεί ειρωνεία. Σε άλλη περίπτωση εκεί που ένας δείχνει ενδιαφέρον, ο άλλος το θεωρεί αδιακρισία, ή ακόμα την συμβουλή ως εξαναγκασμό. Όλα αυτά είναι αποτέλεσμα του εγωκεντρισμού, παράγωγο του εγωισμού. Ο χρυσός κανόνας είναι «μην λες την γνώμη σου αν δεν στην ζητήσουν».

Πρόσφατα έκανα την γκάφα ξεφεύγοντας από τον κανόνα αυτόν, να συμβουλέψω ένα άτομο για τα κιλά του με πολύ ενδιαφέρον και αγάπη, με αποτέλεσμα εκ διαμέτρου αντίθετο από το αναμενόμενο. Θεωρήθηκα είρων, και παρεξηγήθηκα. Ας είναι καλά: δεν περίμενα αντιμετώπιση τέτοια λόγω της πολύχρονης γνωριμίας.

Η αντιμετώπιση των όποιων δυσκολιών στην ζωή μας ειναι ευκολότερη αν διαθέτουμε στοιχειώδες χιούμορ. Είναι λίγη αυτή η ζωή γιατί να μην χαιρόμαστε; Γιατί να μην συμβιβαστούμε με όσα έχουμε και να δοξάσουμε το Θεό που τα έχουμε; Δεν είναι δυνατόν όλοι οι άνθρωποι να είναι εξ ίσου έξυπνοι, εξ ίσου επιτήδειοι ή εξ ίσου όμορφοι, άλλοι είναι καλοφτιαγμένοι, άλλοι γυμνασμένοι και άλλοι ευτραφείς, άλλοι έξυπνοι και άλλοι αφηρημένοι. Αυτή η ποικιλία είναι που δίνει νόημα ενδιαφέρον στην ζωή μας. Κοινή συνισταμένη πρέπει να είναι η προσπάθεια βελτίωσης του εσωτερικού μας κόσμου. Να συμβιβαστούμε με ότι είμαστε και να το δείχνουμε.

Είναι υποκρισία, όταν εμφανίζω ένα πρόσωπο διαφορετικό από εκείνο που είμαι πραγματικά, διότι θα φανερωθεί κάποια μέρα και τότε θα ντρέπομαι και αναδρομικά. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην εκδηλωθεί και να μην φανεί ο χαρακτήρας του ανθρώπου και τότε ταπεινώνεσαι υποχρεωτικά όταν σε σπρώχνουν εκεί που έπρεπε να κάτσεις μόνος σου. Μοιάζει με εκείνη την ιστορία του περήφανου που πήγε προσκεκλημένος σε ένα δείπνο και έκατσε στο τραπέζι όπου τον βόλευε, χωρίς να περιμένει τον οικοδεσπότη, ο οποίος όταν ήρθε τον σήκωσε και τον οδήγησε σε υποδεέστερη θέση.

Έγραφα κι άλλοτε πως είμαι τυχερός για το πλήθος των γνωριμιών που έχω κάνει σε όλα τα επίπεδα. Έχω γνωρίσει επισήμους που δεν αξίζουν τίποτα και απλοϊκούς ανθρώπους γεμάτους αρχοντιά, ακόμα σπουδαγμένους απαίδευτους και αγράμματους εξαιρετικά καλλιεργημένους. Έχω καταλήξει στο συμπέρασμα πως «άλλο πράγμα είναι η μόρφωση και η γνώση και τελείως διαφορετικό η παιδεία» το τελευταίο είναι προνόμιο, όσο περνούν τα χρόνια όλο και πιο δυσεύρετο.

Διορθώσεις

Είναι πολύ χρήσιμο είναι να έχεις φίλους που δεν διστάζουν να σε διορθώσουν με την βεβαιότητα πως δεν θα παρεξηγηθούν. Αυτό προϋποθέτει να είσαι έτοιμος να αποδεχθείς πως σφάλεις. Είναι όμως εύκολο; Στην σημερινή εποχή του ατομισμού ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι διεκδικούν το αλάθητο του Πάπα. Και επειδή φυσικά δεν υπάρχει αλάθητο, αυτοί που δεν παραδέχονται τα λάθη τους απομονώνονται από τους υπόλοιπους.

Έκανα και εγώ λάθος σε μια ανάρτηση μου προχθές, σχολιάζοντας τον αριθμό του τηλεφώνου μου με την διανοητική δεινότητα, κάνοντας λογοπαίγνιο με το κιλό και κοινώς την πάτησα. Το κιλό δεν τα έχει 400 τα δράμια, όπως γράφω ούτε τα είχε ποτέ υποδιαιρείται όπως είναι γνωστό σε γραμμάρια και έχει χίλια. Το δράμι είναι υποδιαίρεση της οκάς η οποία ζυγίζει 1280 γραμμάρια. Περισσότερες λεπτομέρειες θα βρείτε όσοι ενδιαφέρεστε εδώ

http://www.teicrete.gr/users/kutrulis/index.htm

Ευκαιρίας λοιπόν δοθείσης πάμε λίγο παρακάτω για να ολοκληρωθεί το θέμα. Όταν λέμε πως κάποιος τα έχει 400, εννοούμε πως είναι σωστός σαν την οκά. Τον καιρό του Μπαϊρακτάρη το μέτρο ήταν η οκά και οι μάγκες της εποχής εκείνης ζύγιζαν με λιποβαρές δείγμα και επειδή οι έλεγχοι της αγορανομίας ήσαν τακτικοί και αυστηροί χαρακτήριζαν τους σωστούς με την φράση αυτός τα έχει 400, εννοώντας τα δράμια στην ζυγαριά του. Σήμερα είναι και οι ζυγαριές ακόμα ηλεκτρονικές. Κατάλοιπο της οκάς. το τελευταίο ίσως. είναι φιάλες με τα αλκοολούχα ποτά. Είχα πάντα την περιέργεια, γιατί άραγε να περιέχουν 640 γραμμάρια μου λύθηκε η απορία διαπιστώνοντας πως είναι ακριβώς μισή οκά, επομένως είναι τα γνωστά μισοκαδιάρικα, το διπλάσιο του κατρούτσου. 

H ελπίδα

H ελπίδα βλέπει το αόρατο, νοιώθει το άπιαστο και κατορθώνει το αδύνατο.

Πόσο εμβαθύνει κανείς σε ένα τόσο ολιγόλογο, αλλά συνάμα τόσο περιεκτικό σε νόημα απόφθεγμα. Θαυμάζω εκείνους τους ανθρώπους που έχουν το χάρισμα, αλλά και την παιδεία να χειρίζονται τον λόγο. Η καλή μας Φένια, εδώ ξανακτυπά σε μια αράδα.

Γνωρίζει πώς να εκφραστεί, χωρίς να παρερμηνευτούν τα γραφόμενα. Επειδή ακριβώς το κείμενο είναι ολιγόλογο και επιδέχεται πολλών ειδών ερμηνείες.

Με αφορμή την σημερινή ημέρα, που είναι η απόδοση του Πάσχα, η τελευταία Αναστάσιμα, Εορτάσιμη ημέρα, τολμώ και εγώ μια.

Αύριο είναι η Ανάληψη, και μέχρι την Πεντηκοστή θα ζούμε χωρίς την παρουσία του Κυρίου μας.

Ανελήφθη στους ουρανούς, αλλά άφησε πίσω Του, την Ελπίδα. Την προσδοκία της επιφοιτήσεως του Αγίου Πνεύματος. Διότι η Ελπίδα μας και οι Ελπίδες μας, είναι ακριβώς η εκπλήρωση της υποσχέσεως του Κυρίου μας. Θα σας στείλω το Πνεύμα το Άγιον και με Αυτό πορευόμαστε τόσους αιώνες έως της συντελείας του κόσμου.

Ο Χριστιανός δεν είναι, σύμφωνα με όσα ο Απόστολος Παύλος γράφει προς Θεσσαλονικείς. «καθώς και οι λοιποί οι μη έχοντες ελπίδα, Ει γαρ πιστεύομεν ότι ο Ιησούς απέθανε και ανέστη, ούτω και ο Θεός τους κοιμηθέντας δια του Ιησού άξει συν αυτώ.»

Μαζευτήκανε οι μαθητές φοβισμένοι, πανικόβλητοι, ξεχάσανε πως σαράντα μέρες ήταν μαζί τους ο Χριστός Αναστημένος. Λογαριάζανε με ανθρώπινα κριτήρια, δεν είχε εδραιωθεί η πίστη τους, παρά τα όσα θαυμαστά είχανε βιώσει μέχρι τότε. Ακόμα μετά την Ανάληψη στους ουρανούς, έτρεξαν να κρυφτούν, περιμένοντας, αυτό που θα ερχότανε, αυτό που αγνοούσανε παρά το γεγονός πως το ζήσανε και το ψηλαφίσανε.

Ελπίζανε. Τι μεγάλη λέξη αυτή η Ελπίδα, και πόσο την έχουμε καπηλευθεί στις μέρες μας.

Όλοι για μια ελπίδα ζούμε και όλοι μια ελπίδα έχουμε, λέμε και ξαναλέμε, και αναφερόμαστε στην καλυτέρευση των συνθηκών της ζωής μας. Ξεχνάμε και αφήνουμε πίσω την όντως Ελπίδα μας, Εκείνον στο Οποίον πρέπει να στρέφουμε την κάθε μας ελπίδα.

Οι ακολουθίες της Εκκλησίας μας, στην αρχή και το τέλος δοξολογούν τον Κύριο μας ως εξής

«Δόξα σοι ο Θεός, η ελπίς ημών, δόξα σοι».

Ας έχουμε και εμείς αυτήν την δοξολογία στα χείλη μας.

Ο τσαντάκιας και η Ερατώ

Τσαντάκιας χαρακτηρίζεται σήμερα ο μικροκακοποιός εκείνος που αρπάζει τσάντες από ανυποψίαστες γυναίκες και εξαφανίζεται τρέχοντας. Πολλές φορές ενεργούν κατά ζευγάρια, καβαλώντας μηχανάκι που κάνει την διαφυγή ευκολότερη. Δεν είχε πάντα αυτήν την έννοια ο χαρακτηρισμός αυτός. Κάποια εποχή σήμαινε μια τάξη επαγγελματιών που κρατώντας στο χέρι τον χαρτοφύλακα κυνηγούσε το μεροκάματο. Ήταν η συμπαθής κατηγορία των πλασιέ που συσταινόντουσαν ως εμπορικοί αντιπρόσωποι, για να έχουν ένα βαρύγδουπο τίτλο, κάτι ανάλογο με ιατρικούς επισκέπτες. Ο χαρτοφύλακας αυτός ήταν πάντα μαύρος, όμοιος με εκείνον που λάνσαρε πρώτος ο βρετανός υπερπράκτορας, ο θρυλικός 007 και που σήμερα ακόμα τον κρατούνε στο χέρι οι κληρικοί μεταφέροντας τα άμφια τους. Με τσαντάκηδες έχει να κάνει η παρακάτω νουβέλα, που ξεκίνησε με σκοπό να έχει ευχάριστο τέλος, ικανοποιώντας το παράπονο ενός εκλεκτού φίλου που παραπονέθηκε πως όλες οι ιστορίες μου τελειώνουν θλιβερά. Με προκάλεσε να γράψω κάτι που να μην περιλαμβάνει παπάδες και μοναστήρια και το τόλμησα. Εγώ το διασκέδασα, το αφιερώνω στον Ανδρέα και ελπίζω να το χαρούν και οι αναγνώστες του Πυθαγόρα.  

Μέρος Α΄. Η ευκαιρία

Ο μονότονος ήχος ενός τραίνου που ταξιδεύει είναι το καλλίτερο νανούρισμα, ειδικά όταν το ταξίδι είναι νυχτερινό. Σε αυτό το βαγόνι που ταξίδευε ο Χρόνης Βαγγερέλος, επικρατούσε το νανούρισμα, αλλά εκείνος δεν κοιμόταν. Προσπάθησε να κλείσει τα μάτια του, αλλά άδικος κόπος. Κοιτούσε την βαλίτσα στο απέναντι κάθισμα και το μυαλό του έτρεχε. Πρώτη φορά στην ζωή του έπαιρνε άδεια.

Βρισκόμαστε στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης. Ο Χρόνης είναι ένας νέος γύρω στα 26 και δουλεύει σε ένα συνοικιακό κατάστημα με οικιακό εξοπλισμό. Στον ίδιο εργοδότη βρίσκεται από μικρό παιδί, όταν ήρθε από την Κεφαλονιά συνοδεύοντας την χήρα μάνα του στο Λοιμωδών, εκεί που άφησε την τελευταία της πνοή. Τότε παρακαλούσε τον Γιατρό να κάνει καλά την μάνα του, επειδή δεν είχε χρήματα για την κηδεία και είχε την τύχη να πέσει σε φιλάνθρωπο γιατρό και να είναι τόσο φιλεύσπλαχνος που ανέλαβε και όλα τα έξοδα και ακόμα τον οδήγησε στον φίλο του τον Ανδρέα Λυκούδη που τον προσέλαβε παραγιό στο μαγαζί του προσφέροντας του διατροφή και στέγη. Από τα δεκατέσσερα του χρόνια πλάι στον Λυκούδη έμαθε να επιβιώνει. Φιλότιμος και ευγνώμων προς τον ευεργέτη του, αρνήθηκε όσες φορές του προσφέρανε δουλειά από τα γειτονικά καταστήματα.  Εξαιρετικά έξυπνος με αντίληψη και ετοιμολογία που λίγοι διέθεταν, ό,τι έβλεπαν τα μάτια του το κάμανε τα χέρια του. Καθ’ όλη την διάρκεια της στρατιωτικής θητείας του τον χαρτζιλίκωνε ο εργοδότης του και μετά την απόλυση του τον προσέλαβε αμέσως, επειδή γνώριζε ακριβώς όλα του τα χαρίσματα.  Ο καημός και των δύο ήταν κοινός: Τα χρήματα που έπαιρνε και οι προοπτικές μέσα στο κατάστημα δεν ήταν ανάλογες με τις ικανότητες του. Δεν μπορούσε να του δώσει παραπάνω μισθό ο Λυκούδης και δεν τον ζητούσε ο Χρόνης. Πρότεινε κάποιες φορές να τον βοηθήσει με τις γνωριμίες του να μπεί σε καμιά εταιρεία από αυτές που συνεργάζονταν ως πωλητής και ο Χρόνης απαντούσε «Δεν γίνομαι τσαντάκιας». Ασφυκτιούσε αλλά περίμενε, ήταν σίγουρος για την τύχη του. Όπως του φανέρωσε στη ζωή τον γιατρό πρώτα και τον Λυκούδη μετά, θα φανέρωνε και κάτι άλλο που δεν μπορούσε να το προσδιορίσει. Ταξίδευε με το νυχτερινό τραίνο, τελικός προορισμός η διεθνής έκθεση του Σεπτεμβρίου. Είναι εκείνη η εποχή που η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλες δόξες. Φεστιβάλ τραγουδιού και κινηματογράφου, αλλά και φεστιβάλ πολιτικών. Την πρώτη Κυριακή ο Πρωθυπουργός κάνει τα εγκαίνια και ακολουθούν κατά τάξη όλοι οι υπόλοιποι. Στο περιθώριο της εκθέσεως γίνονται γνωριμίες, κλείνονται δουλειές και παρουσιάζονται ευκαιρίες για σταδιοδρομίες. Αυτά έχει κατά νου ο Χρόνης και βλέπει την βαλίτζα του και προσπαθεί να κοιμηθεί, αλλά ο ύπνος δεν έρχεται. Καταστρώνει σχέδια: Πρώτη δουλειά να βρει ένα ξενοδοχείο να αφήσει την βαλίτσα του, να πάρει πρωινό και μετά θα πάει στην έκθεση και ό,τι προκύψει. Έχει μια ολόκληρη εβδομάδα άδεια, όχι πως θα υπάρξει πρόβλημα αν την παρατείνει, αλλά το φιλότιμο του δεν δέχεται να είναι στο κατάστημα ο κυρ Ανδρέας μονάχος, κι ας είχε άλλα τρία άτομα προσωπικό. Ξημερώματα το τραίνο έφτασε και ο Χρόνης με την βαλίτσα στο χέρι άρχισε να ψάχνει για ξενοδοχείο. Στο πρώτο που μπήκε απέναντι από τον σταθμό πήρε την πρώτη κρυάδα, «Άδικα ψάχνεις νεαρέ μου, αυτήν την εποχή δεν υπάρχει τίποτα». Δεν το έβαλε κάτω πήγε σε δεύτερο, σε τρίτο, σε τέταρτο και άρχισε να απογοητεύεται, «-Αν δεν βρω και στο επόμενο θα γυρίσω στην Αθήνα με το βραδινό τραίνο» σκέφτηκε. Πράγματι ούτε στο πέμπτο δεν βρήκε δωμάτιο και με την βαλίτσα στο χέρι ξεκίνησε για την έκθεση με σκοπό να περάσει η μέρα και να επιστρέψει στην βάση του. Στην είσοδο που έπρεπε να κόψει εισιτήριο, περίμεναν καμιά σαρανταριά άτομα στην ουρά να ανοίξει το ταμείο και μπροστά από αυτόν ήταν ένας τσαντάκιας με τον οποίο προσπάθησε να πιάσει κουβέντα:

-Καλημέρα.

-Καλημέρα.

-Τι ώρα θα ανοίξει το ταμείο; Ρώτησε ο Χρόνης

-Κανονικά στις οκτώ, αλλά εδώ είναι Ελλάδα. Συνάδελφος είσαι;

-Δεν είμαι τσαντάκιας εγώ, απήντησε ελαφρά θιγμένος, εγώ ήρθα για ενημέρωση.

-Συγνώμη κρατάς μεγαλύτερη τσάντα από την δικιά μου, γι αυτό ρώτησα, λέγομαι Μπάμπης Γιαουρτάς.

-Εγώ συγνώμη για την αγένεια μου, δεν ήθελα να σε προσβάλω, αλλά ταξίδευα όλη νύχτα και δεν βρήκα ξενοδοχείο και θα υποχρεωθώ να ξαναταξιδέψω  νύχτα, γι αυτό και κρατώ την τσάντα, αφού δεν ξέρω που να την αφήσω.

-Παρακάτω έχω παρκάρει το αυτοκίνητο μου, αν θέλεις την αφήνεις εκεί, βλέπουμε μαζί την έκθεση και γυρνώντας σε πάω μέχρι τον σταθμό και φεύγεις, πως είπες το όνομα σου;

-Χρόνης λέγομαι, Χρόνης Βαγγερέλος, θα ήμουν ευγνώμων αν το έκανες.

-Πάμε, τώρα αμέσως.

Οι δυο μαζί περπάτησαν λίγα τετράγωνα παρακάτω που είχε αφήσει αραγμένο το αυτοκίνητο ο Μπάμπης, μια κλούβα FIAT 238. Περίμενε μια έκπληξη τον Χρόνη, όταν άνοιξε την πόρτα να βάλει την βαλίτσα του. Η κλούβα ήταν διαρρυθμισμένη με ράφια στις τρείς πλευρές, ενώ στη μέση της καρότσας υπήρχε στρωμένος ένας υπνόσακος.

-Βλέπεις Χρόνη, ούτε εγώ έχω ξενοδοχείο, είπε ο Μπάμπης, αλλά δεν θα φύγω θα κάνω το πρόγραμμα μου.

-Ποιο είναι το πρόγραμμα σου; Απόρησε ο Χρόνης.

-Πάμε να πιούμε καφέ και θα σου εξηγήσω.

Όντως ξεκίνησαν για καφέ, αλλά μπήκαν σε ένα γαλατάδικο φάγανε την περίφημη μπουγάτσα και εκεί ο Μπάμπης εξήγησε πως ήρθε στην Θεσσαλονίκη ψάχνοντας πελάτες κι ότι δούλευε για λογαριασμό του πεθερού του. Αυτός είχε μια βιοτεχνία παραγωγής μπρικιών αλουμινίου και ταψιών στο Ρουφ, διέθετε δυο πρέσες και χυτήριο που κατά καιρούς έφτιαχνε φωτιστικά, καρέκλες και τραπέζια. Φόρτωνε το αυτοκίνητο και έβγαινε στην Αθήνα και την Επαρχία μέχρι να ξεπουλήσει και γύρναγε να δώσει λογαριασμό και να ξαναφορτώσει. Το μεροκάματο ήταν ικανοποιητικό αλλά οι προοπτικές μικρές, καθώς χάνουμε συνέχεια έδαφος από το ανοξείδωτο σκεύος. Ο Χρόνης ομολόγησε πως ήρθε χωρίς ιδιαίτερο λόγο, απλά είχε άδεια και χρόνο για χάσιμο, δεν ήταν και δεν ήθελε να γίνει τσαντάκιας, του αρκούσε το μεροκάματο του, έστω κι ας ήταν μικρό, μικρό μεν αλλά σίγουρο. Ο Μπάμπης αντέδρασε λέγοντας πως, άνθρωπος νέος δίχως σχέδια και φιλοδοξία είναι καταδικασμένος να ζήσει και να πεθάνει στην αφάνεια. Πρότεινε ακόμα αν θέλει να τον παρακολουθήσει εκείνη την ημέρα να δει πως κινούνται οι τσαντάκηδες και μετά να τους καταδικάσει. Ο Χρόνης δέχθηκε και ξεκίνησαν για την έκθεση.

Μικρή η ουρά στο ταμείο κόψανε εισιτήρια γρήγορα και πέρασαν την πύλη της εκθέσεως. Ο Χρόνης πρώτη φορά έβλεπε τέτοιο θέαμα, μεγάλα αγροτικά μηχανήματα και αυτοκίνητα  παρατεταγμένα στις αυλές. Ένας ψηλός πύργος του Ο.Τ.Ε. που γύριζε, κεραίες δορυφορικές που έβλεπε μόνο στο σινεμά, τις έβλεπε τώρα από κοντά. Πλήθος από καντίνες που σερβίρανε μαύρη μπίρα στο ποτήρι και λουκάνικο Φραγκφούρτης από το πρωί μέχρι το βράδυ, ακόμα περίπτερα που μοίραζαν δωρεάν τσιγάρα ένα-ένα τη φορά και παιδιά στημένα εδώ και εκεί μοιράζανε διαφημιστικά φυλλάδια. Ο Μπάμπης τον επανέφερε στην τάξη:

-Ξύπνα ακόμη δεν είδες τίποτα, όταν περάσουμε στα περίπτερα θα τρελαθείς.

Συνήλθε ο Χρόνης και στρεφόμενος προς τον Μπάμπη ψιθύρισε

-Τυχερός είμαι που σε βρήκα μπροστά μου, ας είσαι και τσαντάκιας που πάμε;

-Ακολούθα και όπου μας βγάλει, έχουμε χρόνο μέχρι τις οκτώ το βράδυ.

Πέρασαν από πολλά περίπτερα, ώσπου να εντοπίσουν εκείνο το κτήριο που ενδιέφερε και τους δύο. Η πινακίδα έγραφε οικιακός εξοπλισμός και μόλις το διαβάσανε μπήκαν μέσα. Ήταν μια μεγάλη αίθουσα χωρισμένη σε τμήματα μικρά και μεγάλα ανάλογα με τον εκθέτη. Το κάθε τμήμα από αυτά το λέγανε περίπτερο. Περάσανε μπροστά από κάμποσα για να καταλήξουν σε ένα γωνιακό μεγάλο περίπτερο με μαγειρικά σκεύη και νεροχύτες, όλα φτιαγμένα από ανοξείδωτο, «-Εδώ είμαστε» είπε ο Μπάμπης «-Για να δούμε τι ψάρια θα πιάσουμε». Ανέβηκαν τον αναβαθμό και βρέθηκαν μέσα στο χώρο της εταιρείας «Κώνος». Αμέσως τους πλησίασε χαμογελώντας μια κοπέλα φορτωμένη με διαφημιστικά φυλλάδια,  «-Καλημέρα σας καλώς ορίσατε, τι μπορώ να κάνω για εσάς». Ο Μπάμπης απήντησε πως ζητούν τον υπεύθυνο του περιπτέρου για να μιλήσουν για ενδεχόμενη συνεργασία. Η κοπέλα τους πέρασε πίσω από ένα χώρισμα που βρισκόντουσαν τρία γραφεία. Ένα μεγάλο στην αρχή και δύο μικρά στο βάθος. Στο ένα από τα μικρά καθότανε ένας άνδρας 55-60 χρονών, φορούσε ένα κοντομάνικο μπλουζάκι που ξεχώριζε η κοιλίτσα του, είχε στα χέρια του έναν κατάλογο και τον μελετούσε, υπογραμμίζοντας ή διαγράφοντας  με ένα μολύβι. Το άλλο ήταν άδειο, το μπροστινό γραφείο ήταν γεμάτο από φακέλους και χαρτιά, όπου καθόταν ένας νεώτερος άνδρας με γραβάτα, που τους υποδέχθηκε:

-Παρακαλώ καθίστε, είμαι ο Νίκος Βέρος, πως μπορώ να φανώ χρήσιμος;

Κάθισαν απέναντι του, ο Χρόνης ήταν αμίλητος ενώ ο Μπάμπης πήρε αμέσως τον λόγο και εξήγησε πως διαθέτει πρέσες και καλούπιά για αλουμίνια και ενδιαφέρεται για την παραγωγή και σε ανοξείδωτο και αναζητά πρώτη ύλη, πως ακόμα διαθέτει δίκτυο πελατών σε Αθήνα και επαρχία για να προωθήσει την παραγωγή. Ο Βέρος άκουγε με προσοχή ή τουλάχιστον έτσι έδειχνε κι όταν ο Μπάμπης σταμάτησε να μιλά, τον κοίταξε διερευνητικά στα μάτια, (αυτήν την ματιά την είδε ο Χρόνης και δυσανασχέτησε), και αντιπρότεινε.

-Αφού υπάρχει το δίκτυο και οι πελάτες, σου δίνουμε εμείς το εμπόρευμα έτοιμο και δουλεύεις για την εταιρεία μας.

-Δηλαδή θα είμαι αντιπρόσωπος της εταιρείας;

-Ακριβώς με την τσαντούλα σου θα γυρνάς και θα παίρνεις παραγγελίες και εισπράξεις, όλα τ’ άλλα άστα σε μας.

-Η προμήθεια μου πόση θα είναι; Ρώτησε με ενδιαφέρον ο Μπάμπης

-Αυτό θα εξαρτηθεί από την δυναμικότητα σου, ανάλογα με τους στόχους που θα θέτουμε κάθε φορά.

-Θα υπάρχει βασικός μισθός και προμήθεια; Έψαχνε για επιβεβαίωση ο Μπάμπης.

-Ασφαλώς θα υπάρχει, αφού θα είσαι στην ουσία μέλος του προσωπικού της εταιρείας.

-Με ενδιαφέρει η περίπτωση, κατέληξε ο Μπάμπης, -Πότε θα μπορέσουμε να πούμε λεπτομέρειες;

-Οπωσδήποτε πριν κλείσει η έκθεση, δηλαδή μέσα στην εβδομάδα είπε ο Βέρος και στράφηκε προς τον Χρόνη: -Εσάς πως μπορώ να σας εξυπηρετήσω;

Ο Χρόνης τον κοίταξε με αυθάδεια στα μάτια:

-Τι μου δίνετε για να σας προσφέρω την συνεργασία μου; Μπορώ και πουλάω ο,τιδήποτε σε οποιονδήποτε.

-Αστειεύεσαι νεαρέ μου, δεν σε χρειαζόμαστε.

-Εσείς χάνεται, συνέχισε ο Χρόνης στο ίδιο ύφος και σηκώθηκε, -Πάμε Μπάμπη.

Σηκωθήκανε να φύγουν, πέρασαν το χώρισμα βρεθήκανε πάλι στη σάλα του περιπτέρου κατέβηκαν τον αναβαθμό για να συνεχίσουν την περιπλάνηση τους, αλλά πριν απομακρυνθούν τρία τέσσερα περίπτερα, τους πρόλαβε η χαμογελαστή κοπέλα λέγοντας να περάσουν και οι δύο το απόγευμα από το περίπτερο, γιατί το αφεντικό ο κύριος Κώνος θέλει να μιλήσει και στους δύο.

Τα περίπτερα κλείνανε για μεσημέρι στις μιάμιση και ξανανοίγανε στις πέντε, κι έτσι προτίμησαν οι δύο νέοι να κάτσουν σε μια καντίνα παρά να βγούν έξω και να ξαναπληρώσουν στην είσοδο κι εκεί θα είχαν την ευκαιρία να γνωριστούν καλλίτερα. Ο Μπάμπης πρότεινε να μην φύγει ο Χρόνης αλλά να στριμωχτεί όπως μπορεί στο κάθισμα της κλούβας και την άλλη μέρα να ταξιδεύει με ηρεμία. Ο Χρόνης δέχθηκε με κρύα καρδιά αλλά δεν είχε άλλη επιλογή. Απολογήθηκε για την αναίδεια του, τον είχε θυμώσει η υπεροψία του Βέρου, έκανε το αφεντικό χωρίς να είναι. Ήπιαν από δυο μπίρες και άρχισαν να φέρνουν βόλτα στις αυλές της εκθέσεως κοιτάζοντας τα εκτιθέμενα αυτοκίνητα και τα μηχανάκια. Είχε ο Χρόνης σκοπό να αλλάξει εκείνο το δίκυκλο που διέθετε, το ανέβαλε συνέχεια επειδή τα οικονομικά του δεν το επιτρέπανε. Πέρασε η ώρα και ο Μπάμπης βιαζότανε να πάει στον «Κώνο», αντίθετα ο Χρόνης του έλεγε να καθυστερήσουν όσο περισσότερο μπορούν, να μην τους περάσουν για λιγούρηδες. Περίπου στις έξι πέρασαν στο γνωστό περίπτερο. Από μακριά τους είδε η κοπέλα και τους έγνεψε «ελάτε», εκείνοι πλησίασαν και ανέβηκαν τον αναβαθμό δεύτερη φορά και τους πέρασε η κοπέλα από πίσω. Στο ίδιο μικρό  γραφείο καθόταν το ίδιο πρόσωπο που είδαν το πρωί, στο διπλανό καθόταν ένας νέος στην δική τους ηλικία, το μεγάλο γραφείο ήταν άδειο. Όταν τους είδε σηκώθηκε λέγοντας, «-Πάρτε από μια καρέκλα και ελάτε κοντά, είμαι ο Ηλίας Κώνος και αυτός ο γιός μου ο Μάκης». Πήραν από μια καρέκλα, αυτές που κάθισαν το πρωί και πλησίασαν, χαιρέτησαν τον Κώνο και τον γιό του και κάθισαν περιμένοντας.

-Οι μεγάλες δουλειές δεν κλείνονται στα γραφεία, συνήθως κλείνονται στις ταβέρνες ή στα μπουζούκια, πού μένετε;

Οι δύο νέοι κοιταχτήκαν μεταξύ τους και πριν προλάβουν να πουν τίποτα ο Κώνος συνέχισε.

-Κατάλαβα δεν βρήκατε ξενοδοχείο και θα φύγετε, όμως εγώ θα σας βρώ ξενοδοχείο τώρα, επειδή η κουβέντα μας δεν εξαντλείται σε μια και δύο μέρες, αν μπορείτε ξεχάστε την πρωινή κουβέντα με τον Βέρο, θα μιλάτε με μένα.

-Ναι; Πήρε τον λόγο ο Χρόνης, -Τι άλλαξε;

-Ο Βέρος είναι υπάλληλος με προσδιορισμένες εξουσίες, εγώ είμαι το αφεντικό, θέλετε να συνεχίσω ή να τελειώσω εδώ;

-Συνεχίστε, μίλησε ο Μπάμπης

-Θέλετε να συνεταιριστούμε;

-Τι; Πως; Είπαν, μ’ ένα στόμα

-Σας προσφέρω μια μοναδική ευκαιρία, αν θέλετε να την συζητήσουμε μεθαύριο Τρίτη θα φάμε μαζί στο ξενοδοχείο, αν δεν θέλετε φεύγετε τώρα και δεν τρέχει τίποτα.

-Γιατί μας το προτείνετε; Ρώτησε ο Χρόνης

-Γιατί εσύ έχεις περισσή αυθάδεια που κάποτε είναι χρήσιμη, και ο φίλος σου που είναι αφεντικό θέλει να γίνει υπάλληλος, αυτά τα χαρακτηριστικά με γοητεύσανε, λοιπόν θα τα ξαναπούμε ή όχι; Δεν έχω άλλο χρόνο για σήμερα.

-Ασφαλώς, Εγώ τουλάχιστον θα είμαι, είπε ο Μπάμπης

-Θα είστε και οι δύο ή κανένας.

-Θα είμαστε και δύο συμπλήρωσε, ο Χρόνης -Και ότι βρέξει ας κατεβάσει

Ο Κώνος στράφηκε στον γιό του που αμίλητος έβλεπε τόση ώρα και του παρήγγειλε:

-Μάκη φρόντισε τα παιδιά στο ξενοδοχείο να έχουν ό,τι χρειάζονται, εγώ φεύγω τώρα, χαιρέτησε τους νέους και έφυγε. Οι δύο κοιτάξανε προς το μέρος του Μάκη κι εκείνος πλησίασε κοντά τους.

-Θα πρέπει να γίνουμε φίλοι, αφού θα συνεργαζόμαστε, θα πάμε στο ξενοδοχείο να βολευτείτε τώρα και το βράδυ θα έχουμε έξοδο. Φύγανε μαζί από την έκθεση, χωριστήκαν στην έξοδο για να σμίξουνε ξανά στο πολυτελές ξενοδοχείο Μακεδονία. Όταν έφτασε η κλούβα στο συγκρότημα ο Μάκης τους περίμενε στην είσοδο, ανέβηκε και αυτός μαζί τους για να τους επιτρέψει το προσωπικό την στάθμευση στο χώρο του ξενοδοχείου. Μετά πέρασαν από την ρεσεψιόν πήραν το κλειδί του διαμερίσματος τους στον δέκατοτέταρτο όροφο, όπου ένα σαλονάκι και ένα μπαλκόνι ένωνε τα δύο δωμάτια που κατέλυσαν οι μόλις μια ημέρας φίλοι. Μόλις εγκαταστάθηκαν τους άφησε ο Μάκης δίνοντας ραντεβού για την βραδινή έξοδο στις δέκα κι αυτοί κατάκοποι πέσανε στα κρεβάτια τους.

Το παρατεταμένο κουδούνισμα του τηλεφώνου ξύπνησε πρώτα τον Μπάμπη ο οποίος σκούντησε τον Χρόνη για να ξυπνήσει. Στο τηλέφωνο ήταν ο Μάκης από την ρεσεψιόν, υπενθυμίζοντας την έξοδο για την οποία δεν είχαν καθόλου όρεξη και οι δύο, όμως ντύθηκαν και κατέβηκαν. Στο σαλόνι τους περίμενε ο Μάκης με συντροφιά τρία κορίτσια. Ο Μπάμπης πλησίασε κοντά και του είπε πως είναι παντρεμένος και δεν έχει όρεξη για περιπέτειες, ενώ ακολουθούσε ο Χρόνης λέγοντας πως τον βασανίζει πονοκέφαλος από τις μεσημεριανές μπίρες και δεν έχει όρεξη για απόψε. Ο Μάκης χωρίς καθόλου να χάσει καιρό άλλαξε το πρόγραμμα προτείνοντας το δείπνο να γίνει στο εστιατόριο του ξενοδοχείου, έδιωξε τα κορίτσια και κατευθύνθηκαν στο εστιατόριο. Τρώγοντας τους εξήγησε το σχέδιο του πατέρα του, δηλαδή, πως ήθελε να επενδύσει χρήματα και σε άλλους τομείς εκτός από αυτούς που δραστηριοποιούτανε και ο συνεταιρισμός θα γινότανε με αυτόν και με έδρα την Αθήνα. Το περιεχόμενο και οι δραστηριότητες της εταιρίας θα καθορίζονταν στην συνάντηση της Τρίτης με τον πατέρα του.

Ο Χρόνης ήταν σίγουρος πως η τύχη του τον ευνοούσε άλλη μια φορά, φέρνοντας στον δρόμο του τον Μπάμπη πρώτα και μετά τον Κώνο. Δεν του πολυάρεσε ο γιός Κώνος, αλλά ο πατέρας φαινότανε να ξέρει τι κάνει. Το άλλο πρωί επικοινώνησε με τον Λυκούδη τηλεφωνικά και του εξιστόρησε τα γεγονότα και ζήτησε την γνώμη το για το πρακτέο. Εκείνος του είπε πως το εμπόριο ποτέ δεν πεθαίνει, αρρωσταίνει μόνο και αλλάζει χέρια και τον προέτρεψε να αφήσει το ένστικτο του να δραστηριοποιηθεί. Ακόμα του είπε πως καλοί είναι οι συναισθηματισμοί, αλλά δεν κτίζουν καριέρες. Με αυτές τις νουθεσίες περίμενε την αυριανή συνάντηση. Ο Μπάμπης, κι αυτός επικοινώνησε με την γυναίκα του και τον πεθερό του να ανακοινώσει τις σκέψεις του, λέγοντας πως είναι καιρός να γίνει επέκταση στην βιοτεχνία, για να τον προσγειώσει απότομα ο πεθερός του λέγοντας πως το χυτήριο το πήρε από τον πατέρα του και θα το παραδώσει στον γιό του. Μάλλον κατηφής περίμενε και αυτός την αυριανή συνάντηση. Και οι δύο πάντως αρνήθηκαν να πάνε στην θάλασσα για μπάνιο όταν το πρότεινε ο Μάκης.

Την επομένη μέρα, μεσημέρι στο εστιατόριο του ξενοδοχείου βρέθηκαν οι δύο νέοι απέναντι από τον Ηλία Κώνο και τον γιό του Μάκη. Ο Κώνος χωρίς περιστροφές μπήκε στο θέμα:

-Δώστε βάση τι σας λέω: Εγώ δόξα τω Θεώ έχω αρκετά λεφτά, έχω εργοστάσια ένα που φτιάχνει μαγειρικά σκεύη, άλλο που κατασκευάζει νεροχύτες, γνωρίζετε άλλωστε πως έρχεται η εποχή του ανοξείδωτου σκεύους, έχω και στη Νάουσα την κονσερβοποιία. Όλα αυτά τα διευθύνω με έμπιστους ανθρώπους αλλά προπάντων δοκιμασμένους. Δεν τα έκανα μόνος μου όλα, βρήκα από τον πεθερό μου και εκείνος είχε βρει από τον πεθερό του και αυξήθηκαν. Εγώ δεν έχω κόρη για να τα πάρει ο γαμπρός αλλά έχω ένα γιό τον Μάκη, και θέλω όταν αναλάβει, εάν τα αναλάβει κάποτε να είναι έτοιμος. Σπούδασε στο εξωτερικό διοίκηση επιχειρήσεων, αλλά τις σπουδές που κάνεις στην πιάτσα δεν τις βρίσκεις πουθενά. Σκέφτηκα να επενδύσω ένα ποσό για την εκπαίδευση του και παράλληλα να ωφελήσω και δυο ανθρώπους αν δειχτούν άξιοι, τι λέτε να συνεχίσω;

-Τι μας προτείνετε; Ρώτησε ο Χρόνης

-Θα συστήσουμε δύο εταιρείες στις οποίες θα έχετε το 50% ο καθένας σας και το άλλο μισό θα είναι του Μάκη. Δεν με ενδιαφέρει που θα δραστηριοποιηθείτε, παράκληση κάνω μόνο να μην ασχοληθείτε με τα τροχοφόρα, έχω μια φοβία με αυτά, είναι όμως παράκληση δεν είναι απαίτηση. Η κάθε εταιρεία θα έχει κεφάλαιο από τέσσερα εκατομμύρια δραχμές, και δυνατότητα για άλλα δυο χρόνια να εκταμιεύσει άλλα δύο από μισό κάθε εξάμηνο. Επιβάλεται η συνεργασία για να ωφεληθείτε όλοι.

-Θα κάνει κουμάντο δηλαδή ο Μάκης επειδή βάζει τα λεφτά; Τον έκοψε ο Χρόνης

-Όχι η εταιρία είναι 50-50 θα είστε ίσοι, αν διαλυθεί η εταιρεία πριν τα πέντε χρόνια, όλα τα κεφάλαια και τα αποθέματα θα τα πάρω εγώ πίσω, από τα έξι και ύστερα αν διαλυθεί θα παίρνει ο Μάκης 90 και εσείς 10 από τα επτά ο Μάκης 80 και εσείς 20 έπειτα από οκτώ εσείς 30 και ο Μάκης 70 και πάει δέκα τοις εκατό για κάθε χρόνο, έτσι αν διαλυθεί μετά από δεκαπέντε χρόνια όλη η περιουσία της θα σας ανήκει και ο Μάκης θα είναι έτοιμος να αναλάβει τα εργοστάσια. Ακόμα μπορεί και να σας απορροφήσει σε αυτά, αν όμως δεν κρατήσει ο συνεταιρισμός μέχρι τότε δεν θα είναι ικανός να ανταπεξέλθει και θα πρέπει να βρώ λύση για τα εργοστάσια. Τι λέτε;

-Πρέπει να το σκεφτώ λίγο, είπε ο Μπάμπης μίλησα με τον πεθερό μου και έχει ενδοιασμούς.

-Ο συνεταιρισμός γίνεται με σένα δεν γίνεται με τον πεθερό σου.

-Εγώ συμφωνώ, θέλω όμως μερικές ημέρες να μην κρεμάσω τον κυρ Ανδρέα. Είπε ο Χρόνης

-Ποιος είναι ο κυρ Ανδρέας;

-Είναι εκείνος που με μάζεψε και μου δίνει ψωμί όλα αυτά τα χρόνια. Δεν έχει αντίρρηση, αλλά δεν μπορώ έτσι ξαφνικά να τον αφήσω, τα μιλήσαμε στο τηλέφωνο, αλλά πρέπει να βρεθεί πρώτα λύση στο μαγαζί και μετά είμαι ελεύθερος.

-Σύμφωνοι. Χρειάζεται χρόνος να γίνουν τα εταιρικά, θα είμαι στην Αθήνα στο τέλος του Οκτωβρίου με τα κοντράτα έτοιμα, κανονίστε με τον Μάκη που θα βρεθούμε, αλλά μην ξεχνάτε ή θα γίνουν δυο εταιρείες ή καμιά. Θα σας δώσει ο Μάκης ένα τηλέφωνο να με παίρνετε, όταν είναι ανάγκη και θα σας συνδέουν αμέσως.

Με την κουβέντα αυτή τέλειωσε και το φαγητό σηκώθηκε ο Ηλίας Κώνος να φύγει και έμεινε πίσω ο Μάκης να γράψει τα στοιχεία που χρειάζονταν για τα συμβόλαια. Όταν έγινε αυτή η δουλειά και σηκωθήκαν να φύγουν έβαλε ο Χρόνης το χέρι στην τσέπη να πληρώσει και τον έκοψε ο Μάκης, «-Εδώ δεν πληρώνουμε, είναι όλα τακτοποιημένα». Το βράδυ εκείνο βγήκαν βόλτα να γιορτάσουν την συνεργασία που ξεκινούσε, όμως δεν πήγαν στα μπουζούκια που επέμενε ο Μάκης αλλά κατέληξαν σε μια ψαροταβέρνα στην Αγία Τριάδα.

Την επομένη μέρα Τετάρτη τους πήρε ο Μάκης μια βόλτα να γνωρίσουν την πόλη και το μεσημέρι ξεκίνησαν για την Αθήνα με την κλούβα του Μπάμπη. Κατά την διάρκεια της διαδρομής δεν αλλάξανε πολλές κουβέντες, ο καθένας ήταν στον δικό του φανταστικό κόσμο κάνοντας σχέδια πως θα επένδυε εκείνα τα ουρανοκατέβατα χρήματα. Ο Μπάμπης φαντάζονταν τον εαυτό του εργοστασιάρχη ενώ ο Χρόνης ήταν σίγουρος πως η τύχη του δούλευε και θα φανερωνόταν πάλι στην κατάλληλη στιγμή.

Μέρος Β. Η οργάνωση

Μόλις έφτασαν στη Αθήνα ο Χρόνης βρήκε τον Λυκούδη και ζήτησε την γνώμη του κι εκείνος του μίλησε με πολύ στοργή.

-Άκουσε Χρόνη παιδί μου, μένεις μαζί μου πάνω από δέκα χρόνια, δεν έχω κανένα παράπονο από εσένα, πιστεύω και εσύ να μην έχεις.

-Όχι. Όχι, τον διέκοψε ο Χρόνης

-Μην μη διακόπτεις, αυτά τα χρόνια έφαγες ψωμί δίπλα μου που κέρδισες με τον ιδρώτα σου. Με λίγα λόγια θα σου πω την ιστορία με τον αητό και την κότα. Γλίστρησε λέει μια φορά ένα αυγό από την φωλιά του αετού και έφτασε μέχρι το κοτέτσι, η κότα το επώασε μαζί με τα δικά της μέχρι που έσκασε και βγήκε το πουλάκι, λίγο διαφορετικό από τα υπόλοιπα όμως το περίθαλψε. Το αετόπουλο μεγάλωνε, αλλά δεν ήξερε να πετά ούτε λογάριαζε πως θα μπορούσε, στρατάριζε στην γη και σκάλιζε το χώμα μέχρι που είδε άλλους αετούς να πετούν στα ύψη, να βυθίζονται για να αρπάξουν την τροφή τους και να χαθούν στους ουρανούς, κοίταζε περίεργα και η κότα το πλησίασε λέγοντας, «-Ήρθε η ώρα να διαλέξεις τι θέλεις να είσαι κότα ή αετός;» Σταμάτησε να πάρει ανάσα και συνέχισε, –Έτσι και σένα ήρθε η ώρα σου, πρέπει να διαλέξεις για να δω και εγώ τι θα κάνω, μην ξεχνάς πως είσαι κεφαλλονίτης και οι κεφαλλονίτες είναι οι μόνοι που συναγωνίζονται τους εβραίους στο εμπόριο.

-Δηλαδή κυρ Ανδρέα, να δεχτώ; Και Εσύ;

-Εγώ δεν έχω μέλλον, βλέπεις στον Κηφισό που άνοιξε ο Σκλαβενίτης ένα μεγάλο μαγαζί, εκεί που συρρέουν από όλη την Αθήνα να ψωνίσουν, είναι μόνο η αρχή, θα γεμίσει η Αθήνα και η Ελλάδα ολόκληρη από τέτοια μαγαζιά, εκεί είναι το μέλλον. Χαράς σε εκείνον που θα τα προμηθεύει.

-Πρέπει να γίνω τσαντάκιας, αυτό προτείνεται;

-Μην είσαι προκατειλημμένος ποτέ και με τίποτα αλλιώς έχασες το παιχνίδι.

-Άφησε το ένστικτο σου να σε οδηγήσει, από μένα να θυμάσαι μια προτροπή που θεωρώ σημαντική. (Γυαλί, μαλλί, σίδηρο) αυτά τα προϊόντα δεν χαλάνε, δεν βρωμάνε και δεν παλιώνουν είναι οι καλλίτερες ακίνδυνες επενδύσεις, ότι έχει να κάνει με τρόφιμα να το αποφύγεις, γιατί δεν ξέρεις ποιους ενδεχομένως θα βλάψεις, προκειμένου να μην χάσεις από τις αλλοιώσεις.

-Ευχαριστώ κυρ Ανδρέα για την συμβουλή, θα την εφαρμόσω πιστά, θέλω να μου δίνεις και άλλες συμβουλές στην πορεία.

-Είμαι σίγουρος πως σε λίγο καιρό δεν θα με χρειάζεσαι καθόλου, άλλωστε είμαι κοντά στην σύνταξη και με την ευκαιρία σου λέω πως παζαρεύω το μαγαζί με τα ηλεκτρικά, δεν θα αργήσει να γίνει και ο ηλεκτρικός Σκλαβενίτης.

Με ανεβασμένο ηθικό ο Χρόνης αποσύρθηκε στο δωμάτιο του να κοιμηθεί και η σκέψη του έτρεχε τώρα στον Μπάμπη, τον νέο εκείνο που η τύχη τον έφερε στον δρόμο του και τώρα καλούνταν να συνυπάρξουν επαγγελματικά έχοντας συνεταίρο τον Μάκη, επειδή εκείνος είχε τα χρήματα.

Ο Μπάμπης όταν έφτασε σπίτι του, δεν είχε την υποδοχή που περίμενε. Μετά τα πρώτα καλωσορίσματα η γυναίκα του η Ευγενία δασκαλεμένη από τον πατέρα της άρχισε την γκρίνια λέγοντας πως υπάρχει καλή και στρωμένη δουλειά που αποφέρει καλό μεροκάματο και δεν υπάρχει λόγος για περιπέτειες. Το χυτήριο στο Ρούφ έχει παραπάνω 50 χρόνια ιστορία και πρέπει να συνεχίσει. Ο Μπάμπης της εξηγούσε πως οι καιροί αλλάζουν και για να συνεχίσει να έχει ιστορία πρέπει να εκσυγχρονιστεί και να περάσει σε νέα φάση, αλλά, δεν την έπειθε. Φιλόδοξος όπως ήταν της ανακοίνωσε πως ανεξάρτητα από την γνώμη του πατέρα της αυτός θα προχωρούσε στον συνεταιρισμό με τον Μάκη, γιατί τέτοιες ευκαιρίες δεν παρουσιάζονται συχνά στην ζωή.

Πέρασαν δύο εβδομάδες και έφτασε στην Αθήνα ο Μάκης, βρήκε σπίτι στην Γλυφάδα και εγκαταστάθηκε. Μετά αναζήτησε τους συνεταίρους του και αντάμωσαν για πρώτη φορά στο σύνταγμα μοιράζοντας την απόσταση και βρεθήκαν σε γνωστό τόπο ζαχαροπλαστείο, όπου πίνοντας καφέ έθεσαν τα πρώτα θεμέλια στην συνεργασία τους. Πρώτο μέλημα ήταν, ώσπου να έρθει ο πατέρας Κώνος να έχουν εντοπίσει την έδρα της επιχείρησης, την ονομασία της και το αντικείμενο της. Χωρίσανε ανταλλάσσοντας τηλέφωνα και ανανεώνοντας το ραντεβού για την επομένη στο ίδιο μέρος.

Ο Μπάμπης πήγε να βρει τον πεθερό του στο χυτήριο να του εξηγήσει πως με τα κεφάλαια του συνεταιρισμού θα μπορούσε να μεταφερθεί το εργαστήριο στην βιομηχανική ζώνη να επεκταθεί στα ανοξείδωτα σκεύη και με αυτόν τον τρόπο να συνεχίσει για άλλα πενήντα χρόνια να υπάρχει. Ο Πεθερός του όμως αντέδρασε έντονα, υποστηρίζοντας πως την οικογενειακή ιστορία δεν την ξεπουλά, επειδή βρέθηκε κάποιος με λεφτά να την αγοράσει και ακόμα πως υπάρχει ο γιός του, που είναι ακόμα μαθητής, αλλά δεν θα αργήσει να αναλάβει την συνέχεια της, για να καταλήξει στη απειλή πως αν επιμένει καλά θα κάνει να τα μαζεύει και να φύγει.

Ο Χρόνης βρήκε το κυρ Ανδρέα που τον περίμενε με αγωνία και του ζήτησε γνώμη τι να κάμει την επομένη. Ο Λυκούδης τον έπιασε από τον ώμο:

-Ψηλά το κεφάλι, τώρα θα είσαι κυρίαρχος, θα γίνεις αφεντικό και πρέπει να φέρεσαι έτσι, για να σε υπολογίζουν έτσι όλοι οι άλλοι. Θα πάμε μαζί στο τέρμα Αχαρνών όπου έχω ένα φίλο που διαθέτει μια μεγάλη αποθήκη που αδειάζει αυτές τις μέρες. Έχει ηλεκτρικές εγκαταστάσεις και δυο γραμμές τηλεφώνου, να την δούμε και αποφασίζεις. Μετά θα πάμε να πάρουμε ένα αυτοκίνητο γιατί δεν επιτρέπεται πια να κυκλοφορείς με το δίκυκλο, εγώ θα το αναλάβω και όποτε μπορείς με εξοφλάς. Όσο για την φίρμα μην ανησυχείς καθόλου ούτε και να κάνεις σχέδια, ο καλός έμπορος είναι εκείνος που οικονομάει όχι εκείνος που φαίνεται, αυτό έρχεται αργότερα, αν έρθει ποτέ. Του είπε και άλλα πολλά σαν παρακαταθήκη από την πείρα όλων αυτών των χρόνων και ο Χρόνης άκουγε με πραγματικό ενδιαφέρον, ένοιωθε πως έφτανε η ώρα του και ήθελε να γίνει αετός, ο ρόλος της κότας δεν του ταίριαζε, ίσως να ήταν η ευκαιρία της ζωής ήταν και δεν έπρεπε να χαθεί.

Την επομένη μέρα στο ίδιο σημείο συναντήθηκαν οι τρείς νέοι εκκολαπτόμενοι επιχειρηματίες να συνεχίσουν την συζήτηση, ο Χρόνης ήταν οργανωμένος τόσο καλά που εξέπληξε τους άλλους δύο. Είχε βρει χώρο για την έδρα του, έμενε το οριστικό κλείσιμο της συμφωνίας και άφησε στον Μάκη της επιλογή της επωνυμίας, ενώ ο Μπάμπης αντίθετα έθετε ως όρο να μπουν τα δύο ονόματα με πρώτο το δικό του Γιαουρτάς-Κώνος. Για την έδρα θα πρότεινε μετά τις υπογραφές μήπως και ο πατέρας Κώνος άλλαζε εν τω μεταξύ γνώμη, παρά τις διαβεβαιώσεις του Μάκη πως δεν υπάρχει τέτοια πρόθεση, αλλά ο Μπάμπης επέμενε υπολογίζοντας πως ο πεθερός του θα άλλαζε στάση όταν έβλεπε ρευστό χρήμα. Με το αυτοκίνητο του Μάκη έφτασαν στο τέρμα Αχαρνών, είδαν την αποθήκη που πρότεινε ο Χρόνης συμφώνησε ο Μάκης και πρότεινε προσωρινά να συστεγάζονται οι δύο εταιρείες, ώστε να προκύψουν οικονομικά οφέλη για όλους. Η πρόταση έγινε αμέσως αποδεκτή από όλους. Μένανε δέκα μέρες ακόμα ώσπου να έρθει ο Ηλίας Κώνος στην Αθήνα να γίνουν τα εταιρικά και  να αρχίσουν οι δραστηριότητες. Αυτές οι μέρες ήταν για τον Χρόνη αγωνιώδεις, ρωτούσε συνέχεια τον κυρ Ανδρέα και εκείνος πάντα πρόθυμος του εξηγούσε και τον νουθετούσε πως θα συμπεριφέρεται, τι παγίδες θα έχει να υπερβεί, ενώ στο άλλο στρατόπεδο ο Μπάμπης μάταια προσπαθούσε να πείσει τον πεθερό του να συμβιβαστεί για να γίνει επέκταση. Η Ευγενία πείστηκε, όταν της υποσχέθηκε πως θα δουλεύει και εκείνη στην υπό διοργάνωση εταιρεία και θα έχει προσωπική αντίληψη και γνώμη για την δράση της, όμως έθετε έναν μοναδικό όρο να μην ασχοληθούν με το αντικείμενο του πατέρα της και χάσει πελάτες, να στραφεί η νέα εταιρεία σε άλλο τομέα.

Η ιστορική ημέρα ήταν στις 29 Οκτωβρίου 1977, έφτασε στην Αθήνα ο Ηλίας Κώνος συνοδευόμενος από δυο δικηγόρους. Ο Χρόνης ήθελε η συνάντηση να γίνει στο τέρμα Αχαρνών στην έδρα της επιχείρησης, ο Κώνος είχε αντίρρηση λέγοντας πως δεν θέλει να ελέγξει ούτε να ξέρει τι γίνεται και πως θα δράσουν, τον ενδιέφερε κυρίως το αποτέλεσμα. Έγινε η συνάντηση στο Χίλτον και μόλις μπήκαν οι υπογραφές στα εταιρικά συμβόλαια, υπέγραψε ο Κώνος τις επιταγές και τις παρέδωσε στους συμβαλλόμενους. Όρος απαράβατος στην συμφωνία ήταν πως όλες οι συναλλαγές με τις τράπεζες ή τρίτους απαιτούσαν δύο υπογραφές, ή μια θα ήταν του Μάκη και η άλλη του συνεταίρου του κατά περίπτωση. Ο Κώνος με την ευκαιρία έδωσε δώρο στους νέους επιχειρηματίες από ένα χαρτοφύλακα δερμάτινο και από ένα στυλό με χρυσή πένα, λέγοντας «Βάλτε τα συμβόλαια μέσα και καλά κέρδη». Ο Χρόνης γέλασε, «Εγώ τσαντάκιας δεν γίνομαι» αλλά πήρε τον χαρτοφύλακα. Ο Μάκης πρότεινε μια και η ώρα ήταν περασμένη να γιορτάσουν το γεγονός και κατέληξαν στις τζιτζιφιές να ακούσουν την Ρίτα να τραγουδά «ιστορία μου αμαρτία μου».

Μετά τα πρώτα ποτά θεώρησε ο Χρόνης κατάλληλη στιγμή για να αρχίσει τις μπίζνες, καθόταν πλάι από τον Κώνο και τον σκούντησε:

-Άκου κυρ Ηλία

-Μπράβο θράσος, έγινα κι όλας κυρ Ηλίας

-Μα γι αυτό το θράσος δε με προτίμησες;

-Έχεις δίκιο, παραδέχθηκε ο Ηλίας, -Τι θέλεις;

-Γνωρίζω πως ετοιμάζεις μια νέα σειρά χυτρών που την λες Μαργαρίτα, ξέρω πως ετοιμάζεται μεγάλη διαφημιστική καμπάνια. Τα δύο εκατομμύρια που θα εκταμιεύσουμε ανά εξάμηνο, θεώρησε τα ως χρεόγραφα έναντι εμπορεύματος, δώσε μας τώρα άλλα τόσα που θα πληρώσουμε μετρητά και καθυστέρησε δυο εβδομάδες τους τσαντάκηδες σου, θα είναι για μας ένα καλό ξεκίνημα.

-Βρέ Χρόνη, είπαμε πως οι δουλειές κλείνονται σε τέτοια μέρη, αλλά όχι τόσο εύκολα, ο Μάκης τι λέει;

-Αυτός χορεύει άμα έρθει θα συμφωνήσει οπωσδήποτε.

-Μεγάλη σιγουριά βγάζεις και μ’αρέσει, κόλλα το, είπε και άπλωσε το χέρι του.

-Ευχαριστώ κυρ Ηλία, να ξέρεις πως έχω καλό Δάσκαλο και θα στον γνωρίσω μια μέρα.

Όταν ο Μάκης γύρισε από την πίστα χαμογελώντας ο πατέρας του, του είπε «-Ο συνεταίρος σου έκανε παραγγελία, τι λές;» ανέμελος ο Μάκης «εγκρίνεται, αύριο θα το οργανώσουμε, τώρα διασκεδάζουμε»

Όντως την άλλη μέρα βρεθήκανε στην αποθήκη στο τέρμα Αχαρνών, και ο Μάκης ήταν τελείως άλλος άνθρωπος. Κρατούσε στο χέρι μια τσάντα μαύρη μεγαλύτερη από τον χαρτοφύλακα που τους χάρισε ο πατέρας του την προηγούμενη μέρα, και ο Χρόνης τον πείραξε.

-Τσαντάκιας και σύ; Τι έχει μέσα;

-Κάτσε Χρόνη, στο μοναδικό πάγκο που υπήρχε και δίπλα σε ένα κουτσό τραπέζι που είχε τα τηλέφωνα και ο Μάκης άρχισε να αναλύει σοβαρά την κατάσταση.

-Έκλεισες μια δουλειά στο περίπου, έτσι κλείνονται οι δουλειές αλλά τώρα πρέπει να την αναλύσουμε, θα μας στείλει ό,τι σκεύη θέλει η «Κώνος» ή αυτά που θα επιλέξουμε; Ασφαλώς ό,τι θέλουμε εμείς, αλλά πρέπει τώρα να συγκεκριμενοποιήσουμε τι θέλουμε, τι ποσότητα από κάθε νούμερο και πως θα τα αποθηκεύσουμε. Έχουμε το χώρο, χρειάζονται ράφια, θα πουληθούν, χρειάζονται παραστατικά, χρειάζεται γραφείο για να κάθεται κάποιος να κόβει αυτά τα παραστατικά, χρειάζεται ακόμα τρόπος να διανεμηθούν τα προϊόντα αφού πουληθούν. Η πώληση η διανομή και η είσπραξη είναι δική σου υπόθεση η υπόλοιπη οργάνωση είναι δική μου. Αυτό ακριβώς σπούδασα και πρέπει να το αποδείξω, όπως εσύ χθες το βράδυ απέδειξες ποιος θα είναι το πραγματικό αφεντικό εδώ μέσα.

-Έχεις δίκιο Μάκη, παραδέχθηκε ο Χρόνης, το πείραγμα ήταν άκομψο συγνώμη.

-Δεν υπάρχει λόγος και μένα μου αρέσουν τα πειράγματα, αλλά όχι την ώρα της δουλειάς, όταν θα γνωριστούμε καλλίτερα θα πηγαίνουμε και για ψάρεμα τότε θα είναι αλλιώς, αλλά τώρα πρέπει να αποδείξουμε την αξία μας και θα τα καταφέρουμε, εγώ είμαι σίγουρος εσύ;

-Και γώ, τι κάνουμε τώρα;

-Φρόντισε να βρεις τρόπο και πελάτες να πουληθούν τόσα σκεύη που παρήγγειλες. Μεθαύριο θα έρθουν τα δείγματα και σε δυο τρείς εβδομάδες θα παραλάβουμε, ξέρω τον πατέρα μου καλά, θα μας πνίξει.

Ο Χρόνης για μια στιγμή δείλιασε, αλλά την αμέσως επόμενη είχε την λύση έτοιμη. Ο Μπάμπης είχε έναν κύκλο πελατών θα τον εκμεταλλευότανε. Τον αναζήτησε στο τηλέφωνο και δεν το έβρισκε και πήρε την απόφαση να πάει μέχρι το σπίτι του στα κάτω Πετράλωνα. Αυτοκίνητο είχε άρα και ευχέρεια κινήσεων, δεν τον βρήκε ούτε σπίτι του, γνώρισε όμως την Ευγενία. Όταν συστήθηκε τον πέρασε μέσα και του πρότεινε να περιμένει λίγο να επιστρέψει γιατί είχε πάει πάλι στον πεθερό του για μια ύστατη προσπάθεια. Δεν απήπιε  τον καφέ, όταν άνοιξε η πόρτα και μπήκε ο Μπάμπης νευριασμένος. «-Σκουριασμένα μυαλά».

-Τι έτρεξε φίλε; Προσπάθησε να ευθυμήσει την ατμόσφαιρα ο Χρόνης

-Σκουριασμένα και αγύριστα κεφάλια, όχι μόνο δεν κατάλαβε τι λέω, όχι μόνο δεν συμφωνεί, αλλά είπε να παραδώσω και το αμάξι.

-Τι έγινε; Αυτό είναι απαράδεκτο, μπήκε στη μέση η Ευγενία, δεν το δίνουμε πως θα κυκλοφορούμε;

-Μην σε νοιάζει γυναίκα, θα πάρουμε δικό μας, της εταιρείας δηλαδή, έχουμε χρήματα δεν τον έχω ανάγκη.

-Μπάμπη είναι πατέρας μου, μην το ξεχνάς,

-Εγώ να φεύγω, μίλησε ο Χρόνης για να προλάβει έναν καυγά στην γέννηση του, τα λέμε άλλη φορά

-Όχι, όχι φίλε κάτσε, κάποιο λόγο θα έχεις που ήρθες, ώσπου να μαγειρέψει η Ευγενία πάμε στο καφενείο να τα πούμε.

Λίγα λεπτά αργότερα στο καφενείο ο Μπάμπης και ο Χρόνης είχαν μπροστά τους ένα καραφάκι ούζο και σχεδιάζανε το μέλλον. Πρότεινε ο Χρόνης να κάνουν μαζί ένα γύρω στους πελάτες του Μπάμπη, στην Αθήνα και στην επαρχία, να τον γνωρίσουν να δειγματίσει τα μαγειρικά σκεύη «Μαργαρίτα» και να ωφεληθεί ο Μπάμπης την προμήθεια. Αυτός αντέδρασε, «-Θα πάμε στο γύρο χωρίς προμήθεια, μόνο για να την σπάσω στο γέρο». Ακόμα ισχυρίστηκε πως αυτές τις μέρες που θα γυρνάν μαζί, θα γνωριστούν καλλίτερα και θα συζητήσουν και τα δικά του σχέδια. Έλεγε πως η γυναίκα του είχε επηρεαστεί από τον Σκλαβενίτη και σκεφτότανε κάτι παρόμοιο, ενώ αυτός είχε πεισθεί και αγωνιούσε πως θα έπειθε τον Μάκη ή ακόμα πως μπορούσε ασχοληθεί με κάτι που δεν γνώριζε καθόλου. Με την κουβέντα πέρασε η ώρα και γυρνώντας στο σπίτι για φαγητό είδε το αμάξι του Χρόνη.

-Βρέ μπαγάσα Κορτίνα;

-Ας είναι καλά ο κυρ Ανδρέας, αυτός μου το πήρε

-Και μένα μου ζητά την κλούβα πίσω, θα την δώσω και θα πάρω τέτοιο.

Αργά το βράδυ γύρισε στο σπίτι ο Χρόνης, όπου τον περίμενε ο Λυκούδης στο μπαλκόνι και τον φώναξε να ανέβει για λίγο.

-Δεν μου είπες παιδί μου τι κάνατε;

-Υπογράψαμε κυρ Ανδρέα, έκανα και την πρώτη παραγγελία σκλαβώνοντας περισσότερα από τα μισά λεφτά και ο Κώνος δεν αντέδρασε, του είπα πως θα στον γνωρίσω.

-Και εγώ θέλω να τον γνωρίσω, όμως δεν είναι απερισκεψία τόσο μεγάλη επένδυση σε ένα είδος;

-Κυρ Ανδρέα, πιο καλά είναι να πουλάς πολλά σε λίγους, παρά λίγα σε πολλούς.

Δάκρυσε ο Λυκούδης, -Είδες τώρα, ξύπνησε ο αετός και διδάσκει την κότα.

-Όχι δεν το είπα να σε προσβάλω, ούτε να σου κάνω τον έξυπνο

-Όχι δεν το είπες, αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Θα μεγαλώσεις θα μεγαλώσεις πολύ, ευτυχώς που βρέθηκε αυτός ο Κώνος, εδώ θα πνιγόσουνα και θα ήμουν εγώ αιτία που δεν είχα ευκαιρίες να σου προσφέρω.

Βούρκωσε ο Χρόνης

-Αν δεν ήσουν εσύ κυρ Ανδρέα και ο γιατρός που θα ήμουν εγώ σήμερα; Σηκώθηκε να φύγει αλλά γύρισε πίσω

-Γιατί με φώναξες, τι συμβαίνει;

-Έδωσα το ηλεκτρικάδικο, θα διαλύσω το επιπλάδικο και θα μείνει μόνο το γιαλάδικο για δύο χρόνια μέχρι την σύνταξη, ποιος θα τα συνεχίσει τώρα, οι γαμπροί; Αυτοί έχουν μόνιμη δουλειά είναι γραφειοκράτες, εκτελωνιστής ο ένας και δάσκαλος ο άλλος, δεν ενδιαφέρονται.

-Θές να τα αναλάβω εγώ; Να χαλάσω την συμφωνία; Το κάνω αύριο το πρωί. Είπε ο Χρόνης με αποφασιστικότητα.

-Όχι, ποτέ, η ζωή τώρα σου γελάει, άρπαξε τον ταύρο από τα κέρατα και καβαλίκεψε τον, μόνο θέλω να τα λέμε κάπου-κάπου

-Κυρ Ανδρέα πάντα θα σε συμβουλεύομαι πάντα, καληνύχτα τώρα, και τά έπιπλα μην τα σκοτώσεις, μας χρειάζονται.

Αποσύρθηκε ο Χρόνης και την άλλη μέρα στην αποθήκη πάνω στο σπασμένο τραπέζι με τα τηλέφωνα, είχε μπροστά του ένα χάρτη και σκάρωνε δρομολόγια. Όταν ο Μάκης ήρθε του είπε τα χθεσινά γεγονότα και τον προέτρεψε ό,τι έπιπλα χρειαστούν να τα πάρουν από τον Λυκούδη χωρίς να τα παζαρέψουν. Επίσης του ανακοίνωσε πως μόλις έχει τα δείγματα θα φύγει για την επαρχία. Κουβεντιάζοντας πέρασε η ώρα όταν φάνηκε ο Μπάμπης να τους κοινοποιήσει τις αποφάσεις του. Είχε πάει το πρωί με την γυναίκα του στον Κηφισό στου Σκλαβενίτη και εντυπωσιάστηκε τόσο που θέλησε να τον ανταγωνιστεί, θα γίνουν είπε κι άλλα τέτοια μαγαζιά και ήθελε να είναι και αυτός ένας τέτοιος μαγαζάτορας. Ο Μάκης το δέχθηκε απόλυτα ψύχραιμα.

-Μια επιχείρηση με τρόφιμα, ένα μεγάλο Μπακάλικο, ένα πολυκατάστημα ίσως; Αυτό έχεις κατά νού;

-Περίπου, πρέπει να βρούμε πού θα το στήσουμε.

-Θα το βρούμε να είσαι σίγουρος, θα το οργανώσουμε, πρέπει να το οργανώσουμε κι αυτό.

-Δεν είναι δύσκολο, ράφια εμπόρευμα και όλα μετρητά,

-Θέλει οργάνωση, επέμενε ο Μάκης, -Πολύ περισσότερη από ότι βάζεις με το νού σου, αλλά αφού αυτή είναι η απόφαση θα το κάνουμε και θα το πετύχουμε.

-Εσύ τι λές Χρόνη; είπε ο Μπάμπης.

-Δεν μου πέφτει λόγος εμένα, δικός σας είναι ο συνεταιρισμός, αλλά εγώ διαφωνώ για το είδος, (γυαλί-μαλλί-σίδερο), που λέει ο κυρ Ανδρέας δεν χαλούν, δεν παλιώνουν, δεν σαπίζουν.

-Ο κόσμος κάθε μέρα τρώει, και για να φάει πληρώνει και εγώ θα τα παίρνω, κανείς δεν μπορεί να κόψει την μάσα-μπούκα, και εδώ δεν χωρούν επιταγές και γραμμάτια, «μαμ, κακά και νάνι, μετρητά στο χέρι και ούτως βοήσομεν» που λέει ο κυρ Μπάμπης εγώ δηλαδή. Τι λέτε τώρα πάμε για φαΐ;

Δυο μέρες αργότερα ήρθαν τα δείγματα και οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες. Με την Κορτίνα του Χρόνη μαζί με τον Μπάμπη, φύγανε για την Πελοπόννησο. Ο Μπάμπης έκανε τις συστάσεις κα μετά ο Χρόνης άρχιζε τον δειγματισμό και την πώληση, οι πελάτες που μπορούσαν να αποφύγουν την παραγγελία ήταν ελάχιστοι, ενέπνεε εμπιστοσύνη και σιγουριά ο τρόπος που διαπραγματευότανε. Το πρόγραμμα ήταν εβδομαδιαίο, αλλά δεν μπόρεσαν να το ολοκληρώσουν κι έτσι αντί να γυρίσουν στην Αθήνα προτίμησαν να μείνουν στην Καλαμάτα, αφού σε αυτό συνέβαλε και η προτροπή του Μάκη για οικονομία στα μετακινήσεις και τα έξοδα. Όταν στο τέλος της δεύτερης εβδομάδας γύρισαν στην αποθήκη των Αχαρνών τους περίμεναν πολλές εκπλήξεις.

Στην αυλή ήταν σταθμευμένα εκτός από του Μάκη το αυτοκίνητο μια καινούργια Κορτίνα και ένα Φορντ Τράνζιτ, με την φίρμα «SUPER TEAM» γραμμένη στα πλαϊνά.

Η αποθήκη ήταν αγνώριστη, είχε βαφεί και συγυριστεί, ένα μέρος στη άκρη και κοντά στην μικρή πόρτα είχε χωριστεί με τζαμαρίες σε τρία δωμάτια γραφεία, το πρώτο ήταν αρκετά μεγάλο και στην μια πλευρά του τοίχου είχε δύο πόρτες που οδηγούσαν σε δύο μικρότερα, ακριβώς τα μισά του πρώτου, πλήρως εξοπλισμένα. Μια κοπέλα βρισκότανε στο μεγάλο γραφείο και ταξινομούσε στο φωριαμό μπλοκ και χαρτιά ενώ μια στοίβα ντοσιέ περίμενε την σειρά της. Στις δύο πλαϊνές πλευρές της αποθήκης υπήρχαν σειρές από ράφια γεμάτα από  σκεύη ταξινομημένα κατά μέγεθος και δύο καινούργια καρότσια στο βάθος. Πλάι από την μεγάλη πόρτα υπήρχε ένα προκατασκευασμένο καμαράκι σκοπιά και εκεί βρισκόταν ένας νεαρός άνδρας, που μόλις τους είδε σηκώθηκε από το σκαμπό του και τους πλησίασε. Με το νεύμα που του έκανε ο Μάκης, γύρισε και έκατσε πάλι στην θέση του.

-Καλώς τους ταξιδεμένους.

-Καλώς σε βρήκαμε, τι γίνεται εδώ; Ρώτησε ο Χρόνης.

-Οργάνωση Χρόνη, οργάνωση σημαίνει αυτό το θέαμα που βλέπεις σε δεκαπέντε μέρες, αυτό σπούδασα και αυτό θα αποδείξω στο πατέρα μου.

-Ναι, αλλά είμαι και εγώ εδώ, το ξεχνάς αυτό;

-Όχι Χρόνη, ποτέ δεν ξεχνώ πως είμαστε συνέταιροι, όμως ο καθένας έχει το τομέα του και πρέπει να συνεργαζόμαστε χωρίς γκρίνια. Εσύ ταξίδευες δυο εβδομάδες και έφερες παραγγελίες, εγώ θα πρέπει να τις εκτελέσω, δεν έλεγξα τι και πως έχοντας απόλυτη εμπιστοσύνη στην κρίση σου, αυτός είναι ο τομέας σου αυτόν ξέρεις εκεί θα αναδειχθείς και θα αποδείξεις στον πατέρα μου, αλλά και στον κυρ Ανδρέα τις ικανότητες σου.

-Ναι ρε Μάκη, έχεις δίκιο μην παρεξηγείς.

-Δεν παρεξηγώ, δουλειές κάνουμε έλα να σου δείξω παρακάτω.

Τον οδήγησε στα γραφεία πέρασε από το πρώτο που η κοπέλα μόλις τους είδε να μπαίνουν σταμάτησε την δουλειά μέχρι να περάσουν στο δεξιό από τα δύο δωμάτια. Εκεί βρισκόντουσαν δυο μικρά γραφεία ένας καναπές και δυο καρέκλες, ένα τραπεζάκι στη μέση ήταν στολισμένο με λουλούδια. Του Χρόνη του φανήκαν γνώριμα τα έπιπλα.

-Κάπου τα ξέρω αυτά;

-Ναι είναι δώρο του κυρ Ανδρέα, δεν έπαιρνε λεφτά με τίποτα

-Ας είναι καλά, του χρωστάω τόσα.

-Άστα αυτά τώρα, εδώ θα είναι το γραφείο μας, διάλεξε πιο από τα δύο θέλεις.

-Δεν με νοιάζει αλλά το διπλανό δωμάτιο τίνος είναι;

-Θέλεις να πάμε από κεί, ούτε εμένα με νοιάζει, αλλά το ένα θα γίνει λογιστήριο και θα εγκατασταθεί λογιστής που θα δουλεύει αποκλειστικά για μας, όταν οργανωθούμε καλά δεν θα κρεμόμαστε από κανέναν, όλα θα γίνονται από μέσα.

-Βρέ θηρίο τι πιστεύεις θα γίνουμε, Κώνος της Αθήνας;

-Όχι βέβαια, εμείς είμαστε η «SUPER TEAM», η «Κώνος» είναι ένας από τους πολλούς συνεργάτες μας και αυτούς θα τους επιλέξεις εσύ, εγώ απλά θα οργανώνω γιατί αυτό ξέρω να κάνω.

-Ας είναι, τι γίνεται με τις παραγγελίες τώρα;

-Αμέσως που τις έχεις σημειωμένες;

Έβγαζε ο  Χρόνης από την τσάντα του τα μπλοκάκια με τις παραγγελίες και τον πείραξε ο Μάκης, «-Τσαντάκιας-Τσαντάκιας Χρόνη;». Γέλασε ο Χρόνης, «-Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, Μάκη»

Όταν τα πήρε τα μπλοκάκια ο Μάκης φώναξε την κοπέλα από δίπλα,

να φέρει μπλοκ παραγγελιών, όταν μπήκε τις έδωσε αυτά που πήρε από τον Χρόνη με την εντολή να κοπούν αμέσως δελτία αποστολής και να φορτώνονται. Γύρισε μετά στον Χρόνη «-Κάτσε τώρα ήσυχος».

Ο Μπάμπης τόση ώρα κοιτούσε αμίλητος, όταν κάθισαν ρώτησε:

-Καφέ κερνά το κατάστημα; Περισσότερο για αποφορτισθεί η ατμόσφαιρά. Σηκώθηκε ο Μάκης πήγε στη καφετιέρα στη γωνιά του μεγάλου γραφείου, έβαλε ένα φλιτζάνι και το πήγε του Μπάμπη, εκείνος συνέχισε στο ίδιο ύφος:

-Μόνο για μένα; Εσείς;

-Ο καφές είναι για τους επισκέπτες, εμείς εδώ δουλεύουμε.

Προσβλήθηκε ελαφρά ο Μπάμπης αλλά δεν ήθελε να το δείξει και προσπάθησε με το ίδιο ύφος να συνεχίσει:

-Και εγώ δούλεψα, μαζί γυρίζαμε

-Εάν διεκδικείς προμήθεια να το κανονίσουμε.

-Όχι σηκώθηκε ο Μπάμπης δεν διεκδικώ τίποτε, αλλά είμαι αδικημένος δεν είμαι και εγώ συνεταίρος;

-Ηρέμισε Μπάμπη, δεν είσαι συνέταιρος εδώ, εδώ πέρα είσαι φίλος καλοδεχούμενος, όταν οριστικοποιήσεις που θα δραστηριοποιηθούμε θα οργανώσουμε την δική σου επιχείρηση που θα είναι ο Χρόνης μουσαφίρης. Για την ώρα πάντως η Κορτίνα που είδες στην αυλή είναι δική σου, δηλαδή της εταιρία μας, Γιαουρτάς-Κώνος.

Έσκυψε το κεφάλι ο Μπάμπης, κοίταξε τον Χρόνη και είπε:

-Εγώ κρατώ τις υποσχέσεις μου, αυτήν την εβδομάδα θα γυρίσουμε στην Αθήνα και από την άλλη κάνε καλά μόνος σου. Φεύγω τώρα και τα λέμε αύριο το πρωί.

Το απόγευμα πέρασε από τον Λυκούδη να του ζητήσει την γνώμη του. Σκεπτότανε να μετακομίσει κοντά στην αποθήκη, αλλά ο κυρ Ανδρέας τον απέτρεψε λέγοντας πως ο Μάκης κάθεται στην Γλυφάδα, αλλά αυτό δεν τον εμποδίζει να είναι καλός επιχειρηματίας, εάν μείνει δίπλα στην αποθήκη, θα υποχρεώνεται συνέχεια να δουλεύει και αυτό θα τον καταβάλει. Ο Χρόνης επέμενε κυρίως, επειδή ντρεπότανε τον ευεργέτη του, θεωρούσε πως δεν του ανταπέδιδε όσα έκανε εκείνος για αυτόν. Τελικά ο Λυκούδης κατέληξε

-Τι με ρωτάς; Αφού στο τέλος θα κάνεις του κεφαλιού σου, έχε εμπιστοσύνη σε αυτό το κεφάλι και προχώρα.

Πήρε θάρρος ο Χρόνης για μια εβδομάδα το πρωί γυρνούσε με τον Μπάμπη και μάζευε παραγγελίες και γνώριζε πελάτες και τα απογεύματα έψαχνε για σπίτι κοντά στην Αχαρνών. Το φορτηγό πηγαινοερχότανε στα πρακτορεία να στέλνει και να παίρνει εμπορεύματα, ήταν μεγάλο το ποσό που είχε κλείσει με την συμφωνία και δεν το είχε αντιληφθεί. Είχαν εκτελεσθεί όλες οι παραγγελίες και τα ράφια εξακολουθούσαν να είναι φορτωμένα.

Στο τέλος της εβδομάδας ο Μπάμπης ανακοίνωσε πως βρήκε το μέρος που θα έστηνε την δική του επιχείρηση, ήταν μία αίθουσα κινηματογράφου στην Πατησίων που δεν απόδιδε και ο ιδιοκτήτης της

την πούλαγε σε καλή τιμή θα ήταν μια καλή ευκαιρία. Ο Μάκης ρώτησε πως έμαθε τις λεπτομέρειες και ο Μπάμπης είπε από τις αγγελίες.

-Μπάμπη, πριν ξεκινήσουμε να το ελέγξουμε, μάθε τα στοιχεία και θα βάλουμε δικηγόρο να ερευνήσει, μήπως και είναι παγίδα.

-Τι λές ρε Μάκη, θα κάνουμε συμβόλαια στον συμβολαιογράφο και θα κατοχυρωθούμε.

-Δεν είναι όλοι οι συμβολαιογράφοι καθαροί, που ξέρουμε τι θα γίνει, πιο καλά να το δούμε λίγο.

-Ωραία θα πάω όμως σε δικό μου δικηγόρο.

-Πήγαινε σε όποιον θέλεις, είπε ο Μάκης, αλλά πρέπει να ξέρεις ο συνεταιρισμός βασίζεται κυρίως στην αμοιβαία εμπιστοσύνη των μελών του, εάν αυτή δεν είναι απόλυτη σίγουρα θα διαλυθεί κάποια στιγμή.

-Αυτά τα λένε στα πανεπιστήμια, εγώ είμαι της πιάτσας και δεν τα ξέρω.

-Στα λέω εγώ που τα ξέρω, θα περιμένω και να ξέρεις εγώ σε εμπιστεύομαι.

Βρήκε δικηγόρο ο Μπάμπης του ανέθεσε την έρευνα για την συγκεκριμένη αίθουσα κα διαπίστωσε πως άλλος ήταν ο αιθουσάρχης και άλλος ο ιδιοκτήτης, ο οποίος την είχε υποθηκευμένη για ένα δάνειο με το οποίο σήκωνε οικοδομή πέντε τετράγωνα παρακάτω. Ντρεπότανε ο Μπάμπης να ομολογήσει την γκάφα του και απέφευγε την συνάντηση με τον Μάκη. Εκείνος όμως έκανε το επόμενο βήμα και πήγε να τον βρει σπίτι του.

-Μπάμπη οι δουλειές οι μεγάλες έχουν και απογοητεύσεις και αναποδιές , μαζί θα τις ξεπεράσουμε γιατί θα είμαστε συνέταιροι. Θέλεις να κάνουμε μεγαλομπακάλικο σε λίγο καιρό θα τα λένε Super market, έχει στο εξωτερικό πολλά τέτοια, θα το κάνομε αλλά πρώτα πρέπει να το οργανώσουμε.

-Δηλαδή;

-Δηλαδή πρέπει να βρούμε πρώτα την κατάλληλη αίθουσα και την αρμόζουσα τοποθεσία, αν παίρναμε εκείνο το σινεμά που έλεγες, που θα στάθμευαν οι πελάτες μας; Γρήγορα θα αγανακτούσαν και θα τους χάναμε, έπειτα γιατί να το αγοράσουμε, εάν μπορούμε να το νοικιάσουμε; Για να εξανεμισθεί γρηγορότερα το κεφάλαιο μας;

-Τι νομίζεις πρέπει να κάνουμε τώρα; ρώτησε ο Μπάμπης που είχε αρχίσει να παραδέχεται τις γνώσεις του Μάκη.

-Να βρεις ένα μεσιτικό γραφείο, να δηλώσεις τι σε ενδιαφέρει και να ελέγξεις μετά τις προσφορές και ανάλογα πράττεις.

-Μα θα βγάλει προμήθεια.

-Ασφαλώς, αφού αυτή είναι η δουλειά του, πρέπει να μάθουμε πως όλα τα πράγματα και οι υπηρεσίες έχουν την τιμή τους.

-Αύριο κι όλας ξεκινώ, έχω υπ’ όψιν μου δύο τέτοια γραφεία.

Βρέθηκε γρήγορα το ζητούμενο και δεν ήταν αίθουσα κινηματογράφου, αλλά ένας μεγάλο συγκρότημα στην Καλογρέζα που προοριζότανε για αντιπροσωπία αυτοκινήτων. Πήγαν να το δούνε ο Μπάμπης και ο Μάκης, ο Χρόνης ευγενικά αρνήθηκε να πάει λέγοντας πως δεν του πέφτει λόγος, αλλά νόμιζε πως η Καλογρέζα ήταν μακριά από την Αθήνα για να εισπράξει την απόκριση του Μπάμπη «Και ο Σκλαβενίτης κοντά είναι;» το είδανε συμφωνήσανε να το νοικιάσουν για τέσσερα χρόνια.

Ο Μάκης άρχισε να επεξεργάζεται την οργάνωση του. Πληροφορήθηκε πως το διπλανό και το παραδίπλα οικόπεδο πουλιόντουσαν. Κάλεσε τον Μπάμπη και του πρότεινε να τα αγοράσουν θα τους χρειάζονταν αν πήγαιναν καλά οι δουλειές και επεκτεινόντουσαν, αλλά αυτός είχε αντίθετη άποψη λέγοντας.

-Αν είναι να αγοράσουμε κάτι να είναι το μαγαζί μας.

-Μπάμπη αν πιάσουμε θα μας εκμεταλλευτούν και πρέπει να το προλάβουμε τώρα.

-Καλλίτερα να έχουμε τα χρήματα σε εμπόρευμα παρά σε οικόπεδα.

-Εσύ αποφασίζεις, Εσύ είσαι το αφεντικό, εγώ απλά οργανώνω, είπε υποχωρώντας ο Μάκης. Από την άλλη εβδομάδα θα είμαι εδώ για την οργάνωση.

-Θα είμαστε εδώ θέλεις να πεις, τον διόρθωσε ο Μπάμπης.

-Ναι Μπάμπη θα είμαστε εδώ.

Τσατισμένος πέρασε από την Αχαρνών βρήκε τον Χρόνη να τακτοποιεί στα ράφια σκεύη και τον επέπληξε

-Βρέ συ  Χρόνη σταμάτα, δεν είναι δουλειά σου αυτή, Εσύ είσαι αφεντικό και πρέπει να φέρεσαι έτσι. Πάμε στο γραφείο  να σου πώ ή μάλλον πάμε να φάμε κάπου να ξεσκάσουμε να πάρω ανάσα

-Είσαι με τα καλά σου; Αντέδρασε ο Χρόνης, ακριβώς επειδή είμαι αφεντικό πρέπει να δίνω το καλό παράδειγμα, να εργάζομαι σε όλα τα πόστα και να ξέρω όλες τις φάσεις τις δουλειάς!

-Δεν έχεις δίκιο, αν το κάνεις αυτό θα το κάνεις για όλη σου την ζωή, το αφεντικό δεν είναι εκείνος που δουλεύει περισσότερο, αλλά ο μαέστρος που διευθύνει την ορχήστρα χωρίς να παίζει κανένα όργανο, ένα ξυλάκι κουνάει και υπακούνε όλοι οι μουσικοί στα κελεύσματα του, πάμε για το Φάληρο θέλω μαριδούλα και θάλασσα.

Κλείσανε και φύγανε και στην παραλία συνέχισαν την κουβέντα τους. Του εξήγησε πού διαφωνεί με τον Μπάμπη, αλλά υποχωρεί γιατί η δουλειά του είναι μόνο η οργάνωση αυτό θέλει να αποδείξει στον πατέρα του και ο Χρόνης άρπαξε την ευκαιρία να ρωτήσει περισσότερες λεπτομέρειες για τα οικόπεδα. Ζήτησε να μάθει ποιος είναι ο μεσίτης αυτός γιατί ενδιαφερόταν και αυτός να μετακομίσει πιο κοντά στην αποθήκη για να ακούσει από τον Μάκη αυτά που του έλεγε ο κυρ Ανδρέας, Μακριά το σπίτι από την δουλειά. Και του πρότεινε να βρει ένα σπίτι στην Γλυφάδα να μένουν κοντά. Υποσχέθηκε να το σκεφτεί και το ίδιο βράδυ βρήκε τον Λυκούδη και του είπε την ιστορία με τα οικόπεδα και πως είναι ευκαιρία να επενδύσει εκεί τα χρήματα από το ηλεκτρικάδικο παρά να μένουν στην τράπεζα και να φθείρονται. Χωρίς να το πολυσκεφτεί ο κυρ Ανδρέας συμφώνησε και σε λίγες ημέρες ήταν δικά του τα οικόπεδα.

Μέρος Γ΄. Η καθιέρωση

Τα Χριστούγεννα του 1977 έφυγε για την Θεσσαλονίκη ο Μάκης, να περάσει τις ημέρες των διακοπών με την οικογένειά του. Ο Χρόνης είχε μετακομίσει στην Γλυφάδα, ενώ ο Μπάμπης αγωνιούσε πότε επιτέλους θα άρχιζε η λειτουργία του δικού του μαγαζιού και σε αυτό το χρονικό διάστημα ξόδευε χρήματα από το κεφάλαιο και του κακοφαινόταν.

Είχαν συμφωνήσει με τον Μάκη να εκταμιεύουν ο καθένας από ένα ορισμένο ποσό ως μισθό κάθε μήνα και στο τέλος του χρόνου θα γινόταν εκκαθάριση να πάρει ο καθένας τα κέρδη του. Η ίδια συμφωνία ήταν σε ισχύ και με τον Χρόνη. Οι πελάτες της SUPER TEAM στην Αθήνα και στην Επαρχία (Πελοπόννησο) είχαν προμηθευτεί σκεύη μαγειρικά «Μαργαρίτα» και τα ράφια στην αποθήκη είχαν ακόμα μεγάλες ποσότητες. Το προσωπικό της εταιρείας ήταν τρία άτομα, δυο στην αποθήκη ό ένας οδηγός και η κοπέλα στο λογιστήριο επικουρούμενη από έναν επαγγελματία λογιστή που ερχότανε δυο φορές την εβδομάδα για να διευθύνει το λογιστήριο. Τις ημέρες που ο Μάκης έλειπε, οι ρυθμοί ήταν χαλαροί, κάνανε απογραφή, αλλά δεν χρειάζονταν, αφού ήταν στο ξεκίνημα, επέμενε όμως ο Μάκης να γίνει επειδή το απαιτούσε η οργάνωση της επιχείρησης. Αυτές τις ημέρες ερχότανε και ο κυρ Ανδρέας αφήνοντας το δικό του μαγαζί στον τελευταίο υπάλληλο που είχε, καμαρώνοντας για την πρόοδο του Χρόνη και συμβουλεύοντας τον.

-Έτσι που είναι η αποθήκη Χρόνη, είναι σαν παράρτημα της «Κώνος», αν κάποια στιγμή θελήσει ο Κώνος σε διαλύει.

-Τι πρέπει να κάνω;

-Να υπάρχει εδώ μέσα εμπόρευμα από μια άλλη βιομηχανία του ιδίου μεγέθους, τουλάχιστον το ένα τρίτο.

-Τι προτείνεις κυρ Ανδρέα;

-Στο Αιγάλεω είναι η «Φαιστός» με τα ποτήρια, βρές την και όρμα.

-Δεν τους γνωρίζω, θα μου πουλήσουν;

-Σε λίγο καιρό θα αγοράσεις και την φίρμα τους, αρκεί να το πιστέψεις. Καλά είναι τα σκεύη και όταν θα σπάσουνε τα νούμερα στα μαγαζιά θα πουλάς συνέχεια, αλλά κάποια στιγμή θα σε κοντράρει ο Κώνος, γι αυτό πρέπει πάντα να έχεις εναλλακτική λύση, με είδος που πάλι θα σπάνε νούμερα και θα σε έχουν ανάγκη τα μαγαζιά. Σε αυτήν την περίπτωση το κέρδος είναι περιορισμένο αλλά είναι συνεχές. Παράλληλα να βρίσκεις εκείνα τα αντικείμενα που θα πουλιούνται μια φορά και θα φέρουν το μεγάλο όφελος, αυτά πρέπει να είναι το άλλο τρίτο στην αποθήκη.

Μετά τα φώτα ήρθε ο Μάκης στην Αθήνα και πρώτη του δουλειά ήταν να συναντήσει τον Μπάμπη, για να τον ηρεμήσει. Για να αρχίσει η λειτουργία του Super market έπρεπε να γίνουν απαραίτητες μετατροπές στο οίκημα, γιατί αυτό ήταν σχεδιασμένο για έκθεση αυτοκινήτων και δεν είχε τις απαραίτητες ηλεκτρικές και υδραυλικές  υποδομές. Αυτές απαιτούσαν να μπουν συνεργεία, απαιτούσαν άδειες και αυτές οι διαδικασίες δεν γινόντουσαν χωρίς χρήματα. Ξοδεύοντας ο Μάκης, γκρίνιαζε ο Μπάμπης. Ενώ έπρεπε να φροντίζει να βρει τους προμηθευτές αυτός παρασυρόμενος από την γυναίκα του ήθελε να έχει λόγο ακόμα και για τα πιο ασήμαντα, από πού θα περάσουν τα καλώδια ή πού θα τοποθετηθούν οι βρύσες, πόσο βαθύς θα είναι ο βόθρος των λυμάτων, κάνοντας δύσκολη την ζωή των εργατών. Εκείνο που ενδιέφερε τον Μάκη περισσότερο ήταν να μην διαλυθεί η συνεργασία τους για δεκαπέντε χρόνια και έκανε υπομονή. Το μεγάλο στοίχημα ήταν αν θα μπορούσε το Πάσχα να λειτουργήσει και αυτό για την ώρα, ήταν το πρώτο του μέλημα.

Με την άλλη εταιρεία δεν είχε πρόβλημα, η συνεργασία με τον Χρόνη εξελισσόταν ομαλά, είχε συμφωνήσει με τον πατέρα του να καθυστερήσει μέχρι το Πάσχα την διάθεση της «Μαργαρίτας» από τους δικούς του τσαντάκηδες και αυτός θα φρόντιζε να αναπληρώσει την κατανάλωση. Επαρχία ο Χρόνης εννοούσε την Πελοπόννησο, αλλά τώρα του παρουσιαζότανε η ευκαιρία να επεκταθεί περισσότερο. Πήρε ένα χάρτη και άρχισε να καταστρώνει τα δρομολόγια, που έπρεπε να περνά σε τακτά διαστήματα, ενός ή δυο το πολύ μηνών, γιατί κυκλοφορούσαν και άλλοι τσαντάκηδες. Ξεκίνησε την πρώτη μέρα για Χαλκίδα, Θήβα, Λειβαδιά. Οι παραγγελίες πέρα από κάθε προσδοκία, η «Μαργαρίτα» διαφημιζόταν από το ράδιο και την τηλεόραση και την περίμεναν. Συνέχισε το ίδιο ταξίδι μέχρι την Λαμία και γύρισε πίσω, φοβούμενος πως δεν θα μπορούσε να καλύψει όλη την ζήτηση, αφού είχε κατά νου πόσο στοκ υπήρχε στην αποθήκη. Στην αποθήκη ο Μάκης είχε στην μια πλευρά του γραφείου τους κρεμασμένο έναν τεράστιο χάρτη της Αθήνας και πάνω του βελάκια πολύχρωμα με νούμερα. Αφού πήρε τις παραγγελίες από τον Χρόνη και φρόντισε να διεκπεραιωθούν, έστησε τον Χρόνη μπροστά στον χάρτη.

-Τι βλέπεις φίλε;

-Ένα χάρτη με βελάκια

-Έχει 148 βελάκια, όσοι ακριβώς και οι πελάτες μας και ακριβώς στις θέσεις που βρίσκονται.

-Λοιπόν; Απόρησε ο Χρόνης

-Λοιπόν, αυτός ο χάρτης βοηθά στον προγραμματισμό των παραγγελιών να μην πελαγοδρομεί το αυτοκίνητο και ταξινομούνται με την σειρά οι παραδόσεις.

-Ω! καλό αυτό!

-Το δεύτερο είναι πως, είναι πολλοί για να τους φέρνεις βόλτα εσύ, αν λογαριάσεις και της επαρχίας θα τρελαθείς.

-Δουλειά δεν θέλουμε; Θα τρέξουμε αλλιώς θα χάσουμε το παιχνίδι.

-Ακριβώς, έχουμε περίπου 100 μέρες συνεταιρισμό και πρέπει να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα, πρέπει να προσλάβουμε προσωπικό.

-Μα έχουμε είδη τρία άτομα, αν βάλεις και τους εργάτες που ξεφορτώνουν σε κάθε παραλαβή είναι αρκετοί.

-Όχι Χρόνη, θα πάρουμε τέσσερεις τσαντάκηδες να δουλεύουν για μας και εσύ θα κρατάς το ξυλάκι να διευθύνεις τη ορχήστρα. Επί πλέον έναν αποκλειστικό δικό μας λογιστή που θα τον δανείζουμε και στην άλλη εταιρεία μέχρι να πάρει και εκείνη δικό της, αφού ακόμα δεν τον χρειάζεται.

-Και που θα τους βρούμε τους τσαντάκηδες, έχεις κάποιους υπ’όψιν σου;

-Έβαλα αγγελία στις εφημερίδες, θα αρχίσουν να έρχονται μόνοι τους, εσύ θα διαλέξεις ποιους νομίζεις κατάλληλους. Κοίταξε τώρα τον χάρτη, τον χώρισα σε τέσσερα μέρη, ο κάθε πωλητής θα πάρει και από ένα τομέα, στον οποίο θα υπάρχει μαγιά οι τωρινοί πελάτες.

-Σύμφωνοι, μα με ένα είδος θα βγάζουν μεροκάματο; Αναρωτήθηκε ο Χρόνης

-Να τρέξουν, να τρέξουν, Εσύ γιατί τρέχεις;

-Πρέπει να βρούμε κι άλλο είδος

-Αυτό εσύ το αποφασίζεις, το διαλέγεις, εγώ το οργανώνω, σύμφωνοι;

-Πάντα να συμφωνούμε τουλάχιστον για δεκαπέντε χρόνια.

-Κοίτα τώρα να απλώσεις όσο περισσότερο μπορείς την «Μαργαρίτα» αλλά μην περάσεις την Λάρισα.

-Γιατί;

-Εκεί έβαλε όριο ο πατέρας μου, και δεν συμφέρει να κοντράρουμε.

-Ακόμη, είπε με νόημα ο Χρόνης.

Την στιχομυθία αυτή μετέφερε στον Λυκούδη ο Χρόνης και εκείνος του υπενθύμισε τα περί μονοπωλιακών καταστάσεων.

-Πρέπει να βρεις κι άλλο είδος αμέσως, αν τώρα αφήνει να αιωρούνται απειλές, σκέψου τι θα κάνει αν πράγματι απειλείται.

-Ναι κυρ Ανδρέα ούτε εμένα μ’άρεσε, αύριο κι όλας πάω στη «Φαιστός» ξέρεις ποιος είναι αφεντικό εκεί μέσα;

-Ξέρω και είναι κατάλληλη εποχή, έχει χάσει χρήματα στον ιππόδρομο μπορείς να επωφεληθείς, ζήτα τον Λιαπάκη. Κάνε και λίγο τον θεατρόφιλο, του τα τρώνε οι θεατρίνες. Κάτσε να πάρω τηλέφωνο, γνωρίζω και κάποιον εκεί μέσα να σε περάσει στα γρήγορα, μετά χαρτζιλίκωσε τον. Άνοιξε το μπλοκάκι με τα τηλέφωνα και σχημάτισε ένα αριθμό και μετά τα πρώτα τυπικά λόγια, του είπε «-Μιχάλη, θα σου στείλω αύριο έναν δικό μου, φρόντισε να δει τον Λιαπάκη και δεν θα χάσεις, να είσαι σίγουρος»

-Μα κυρ Ανδρέα πρέπει να λαδώσω; Δεν ξέρω πως;

-Με το μέτρο, όπως το λίπασμα, αν βάλεις πολύ θα κάψεις το φυτό, αν βάλεις λίγο αναπτύσσεται γρηγορότερα.

-Πόσα έχω να μάθω ακόμη; Σε ευχαριστώ κυρ Ανδρέα.

Την επομένη κι όλας ημέρα πήγε και βρήκε στο Αιγάλεω τον Λιαπάκη μέσω του Μιχάλη του οποίου ούτε καν ενδιαφέρθηκε να μάθει το επώνυμο, του φάνηκε πολύ γλοιώδης τύπος. Το γραφείο του Λιαπάκη βρισκόταν στον τρίτο όροφο. Ο ίδιος ήταν περίπου σαραντάρης με ένα χοντρό πούρο στο στόμα. Εκείνη την ώρα πηγαινοερχότανε ανάμεσα στα γραφεία του ορόφου κρατώντας στο χέρι του ένα μεγάλο ντοσιέ κι όταν συστήθηκε ο Χρόνης περάσανε μέσα στο γραφείο που βρώμαγε καπνό.

-Λοιπόν θέλετε να με δείτε; Άρχισε ο Λιαπάκης χωρίς να βγάλει το πούρο από το στόμα του,

-Ήρθα να προτείνω συνεργασία, χρειάζομαι εμπόρευμα από το εργοστάσιο σας

-Έχετε μαγαζί; Αφήστε την διεύθυνση σας και θα σας επισκεφτεί ο πωλητής μας.

-Δεν έχω μαγαζί, ούτε και μιλώ για μικρή δουλειά. Είμαστε αποθήκη με δίκτυο πανελληνίας εμβέλειας και θέλουμε να επενδύσουμε και στα ποτήρια. Να συνεχίσω ή να σηκωθώ να φύγω; Έδειξε αποφασιστικότητα ο Χρόνης.

Ο Λιαπάκης έσβησε το πούρο και τον κοίταξε στα μάτια, -Πόσο καιρό είστε στην αγορά ποια είναι η φίρμα σας;

-Είμαστε η SUPER TEAM

-Α! α! το παράρτημα του Κώνου στην Αθήνα

-Δεν είμαστε κανενός παράρτημα, αφού δεν ενδιαφέρεστε, χαίρετε.

Σηκώθηκε να φύγει, ο Λιαπάκης σηκώθηκε να τον ακολουθήσει, αλλά το μετάνιωσε και ξαναπήρε το πούρο στο στόμα.

Ταπεινωμένος ο Χρόνης πήγε στην Αποθήκη. Ο Μάκης έλειπε ήταν στο Super market στην Καλογρέζα. Η κοπέλα στο λογιστήριο τον ενημέρωσε πως αύριο θα είχε ραντεβού με τους υποψηφίους πωλητές που απήντησαν στην αγγελία. Κοίταζε τον χάρτη, βγήκε από το γραφείο και ξαναμπήκε πολλές φορές, μέχρι να περάσει η ώρα να έρθει ο Μάκης ο οποίος κάθε πρωί ήταν στην Καλογρέζα και το μεσημέρι στην Αχαρνών. Μόλις πέρασε στο κατώφλι ο Χρόνης του φώναξε:

-Άστα όλα κι έλα εδώ θέλω να σου πω και γυρνώντας στη κοπέλα Εσύ μπορείς να σχολάσεις για σήμερα

-Έρχομαι αμέσως, τι έπαθες;

-Παίζεις άσχημο παιχνίδι πίσω από την πλάτη μου;

-Ηρέμησε Χρόνη και πες μου τι συμβαίνει;

-Έχουμε εταιρεία εδώ, έχουμε συνεταιρισμό, αντιπροσωπεία, αποθήκη ή σε τελική ανάλυση είμαι ο τσαντάκιας του πατέρα σου;

-Άσε τον πατέρα μου ήσυχο, αυτός είναι μια άλλη επιχείρηση,  εμείς μια άλλη που συνεργάζονται, πού είναι το πρόβλημα;

-Αυτό νόμιζα και εγώ, αλλά άλλα ακούγονται στην πιάτσα, πως είμαι το παράρτημα του Κώνου στην Αθήνα και βλέποντας τα ράφια δεν σχηματίζω αντίθετη άποψη.

-Καλά εσύ δεν είπες πως θα βρεις κι άλλα αντικείμενα, εγώ τι φταίω, ρε Χρόνη;

-Ακριβώς, σήμερα πήγα να κάνω παζάρια και συμφωνίες και με αντιμετώπισαν σαν παράρτημα του Κώνου.

-Πού πήγες;

-Στον Λιαπάκη, «Φαιστός» ποτήρια.

-Αυτός μωρέ είναι «αλογάκιας» και «ζαράκιας» βρήκε το εργοστάσιο από τον πατέρα του και του το τρώνε  οι θεατρίνες.

-Αυτό είναι δική του υπόθεση. Εγώ πήγα και έφαγα τα μούτρα μου, προσβλήθηκα και ταπεινώθηκα, όταν με είπε παράρτημα του Κώνου. Όταν με λέγανε παραγιό του Λυκούδη δεν με ένοιαζε, αλλά παράρτημα; Εγώ δεν είμαι ούτε θα γίνω παράρτημα κανενός.

-Χρόνη δεν πρέπει να μαλώσουμε και ούτε υπάρχει λόγος γι αυτό, να είσαι σίγουρος πως αν όχι αυτή, την άλλη εβδομάδα θα έρθει εδώ ο Λιαπάκης αναζητώντας συνεργασία.

-Εσύ θα τον εξαναγκάσεις;

-Όχι, σε καμία περίπτωση, εγώ δεν ασχολούμαι με την πώληση μόνο με την οργάνωση, το έχουμε ξεκαθαρίσει αυτό. Το πάθος του και η ανάγκη για μετρητά θα τον φέρουν εδώ. Κάνε υπομονή και σκέψου πως θα εκμεταλλευτούμε την περίπτωση. Άντε τώρα πάμε να φύγουμε.
 

Φύγανε χώρια για να ξανασμίξουνε το βράδυ στην Γλυφάδα. Στην Γλυφάδα έμενε ένας φίλος και παλιός συμφοιτητής του Μάκη, ο Μάριος με τον οποίο κάνανε συχνά παρέα. Έμαθε να βγαίνει τα βράδια ο Χρόνης, τον ξεναγήσανε οι άλλοι στα μπαράκια και στις ντίσκο και ανακάλυψε πως υπάρχουν και άλλα ποτά εκτός του κρασιού και του ούζου, τα οποία και απολάμβανε σε κάθε ευκαιρία. Ο Μάριος γόνος πλούσιας οικογενείας με ξενοδοχεία στην Ύδρα και στον Πόρο, απλώς ροκάνιζε όσα του έστελναν. Ο πατέρας του προτιμούσε να βρίσκεται μακριά, επειδή έτσι του στοίχιζε λιγότερα, ήταν μοναχοπαίδι και πολύ κακομαθημένος. Ήξερε, και τον γνώριζαν σχεδόν όλα τα κλαμπ και τα μπαρ  όχι μόνο της Γλυφάδας αλλά σχεδόν όλης της Αθήνας και του Πειραιά, καυχώτανε πως με ένα τηλεφώνημα εξασφάλιζε γυναικεία παρέα για όσα άτομα χρειαζότανε. Ανέμελος και ευχάριστος, κατάλληλος για συντροφιά, αλλά τελείως ακατάλληλος για δουλειά. Εκείνο το βράδυ σμίξανε οι τρείς και ο Μάριος ζήτησε να μάθει την αιτία που φαινόντουσαν ψυχραμένοι μεταξύ τους. Ενώ είχαν για κανόνα να μην μιλούν για δουλειές τα βράδια στις εξόδους, ο Μάκης είπε πως ο Λιαπάκης πρόσβαλε τον Χρόνη και νομίζει πως ήταν βαλτός. Γέλασε ο Μάριος πολύ δυνατά, «-Μην είσαι αφελής Χρόνη, το πολύ-πολύ την άλλη εβδομάδα θα είναι στο γραφείο σου να ζητά συγνώμη. Τότε ξεβράκωσε τον» ο Χρόνης χαμογέλασε «Μπορώ;» «-Άκου και μένα».

Η επομένη μέρα για τον Χρόνη ήταν πολύ σημαντική, θα έκανε προσλήψεις για πρώτη φορά, είχε τελεία άγνοια του θέματος αλλά είχε τα θάρρη του στις σπουδές του Μάκη που αποδειχνόντουσαν πολύτιμες. Στο μεγάλο γραφείο περιμένανε επτά νέοι άνδρες και μια κοπέλα, στο δικό τους γραφείο με κλειστή την πόρτα συζητούσαν οι δύο συνεταίροι. Βλέποντας ο Χρόνης από την τζαμαρία να περιμένουν οι υποψήφιοι είπε στον Μάκη να αρχίσουν τις συνεντεύξεις, αλλά εκείνος αντείπε «άφησε τους, να περιμένουν για να συνειδητοποιούν ποιος είναι το αφεντικό». Μετά από είκοσι λεπτά αναμονής άνοιξαν την πόρτα και άρχισαν την επιλογή. Τα ερωτήματα ήτανε αν έχουν μεταφορικό μέσο και αν γνωρίζουν την Αθήνα, αν ζητούν αποκλειστική απασχόληση, ή έχουν παράλληλα και άλλα προϊόντα που πουλούν, αν είναι διατεθειμένοι να καταθέσουν εγγυητική επιστολή τραπέζης και άλλες που έκανε ο Μάκης και εξέπληξαν τον Χρόνη. Τελικά από τους επτά προκρίθηκαν οι δύο και τους ζητήθηκε να επικοινωνήσουν την άλλη εβδομάδα ενώ στην νεαρά προτάθηκε αν θέλει να εργαστεί στην γραμματεία και την κράτησαν. Την επομένη ήρθαν κι άλλοι υποψήφιοι καθώς και την Τρίτη ημέρα, για να προκριθούν τελικά εξ άτομα, δύο για την επαρχία και τέσσερεις για το Λεκανοπέδιο. Ο Μάκης είπε πως πρέπει να φτιαχτεί ένα ακόμη χώρισμα που θα γίνει το γραφείο των πωλητών.  Σε δυο μέρες ήταν έτοιμο και εκεί έγινε η ενημέρωση χωριστά των πωλητών της επαρχίας και χωριστά της Αθήνας. Ο Χρόνης είχε καταλάβει πλέον τι είδους συμπεριφορά απαιτούσε η περίσταση και, όταν μαζεύτηκαν, μιλούσε από θέση ισχύος. Τους άφησε να διαλέξουν αυτοί ποιο από τα τέσσερα μέρη που ήταν χωρισμένος ο χάρτης ήθελε να αναλάβει ο καθένας, για να διαπιστώσει εάν είχαν πνεύμα συνεργασίας και δεν έπεσε έξω, όλοι θέλανε το κέντρο. Επειδή δεν καταλήγανε αποφάσισε να γίνει κλήρωση και δύο φορές το χρόνο θα αλλάζουν οι τομείς με την φορά του ρολογιού, έτσι θα περνάνε όλοι από όλους τους πελάτες στο γύρισμα της διετίας. Έπαιρναν όλοι από ένα αριθμό πελατών και είχαν υποχρέωση τον πρώτο χρόνο, κάθε μήνα να προσθέτουν πέντε καινούργιους, είχαν και δέσμευση να μην πουλούν άλλα αντικείμενα εκτός από ό,τι διέθετε η εταιρεία. Τώρα είναι η «Μαργαρίτα» η πολυδιαφημισμένη σειρά σκευών και θα ακολουθούσαν και άλλα. Στους πωλητές της επαρχίας μίλησε με άλλο πνεύμα, απαίτησε οπωσδήποτε εγγυητική τραπέζης, επειδή θα κάνανε εισπράξεις στο όνομα της εταιρείας και ήθελε να είναι εξασφαλισμένος πως θα έφερναν τα χρήματα.  Ό ένας ανέλαβε Πελοπόννησο, Κρήτη και ο άλλος την υπόλοιπη Ελλάδα. Όταν ο Μάκης έμαθε τις λεπτομέρειες τον παίνεσε (Εσύ είσαι ταλέντο, έχει δίκιο ο πατέρας μου).

Ο Μάκης φρόντιζε ταυτόχρονα και την οργάνωση του super market. Έβαλε απάνω στην ταράτσα μια μεγάλη επιγραφή,  super market Νέα Εποχή και με μικρά γράμματα Γιαουρτάς-Κώνος, αλλά όταν το είδε ο Μπάμπης του κακοφάνηκε και ζήτησε εξηγήσεις γιατί το μέγεθος των ονομάτων ήταν  ασήμαντο μπρος την φίρμα. Ο Μάκης μάταια προσπάθησε να του εξηγήσει πως η φίρμα χρειάζεται για να θυμάται εύκολα ο κόσμος το μαγαζί και εκείνος επέμενε το αντίθετο για να καταλήξουν στην απόφαση να γράφει η πινακίδα super market Γιαουρτάς, όπως Σκλαβενίτης και έγινε, αναρωτιόταν όμως γιατί τόση βιασύνη για την πινακίδα, αφού ακόμα βρισκόντουσαν στην φάση του εξοπλισμού σε ράφια ψυγεία πάγκους και λοιπά. Υπομονετικά του εξήγησε ο Μάκης πως έτσι θα ερχόντουσαν οι τσαντάκηδες να προτείνουν τις συνεργασίες που είχαν ανάγκη και από αυτές τις συνεργασίες μπορεί να κέρδιζαν ψυγεία ή σταντ που χρειάζονταν για την έκθεση των προϊόντων, ακόμα θα άρχιζε ο συναγωνισμός μεταξύ των προμηθευτών για την καλλίτερη διαφήμιση μέσα στο μαγαζί. Άκουγε ο Μπάμπης και καταλάβαινε λίγα, αλλά περίμενε πότε θα έρθει η μέρα να κάνει εγκαίνια. Αγνοούσε ακόμα τι προσωπικό θα χρειαζότανε, νόμιζε πως με την γυναίκα του θα τα βόλευε.

Ένα απόγευμα ο Μάκης είπε του Μπάμπη να πάρει την Ευγενία και να πάνε όλοι μαζί στου Σκλαβενίτη και έγινε. Φθάνοντας στο χώρο σταθμεύσεως υπολογίσανε με το μάτι πάνω από 60 με 70 αυτοκίνητα, μπαίνοντας στο μαγαζί άφησαν την Ευγενία να ψωνίζει και περιηγηθήκαν σχολιάζοντας τον τρόπο που είναι εκτεθειμένα τα προϊόντα στα ράφια, το προσωπικό που απασχολούταν, οι συσκευασίες και οι προσφορές πως συσταινόντουσαν. Όταν τελείωσε τα ψώνια η Ευγενία και μπήκαν στο αμάξι για την επιστροφή, ο Μάκης άνοιξε την κουβέντα.

-Χρειαζόμαστε έναν άνθρωπο στα ψυγεία, έναν άνθρωπο στα ράφια, έναν άνθρωπο στην παραλαβή, έναν άνθρωπο στην αποθήκη, έναν άνθρωπο στο ταμείο συνολικά δέκα άτομα, για αρχή.

-Τι λές; Ψυγεία, ράφια, παραλαβή, αποθήκη είναι τέσσερα άτομα στο ταμείο θα κάτσει η Ευγενία, για να είμαστε σίγουροι.

-Αυτοί θα είναι η μία βάρδια, η άλλη; δεν χρειάζονται άλλο τόσοι; έπειτα εσύ θα είσαι το αφεντικό δεν μπορείς να είσαι σε κανένα πόστο και ταυτόχρονα θα είσαι σε όλα. Ακόμα χρειαζόμαστε έναν λογιστή με βοηθό.

-Πολλοί είναι Μάκη.

-Μπάμπη αυτοί είναι οι λιγότεροι με τους οποίους μπορεί να ξεκινήσει η δουλειά. Βάλε αγγελία και από όσους παρουσιαστούν, επέλεξε εσύ για είσαι σίγουρος. Εγώ δεν θα ανακατευτώ σε αυτήν τη φάση, μετά θα τους οργανώσω. Αυτό είναι δική μου δουλειά, έχε μου εμπιστοσύνη όση σου έχω και γώ.

Με την κουβέντα έφτασαν στα Πετράλωνα στο σπίτι του Μπάμπη, ανέβηκαν για φαγητό να συνεχίσουν την συζήτηση. Εξήγησε ο Μάκης πως πρέπει να φερθεί στους υποψηφίους υπαλλήλους του, να μην είναι υπερόπτης αλλά ταυτόχρονα να τους δείξει από την πρώτη στιγμή ποιος είναι το αφεντικό. Να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός με τις γυναίκες υπαλλήλους, αν προσλάβει γιατί ο κίνδυνος ελλοχεύει, αλλά εδώ επενέβη η γυναίκα του «-Αν θέλει να του βγάλω τα μάτια;» και άλλα πολλά που πρώτη φορά ο Μπάμπης δεν έφερνε αντιρρήσεις. Κάποια στιγμή που έπρεπε να φύγει προσφέρθηκε να τον πάει μέχρι το σπίτι του αλλά αρνήθηκε και έφυγε με ταξί. Ήταν ευχαριστημένος ο Μάκης που δρομολογούσε και αυτήν την εταιρεία, όταν θα άρχιζε η δουλειά θα είχε χρόνο ελεύθερο για άλλα πράγματα, γιατί τώρα πνιγότανε.

Στην SUPER TEAM ο Χρόνης είχε δρομολογήσει τους πωλητές του, ιεραρχούσε τις παραγγελίες και διεύθυνε την αποθήκη ικανοποιητικά ψάχνοντας και ρωτώντας που μπορεί να επενδύσει. Πέρασαν δυο εβδομάδες από τότε που πήγε στην «Φαιστός» και σχεδόν είχε ξεχάσει το επεισόδιο, όταν του είπαν από την γραμματεία πως ο Λιαπάκης ζητάει ραντεβού. Στην αρχή δεν ήθελε να του απαντήσει, αλλά μετάνιωσε, και του έκλεισε ραντεβού σε δυο μέρες, έτσι όπως είχε μάθει από τον Μάκη, για να ξέρει ποίος είναι το αφεντικό.

Οι δυο μέρες πέρασαν πολύ γρήγορα και ο Λιαπάκης φάνηκε στην αποθήκη της Αχαρνών, πέρασε στις τζαμαρίες και μόλις τον είδε ο Χρόνης σήκωσε το τηλέφωνο και έκανε πως μιλούσε, για να καταλάβει ξανά ποιος είναι το αφεντικό. Θυμότανε την προτροπή του Μάριου να τον ξεβρακώσει και το είχε βάλει σκοπό. Μετά από δέκα λεπτά άνοιξε την πόρτα και του είπε να περάσει, κάθησε στην καρέκλα απέναντι από το γραφείο και έκανε να ανάψει το πούρο του, αλλά ο Χρόνης τον πρόλαβε

-Ξέρετε εδώ δεν καπνίζουμε, κάνει κακό στα πνευμόνια μας.

-Συγνώμη δεν ήξερα.

-Τι μπορώ να κάνω για σας;

-Ξέρετε πριν από λίγες ημέρες ήρθατε και αφήσαμε μια κουβέντα στην μέση, ήρθα να δούμε τι είδους συνεργασία μπορούμε να κάνουμε.

-Αφού θα μιλήσουμε για δουλειές πειράζει να αφήσουμε τα σας και τα μας και να μιλήσουμε απλά;

-Δεν έχω αντίρρηση κύριε Χρόνη και μένα οι ευγένειες δεν μου πάνε.

-Άκου Λιαπάκη, υπάρχουν 500 χιλιάρικα ρευστό τα θέλεις;

-Βεβαίως

-Τι προσφέρεις;

-Έκπτωση στα ποτήρια μου ίσαμε 60%

-Δεν μου αρκεί.

-Μέχρι 70%

-Πάλι δεν μου αρκεί

-Καλά πλάκα μου κάνεις;

-Άκου Λιαπάκη τι θέλω, απαιτώ δικό μου καλούπι σε πέντε μεγέθη, νερού, κρασιού, ουίσκι, ούζου και ρακοπότηρο, μπορείς;

-Πέντε καλούπια αποκλειστικά πρέπει να το σκεφτώ.

-500 χιλιάρικα μετρητά με την παράδοση και άλλα τόσα μέχρι τέλος του χρόνου, πάλι μετρητά με την παράδοση. Με τόσα βρίσκω κι αλλού και ετοιμοπαράδοτα.

-Πρέπει να κάνω τσιγάρο.

-Άντε μια βόλτα στην αποθήκη κάνε τσιγάρο και έλα σε περιμένω.

Ο Λιαπάκης βγήκε από την τζαμαρία, κοίταξε τα ράφια με τα σκεύη και άναψε τσιγάρο. Εκείνη την ώρα μπήκε το αυτοκίνητο που επέστρεφε από την διανομή και άρχισε να φορτώνει για τα πρακτορεία, φαντάστηκε πως μπορεί να γινότανε και τα ποτήρια του το ίδιο και έσβησε επί τόπου το τσιγάρο, πέρασε μέσα στη τζαμαρία πάλι.

-Εντάξει κύριε Χρόνη, σύμφωνοι

-Όχι ακόμα, να δώ το σχέδιο πρώτα, και να συμφωνήσουμε στις συσκευασίες.

-Σε δυο μέρες θα έχω έτοιμα δείγματα.

-Να τα φέρεις εδώ Λιαπάκη θα είναι και ο Μάκης εδώ.

-Θα τα φέρω αλλά χρειάζεται αρραβώνας.

-Αλλού αυτά, Μην ξεχνάς 500 με την παράδοση και άλλα τόσα μέσα στο χρόνο, δεν θα ξαναβρείς τόσα λεφτά. Άντε τώρα ώρα σου  καλή και σε περιμένω μεθαύριο με τα δείγματα, και κοίτα να έρθεις μεσημεράκι μετά τις δύο.

Όταν έφυγε ο Λιαπάκης ο Χρόνης μπήκε στο WC και κοιτάχτηκε στον καθρέπτη, «-Πως φέρθηκα έτσι προσβλητικά χωρίς προσπάθεια;» Μονολόγησε και έριξε νερό στο πρόσωπο του.

Το μεθαύριο ήρθε πολύ γρήγορα και ο Λιαπάκης το μεσημέρι βρισκόταν στην Αχαρνών με τα σχέδια πάνω στο γραφείο του Χρόνη, έβλεπε ο Χρόνης μια τα σχέδια και μια τον Μάκη που αμίλητος από το διπλανό γραφείο παρακολουθούσε.

-Κύριε Χρόνη, είναι μπομπέ αλλά θα μπορούσε να είναι και κοίλο αν θέλεις.

-Δεν θα το πάρει κανείς άλλο το καλούπι αυτό, αν θές να έχεις κατανάλωση από μας.

-Κανείς και άμα θέλετε κάνουμε και συμβόλαια

-Λιαπάκη, για μένα τα συμβόλαια είναι περιττά, έχω λόγο Εσύ έχεις;

-Με προσβάλεις, αλλά με βρίσκεις σε ανάγκη και δεν μιλώ

-Σε τι συσκευασία και πότε παραδίδεις;

-Οι κούτες θα έχουν 48 τεμάχια παράδοση σε δεκαπέντε μέρες από σήμερα.

-Η παράδοση εδώ με δικούς σου εργάτες, σύμφωνοι;

-Είσαι σκληρός, έστω, με δικούς μου εργάτες, σύμφωνοι.

-Ωραία πάρε τώρα για αρραβώνα εκατό και αυτά επειδή επέμενε ο Μάκης και θα σε περιμένω σε δύο εβδομάδες.

Ευχαριστώντας τους συνεταίρους και πελάτες του από σήμερα αποχώρησε ο Λιαπάκης, ο Χρόνης γύρισε στον Μάκη

-Εσύ δεν μιλάς;

-Εσύ είσαι το αφεντικό, εγώ το οργανώνω δεν το έχουμε ξεκαθαρίσει αυτό;

-Ναι σωστά, Εσύ οργανώνεις αλλά είσαι και Εσύ το άλλο αφεντικό, συνεταίροι είμαστε.

-Με χωριστές αρμοδιότητες, και αν έχω κάτι να σου πω ή διαφωνώ μαζί σου δεν θα το πώ ποτέ μπροστά σε τρίτους, όπως και Εσύ όταν εγώ οργανώνω δεν μπορείς να με διορθώσεις μπροστά σε τρίτους. Με αυτόν τον τρόπο κρατάμε το κύρος της εταιρείας ψηλά.

Ο Μάκης αποδεικνυόταν όσο περνούσαν οι μέρες σε ένα νηφάλιο και ψύχραιμο επαγγελματία, χωρίς να παρασύρεται από συναισθηματισμούς και μεγαλομανίες. Αυτό που τον ενδιέφερε ήταν η επιτυχία της συνεργασίας και δευτερεύοντως το κέρδος που προέκυπτε από αυτή. Θεωρούσε όπως και ο πατέρας του, πρακτική εξάσκηση των όσων έμαθε στο πανεπιστήμιο του εξωτερικού, η προοπτική του ήταν οι επιχειρήσεις του πατέρα του και εκείνες πήγαιναν καλά. Χαιρόταν που είχε για συνεταίρους δυο διαφορετικές προσωπικότητες, επειδή αυτό τον έκανε περισσότερο ευέλικτο. Έξω από την δουλειά όμως ήταν ο ανέμελος νέος που η ζωή του χαμογελούσε και τον καλούσε να την χαρεί, παρασύροντας και τον Χρόνη, γνώριζαν κορίτσια για εφήμερες περιπέτειες και διασκέδαζαν, πολλές φορές παρασυρόμενος από τον Μάριο. Ο Μπάμπης δεν ακολουθούσε ποτέ στις εξόδους της παρέας επειδή ήταν παντρεμένος και δεν ήθελε να αφήνει την γυναίκα του μονάχη.

Ο καιρός περνούσε το Super market οργανώνονταν, είχε προσληφθεί προσωπικό, οι πρώτες παραλαβές άρχισαν να έρχονται και σύμφωνα με το πρόγραμμα πριν το Πάσχα θα δεχότανε τους πρώτους πελάτες. Είχαν τυπωθεί και μοιραστεί διαφημιστικά φυλλάδια στις κοντινές γειτονιές. Το μόνο που καθυστερούσε ακόμα ήταν να περάσει το υγειονομικό, χρειάζονταν λάδωμα και δεν είχε βρει ακόμα τον τρόπο ο Μάκης, αλλά έψαχνε και σε αυτό είχε ζητήσει και την βοήθεια του Μάριου.

Στην SUPER TEAM η αποθήκη είχε γεμίσει με ποτήρια και σκεύη, ο Χρόνης κατεύθυνε τις πωλήσεις με μεγάλη μαεστρία, αλλά αυτό που δεν υπολόγισε ήταν οι ζημιές στα ποτήρια. Ενώ τα σκεύη όντας μεταλλικά δεν έσπαγαν τα γυάλινα ποτήρια είχαν τακτικά απώλειες. Συνεπής προς τους πελάτες αντικαθιστούσε τα σπασμένα χωρίς δεύτερη κουβέντα. Όταν το κουβέντιασε με τον Μάκη θαύμασε την προνοητικότητα του.

-Κοίτα Χρόνη, έχουμε ένα καλούπι δικό μας, πως το εξασφαλίζουμε; Με το λόγο τιμής του Λιαπάκη; Αυτός είναι ανεύθυνο άτομο. Έχουμε απώλειες υπολογίσιμες, που γι αυτόν δεν είναι απώλειες επειδή το σπασμένο το ξαναχύνει ενώ για μας είναι. Λίγα είναι τα κιβώτια που δεν έχουν τουλάχιστον ένα σπασμένο.

-Καλά μωρέ Μάκη αυτά τα ξέρω, τι κάνουμε;

-Όταν δίνεις στο μαγαζί την κούτα με τα 48 κομμάτια, του επιτρέπεις να τα πουλά ένα ένα, αφού ένα ένα τα βρίσκει στην συσκευασία, θα τα συσκευάζουμε και εμείς εξι έξι για να πουλάει εξάδες, η κάθε κούτα θα έχει 8 εξάδες, υποχρεωτικά θα αγοράζει 48 και υποχρεωτικά πάλι θα πουλά έξι και δεν θα έχει απώλειες αφού θα είναι συσκευασμένα έτσι.

-Ποιος θα τα συσκευάζει εμείς;

-Όχι ο Λιαπάκης, εμείς θα του προμηθεύσουμε την συσκευασία, αυτός θα έχει κέρδος το κόστος της δικής του συσκευασίας και πιστεύω δεν θα φέρει αντίρρηση κι ας χάσει από την φθορά που θα εξαλειφτεί.

-Καλό ακούγεται, αλλά που θα βρούμε αυτήν την συσκευασία;

-Θα βρούμε, θα ρωτήσουμε και θα μάθουμε, αν θές ρωτάω και τον πατέρα μου, εκεί που συσκευάζει τις χύτρες, θα βοηθήσουν.

-Πάλι μωρέ ο πατέρας Σου, από αυτόν θα κρεμόμαστε συνέχεια;

-Δουλειά κάνουμε, πάρε τον Εσύ, θα ευχαριστηθεί, να ξέρεις σε υπολογίζει, λέει πως είσαι αετός.

-Και βέβαια είμαι, τι νόμιζε πως θα μείνω κότα;

Έβγαλε το μπλοκάκι και έβαλε το δάκτυλο στο καντράν του τηλεφώνου σχηματίζοντας τον αριθμό του Κώνου. Μετά τα τυπικά του είπε τι τον ήθελε, και ο Ηλίας Κώνος γέλασε:

-Δεν μου λές δική σου ιδέα ήταν ή του γιού μου;

-Ήταν ιδέα της  SUPER TEAM αυτό σε απασχολεί; Ή, ότι θα σου έχουν υποχρέωση αυτοί που θα μας στείλεις;

-Εσύ έπρεπε να δουλεύεις για μένα, αλλά. . . έκοψε την φράση εκεί και του εξήγησε που θα βρει αυτό που ζητούσε και την επομένη το πρωί ο Χρόνης έφευγε για την Πάτρα. Εκεί ήταν μια χαρτοβιομηχανία που βρήκε ακριβώς αυτό που έψαχνε, ανθρώπους να τον εξυπηρετήσουν. Παρήγγειλε τις συσκευασίες όπως τις ήθελε και επιπλέον θα υπήρχε τυπωμένη η φίρμα SUPER TEAM τόσο στις εξάδες όσο και στην κούτα. Το βράδυ γυρνώντας στην Αθήνα και αναφέροντας το γεγονός στον Μάκη, αντιμετώπισε την γκρίνια του, αλλά για λίγο, «-Δεν είπαμε πως η οργάνωση είναι τα δικά μου χωράφια, γιατί μπλέκεσαι με την διαφήμιση;» Δεν ήταν επίπληξη, ήταν μια επισήμανση από πλευράς του Μάκη τελείως φιλική χωρίς καθόλου ίχνος εμπάθειας, ήθελε όμως να διαχωρίσει τα καθήκοντα επειδή γι αυτόν ήταν μέρος της εκπαιδεύσεως του. Με αυτό τον τρόπο η εταιρεία τους αποκτούσε το πρώτο επώνυμο της προϊόν.

Όταν το Σεπτέμβριο του 1978 γινότανε η διεθνής έκθεση της Θεσσαλονίκης ο Χρόνης δεν είχε καμία όρεξη να πάει, είχε πολλά πράγματα να φροντίσει στην Αχαρνών, επέμενε όμως ο Μάκης και επέμενε επιτακτικά πως πρέπει να κάνουν βόλτα τουλάχιστον για ενημέρωση και υποχώρησε. Ο Μπάμπης δεν θα τους ακολουθούσε επειδή οι υποχρεώσεις στο Super market ήταν πολλές. Ήθελε ό Μάριος να ταξιδέψει μαζί τους και τον δέχθηκαν με κρύα καρδιά γιατί αυτός είχε στο νου του μόνο την διασκέδαση και η εποχή ήταν κατάλληλη. Αυτήν την φορά δεν χρειάστηκε να ψάξει για ξενοδοχείο ο Χρόνης φιλοξενήθηκε στο πατρικό του συνεταίρου του. Είχε την ευκαιρία να γνωριστεί καλλίτερα με τον Ηλία Κώνο και εκείνος να εκτιμήσει τις ικανότητες του. Συμφώνησαν η «Μαργαρίτα» να διατίθεται αποκλειστικά από την SUPER TEAM και να υπάρχει και αυτοκόλλητη μεγάλη ετικέτα στην συσκευασία της. Σε αντάλλαγμα θα προωθούσε στην αγορά έναν καθορισμένο ελάχιστο τζίρο τον χρόνο. Ο Ηλίας Κώνος όταν έκανε την συμφωνία αυτή κατέληξε με την εξής προτροπή προς τον Χρόνη:

-Εγώ σου δίνω το χέρι και έχω μπέσα επειδή αφορά τον γιό μου η υπόθεση, μην δεχθείς από κανέναν άλλο συμφωνία με το λόγο τιμής, στο εμπόριο δεν υπάρχει μπέσα, αυτό μην το ξεχνάς ποτέ, να κάνεις πάντα κοντράτα. (συμβόλαια).

Γυρίσανε την έκθεση με τον Μάκη πολλές φορές και εντοπίσανε τρείς μικρές επιχειρήσεις με ενδιαφέρον. Ήταν μικρές βιοτεχνίες, η μια παρήγαγε σεσουάρ, η δεύτερη ηλεκτρικά σίδερα και τοστιέρες, (νέο είδος τότε)  και η τρίτη βαλίτσες. Κοινό χαρακτηριστικό η έδρα τους, που ήταν στην Αθήνα. Δώσανε στοιχεία και θα περίμεναν στην Αχαρνών για να κλείσουν συμφωνίες. Μέχρι τα Χριστούγεννα εκείνου του χρόνου κυκλοφορούσαν στην αγορά σεσουάρ, τοστιέρες και ηλεκτρικά σίδερα με την φίρμα, SUPER TEAM. Με συμβόλαια και ποινικές ρήτρες υπήρχε συμφωνημένη  παραγωγή και απαγόρευση να διαθέτουν αυτά τα προϊόντα στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών. Με αυτά τα δεδομένα ισχυροποιούταν η θέση της εταιρείας στην πιάτσα.

Με τις βαλίτσες δεν επετεύχθη συμφωνία, αλλά άρχισαν να προστρέχουν στην εταιρεία μικροί παραγωγοί προτείνοντας συνεργασία. Ο Χρόνης είχε έμφυτο ταλέντο και ό,τι είχε επιλέξει μέχρι στιγμής, πουλιόταν και κέρδιζαν όλοι, μέχρι που έγινε η δουλειά με τα πιάτα και ήταν η πρώτη αναποδιά. Μια πολύ μεγάλη παρτίδα πιάτων έσκαγε μόλις βρεχόταν. Τα παράπονα από τους πελάτες ήταν πολλά. Υποχρεώθηκε η SUPER TEAM να τα πάρει όλα πίσω για να μην χαλάσει την φήμη της ως η συνεπέστερη νέα εταιρεία και να τα στοιβάξει σε μια γωνιά στην αποθήκη.

Ο Λυκούδης έβλεπε την πρόοδο και χαιρότανε, ήταν η τελευταία χρονιά πριν πάρει σύνταξη και δεν είχε αποφασίσει τι είδους λύση να δώσει στο γιαλάδικο του. Ο Χρόνης του πρότεινε να το αγοράσει αυτός και αρνήθηκε, λέγοντας πως είναι κρίμα να δεσμεύσει χρήματα εκεί που δεν θα μπορούσε να κουμαντάρει και στο τέλος θα είχε χασούρα.

Φιλάνθρωπος ο Λυκούδης έχοντας λύσει το οικονομικό του πρόβλημα, πούλησε το μαγαζί στον υπάλληλο του παρουσία και του Χρόνη ζητώντας 50 χιλιάδες δραχμές σε γραμμάτια για δέκα χρόνια. Ελεύθερος τώρα θα μπορούσε, αν δεν είχε αντίρρηση ο Μάκης να τριγυρνά στην αποθήκη της Αχαρνών, και δεν βρήκε καμία αντίδραση.

Όποτε βρισκόταν στην αποθήκη στεκότανε μπροστά στα πιάτα, τα έβλεπε σωρό και λυπόταν. Τον έβλεπε και Χρόνης και λυπόταν τον Λυκούδη που λυπόταν τα πιάτα.

-Ε κυρ Ανδρέα, δεν έχουν μόνο κέρδος οι δουλειές, έχουν και ζημιές.

-Όχι Χρόνη, και αυτό κεφάλαιο είναι που θα αξιοποιηθεί στην κατάλληλη ευκαιρία, γυαλί, μαλλί, σίδερο, δεν χαλάνε το ξέχασες;

-Όχι δεν το ξέχασα, αλλά τι να κάνω;

-Θα βοηθήσω, θέλεις ή όχι;

-Ασφαλώς και θέλω, τι να κάνω; Ξαναρώτησε ο Χρόνης.

-Θα πάω να βρώ τον Λιούτα στον Υμηττό.

-Ποιος είναι αυτός;

-Καροτσάκιας, μαμά καροτσάκιας.

-Μα κυρ Ανδρέα στα καροτσάκια θα πέσουμε, θα χάσουμε την υπόληψη μας.

-Το εμπόριο δεν έχει υπόληψη παιδί μου έχει μόνο κέρδος, άφησε το σε μένα το θέμα και χωρίς προμήθεια.

Βρήκε τον Λιούτα στον Υμηττό και συμφώνησε να πάρει όλο το στοκ των πιάτων και να το διαθέσει στα πανηγύρια του Καλοκαιριού. Ο Λιούτας είχε ολόκληρο στρατό με καροτσάκια, τριάντα συνολικά, τα φόρτωνε και ότι πουλάγανε πληρώνανε οι καροτσάκηδες. Έψαχνε τέτοιου είδους εμπορεύματα και η συμφωνία έκλεισε. Ήρθε στην Αχαρνών φόρτωσε τα πιάτα ελευθερώθηκε η γωνιά και ανάσανε ο Λυκούδης. Ο Μάκης βλέποντας την κίνηση αυτή αισθάνθηκε μεγάλη ευγνωμοσύνη στο πρόσωπο του και του πρότεινε να έχει μόνιμη θέση μέσα στην αποθήκη απλά για παρατηρεί και να προτείνει ό,τι νομίζει.

Είχε βάλει στόχο ο Μάκης την επόμενη έκθεση να έχει και η SUPER TEAM δικό της περίπτερο. Όλα ήταν ευοίωνα, η συνεργασία άριστη και οι προοπτικές πολλές. Ο Χρόνης διαφωνούσε λέγοντας πως τίποτα από όσα πουλάγανε δεν ήταν δικό τους, άρα ήταν ατιμία να προβάλλονται είς βάρος των κατασκευαστών τους και ο Μάκης του εξηγούσε πως το αφεντικό είναι αυτός που φαίνεται πάντα, σαν τον στρατηγό στην μάχη: Αυτός παίρνει το παράσημο άσχετα αν οι φαντάροι σκοτώνονται. Τον έπεισε λέγοντας, πως προσδοκά από αυτήν την κίνηση να διπλασιαστεί ο τζίρος τους και έτσι άρχισε να οργανώνει την έκθεση της επόμενης περιόδου.

Στην έκθεση του 1979 πλάι στο περίπτερο της «Κώνος» υπήρχε το περίπτερο της SUPER TEAM, όπου εκτίθεντο τα προϊόντα που εμπορευόντουσαν. Από τις πολλές γνωριμίες που έκανε ο Μάκης, μια του κέντρισε το ενδιαφέρον. Ένας Ιταλός του πρότεινε συνεργασία με μικροηλεκτρονικές και ηλεκτρικές συσκευές που παρήγαγε. Είχε την έδρα του στο Μιλάνο, η έκθεση του Μιλάνου γινόταν τον Νοέμβριο. Όταν το συζήτησε με τον Χρόνη, αντιμετώπισε δυσπιστία:

-Αν είναι σαν και μας τι κάνουμε;

-Τίποτα κάνουμε ένα ταξίδι για ολιγοήμερες διακοπές και γυρνάμε.

Πήγανε τελικά και τους ξενάγησαν σε ένα εργοστάσιο, είδαν πως γίνεται η παραγωγή των συσκευών και κλείσανε συμφωνίες και λανσάρανε τις πρώτες ηλεκτρονικές αριθμομηχανές που εκτελούσαν τέσσερες πράξεις μόνο, αλλά ήταν πρωτόγνωρο είδος στην Ελλάδα, λανσάρανε τα τηλέφωνα με το ηλεκτρονικό καντράν, που δεν χρειάζονταν πλέον να γυρνάς με το δάκτυλο το νούμερα απλά πατούσες πλήκτρα, ακόμα ρολόγια χωρίς δείκτες, ψηφιακά και μια ολόκληρη σειρά από τέτοια είδη. Απόκτησε την φήμη της πρωτοποριακής η Εταιρία SUPER TEAM και εδραιωνόταν.

Παράλληλα και η άλλη εταιρεία του Μάκη με τον Μπάμπη πρόκοβε, αλλά σε τελείως διαφορετικό στιλ και ρυθμό. Κάθε βράδυ ο Μπάμπης έκανε ταμείο και χαιρότανε με τόσα μετρητά που είχε στο χέρι του και το άλλο πρωί τα ακουμπούσε στην τράπεζα να καλύψει τις υποχρεώσεις του. Κουραζότανε σωματικά, αφού δεν ήθελε να κάνει βάρδια, δεν εμπιστευότανε κανέναν εκτός τη γυναίκα του. Η Ευγενία δούλευε την πρωινή βάρδια και ερχότανε το απόγευμα για να αποτελειώσει και την βραδινή. Όταν μεγάλωσαν οι απαιτήσεις και χρειάστηκε και δεύτερο ταμείο, μελαγχόλησε ο Μπάμπης, σκεπτόταν ποια θα έβαζε στο ταμείο. Μάταια του εξηγούσε ο Μάκης πως η ταμιακή μηχανή είναι και τρόπος ελέγχου του χρήστη της, εκείνος δεν το κατανοούσε και έμενε με ένα ταμείο, και όποτε χρειάζονταν καθόταν αυτός στο δεύτερο ταμείο.

Τα Χριστούγεννα του 1982 βρήκε τις δύο εταιρείες σε ακμή και τον Ηλία Κώνο να απαιτεί να έρθουν οι συνέταιροι στην Θεσσαλονίκη να γιορτάσουν μαζί την πρώτη φάση της αποδέσμευσης τους. Ο Μπάμπης δεν υπέκυψε στην πίεση του και έμεινε στο μαγαζί να μαζέψει τα μετρητά των εορτών. Αντιθέτως ο Χρόνης πήγε ευχαρίστως, είχε μάθει να ταξιδεύει συχνά σε όλη την Ελλάδα να βλέπει τους πελάτες της εταιρείας τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο, για να διατηρείται η σχέση ζωντανή, αλλά και στο εξωτερικό με παρέα τον Μάκη επειδή δεν ήξερε ξένες γλώσσες, αλλά προσπαθούσε και είχε μάθει τις χρησιμότερες λέξεις για τις συνεργασίες. Παραμονές των εορτών αρχίζοντας η απογραφή, φύγανε για την Θεσσαλονίκη παίρνοντας και τον Λυκούδη μαζί τους. Χάρηκε και ο Κώνος βλέποντας να αποδίδει το ρίσκο που είχε πάρει. Από αυτήν την στιγμή θα άρχιζαν οι νέοι επιχειρηματίες να είναι πιο υπεύθυνοι, αφού θα ρισκάρανε πλέον δικά τους κεφάλαια. Η δουλειά έπεφτε κυρίως στους ώμους του Χρόνη, αφού από τώρα, κάθε χρόνος που θα περνούσε θα ανέβαινε το ποσοστό του και θα φαινόταν η εντιμότητα του Μάκη, αν μπορούσε να αντέξει σε μια εταιρεία που ανεξάρτητα από την πορεία της θα έπρεπε να την παραδώσει στον Χρόνη.

Μέρος Δ΄. Η γνωριμία.

Με την επιστροφή τους στην Αθήνα συνέχισαν τα σχέδια τους με τον ίδιο ρυθμό, μελετούσαν νέα προϊόντα και σχεδιάζανε ταξίδια. Στα μέσα του Μαρτίου είχαν προγραμματίσει ένα ταξίδι για το Χονγκ Κονγκ και από εκεί για Ταϊβάν. Ο Μάκης αρρώστησε βαριά, ένα απλό κρυολόγημα εξελίχτηκε σε πνευμονία, απαιτούσε εισαγωγή σε νοσοκομείο, ήλθε ο πατέρας του ανήσυχος να τον φροντίσει. Ο Χρόνης ήθελε να ματαιώσει το ταξίδι, ο Μάκης του έλεγε να πάει και πως δεν τον έχει ανάγκη στα παζάρια θα τα καταφέρει και μόνος του αρκεί να πάρει μαζί του κάποιον που να γνωρίζει την γλώσσα. Που να βρίσκανε άνθρωπο πρόθυμο και εύκαιρο για ένα τέτοιο ταξίδι; Ο Μάριος προσφέρθηκε μόνος του, αλλά ο Χρόνης του ξεκαθάρισε πως πάει για δουλειές όχι για διασκέδαση. Την λύση την βρήκε η Ευγενία που πρότεινε την αδελφή της, είχε τελειώσει μια σχολή για αεροσυνοδούς, ήξερε ξένες γλώσσες (Αγγλικά- Γαλλικά και Ιταλικά) αλλά δεν την άφηνε ο πατέρας της να ταξιδεύει. Ο Χρόνης συμφώνησε και παρήγγειλε να περάσει από την Αχαρνών να κανονίσουν τις λεπτομέρειες.

Το ίδιο απόγευμα παρουσιάστηκε στην αποθήκη η Ερατώ και μόλις πέρασε την τζαμαρία ο Χρόνης δικαιολόγησε τον πατέρα της γιατί δεν την άφηνε να ταξιδέψει. Έβλεπε μια καλλονή από εκείνες που δεν μπορεί να μην γυρίσεις να τις κοιτάξεις. Τα μακριά της μαύρα μαλλιά κρύβανε το μισό της πρόσωπο και ένα σεμνό και συνεσταλμένο βλέμμα. Σηκώθηκε ο Χρόνης από την καρέκλα του και την προϋπάντησε.

-Πέρασε, θα είσαι η Ερατώ;

-Εγώ είμαι αυτή. Σας απογοήτευσα; Γιατί σηκωθήκατε;

-Όχι κάθε άλλο, είσαι τόσο όμορφη που τα έχασα, που ήσουν κρυμμένη;

-Όχι και εδώ τα ίδια, σηκώθηκε να φύγει η Ερατώ

Πλησίασε αποφασιστικά ο Χρόνης και την έπιασε από το μπράτσο,

-Συγνώμη δεν ήθελα να σε προσβάλω, δεν είμαι ξένος εγώ, θα έχεις ακούσει σίγουρα για μένα

-Ναι έχω ακούσει αλλά τώρα, και έσκυψε το κεφάλι ακόμα περισσότερο.

-Κάτσε σε παρακαλώ, δεν φταις Εσύ αν είσαι τόσο όμορφη, χάρισμα είναι.

-Δεν είναι αυτό το θέμα, ήρθα εδώ για δουλειά και τι κουβεντιάζουμε και που θα καταλήξουμε, καλλίτερα να φύγω όσο είναι νωρίς

-Για δουλειά θα μιλήσουμε, κοίταξε με στα μάτια και αν με εμπιστεύεσαι συνεχίζω, αν όχι φύγε.

Σήκωσε το κεφάλι η Ερατώ και τον κοίταξε στα μάτια: ήρθε η ώρα του Χρόνη να χαμηλώσει τα δικά του, τόσο καθάριο και αγνό βλέμμα δεν είχε ξαναδεί σε κανένα από τα κορίτσια που έκανε παρέα τόσο καιρό. Πήγε αργά πίσω στο γραφείο έκατσε και περίμενε. Ξέχασε ποιος ήταν το αφεντικό και ποιος ο υποψήφιος εργαζόμενος. Η καρδιά του κτυπούσε με ένταση.

-Αν με θέλετε θα έρθω, σας εμπιστεύομαι επειδή παρακολουθώ την πορεία σας, άλλωστε είναι η μόνη δουλειά που θα μου επιτρέψει ο πατέρας μου.

-Ερατώ, θα είμαστε μαζί πολλές μέρες και πολλές ώρες, είσαι έτοιμη να καταργήσεις τον πληθυντικό;

-Αν επιμένετε;

-Επιμένω για μην το θέσω ως όρο, (ξαναξύπνησε το αφεντικό μέσα του)

-Σύμφωνοι, πότε ξεκινάω;

-Αύριο το πρωί φρόντισε τα χαρτιά, την Πέμπτη πετάμε για Χονγκ Κονγκ.

Έφυγε η Ερατώ από την τζαμαρία, αλλά δεν έφυγε από τα μάτια του Χρόνη. Πέρασε από νοσοκομείο είδε τον Μάκη, μετά βρήκε τον Μάριο να πάνε για ένα ποτό, πρόθυμος εκείνος έφερε μαζί του και δυο ακόμα πιο πρόθυμα  κορίτσια και κύλισε ευχάριστα η βραδιά.

Το ταξίδι ήταν διοργανωμένο από τον εμπορικό ακόλουθο της Βρετανικής πρεσβείας, προγραμματισμένης εβδομαδιαίας διάρκειας και με συγκεκριμένους προορισμούς. Στο αεροδρόμιο στο Ελληνικό περιμένανε και άλλοι επιχειρηματίες γνώριμοι του Χρόνη αλλά και μεταξύ τους, αφού είχαν ξανακάνει τέτοιου είδους επαγγελματικά ταξίδια. Η Ερατώ με πολύ άνεση φρόντιζε τις διαδικασίες που προηγούνται της επιβιβάσεως, καθοδηγώντας τον Χρόνη και τελειώνοντας πέρασε το χέρι της στο μπράτσο του Χρόνη λέγοντας «-Συγνώμη για την αναίδεια, αλλά για να μην με ενοχλούν διάφοροι κύριοι», εξεπλάγην ευχάριστα ο Χρόνης την κοίταξε στα μάτια, «Εγώ δεν είμαι από αυτούς;» «-Όχι εσύ είσαι το αφεντικό μου» ψυχρολουσία ήταν η απάντηση αυτή, όμως για κάποιο λόγο που δεν μπορούσε να ερμηνεύσει του άρεσε.

Όταν τελείωσε η εβδομάδα των επαφών του δεν ακολούθησε το γκρουπ των επιχειρηματιών στην Ταϊβάν, παρέμεινε άλλη μια εβδομάδα κάνοντας άσκοπες επισκέψεις σε εργοστάσια απλά για να απολαμβάνει την παρουσία της Ερατώς πλάι του, εκείνη καταλάβαινε πως τον είχε γοητεύσει, αλλά δεν ήταν σίγουρη για τις προθέσεις του. Γνώστης του τόπου από τα βιβλία  τον πήγε σε μέρη που δεν τα γνώριζε αυτός, ούτε και οι αντιπρόσωποι τους πήγαιναν, αυτοί προτιμούσαν για τα βράδια να ξεναγούν και να προσφέρουν τις διασκεδάσεις της άπω ανατολής. Μετά την δεύτερη εβδομάδα ξεκίνησαν για την Ταϊπέη της Ταϊβάν. Είχε κατάλογο με τις διευθύνσεις των επιχειρήσεων που έπρεπε να επισκεφτεί ο Χρόνης, αλλά λίγο τον ένοιαζε, αυτό που ήθελε ήταν να είναι περισσότερο καιρό μαζί με την Ερατώ, ήταν σίγουρος πως επιστρέφοντας στην Αθήνα θα χανόντουσαν, δεν ήθελε όμως και να κάνει καμιά κίνηση που να την προσβάλει ή να εκμεταλλευτεί την κατάσταση. Η Ερατώ ξεχώριζε από όλα εκείνα τα πρόθυμα κορίτσια που είχε γνωρίσει μέχρι τότε.

Ένα εργοστάσιο από τα πολλά που επισκέφτηκαν παρήγαγε πορσελάνινα μπιμπελό, η Ερατώ έπιασε μερικά στα χέρια της και αυτό ήταν αρκετό να αλλάξει γνώμη ο Χρόνης που τα κοιτούσε μάλλον αδιάφορα. Έπιασε και αυτός δυο κομμάτια, χαμογέλασε πονηρά και κοίταξε την Ερατώ:

-Μπράβο κορίτσι μου, είναι μπλόφα

-Τι είναι;

-Μπλόφα, από αυτά θα βγάλουμε πολλά λεφτά αν προλάβουμε;

Δεν καταλάβαινε η Ερατώ τι έλεγε και προπάντων τι εννοούσε ο Χρόνης μετέφραζε όμως την συνομιλία του με τον κινέζο. Έκανε μια πολύ μεγάλη παραγγελία με απαίτηση να είναι η πρώτη προτεραιότητα στην παραγωγή και να αρχίσει αμέσως. Ήταν τόσο πιεστικός ο Χρόνης που ο εργοστασιάρχης κάλεσε κάποιον και του έδωσε οδηγίες, μετά είπε πως θα αρχίσει η εκτέλεση της δικής του παραγγελίας τώρα. Βλοσυρός ο Χρόνης στράφηκε στην Ερατώ. «-Μα, για χαζό με περνά;»

Υπογράψανε ότι έπρεπε να υπογραφεί, και την άλλη μέρα ξεκίνησαν για την επιστροφή.

Είχε αναρρώσει πλήρως ο Μάκης και περίμενε τον Χρόνη να μάθει τα αποτελέσματα του ταξιδιού. Εκείνος μόλις μπήκε στην αποθήκη, στάθηκε στην μέση και κοίταξε γύρω γύρω, πήγε στην πόρτα και μετά κατευθύνθηκε στις τζαμαρίες. Ο Μάκης τον έβλεπε απορημένος.

-Μήπως την ψώνισες; Ανατολίτικα κόλπα είναι αυτά;

-Πάψε Μάκη, κερνώ καφέ, πάμε αλλού τώρα.

-Τι σε έπιασε πρωινιάτικα;

-Πάμε σου λέω.

Σηκώθηκε ο Μάκης και τον ακολούθησε σε κάποιο καφενείο της γειτονιάς, παρήγγειλαν καφέ και ο Χρόνης άρχισε να λέει για το ταξίδι.

-Πόσο χρήσιμη του φάνηκε η Ερατώ σε όλη την διάρκεια του ταξιδιού, για την γλωσσομάθεια της και πως πρέπει να εκμεταλλευτούν τα προσόντα της δημιουργώντας μία θέση γραμματέως και μεταφράστριας γι αυτήν.

-Μπας και την καψουρεύτηκες ρε Χρόνη;

-Δεν ξέρεις τι λες, απήντησε θυμωμένα αυτός, αυτή θα μας ανεβάσει, είδε πρώτη την μπλόφα με την οποία θα οικονομήσουμε πολλά λεφτά και δεν κατάλαβε τίποτα.

-Για ποια μπλόφα μιλάς;

-Βρήκα μπιμπελό πορσελάνινα όμοια με τα γιαπωνέζικα στο στο ένα δέκατο της αξίας τους, δεν έχουν την ίδια φινέτσα, αλλά με την πρώτη ματιά δεν διακρίνονται οι διαφορές. Έκανα μια μεγάλη παρτίδα παραγγελία, υπολογίζω επτά με οκτώ κοντέινερ.

-Και που θα τα βάλουμε;

-Μάκη, Εσύ οργανώνεις, έτσι δε λές;

-Ναι σωστά, αλλά χρειάζεται χρόνος

-Κοίτα Μάκη, πρέπει να ενεργήσουμε γρήγορα γιατί ενδεχομένως να τα είδαν κι άλλοι και πρέπει να είμαστε οι πρώτοι που θα τα απλώσουμε στην πιάτσα. Εκεί είναι το μεγάλο κέρδος, όπως απλώσαμε την Μαργαρίτα. Μετά θα είναι ρουτίνα ασύμφορη.

-Γι αυτό έφερνες την αποθήκη βόλτα; Μετρούσες;

-Θέλουμε άλλη αποθήκη,

-Όχι Χρόνη δεν θέλουμε άλλη αποθήκη, θέλουμε και άλλη αποθήκη, είπε ο Μάκης δίνοντας έμφαση στο και

-Αυτά, πάμε πίσω τώρα, πρέπει να κάνουμε και αναδιοργάνωση και στις τσάντες μας, πρέπει να βρούμε και άλλους πωλητές, αυτό είναι δική μου δουλειά.

Επέστρεψαν στην αποθήκη και ο Μάκης άρχισε να τηλεφωνάει σε μεσίτες για της εξεύρεση της νέας αποθήκης, ο Χρόνης έστησε την καρέκλα του απέναντι από τον μεγάλο χάρτη και προσπαθούσε να εντοπίσει τα πιθανά όρια των τσαντάκηδων του, έγερνε το κεφάλι του πότε δεξιά και πότε αριστερά, κουνούσε τα χέρια του σχεδιάζοντας στον αέρα δρομολόγια. Κάποια στιγμή που ο Μάκης έκλεισε το τηλέφωνο γύρισε προς το μέρος του.

-Θα χρειαστούμε και δεύτερο αυτοκίνητο, καλλίτερα δύο μικρά από ένα μεγάλο, τι λές;

-Εσύ οργανώνεις ή εγώ;  Αστειεύτηκε ο Μάκης και περίμενε την αντίδραση του Χρόνη, αλλά μάταια. Εκείνη την ώρα είχε περάσει την πόρτα της αποθήκης η Ερατώ και κατευθυνόταν προς την τζαμαρία, η ματιά του Χρόνη ακολουθούσε  το κάθε της βήμα.

-Έλα μέσα Ερατώ, είπε μόλις πλησίασε

Πέρασε στο γραφείο των συνεταίρων η κοπέλα και ευγενικά τους καλημέρισε, λέγοντας πως ήρθε για την αμοιβή της. Υπέγραψε ο Μάκης την επιταγή που του έδωσε ο Χρόνης και αυτός την έδωσε στην Ερατώ. Το κορίτσι βλέποντας το ποσό κοκκίνισε:

-Δεν περίμενα τόσα.

-Δεν αρκούν; Ρώτησε ο Χρόνης

-Πώς είναι πολλά περισσότερα από όσα περίμενα, ευχαριστώ πολύ

-Τα αξίζεις Ηρώ, αξίζεις και μόνιμη δουλειά, θέλεις να το σκεφτείς, θα χρειαστούμε μεταφράστρια σύντομα, τι λές;

-Να το σκεφτώ λίγο, είναι και ο πατέρας μου δύσκολος θα πρέπει να σας γνωρίσει από κοντά για να το επιτρέψει.

-Αυτό είναι εύκολο, θα το κανονίσουμε, θα σε ειδοποιήσω με τον Μπάμπη

Όση ώρα γινότανε η στιχομυθία αυτή ο Μάκης άκουε ανέκφραστος και μόλις έφυγε η κοπέλα στράφηκε στον Χρόνη.

-Κλείσε την πόρτα να σου πώ. Εκείνος την έκλεισε και έκατσε στο γραφείο του.

-Ακούω, τι έκανες;

-Δεν θα ακούσεις τι έκανα εγώ, θα ακούσεις τι δεν θα κάνεις εσύ.

-Δηλαδή!

-Δηλαδή, αυτό το κορίτσι δεν πρόκειται να δουλέψει ποτέ στην SUPER TEAM θα βάλω βέτο γι αυτό

-Δεν καταλαβαίνω τον λόγο, χρειαζόμαστε μεταφράστρια, έχουμε αλληλογραφία με τους ξένους οίκους, γιατί να πληρώνουμε σε γραφεία ενώ μπορούμε να έχουμε δικό μας άνθρωπο και προπαντός εχέμυθο;

-Είδα το βλέμμα σου Χρόνη, αυτή η κοπέλα σε ενδιαφέρει.

-Μπά, για την δουλειά ενδιαφέρομαι.

-Το βλέμμα σου σε προδίδει. Εύχομαι να έχεις καλό σκοπό, αλλά κοίτα τον Μπάμπη που έχει την γυναίκα του στην δουλειά, δεν σηκώνει κεφάλι.

-Εξακολουθώ να μην καταλαβαίνω

-Η γυναίκα δεν πρέπει να έχει λόγο στην δουλειά, η θέση της και τα κουμάντα της είναι στο σπίτι. Από την ημέρα που πατέρας μου πήρε την δουλειά από τον παππού μου, ήταν πεθερός του, η μάνα μου δεν ξαναπάτησε στο εργοστάσιο, της το απαγόρευσε ρητά ο πατέρας της. Αυτός είναι κανόνας, αν πάλι επιμένεις, κάνε τουλάχιστον πέντε χρόνια υπομονή να περάσουμε στην επόμενη φάση του συνεταιρισμού μας και κάνε ότι θέλεις.

-Εάν την χρησιμοποιούμε στα ταξίδια; Είναι και αυτό κακό;

-Εσύ όχι καψούρης απλώς, αλλά στην έχει δώσει κατακούτελα. Τέλος. Αυτό το θέμα το συζητάμε μετά την δουλειά.

Και γύρισαν στα θέματα της δουλειάς. Πρότεινε ο Χρόνης να προσληφθούν άλλοι τέσσερεις τσαντάκηδες για την Αθήνα, επειδή ήταν σίγουρος πως με αυτήν την τελευταία δουλειά θα υπήρχε για όλους ικανοποιητικό εισόδημα και ακόμα να ερευνηθεί το θέμα, αν οι πωλητές της επαρχίας δεχόντουσαν να δουλέψουν με αποκλειστική απασχόληση. Ο Μάκης όπως πάντα ανέλαβε την οργάνωση, έβαλε αγγελίες στις εφημερίδες χώρισε τον χάρτη σε οκτώ μέρη προσέχοντας να γίνει όσο δυνατόν περισσότερο ίση κατανομή των πελατών. Εν τω μεταξύ βρέθηκε ένας χώρος κατάλληλος για την νέα αποθήκη. Σε έναν παράλληλο  δρόμο της λεωφόρου Κηφισού και στο ύψος της Νέας Φιλαδέλφειας, νοικιαζότανε ένα διώροφο κτήριο με υπόγειο, και δυο διαμερίσματα τριάρια στον πρώτο όροφο. Πήγαν να το δουν οι συνέταιροι και συμφώνησαν αμέσως. Ο Χρόνης πρότεινε να μετακομίσουν κι όλας στα διαμερίσματα, αλλά ο Μάκης είχε τελείως διαφορετική αντίληψη. Τα διαμερίσματα θα τα χρησιμοποιούσαν το ένα για κεντρικά γραφεία της SUPER TEAM και το άλλο για εκθετήριο. Εκεί θα μπορούσαν να δέχονται πελάτες παρουσιάζοντας όλη την γκάμα των προϊόντων, έτσι οι παραγγελίες θα κλεινόντουσαν ευκολότερα. Συμφώνησε ο Χρόνης λέγοντας πως έχει πολλά να μάθει ακόμα, αλλά ο Μάκης τον σταμάτησε λέγοντας,  πως απλά εφαρμόζει όσα έμαθε θεωρητικά, ενώ εκείνος με το ένστικτο του οδηγεί την εταιρεία στα ύψη.

Δυο μήνες αργότερα ήρθε η παραγγελία, ξεφορτώθηκε στην νέα αποθήκη, ήταν αρχές του Καλοκαιριού. Τα μετρητά που κόστιζε δεν υπήρχαν όλα στο ταμείο και υποχρεώθηκαν να σπάσουν ικανό αριθμό επιταγών προκειμένου να συμπληρωθεί. Ο Χρόνης ήταν αισιόδοξος για την κατανάλωση

-Τρία εκατομμύρια δραχμές, συνολικό κόστος, όταν πουληθεί θα γίνει δώδεκα μπορεί και παραπάνω.

-Μην βιάζεσαι, τον προσγείωνε ο Μάκης τώρα μπαίνει Καλοκαίρι.

Ο κυρ Ανδρέας μόλις είδε τα πρώτα δείγματα, χάρηκε και συμφώνησε με τον Μάκη, «-Μην τα βγάζετε τώρα, το φθινόπωρο»

Στην διάρκεια του Καλοκαιριού ο Μάκης οργάνωνε την καινούργια αποθήκη με το εκθετήριο και τα γραφεία της εταιρείας. Παράλληλα ετοίμαζε και το περίπτερο στην Έκθεση που προγραμμάτιζε να είναι εντυπωσιακό.

Ο Χρόνης βρήκε τους τσαντάκηδες που ήθελε, αύξησε τον αριθμό των μελών της ομάδας σε οκτώ για την Αθήνα και τέσσερεις για την επαρχία όρισε για προϊστάμενο τους εκείνον που είχε τις καλλίτερες επιδόσεις, τον ονόμασε διευθυντή πωλήσεων, θυμούμενος τον Βέρο που συνάντησε πριν από χρόνια στου Κώνου και ήταν έτοιμος για το μεγάλο ξεκίνημα της νέας σεζόν. Απέφευγε τις βραδινές εξόδους, έκανε μεγάλη προσπάθεια να μάθει εγγλέζικα και πύκνωσε  τις επισκέψεις του στο super market, προσπαθώντας να συνεργαστεί με τον Μπάμπη, που τον θεωρούσε στάσιμο. Γέμισε ένα σταντ το με προϊόντα της εταιρείας του με πίστωση αορίστου χρόνου, απλά για να έχει λόγους να πηγαίνει. Η αλήθεια ήταν πως με αυτόν τον τρόπο ήθελε να πλησιάσει περισσότερο την Ερατώ και χρησιμοποιούσε τον Μπάμπη ενδιάμεσο. Αυτός τον απέτρεπε λέγοντας πως το κορίτσι αυτό δεν είναι σαν αυτά που ξέρει, έχει αρχές, έχει ηθική και αν δεν έχει σκοπό να παντρευτεί να την βγάλει από το μυαλό του. Άρχισε κι αυτός να το σκέπτεται σοβαρά, αφού δεν μπορούσε να την βγάλει από το μυαλό του. Συνεννοήθηκε με τον Μάκη να προσλάβουν την Ερατώ για την περίοδο της Εκθέσεως, αλλά είχε αντιρρήσεις ο πατέρας της και τον επισκέφτηκαν μαζί με τον Μπάμπη. Όταν γνωρίστηκαν  άλλαξε γνώμη βλέποντας την σοβαρότητα στο πρόσωπο του Χρόνη και συγκατένευσε. Τον Σεπτέμβριο 1983 ανέβηκε στην Θεσσαλονίκη οδηγώντας την Κορτίνα με την Ερατώ μαζί. Τον περίμενε ο Μάκης να του δείξει τι είχε ετοιμάσει. Το δικό τους περίπτερο ήταν ίσο σε μέγεθος με την «Κώνος» αλλά πιο πλούσιο σε ποικιλία ειδών. Με χώρισμα όπως εκείνο που πέρασαν πριν από κάποια χρόνια με τον Μπάμπη και τα δυο γραφειάκια χωρίς το μεγάλο γραφείο μπροστά. Το ίδιο βράδυ ο Μάκης είπε πως ήταν απαίτηση του πατέρα του να δειπνήσουν μαζί και δεν πρέπει να τον αγνοήσουν, αλλά αυτός αντέδρασε «Και η Ερατώ;» «Φέρε την μαζί σου, δεν υπάρχει πρόβλημα».

Το βράδυ η Ερατώ συνόδευε τον Χρόνη στην συνάντηση με τον Ηλία Κώνο. Εκείνος ως συνήθως άργησε στο ραντεβού του, ήρθε όμως συνοδευόμενος από την γυναίκα του, ο Μάκης είχε πάει στο εστιατόριο πριν από όλους. Κατά την διάρκεια του φαγητού ο Ηλίας Κώνος, ήταν πολύ ευδιάθετος, αστειευότανε με τον Χρόνη που δεν άφηνε τίποτα αναπάντητο, έριχνε όμως συνέχεια κλεφτές ματιές στην Ερατώ. Όταν έφτασε η ώρα του φρούτου σοβάρεψε.

-Χρόνη με την γυναίκα μου κυκλοφορώ μόνο σε σημαντικές περιπτώσεις και οπωσδήποτε όχι επαγγελματικές, αυτό είναι ένας κανόνας που μου επέβαλε ο πατέρας της, και εμένα μ’ άρεσε και τον τηρώ. Γύρισε προς την γυναίκα του -Σωστά δεν τα λέω; Μετά το καταφατικό γνέψιμο συνέχισε, -Από την πρώτη στιγμή που σε είδα, διέγνωσα την αυθάδεια σου που δεν είναι κακή, δεν είναι χυδαία είναι μια έκφραση αποφασιστικότητας πέρα από την συνηθισμένη, αυτήν την αποφασιστικότητα την βλέπω τώρα τσαλαπατημένη και δεν μ’ αρέσει.

-Τι μου λές κυρ Ηλία, είδες τι περίπτερο θα έχουμε εφέτος, είδε πόσους τσαντάκηδες απασχολούμε, ξέρεις τι τζίρο προϋπολογίζουμε;

-Μην παίρνεις φόρα, αν θα μιλάγαμε για δουλειές θα ήμουν μόνος, είμαι όμως με την γυναίκα μου.

-Λοιπό αυτό τι σημάνει;

-Αυτό που δεν θέλεις να ομολογήσεις φωναχτά το λένε τα μάτια σου, το λένε οι κινήσεις σου, αυτό που ζητάς στην ζωή κάθεται δίπλα σου και δεν το ομολογείς.

-Κυρ Ηλία μας προσβάλεις και εμένα και την Ερατώ είπε και σηκώθηκε πιάνοντας από το μπράτσο την Ερατώ, -Πάμε

-Κάτσε κάτω δυο λεπτά και μετά φεύγα, κάθησε ο Χρόνης και συνέχισε ο Ηλίας Κώνος –Θα μεριμνήσω εγώ για προσωπικό στο περίπτερο, εσύ πάρε την Ερατώ και κάντε διακοπές όσο διαρκεί η έκθεση, η Χαλκιδική είναι δίπλα, δεν θα βρεθεί άλλη ευκαιρία για σας.

Η Ερατώ είχε χαμηλώσει το κεφάλι και είχε γίνει κατακόκκινη, σηκώθηκε να πάει στην τουαλέτα να φρεσκαριστεί και μαζί της σηκώθηκε και η μάνα του Μάκη. Ο Χρόνης κοίταξε τον Κώνο στα μάτια επίμονα, εκείνος δεν τα κατέβασε αλλά με ένα αδιόρατο χαμόγελο επανήλθε

-Άκου εμένα και αυτή λειώνει για σένα, αλλά η ατολμία θα σας καταστρέψει την ζωή και των δύο, πιάσε το ταύρο από τα κέρατα, το έχουμε ξαναπεί αυτό, ο πατέρας της δεν θα μάθει τίποτα αν δεν θελήσει αυτή να του το πεί, τέτοια αγνότητα λίγα κορίτσια διαθέτουν σήμερα και ακόμα λιγότερα την εκπέμπουν. Μην θυμώνεις σου μιλώ σαν πατέρας γιατί σε εκτιμάω πολύ, η ζωή δεν είναι μόνο δουλειά. Στην Ασπροβάλτα έχω εξοχικό πηγαίνετε εκεί  μόνο βγάλτε από μέσα αυτό που σας κατατρώει.

Ο Χρόνης εξακολουθούσε να τον κοιτά αμίλητος μέχρι που προβάλανε στο βάθος οι δύο γυναίκες, τότε ψιθύρισε –Λες;

Όταν έκατσαν στο τραπέζι οι γυναίκες ξανάρχισε το πείραγμα ο Κώνος ο Χρόνης όμως δεν ανταπέδιδε κοιτάζοντας τις αντιδράσεις της Ερατώς. Πριν σηκωθούν να φύγουν ο Ηλίας Κώνος είπε στην γυναίκα του πως ο Χρόνης και η Ερατώ θα πήγαιναν για διακοπές στην Ασπροβάλτα για όλη την διάρκεια της εκθέσεως, να φροντίσει για το προσωπικό και για ο,τι άλλο που θα χρειάζονταν στο εξοχικό. Με την Ερατώ κρεμασμένη στο μπράτσο του Χρόνη, συνέχισαν την βραδινή έξοδο σε νυχτερινό κέντρο.

Πρώτη φορά αισθανόταν ανέμελος για την δουλειά του ο Χρόνης, πήρε την διεύθυνση του σπιτιού στην Ασπροβάλτα και με τη Ερατώ στο πλάι του ξεκίνησε για τις πιο ονειρεμένες διακοπές που φανταζότανε. Στο εξοχικό τον περίμενε υπηρετικό προσωπικό τρία άτομα εκτός του κηπουρό να ικανοποιούν κάθε ανάγκη του ζευγαριού. Βρήκε το θάρρος να εξομολογηθεί τον έρωτα του και αυτή του το ανταπέδωσε, όταν όμως θέλησε να προχωρήσει και λίγο παραπάνω θυμήθηκε τον Μπάμπη, «Δεν είναι σαν τα κορίτσια που ξέρεις». Η Ερατώ αποδεικνυόταν παλαιών ηθικών αρχών, δεν είχε παρασυρθεί από το πνεύμα φεμινισμού της εποχής, κρατούσε την τιμή της όπως έλεγε για την πρώτη νύχτα, ήθελε να φορέσει το στεφάνι του γάμου και να της αξίζει. Ο Χρόνης δεν τα πολυπίστευε αυτά, αλλά ήταν τόσο ερωτευμένος που υποσχέθηκε μόλις γυρίσουν στην Αθήνα να την ζητήσει από τον πατέρα της και μέχρι τα Χριστούγεννα να προχωρήσουν στον αρραβώνα. Η Ερατώ δεν έφερε αντίρρηση αλλά ξεκαθάρισε πολλές φορές πως η ολοκλήρωση της σχέσεως περνά μόνο μέσα από τον γάμο.

Οι δεκαπέντε ημέρες της εκθέσεως πέρασαν αστραπιαία, έπρεπε να γυρίσουν στην βάση τους οι συνέταιροι, γιατί τους περίμενε πολλή δουλειά. Ο Μάκης στο περίπτερο είχε κάνει πολλές προκαταρτικές συμφωνίες όσο καιρό ο Χρόνης έκανε τις διακοπές και τώρα ήρθε η ώρα να μπουν σε εφαρμογή.

Πράγματι ξαμολήθηκαν οι τσαντάκηδες της  SUPER TEAM και γέμισαν την Αθήνα και την επαρχία με τα Ταϊβανέζικα μπιμπελό, αυτά ήταν το δόλωμα για να πουλούν και ό,τι άλλο είχαν διαθέσιμο. Τα εκατομμύρια που προσδοκούσε ο Χρόνης άρχισαν να κάνουν την εμφάνιση τους. Συνεννοήθηκε με την Ερατώ και ένα Σαββάτο βράδυ, βρέθηκε στα Πετράλωνα με μια ανθοδέσμη στο χέρι, μαζί με τον κυρ Ανδρέα να ζητάει το χέρι της από τον πατέρα της. Δεν έφερε καμία αντίρρηση, και έδωσε το ελεύθερο να συναντιέται το ζευγάρι, αλλά αραιά μέχρι τον αρραβώνα. Τον Νοέμβριο ζήτησε από τον Μάκη να πάει μόνος του στο Μιλάνο, με την δικαιολογία της μεταφράστριας θα έπαιρνε την Ερατώ μαζί του για λίγες μέρες, να βρεθούν μονάχοι δίχως την πίεση του χρόνου  και του πατέρα της κι ο Μάκης συμφώνησε.

Για τον Χρόνη ήταν γνώριμα τα μέρη, είχε ξαναβρεθεί κι άλλα χρόνια, για την Ερατώ ήταν ένα διάλειμμα και μια ευκαιρία να γνωριστεί ακόμη καλλίτερα με εκείνον που θα παντρευότανε. Στους πολλούς εκθέτες ήταν και μια ρουμάνικη υαλοβιομηχανία, που παρήγαγε απομιμήσεις των περίφημων χειροποίητων Μουράνο. Πλησίασε η Ερατώ και τα χάζευε, από πίσω ο Χρόνης αδιάφορος στην αρχή και μετά ξεφώνησε, «αυτό είναι» μπήκαν στο περίπτερο ζήτησε πληροφορίες για τιμές και ποσότητες και επέμενε να μάθει που είναι το εργοστάσιο. Όταν ο υπεύθυνος επείσθη πως μιλά σοβαρά του έδωσε λεπτομερείς οδηγίες πώς να το βρει στην Κωστάντζα και το άλλο πρωί ταξίδευε για Ρουμανία. Ότι έγινε με τις πορσελάνινες απομιμήσεις έγινε και τα κρύσταλλα αυτά. Η παραγγελία των τεσσάρων εκατομμυρίων, όταν απλώθηκε στην αγορά απέφερε τα τετραπλά.

Την επομένη των Χριστουγέννων του 1983 σε ένα μεγάλο κοσμικό κέντρο, έγιναν οι αρραβώνες του Χρόνη και της Ερατώς, με προοπτική μετά το Πάσχα να γίνει και ο γάμος. Παρόντες στον αρραβώνα ο Ηλίας Κώνος με την γυναίκα του και τον Γιό του, ο Λυκούδης με τις κόρες και τους γαμπρούς του, ο Μπάμπης με την Ευγενία που κυοφορούσε, κάποιοι από το σόι της Ερατώς, πολλοί πελάτες SUPER TEAM και φίλοι και μηδενός εξαιρουμένου όλο το προσωπικό της SUPER TEAM, με τις οικογένειες τους. Είχαν πάρει εκείνη την χρονιά εκτός από τον δεύτερο μισθό, έναν τρίτο μισθό από την SUPER TEAM, και ακόμα μισό από τον Χρόνη για τα καλορίζικα.
 

Ζήλεψε λίγο ο Μπάμπης την εκτίμηση που είχε το προσωπικό προς αφεντικά του και το σχολίασε στον Μάκη.

-Εμένα δεν με υπολογίζουν τόσο

-Εσύ δουλεύεις μετρητά στο χέρι και «ούτως βοήσωμεν»

-Δεν οργανώνεις φαίνεται καλά την δική μου εταιρεία, ενώ στου Χρόνη τα δίνεις όλα.

-Όχι βρε Μπάμπη, δεν είναι η ώρα για τέτοιες κουβέντες, αλλά εδώ υπάρχει εμπιστοσύνη αμοιβαία, ενώ στη δική σου περίπτωση δεν δείχνεις εμπιστοσύνη. Εγώ σε εμπιστεύομαι απόλυτα, δεν κάνω τον παραμικρό έλεγχο ή οποιοδήποτε κουμάντο και εσύ θέλεις να τα έχεις όλα υπό έλεγχο, γι αυτό είσαι στάσιμος.

-Δεν είμαι στάσιμος έχω αποταμιεύσει αρκετά.

-Αποταμιευμένα χρήματα είναι νεκρά, μπορείς να τα κάνεις εμπόρευμα;

-Τι εμπόρευμα, οι αποθήκες είναι γεμάτες, αν πάρω κι άλλο θα χαλάσει.

-Τι λέει ο Χρόνης, γυαλί, μαλλί, σίδερο.

-Εγώ λέω μαμ κακά και νάνι.

-Μετά τις εορτές θα σου κάνω πρόταση και σκέψου Εσύ είσαι το αφεντικό, αλλά πρέπει να χωνέψεις πως οι δουλειές που δεν μεγαλώνουν μικραίνουν, και ότι δεν ανοίγει, κλείνει.

Σταμάτησαν την κουβέντα εκεί γιατί έφτασε η ώρα να αλλάξουν τα δακτυλίδια και μετά τα χειροκροτήματα άρχισαν τα τραγούδια και ο χορός.

Όταν πέρασαν οι γιορτές ο Μάκης επισκέφτηκε τον Μπάμπη στο Super market  κι εκείνος όταν τον είδε τον πέρασε στο λογιστήριο.

-Που είναι το δικό σου γραφείο Μπάμπη; Ρώτησε έκπληκτος

-Δεν μου χρειάζεται έχει γίνει όλο λογιστήριο όπως βλέπεις, πάνε καλά οι δουλειές, δόξα τω Θεώ.

-Βλέπεις την διαφορά από τον Χρόνη τώρα; Πως ξεχωρίζεις ότι είσαι το αφεντικό εδώ μέσα;

-Στην ταμπέλα έχει το δικό μου όνομα, στις επιταγές υπογράφω εγώ, τα λεφτά το βράδυ  τα μαζεύω εγώ, παραγγελίες και παραλαβές κάνω εγώ, άρα ποιος είναι το αφεντικό; Εγώ!

-Γελιέσαι Μπάμπη, εργάτης είσαι, ο τελευταίος από όλους αυτούς που τους πληρώνεις, αυτοί όλοι δουλεύουν την βάρδια τους και φεύγουν, εσύ πόσες βάρδιες δουλεύεις; Πόσες υπερωρίες κάνεις, πόσο ευχαριστιέσαι αυτά που οικονομάς, από πότε έχεις να βγάλεις την γυναίκα σου βόλτα;

-Πάμε έξω να μην μας ακούνε εδώ, είπε ο Μπάμπης και έπιασε τον Μάκη από το μπράτσο. Βγήκαν έξω από το μαγαζί του έδειξε τα διπλανά οικόπεδα, -Θυμάσαι που μου έλεγες να τα αγοράσουμε, το μετάνιωσα.

-Τι θα τα έκανες; Ρώτησε ο Μάκης

-Βενζινάδικο, ξέρεις πόσα αυτοκίνητα περνούν από το μαγαζί την ημέρα;

-Πολλά! Ε! Και ποιος θα το δουλεύει; Ποιός θα κάτσει στο ταμείο; Η Ευγενία η γυναίκα σου, αυτή είναι στο μαγαζί σκλαβωμένη.

-Θα βάλω άνθρωπο δικό μου, τον κουνιάδο μου τα μπρίκια δεν πάνε καλά και θα κλείσει.

-Και θα του έχεις εμπιστοσύνη όπως στην Ευγενία;

-Υπάρχουν τα ρολόγια στις αντλίες και θα τον ελέγχω από κεί.

-Α! Για σου, τώρα είπες κάτι σωστό, θα ελέγχεις από τα ρολόγια, το ίδιο είναι και το ταμείο στο μαγαζί, θα το ελέγχεις από το αποτέλεσμα. Τώρα που θα πάει η γυναίκα να γεννήσει τι θα κάνεις; Θα είσαι όλη την μέρα στο ταμείο;

-Έχεις δίκιο, θα φέρω την Ερατώ.

-Αυτήν ξέχασε την, έχει άλλες προτεραιότητες, πρέπει να βρει το σπίτι που θα στήσει το νοικοκυριό της, άλλωστε δεν την αφήνει και ο Χρόνης να δουλέψει. Όταν δεν υπάρχει η επιτακτική ανάγκη του μεροκάματου, γιατί να δουλεύει η γυναίκα αφήνοντας το σπίτι της;

-Καλά τα λές μωρέ Μάκη, τι να κάνω;

-Να εμπιστευτείς τους συνεργάτες σου, τους υπαλλήλους σου για να σε αγαπήσουν και να σου ανταποδώσουν αυτή την αγάπη και εμπιστοσύνη.

-Καλά όλα αυτά που λέμε Μάκη, θέλησε να αλλάξει κλίμα ο Μπάμπης, Δεν κουβεντιάζουμε όμως γιατί ήρθες και τι πρόταση έχεις;

-Αν θέλεις να το κάνεις βενζινάδικο, είναι εύκολο, βρίσκω αυτόν που έχει το οικόπεδο, το αγοράζουμε και το οργανώνουμε., Όμως τα βενζινάδικα δεν γίνονται όπου θέλει ο καθένας, οι εταιρείες αποφασίζουν μετά από μελέτη πού είναι ο κατάλληλος τόπος και κατά κανόνα το παραδίδουν σε κάποιον που γνωρίζουν από το προσωπικό που δούλευε σε κάποιο από τα πρατήρια. Νομίζω πως είναι καλύτερη λύση να επενδύσεις τα χρήματα σε κάτι που ξέρεις καλά, και αυτά τα χρόνια που συνεταιριζόμαστε δουλειά σου είναι το καθημερινό φαγητό.

-Λοιπόν;

-Λοιπόν, συνέχισε ο Μάκης -Θα κάνεις κι άλλο ίδιο μαγαζί, ενδεχομένως και τρίτο, θα προμηθεύεσαι μεγαλύτερες ποσότητες  και θα επιτυγχάνεις καλλίτερες τιμές.

-Και πως θα τα ελέγχω;

-Θα δείξεις εμπιστοσύνη, το προσωπικό που έχεις τόσα χρόνια το ξέρεις, διάλεξε τον καταλληλότερο, βάλε τον κουνιάδο σου, πάντως την Ευγενία μετά την γέννα  ξέγραψε την.

-Σύμφωνοι,

-Ωραία βρες εσύ το χώρο και εγώ θα το οργανώσω.

-Μια ζωή στην οργάνωση έμεινες

-Δεν θα μπορέσεις να καταλάβεις ποτέ, πως οι γνώσεις και οι γνωριμίες είναι πολύ σημαντικό κεφάλαιο στο οποίο επενδύει ο επιχειρηματίας. Άντε τώρα φεύγω και περιμένω νεώτερα.

Το ίδιο βράδυ ο Μπάμπης το κουβέντιασε με την γυναίκα του και εκείνη συμφώνησε. Έτσι από την επομένη άρχισε να αναζητά το τόπο που θα άνοιγε το δεύτερο μαγαζί. Τότε πολλοί κινηματογράφοι γινόντουσαν super market, και εκεί έστρεψε τις έρευνες του, γιατί διαφωνούσε με τον Μάκη και δεν ήθελε να πάει σε μεσίτη ισχυριζόμενος πως είναι άδικη η προμήθεια αφού μπορεί να την κερδίσει.

Μέρος Ε΄. Το πρόβλημα

Ο Χρόνης ήταν εξαιρετικά αισιόδοξος για την χρονιά που άρχιζε, είχε γίνει η   SUPER TEAM από τις πρώτες φίρμες της αγοράς, αν και δραστηριοποιούτανε μόλις 7 χρόνια. Χάρη στις μπλόφες (τα προϊόντα που αργότερα επεκράτησε να ονομάζονται μαϊμούδες) κέρδισε πολλά χρήματα και ήταν αποφασισμένος να αγοράσει μεγάλη αποθήκη στην λεωφόρο Κηφισού,  αλλά τον καθυστερούσε ο Μάκης λέγοντας πως δεν είναι καιρός ακόμα, τους αρκούσαν οι δύο και το εκθετήριο.

Ένα μικρό πρόβλημα είχε μόνο, την Ερατώ. Σφόδρα ερωτευμένος μαζί της, ήθελε κάθε στιγμή να είναι πλάι της και όταν ήταν μαζί ήθελε να χαρεί τον έρωτα του, αλλά σκόνταφτε πάντα στην άρνηση.

-Πρώτα το στεφάνι και μετά τα υπόλοιπα.

-Μα είμαστε αρραβωνιασμένοι;

-Αρραβωνιασμένοι, όχι παντρεμένοι

Κάποια φορά από τις πολλές που ήταν μονάχοι θέριεψε ο Χρόνης τόσο πολύ  που προσπάθησε να την κάνει δικιά του με βία, εκείνη τον έκοψε λέγοντας πως αν το καταφέρει θα διαλύσει τον αρραβώνα την ίδια στιγμή. Όσα επιχειρήματα και αν επιστράτευσε δεν κατόρθωσε να την πείσει. Εκείνη ήταν ανένδοτη, «πρώτα το στεφάνι και μετά τα υπόλοιπα» Μαράζωνε ο Χρόνης, έκλαιγε η Ερατώ, αλλά δεν υποχωρούσε, ήταν δασκαλεμένη από την μάνα της, πως οι άνδρες ένα πράγμα έχουν στο μυαλό του μόνο και άμα το πετύχουν αδιαφορούν για τα υπόλοιπα.

-Κάνε υπομονή Χρόνη μου, το Πάσχα είναι κοντά, θα παντρευτούμε και θα ευχαριστηθείς όσο και εγώ θα σου κάνω επτά παιδιά, έλεγε αστειευόμενη αλλά ο πόθος του Χρόνη δεν λιγόστευε.

Βρήκαν σπίτι στο Μαρούσι, σε μια πολυκατοικία που είχε μόνο πέντε διαμερίσματα, όσοι και οι όροφοι της. Το δικό τους θα ήταν στον τελευταίο. Μεγάλο, ευήλιο, το επίπλωσαν χωρίς να κάνουν οικονομία, δεν υπήρχε λόγος άλλωστε και την Δευτέρα του Πάσχα παντρεύτηκαν. Μετά το γάμο έγινε γλέντι μέχρι το πρωί που κατάκοποι πήγαν σπίτι τους. Το απόγευμα που ξύπνησαν ο Χρόνης νόμισε πως έφτασε επιτέλους η στιγμή που θα γινόντουσαν πραγματικό ζευγάρι. Ήταν διστακτικός όμως. Τον προκάλεσε η Ερατώ με τα καμώματα της και την πλησίασε γεμάτος λαχτάρα, αλλά λίγα δευτερόλεπτα μετά δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στα συζυγικά του καθήκοντα. Προσπάθησε ξανά και ξανά αλλά μάταια, κάθε φορά που την αγκάλιαζε στα αυτιά του άκουγε τις φωνές της (πρώτα το στεφάνι) και τώρα που το είχαν βάλει το στεφάνι δεν μπορούσε να το ευχαριστηθεί. Τον παρηγόρησε αυτή πως είναι η υπερένταση και το άγχος των ημερών, πως αύριο θα είναι καλλίτερα, αυτός όμως ήταν απαρηγόρητος. Σηκώθηκε και πήγε στον καναπέ άνοιξε την τηλεόραση και χάζευε μέχρι το πρωί.

Όταν σηκώθηκε η Ερατώ, της πρότεινε να πάνε ένα ταξίδι για μια εβδομάδα, κάπου όπου ήθελε αυτή, αρκεί να έφευγαν μακριά από την Αθήνα. Συμφώνησε και φύγανε για την Κεφαλονιά, ήθελε να δει το χωριό του, και ήθελε να τον δουν τώρα πόσο τρανός είχε γίνει. Ειδοποίησε τον Μάκη πως θα λείπουν μια εβδομάδα και να μην τον ενοχλήσει κανείς και για κανένα λόγο.

Την επομένη είχε φτάσει το ζευγάρι των νεόνυμφων στο Ληξούρι. Στο ξενοδοχείο που κατέλυσαν πήραν την καλύτερη σουίτα που διέθετε. Ολόκληρη την εβδομάδα δεν βγήκαν ούτε μια φορά από το διαμέρισμα τους. Οι ξενοδοχοϋπάλληλοι με πιπεράτα σχόλια πηγαινόφερναν τις παραγγελίες που δεχόντουσαν από το τηλέφωνο, αγνοώντας το δράμα που εξελισσόταν πίσω από την πόρτα. Μια ολόκληρη εβδομάδα ο Χρόνης δεν μπόρεσε ούτε μια φορά να ολοκληρώσει αυτό που πολύ καιρό περίμενε. Είχε πρόθυμη ανταπόκριση από την Ερατώ, αλλά την κατάλληλη στιγμή βούιζε στα αυτιά η φωνή της «πρώτα το στεφάνι». Ήταν απαρηγόρητος όσα και αν του έλεγε η γυναίκα του, βουρκώνανε και των δυο τα μάτια και δεν θέλανε να βγουν και να αντικρίσουν τους ανθρώπους. Είχε ο Χρόνης την αίσθηση πως παρουσιαζόμενος στον κόσμο όλοι θα ασχολιόντουσαν μαζί τους, του έλεγε η Ερατώ, πως ίσως να χρειάζονταν λίγος χρόνος προσαρμογής, ίσως ακόμη χρειάζονταν ιατρική βοήθεια, ίσως, ίσως, ίσως……. Και γύρισαν στην Αθήνα.

Το πρώτο πείραγμα ήλθε από τον Μάκη που αφελώς ερώτησε «πως πήγε το μέλι» και τον έκοψε απότομα και με τρόπο που δεν σήκωνε άλλη κουβέντα, πως εδώ μιλάμε για δουλειές μονάχα και πράγματι ρίχτηκε με περισσότερο ζήλο στην δουλειά. Έγινε λιγόλογος και βλοσυρός με τους υπαλλήλους του πάντα όμως κουβαρντάς, απέφευγε να πάει στον Λυκούδη, αντίθετα άρχισε να πυκνώνει τις συναναστροφές του με τον Μάριο. Τον Μπάμπη τον είχε σχεδόν διαγράψει από τα κατάστιχα του, με τον Μάκη είχε σχεδόν καθημερινή επαφή και βγαίνανε μόνο για επαγγελματικούς λόγους. Είχε μάθει πλέον να κλείνει δουλειές σε τόπους πέρα από τα γραφεία, σε αυτά γινόντουσαν μετά οι διεκπεραιώσεις όσων συμφωνιών κλεινόντουσαν στα δείπνα και στα μπουζούκια. Τις περισσότερες φορές γύριζε νωρίς σπίτι του να είναι κοντά στην Ερατώ. Την έβλεπε και έλιωνε από τον καημό του, δεν ήθελε όμως να πάει σε γιατρό. Εκείνη πάλι ένοιωθε ενοχές, μήπως ήταν η αιτία της ζημιά που έπαθε ο Χρόνης;  Αν δεν άκουγε την μάνα της και του δινόταν τότε ίσως να μην περνούσαν το σημερινό μαρτύριο; Είχε έναν άνδρα δίπλα της, που την λάτρευε, της παρείχε ότι μπορούσε να φανταστεί, εκτός από το ουσιαστικότερο, δεν μπορούσε να την κάνει γυναίκα.

Στις αρχές του χειμώνα έπρεπε να ταξιδέψει για την Ταϊβάν, αλλά αντί να πάρει μαζί του την Ερατώ, προτίμησε τον Μάριο. Ο Μάκης έφερε αντίρρηση, λέγοντας πως το ταξίδι είναι επαγγελματικό, και ο Χρόνης έλεγε πως γι αυτό τον θέλει επειδή στις δουλειές δεν χωράν οι γυναίκες. Η Ερατώ του πρότεινε πως είναι ίσως ευκαιρία να βρεθούν σε άλλο κλίμα και μπορεί κάτι να προκύψει, αλλά αυτός είχε πάρει τις αποφάσεις του και είχε βγάλει το πρόγραμμα του, θα έπαιρνε οπωσδήποτε τον Μάριο μαζί του για διερμηνέα, άσχετα αν τα εγγλέζικα που είχε μάθει του επαρκούσαν να συνεννοηθεί.

Όταν ο Μάριος βρέθηκε σε εκείνους τους εξωτικούς τόπους, θέλησε να γευτεί και τις ανάλογες διασκεδάσεις κι αυτός ήταν και ο λόγος που τον επέλεξε ο Χρόνης, ο οποίος δεν ήξερε να κυκλοφορήσει σε τέτοια μέρη και ανέλαβε τα έξοδα. Δεκαπέντε ημέρες κράτησε το ταξίδι αυτό, δεν έκλεισε καμία συμφωνία, αντιθέτως χορτάσανε την ανατολίτικη ασωτία και γύρισαν πίσω δέκα κιλά λιγότερο και οι δύο. Ο Μάκης κάτι ψυλλιάστηκε, αλλά  δεν είπε την παραμικρή κουβέντα, όταν του ανέφερε ο Χρόνης πως δεν βρήκε κάτι ενδιαφέρον.

Στο σπίτι του όμως γύρισε με ανεβασμένο το ηθικό, είχε επιβεβαιώσει τον ανδρισμό του πολλές φορές στο ταξίδι εκείνο και έφτασε η ώρα να το δείξει και στην συμβία του. Άδικος κόπος όμως μόλις την πλησίαζε στα αυτιά του αντηχούσε πάντα η ίδια φωνή «πρώτα το στεφάνι», αγρίεψε και άρχισε να την κτυπά. Εκείνη αδιαμαρτύρητα μετά τα πρώτα κτυπήματα του είπε, πως αν έτσι ικανοποιείτο ας την δέρνει, αυτός έβαλε τα κλάματα σαν μικρό παιδί και ζητούσε συγχώρεση. Η στιγμή που έγινε λιώμα, ήταν όταν του είπε, πως αφού επιβεβαίωσε τον ανδρισμό του αλλού, μπορεί να πηγαίνει με όποια θέλει και αυτή δεν θα του πεί ποτέ κουβέντα, τόσο τον αγαπούσε, ακόμα και αν θέλει να φύγει απ’ την ζωή του θα το έκανε.

Το άλλο πρωί κάλεσε στην εταιρεία ασφαλιστή και εξασφάλισε την γυναίκα του σε ενδεχόμενο θάνατο δικό του. Το βράδυ της το ανακοίνωσε και ορκίστηκε πολλές φορές να ικανοποιεί κάθε της επιθυμία. Η Ερατώ ζήτησε να έχει μια ασχολία, οτιδήποτε θα της γέμιζε τις άδειες ώρες της. Υποσχέθηκε να το φροντίσει, σκεφτόμενος το εκθετήριο.

Όταν το συζήτησε με τον Μάκη βρήκε αντίρρηση:

-Οι γυναίκες μας πρέπει να μένουν έξω από τις δουλειές είναι κανόνας απαράβατος, κοίτα το Μπάμπη, έχει η Ευγενία λόγο για όλα;

-Μα στο εκθετήριο θα είναι, παραγγελίες θα παίρνει, ένας ακόμη τσαντάκιας

-Σε καμία περίπτωση, σκέπτεσαι έτσι όμορφη που είναι, πως μπορεί να είναι πρόκληση για κάποιους που έρχονται από την επαρχία γεμάτοι λεφτά και τις θεωρούν όλες εύκολες;

-Μιλάμε για την γυναίκα μου, μην το ξεχνάς.

-Αν πρέπει να δουλέψει οπωσδήποτε, άσε με να την κουβεντιάσω, μου έχεις εμπιστοσύνη;

-Τόσα χρόνια αμφιβάλεις τώρα;

-Μιλάμε για την γυναίκα σου, γι αυτό ρωτώ

-Θα πάμε το βράδυ μαζί σπίτι να φάμε και τα λέμε.

-Μόνος μου θα πάω, ή να έρθει εκείνη εδώ;

-Πάρε την στο τηλέφωνο και κανόνισε το, καλλίτερα να μην ξέρω.

Εκεί τελείωσε η κουβέντα και ο Μάκης έφυγε επειδή ο Μπάμπης είχε βρει έναν κινηματογράφο που θα έκανε το δεύτερο Super market Γιαουρτάς. Φαντάζονταν πως έτσι αρχίζει η δική του αλυσίδα. Εκτός από τον Σκλαβενίτη και τον Μαρινόπουλο, στις γειτονιές ξεφυτρώνανε Super market σαν τα μανιτάρια, οι δύο αυτοί είχαν αλυσίδα, τώρα θα έμπαινε σφήνα ο Γιαουρτάς. Οι ξένες μεγάλες φίρμες είχαν ακόμη διαδικαστικά προβλήματα για να ανοίξουν στην Αθήνα καταστήματα και προσπαθούσαν μέσα από συνεταιρισμούς με Έλληνες, Βερόπουλος Βασιλόπουλος Κωτσόβωλος να πατήσουν πόδι στην ελληνική αγορά, αλλά αυτά τα αγνοούσε ο Μπάμπης, που έλεγε το γνωστό σλόγκαν και το θεωρούσε ευφυές «εν τη παλάμη και ούτω βοήσωμεν».

Λίγες ημέρες επιστρέφοντας ο Χρόνης σπίτι του, βρήκε χαρούμενη την Ερατώ, κρατώντας στο χέρι σημειώσεις και ξένα περιοδικά. Άρχισε να του εξηγεί πως ήρθε ο Μάκης και συζήτησαν διάφορες περιπτώσεις που μπορεί να έχουν ενδιαφέρον, αρκεί να βρίσκανε χρηματοδότη, αν έχει διάθεση να το κουβεντιάσουν και να επενδύσει η SUPER TEAM, ή αν έπρεπε να ψάξουν αλλού, εκείνος θα αναλάμβανε την οργάνωση. Ο Χρόνης δεν έφερε την παραμικρή αντίρρηση, ότι κι αν απαιτούσε η Ερατώ θα το είχε, αρκεί να μπορούσε να της το προσφέρει. Ήταν διατεθειμένος και ολόκληρη την εταιρία να την ξοδέψει για χάρη της, την αγαπούσε τόσο πολύ και πίστευε πως η τύχη του κάτι άλλο θα του φανέρωνε.

Στα σχέδια της Ερατώς ήταν ένα μικρό εστιατόριο, να περνάν λίγοι μοναχικοί άνθρωποι να τρώνε, να της λένε μια καλημέρα, να δημιουργήσει ένα νέο φιλικό κύκλο. Θα το ονόμαζε «μάσα-μπούκα». Ο Χρόνης υποσχέθηκε να κοιτάξει από αύριο το πρωί κι’ όλας να ξεκινήσει η υλοποίηση του σχεδίου της, θα φρόντιζε με τον Μάκη να της το παραδώσει έτοιμο, όμως η Ερατώ διαφώνησε, «εγώ πρέπει να το οργανώσω με τον Μάκη».

Ένα τσίμπημα ένοιωσε στην καρδιά ο Χρόνης. Τον κτύπησε η ζήλια, μήπως ο Μάκης επωφεληθεί και οργανώσει και την Ερατώ; Πόσα ξέρει για τα ενδοοικογενειακά τους; Μήπως και τον προτιμά η Ερατώ; Ή προσδοκά να βρει αυτό που δεν μπορεί εκείνος να της δώσει; Βασανιστικά ερωτήματα, αλλά και έτσι να είναι έχει δίκιο. Ήταν άδικες όλες αυτές οι σκέψεις, ο Μάκης είχε γοητευτεί από την Ερατώ αλλά καμιά στιγμή δεν πέρασε από το μυαλό του πως θα μπορούσε να επωφεληθεί τίποτα από την γυναίκα του φίλου του. Οι δύο συνέταιροι είχαν μια συνεργασία χρονών βασισμένη στην εμπιστοσύνη, που άρχισε να κλονίζεται στο μυαλό του Χρόνη.

Όταν κουβέντιασαν μαζί και οι τρείς το θέμα, ο Μάκης πρότεινε και το ζευγάρι αποδέχτηκε χωρίς ενδοιασμούς το είδος του εστιατορίου. Θα οργάνωνε ένα μικρό εστιατόριο πολυτελείας. Δεν θα δεχόταν σε καμία περίπτωση μοναχικούς ανθρώπους, οι πελάτες θα ήσαν διαλεκτοί και θα έπρεπε να έχουν κλείσει τραπέζι για συγκεκριμένη ώρα και για συγκεκριμένη διάρκεια. Θα εξελισσόταν έτσι σε τόπο όπου γινόντουσαν σημαντικές συναντήσεις, μακριά από αδιάκριτα μάτια, εδώ θα κλεινόντουσαν συμφωνίες και θα χαρασσόταν πολιτική από τους συνδαιτυμόνες. Το μενού θα ήταν, ή σύμφωνο με την παραγγελία, ή, η προκαθορισμένη παραδοσιακή ελληνική κουζίνα. Το προσωπικό εκπαιδευμένο και ντυμένο στην πένα. Ενδεχομένως να φέρνανε μάγειρα από την Κίνα, να κάνανε το πρώτο κινέζικο εστιατόριο στην Αθήνα. Σε όλη αυτήν προσπάθεια θα προΐστατο η Ερατώ. Σε καμία περίπτωση δεν συναινούσε ο Μάκης να το ονομάσουνε «μάσα-μπούκα», αυτά δεν είναι του επιπέδου μας και δεν θα το κάνουμε.

Όταν ο Λυκούδης έμαθε από τον Χρόνη τα σχέδια του για το εστιατόριο, πρόσφερε στον παραγιό του τα οικόπεδα της Καλογρέζας, χαρίζοντας τα ως γαμήλιο δώρο στην Ερατώ, αλλά προειδοποίησε (-Μην ξεχνάς, γυαλί, μαλλί, σίδερο, δεν χαλούν), εδώ έχουμε (μάμ, κακά και νάνι).

Η περιοχή της Καλογρέζας δεν ήταν κατάλληλη για τέτοιου είδους εστιατόριο. Βρέθηκε στο Μαρούσι ένα οικόπεδο με κτίσμα που προορίζονταν για βενζινάδικο αλλά δεν προχώρησε, επειδή οι περίοικοι μπλοκάρανε τις διαδικασίες με την άδεια. Βρήκε το ιδιοκτήτη ο Μάκης του πρόσφερε τα οικόπεδα της Καλογρέζας για ανταλλαγή και βοήθεια στην απόκτηση της άδειας με τις γνωριμίες του και έκλεισε η δουλειά. Γκρίνιαξε ο Μπάμπης που θα ερχότανε άλλος στην γειτονιά του να κάνει το βενζινάδικο, το δέχθηκε μετά τις εξηγήσεις του Μάκη, πως δεν θα κρατήσει για πολύ και θα το αγοράσουν για λογαριασμό της εταιρείας τους.

Άρχισε με πολύ μεράκι και χωρίς να λογαριάζει τα έξοδα να οργανώνει το εστιατόριο αυτό. Κτίστηκαν χωρίς καμία χρονοτριβή όλες οι απαιτούμενες εγκαταστάσεις, ένα μικρό προκατασκευασμένο σπιτάκι στην αυλή, και ένα δυάρι στην ταράτσα, έγινε περίφραξη και αριθμημένοι σκεπαστοί χώροι σταθμεύσεως, μεταφυτεύτηκαν καμιά εικοσαριά φοίνικες, δημιουργήθηκαν παρτέρια και φυτεύτηκαν πολλά λουλούδια. Η κυρίως αίθουσα είχε δώδεκα τραπέζια, ενώ στην ανατολική μεριά υπήρχε χώρισμα με τζάμια ματ. Εκεί υπήρχαν τέσσερα τραπέζια ακόμα διαμοιρασμένα με ισάριθμα μικρά χωρίσματα με τις ίδιες τζαμαρίες. Μοκέτα παχιά στρωμένη σε όλο το έδαφος έδινε την αίσθηση της αρχοντιάς μόλις την πατούσες. Ο Χρόνης απορούσε με τα χρήματα που ξοδευόντουσαν, δεν τα λυπόταν αλλά ήταν παραπάνω από όσα δικαιολογούσε στο ταμείο ο Μάκης. Το σχολίασε και έμαθε πως ο πατέρας του ο Ηλίας Κώνος έκανε χορηγία ανάλογη με τα οικόπεδα που χάρισε ο Λυκούδης και ακόμα πως υπήρχαν και άλλες χορηγίες  από εκείνους που θέλανε να γίνουν μέλη του δημιουργούμενου CLUB. Δεν καταλάβαινε τι ακριβώς γινόταν αλλά είχε απόλυτη εμπιστοσύνη στον Μάκη και την προνοητικότητα του. Το ζήτημα του προσωπικού που θα δούλευε ήταν δύσκολο. Έλεγε ο Μάκης πως σε αυτήν την δουλειά όσοι προσληφθούν θα πρέπει να είναι γνωστοί φίλοι, ή συστημένοι από ανθρώπους πλήρους εμπιστοσύνης, επειδή οι πελάτες δεν θα ήταν τυχαίοι άνθρωποι. Αυτός βρήκε τον Πάκη (Προκόπη) για φύλακα, σαράντα χρονών παλιός παλαιστής του Κατς και τον εγκατέστησε στο σπιτάκι της αυλής και θα έλεγχε την είσοδο, θα συνόδευε την Ερατώ στην αγορά και γενικά θα ήταν η ασφάλεια της. Η Ερατώ βρήκε τρείς συμφοιτήτριες της στην σχολή αεροσυνοδών να εργαστούν ως σερβιτόρες, ενώ από την κινέζικη πρεσβεία ζήτησαν ένα ζευγάρι για μαγείρους, με καλές συστάσεις. Με τον ίδιο προσεκτικό τρόπο ήταν διαλεγμένο όλο το δυναμικό της επιχείρησης αυτής, που ονομάστηκε «CLUB ERATO». Οι πελάτες ήταν μέλη του Club αλλιώς δεν επιτρεπόταν η είσοδος,  έπρεπε να κλείσουν από πριν τραπέζι και δεν ήταν πάντα σίγουροι πως θα βρίσκανε. Τα τραπέζια πίσω από τα ματ τζάμια χρεωνόντουσαν διπλά^. από αυτά το ένα ήταν μονίμως κλεισμένο για Χρόνη ή τον Μάκη. Δεν υπήρχε λογαριασμός σε αυτό το μαγαζί, οι χρεώσεις ήταν στην διακριτική ευχέρεια του μέλους. Όσο πιο κουβαρντάς ήταν τόσο ευκολότερα εύρισκε τραπέζι την επόμενη φορά. Στο δυάρι πάνω στην ταράτσα εγκαταστάθηκε ο Μάκης. Τοποθετήθηκε ΚΑΦΑΟ στο πεζοδρόμιο και πήρε δεκαπέντε τηλεφωνικές συνδέσεις το Club, από τις οποίες οι πέντε ήτανε στο διαμέρισμα του Μάκη. Τοποθετήθηκαν  στο διαμέρισμα δυο ηλεκτρονικοί υπολογιστές, τηλεομοιότυπα (FAX) και άλλος εξοπλισμός που για τον Χρόνη ήταν άγνωστος.

Στο τηλέφωνο του Club είχε αναλάβει να απαντά μόνο ο Μάκης, τουλάχιστον για τον πρώτο καιρό, όπως έλεγε μέχρι να μάθει η Ερατώ τα μέλη της ομάδας. Απόλυτη αρχόντισσα έμοιαζε μέσα εκεί η Ερατώ, με το χαμόγελο της σκλάβωνε όσους περνούσαν την πόρτα του μαγαζιού και το πέρασαν σημαντικοί άνθρωποι, κυρίως επιχειρηματίες έλληνες και ξένοι, πολιτικοί και δικηγόροι. Οι τελευταίοι ήταν οι μόνοι που μπαίνανε κρατώντας τσάντα και κατά κανόνα πήγαιναν στην ματ τζαμαρία. Εκεί βρισκόταν σχεδόν κάθε βράδυ ο Μάκης.

Έτσι κυλούσε ο καιρός μέχρι το καλοκαίρι του 1987, δέκα χρόνια μετά την πρώτη άδεια του Χρόνη που  του άλλαξε την ζωή. Ο Μάκης δεν είχε καιρό να ανέβει στην Θεσσαλονίκη να οργανώσει το περίπτερο της SUPER TEAM, έστειλε όμως συνεργείο και έδωσε εντολές τι και πώς να το κάνουν. Ο Χρόνης σήκωνε το κυρίως βάρος της εταιρείας που διέθετε τότε συνολικά δεκατρείς τσαντάκηδες, δυο μαμάδες με σύνολο 64 καροτσάκιδες και τον Ζαζόπουλο που κουμαντάριζε του γύφτους. Είχε κάνει καταμερισμό εργασιών για όλα εκτός από ένα τμήμα της δουλειάς. Οι προμήθειες ήταν αποκλειστικά δική του επιλογή, εκτός από τα είδη σειράς, σκεύη, ποτήρια και είδη εστιάσεως, όλες οι άλλες παραγγελίες γίνονταν αποκλειστικά από αυτόν και πάντα στο χρυσό τρίπτυχο (γυαλί μαλλί σίδερο). Είχε πάρει ένα μεγαλύτερο αυτοκίνητο για να σέρνει το τρέιλερ με την βάρκα του να πηγαίνει για ψάρεμα, ένα χόμπι που απόκτησε μετά τον γάμο, στην ουσία όμως ήταν η δικαιολογία για να φεύγει μακριά και να ξεχνά το μεγάλο του πρόβλημα.

Εκείνο το καλοκαίρι με την προτροπή του Μάκη, πήρε τον Λυκούδη και την Ερατώ να πάνε να δουν την εξέλιξη του περιπτέρου. Ήθελε μια εβδομάδα ακόμη για να ανοίξει τις πύλες της, αλλά μέσα γινόταν ο οργασμός της προετοιμασίας. Όταν έφτασε στο γνωστό από άλλα χρόνια χώρο έτριβε τα μάτια του. Στον χώρο αυτόν υπήρχε ένα περίπτερο με τα προϊόντα του Κώνου αλλά δεν υπήρχε πουθενά το όνομα του, είχε αντικατασταθεί από το Σ.Ε.Α. Συνεταιρισμός Εργατών Ανοξείδωτου. Ακριβώς δίπλα στην θέση που ήταν τα άλλα χρόνια ο Κώνος μια μεγάλη ασπρογάλανη φωτεινή επιγραφή είχε το όνομα του «ΒΑΓΓΕΡΕΛΟΣ». Η Ερατώ σφίχτηκε πάνω του, «μπράβο Χρόνη μου μπράβο», με πολύ ηρεμία γύρισε και της ζήτησε να τον περιμένει στην είσοδο θα έβγαινε σε λίγο. Μόλις πέρασε η Ερατώ την πόρτα ξέσπασε στους εργάτες και στον επικεφαλής τους,

-Τι θα πει Βαγγερέλος; Ότι είναι η SUPER TEAM το χρωστάει στους ανθρώπους της, πίσω από το όνομα αυτό βρίσκονται όλοι αυτοί οι ανώνυμοι εργάτες που ξεμεσιάζονται, οι τσαντάκηδες που αντέχουν τις κοροϊδίες των καταναλωτών, οι οδηγοί, τα κορίτσια στο λογιστήριο οι καθαρίστριες ακόμα και ο καφετζής που μας εξυπηρετεί, κατεβάστε αμέσως την πινακίδα.

-Μα εμάς ο κύριος Κώνος άλλα μας είπε.

-Αυτό που λέγω εγώ τώρα, κατεβάστε αμέσως την πινακίδα,

-Δεν γίνεται αυτό, πρέπει να μας το πεί ο κύριος Κώνος, εκείνος μας προσέλαβε εκείνος μας δίνει εντολές, αγρίεψε ο εργολάβος.

-Αν δεν την κατεβάσεις τώρα να ξέρει πως δεν θα ξαναβρείς δουλειά

-Όχι δεν την κατεβάζω μέχρι να μου πεί ο κύριος Κώνος, εγώ τηρώ τις συμφωνίες μου.

Νευριασμένος γύρισε να φύγει και είδε τον Λυκούδη που τόση ώρα δεν μιλούσε καθόλου, «-Πάμε κυρ Ανδρέα, πάμε». Βγαίνοντας κατευθύνθηκε προς τα γραφεία της εκθέσεως, θυμήθηκε την Ερατώ και γύρισε στον Λυκούδη πάλι «–Κυρ Ανδρέα βρές την Ερατώ και πιείτε ένα καφέ μέχρι να έρθω». Βρήκε τον αρμόδιο στα γραφεία, του εξήγησε πως δεν θα χρησιμοποιήσει η εταιρεία του το περίπτερο αυτήν την χρονιά, για να συναντήσει την άρνηση του πως τάχα είναι αργά για την ματαίωση της συμμετοχής. Αντί για απάντηση ο Χρόνης έβγαλε το μπλοκ των επιταγών και ρώτησε πόσο είναι η οφειλή του, έγραψε το ποσό υπέγραψε και δίνοντας του στο υπεύθυνο.

-Ορίστε η εξόφληση, μην το ματαιώνεις, αλλά άδειασε το τώρα, και αν το δώσεις σε άλλον να είσαι σίγουρος πως δεν τρέχει τίποτα, ευκαιρία να χαρτζιλικωθείς και σύ. Πήρε μια βαθειά ανάσα και πήγε να βρει την γυναίκα του  και τον Λυκούδη για να πάνε για φαγητό. Ήθελε να πάρει στο τηλέφωνο τον Μάκη, αλλά ήξερε πως ήταν νευριασμένος και θα έλεγε λόγια που δεν έπρεπε, πρότεινε μια βόλτα μέχρι την Αγία Τριάδα, αλλά  ο Λυκούδης αρνήθηκε,

-Πηγαίνετε εσείς, είστε νέοι

-Έλα κυρ Ανδρέα, είσαι πατέρας μας, είπε η Ερατώ

-Όχι παιδάκι μου, όχι αφήστε με στο ξενοδοχείο

Τον αφήσανε στο ξενοδοχείο και συνέχισαν για την Αγία Τριάδα. Ο Λυκούδης μόλις έμεινε μόνος τηλεφώνησε στον Ηλία Κώνο και του ζήτησε να έρθει να τον βρει και εκείνος ανταποκρίθηκε αμέσως.

Η Ερατώ θέλησε να μάθει γιατί την έβγαλε από την έκθεση, τι συνέβη μετά, αλλά ο Χρόνης γύριζε έντεχνα αλλού την κουβέντα. Όταν το ζευγάρι γύρισαν από την βόλτα τους στο ξενοδοχείο, τους ενημέρωσαν πως ο Λυκούδης έφυγε για την Αθήνα. Η Ερατώ πρότεινε να επιστρέψουν και αυτοί ο Χρόνης διαφωνούσε, άλλαξε όμως γνώμη και την επομένη το πρωί ξεκίνησαν για την επιστροφή. Φτάνοντας στην Αθήνα άφησε την Ερατώ στο Μαρούσι και πήγε να βρει τον Λυκούδη. Ανησυχούσε ο Χρόνης μήπως έπαθε τίποτα, τον αγαπούσε υπερβολικά, του χρωστούσε τα πάντα, ήταν πολύ ευγνώμων ο Χρόνης. Έκπληξη τον περίμενε όταν αντάμωσαν στο σπίτι του. Μπροστά σε ένα φλιτζάνι καφέ πρώτη φορά τον κατσάδιασε ο Λυκούδης:

-Είχα την αίσθηση πως ήσουν αετός, αλλά έπεσα έξω.

-Τι θέλεις να πεις κυρ Ανδρέα; Τι κάνω λάθος;

-Σε μια μέρα δύο σημαντικά λάθη και πολύ μεγάλα.

-Ευτυχώς, γιατί τα σφάλματα διορθώνονται, νόμιζα πως έπαθες κάτι και έφυγες, ανησύχησα πολύ.

-Απογοητεύτηκα πλήρως, είναι δυνατόν να έχεις την γυναίκα σου μαζί και να την διώχνεις για να μιλήσεις;

-Δεν ήθελα να με δει να μαλώνω, γι αυτό.

-Λάθος σου, η γυναίκα σου είναι το άλλο σου μισό, δεν είναι μόνο για τα ευχάριστα, είναι και για τα δύσκολα.

-Αυτό είναι όλο;

-Όχι δεν είναι αυτό μόνο, αναρωτήθηκες γιατί έκανες όλη αυτήν την φασαρία, τι θα σου στοιχίσει εσένα και όλων εκείνων που ονόμαζες συνεργάτες στην SUPER TEAM, η πτώση των πωλήσεων που θα έχετε, τι επιπτώσεις θα έχει σε όλες αυτές τις οικογένειες; Και τι σε πείραζε αν έγραφε το όνομα σου, ίσα ίσα θα έπρεπε να καμαρώνεις γι αυτό, η Ερατώ το χάρηκε και στο απέδειξε και σύ. . .

-Εγώ τι; Ρώτησε ο Χρόνης που τόση ώρα άκουγε αποσβολωμένος.

-Εσύ την πρόσβαλες μπροστά σε τόσο κόσμο, διώχνοντας την και διαλύοντας αυτό που της άρεσε τόσο. Πέρασαν ήδη 48 ώρες αναλογίστηκες αν έκανες καλά;

-Κυρ Ανδρέα άκουσε με λίγο, έδιωξα την Ερατώ για να μην με δει θυμωμένο, δεν έφταιγε να αναστατωθεί, περισσότερο ταράχτηκε με την δική σου φυγή, αλλά στο διπλανό περίπτερο του Κώνου είδες πουθενά το όνομα του, εξαφανίστηκε, ποιος ξέρει τι θα λένε στην πιάτσα για αυτόν, δεν θέλω να γίνει το ίδιο με το δικό μου όνομα.

-Ποιο όνομα; Το Βαγγερέλος; Δεν το ξέρει κανείς, ούτε και πρόκειται να το μάθει ποτέ κανείς, επειδή η επιλογή σου είναι να είσαι χαμηλά μαζί με τις άλλες κότες, τσαντάκηδες, καροτσάκηδες,  εργάτες και οδηγούς.

-Αυτό συμπέρανες για μένα, με ξέρεις τόσα χρόνια, ξέρεις πόσο ευγνώμων σου είμαι.

-Ξέρω παιδί μου πως είσαι ευγνώμων, είσαι τίμιος, είσαι κουβαρντάς, είσαι μπεσαλής και μεγάλο ταλέντο στο εμπόριο, είσαι μερακλής με λίγα λόγια, αλλά τελικά αετός δεν είσαι, προτιμάς να είσαι με τους πολλούς και στα σίγουρα.

-Δεν καταλαβαίνω γιατί όλη αυτή η κατσάδα; Πρώτη φορά μου μιλάς έτσι θυμωμένα, γιατί;

-Ο άλλος, ο Μάκης, εκείνος είναι ο αετός που σας έκανε φίρμα^. με την  οργάνωση  του βγήκατε στις αετοράχες.

Νευρίασε ο Χρόνης με όλη αυτήν την απρόσμενη εξέλιξη της συζητήσεως, πήγε να μάθει τι έγινε και έφυγε εσπευσμένα από το ξενοδοχείο και έγινε δέκτης μια πρωτόγνωρης κατσάδας. Ήταν όμως ευγνώμων προς τον Λυκούδη, ήταν σίγουρος πως ό,τι έλεγε δεν το έλεγε από κακία, αισθάνονταν την αγάπη του, δεν ήθελε να του αντιμιλήσει άσχημα, ήταν ο ευεργέτης του, σηκώθηκε να φύγει με πληγωμένο τον εγωισμό του και τότε δεν κρατήθηκε με ένα πικρό χαμόγελο είπε:

-Κυρ Ανδρέα στις αετοράχες υπάρχουν μαζί με τους αετούς και τα σκουλήκια. Και έφυγε να πάει να βρει το συνεταίρο του να ξεκαθαρίσει την κατάσταση, ποιος ήταν ο αετός και ποιός το σκουλήκι.

Ο Μάκης τον περίμενε νηφάλιος στα γραφεία στην Ν Φιλαδέλφεια κι όταν τον είδε τον καλωσόρισε εγκάρδια.

-Καλώς τον Χρόνη, γρήγορα δεν επέστρεψες;

-Γρήγορα, ασφαλώς και θα ξέρεις τι έγινε;

-Ξέρω τι έγινε, δική σου είναι η απόφαση να μην εκθέσουμε αυτήν την χρονιά, σεβαστή και εκτελεστή, εσύ είσαι το αφεντικό, εσύ αποφασίζεις εγώ οργανώνω.

-Μην με δουλεύεις έτσι χοντρά, συμφωνήσαμε να μην υπάρχουν ονόματα στη φίρμα, ήταν δική σου ιδέα, είπαμε ότι αυτό που μετρά είναι το κέρδος.

-Ώστε αυτό είναι, τον έκοψε ο Μάκης, είσαι αφελής, με παρακάλεσε η Ερατώ που διάλεξε το χρώμα που είδες και την γραμματοσειρά, να σου κάνει έκπληξη.

-Τι δουλειά έχει η Ερατώ, αυτήν μην την ανακατεύεις

-Μην λές χαζομάρες, αυτή σε αγαπάει πολύ και επειδή δεν μπορεί να σου κάνει παιδί να δώσεις το όνομα σου, με παρακάλεσε να το δώσουμε στην εταιρεία, αφού είναι δικό σου δημιούργημα. Είμαστε μαζί δέκα χρόνια, εγώ αρχίζω την απαγκίστρωση και εσύ την οριστική σου εδραίωση, πρέπει να  είμαστε πλέον ώριμοι άνθρωποι και να μην κάνουμε πείσματα.

-Γιατί δεν ενημέρωσε κανείς;

-Δεν θα είχε κανένα νόημα θα χάλαγε όλο το σχέδιο της Ερατώς.

-Ποιος ξέρει τι άλλο κουβεντιάζετε πίσω από την πλάτη μου; Ρώτησε θυμωμένα και ξεκίνησε να φύγει για το σπίτι του να βρει την Ερατώ να ξεκαθαρίσει η κατάσταση. Το μυαλό του ήταν θολωμένο, τι κουβέντιαζε η Ερατώ με τον Μάκη; Γιατί ο Λυκούδης θεωρούσε το Μάκη αετό; Η ιστορία με το Club πόσο αθώα ήταν; Γιατί είχε χορηγίες από τον Κώνο; Γιατί ο Λυκούδης χάρισε τα οικόπεδα; Τι παιχνίδι τελικά παιζότανε πίσω από την πλάτη του; Αυτός μεγάλωνε την εταιρεία με τις επιλογές και τον ροκανίζανε με τρόπο: Πόσοι γνωρίζανε την ανικανότητα του; Αυτό το τελευταίο τον ένοιαζε πιο πολύ από όλα. Η Ερατώ μαγείρευε όταν μπήκε στο σπίτι θυμωμένος ο Χρόνης:

-Άσε το μαγείρεμα και έλα που σε θέλω, πρόσταξε και κάθησε στην πολυθρόνα του σαλονιού

-Έρχομαι, απήντησε σβήνοντας το φαγητό. Από τον τόνο της φωνής του κατάλαβε πως κάτι εξαιρετικά σοβαρό συνέβαινε, -Τι τρέχει Χρόνη μου

-Τι κουβεντιάζεις πίσω από την πλάτη μου;

-Μην μου πεις πως ζηλεύεις; Θα γελάσω.

-Κάτι σε ρώτησα Ερατώ και δεν απαντάς, τι κουβεντιάζεις πίσω από την πλάτη μου και με πόσους; Ειδικά με τον Μάκη;

Έσκυψε το κεφάλι η Ερατώ και τα μάτια της γέμισαν δάκρυα, σηκώθηκε και την πλησίασε ο Χρόνης, «-Άσε τα κλάματα και λέγε».

-Δεν έχω να πω τίποτα, επειδή είμαστε τέσσερα χρόνια μαζί και με πειράζουν πως δεν έγινα ακόμα μανούλα, του είπα πως είμαι στέρφα.

Μαλάκωσε ο θυμός του Χρόνη και γονάτισε πλάι της.

-Αυτό είπες του Μάκη;

-Μόνο αυτό Χρόνη μου, αυτό που μας συμβαίνει, το γνωρίζουμε μόνο εμείς οι δύο, μην αμφιβάλεις για την αγάπη μου και την ειλικρίνεια μου και προπαντός για την τιμιότητα μου. Θα προτιμούσα να σκοτωθώ παρά να σε εκθέσω, πολλές φορές νοιώθω τύψεις, ότι φταίω εγώ περισσότερο. Σου κατέστρεψα την ζωή ίσως; Αλλά ήθελα να δώσεις κάπου το όνομα σου αφού παιδιά δεν θα έχουμε, ήθελα να σου ανταποδώσω την ευχαρίστηση που πήρα όταν είδα το δικό μου όνομα στο Club. . .

Ο Χρόνης της σήκωσε το κεφάλι, -Μην κλαίς άσε με να σου σκουπίσω τα μάτια. Έβγαλε το μαντήλι από την τσέπη του, το πήρε η Ερατώ και σκούπισε τα δικά του που ήταν περισσότερο μουσκεμένα.
 

Μέρος στ΄. Η λύση.

Πριν μπει ο Νοέμβριος ο Ηλίας Κώνος έκλεισε στο Club όλα τα τραπέζια πίσω από την ματ τζαμαρία. Συμπληρώνονταν η δεκαετία από την σύναψη των εταιρειών και θα περνούσαν στην τρίτη και τελευταία φάση. Το πείραμα πέτυχε, το ρίσκο που πήρε τότε του απέφερε πολλαπλάσια χρήματα από όσα επένδυσε. Με τον Γιαουρτά είχε τρία Super market και παραπάνω από σαράντα άτομα προσωπικό. Με τον Βεγγερέλο είχε μια από τις πρώτες εταιρίες εισαγωγής εμπορίας και διανομής οικιακών ειδών και συσκευών, ακόμα είχε το έλεγχο της παραγωγής στην υαλουργία «Φαιστός». Παραπάνω από εκατό άτομα ζούσαν από την δραστηριότητες της SUPER TEAM, ενώ το ERATO club, αναπτυσσόταν ικανοποιητικά.

Την βραδιά εκείνη ο Μπάμπης ήρθε συνοδευόμενος από την Ευγενία. Όταν μπήκαν στο club η αδελφή της την πήρε από το μπράτσο να πάνε αλλού για να μιλήσουν οι άνδρες για δουλειές. Εκείνη αντέδρασε «Το μαγαζί δεν είναι μόνο δικό του, είμαι και εγώ το άλλο μισό» και πήγε στην ματ τζαμαρία κα έκατσε δίπλα στον άντρα της περιμένοντας τον Κώνο. Όταν ήρθε αυτός με τους δικηγόρους του, πλησίασε στο τραπέζι που ήταν ο Μπάμπης με την Ευγενία.

-Ο άλλος που είναι; Αργεί, αργεί, είναι γεννημένος αφεντικό, εσύ;

-Εγώ είμαι αφεντικό και με φίρμα, καθίστε κύριε Κώνο.

Έγνεψε στους δικηγόρους του και πήγαν σε άλλο τραπέζι, μετά γύρισε στον Μπάμπη,

-Γιαουρτάς! Φίρμα με τρία μαγαζιά, στην ουσία ενάμισι, αφού το υπόλοιπο είναι δικό μου.

-Σε πέντε χρόνια θα είναι όλο δικό μου και όσο επεκταθεί.

-Σε πέντε χρόνια Μπάμπη θα είσαι υπάλληλος και δεν θα το έχεις καταλάβει.

-Γιατί κύριε Κώνο; Έχετε σκοπό να διαλύσετε την εταιρεία τώρα;

-Ναι θα την διαλύσω, άκουσε με, με προσοχή^. πριν από δέκα χρόνια είχες μια τσάντα και τα νιάτα σου, κοντεύεις τα σαράντα τώρα

-Τριάντα οκτώ, αλλά είναι άσχετο, υπάρχουν ρήτρες, υπάρχουν ασφάλειες υπάρχουν…

-Ξέρω, ξέρω εγώ έκανα το εταιρικό, όμως θα το διαλύσω σήμερα, και θα χαρείς κα σύ με την απόφαση, αλλά επιμένω πως σύντομα θα καταλήξεις να είσαι υπάλληλος, και αυτό το λέω επειδή σε μια τέτοια σοβαρή συνάντηση φέρνεις την γυναίκα σου μαζί. Οι γυναίκες είναι για άλλες δουλειές. Βλέπεις ακόμα και τώρα σου τραβά το μανίκι.

-Λοιπόν; Ρώτησε ο Μπάμπης που έβαλε και τους δύο αγκώνες στο τραπέζι πάνω, Λοιπόν;

-Αν συμφωνείς σήμερα θα περάσει όλη η εταιρεία στο όνομα σου, θα αποσυρθούμε με μια μοναδική απαίτηση, ένα κιλό παγωτό κάθε χρόνο, θέλεις;

-Θέλουμε. Φώναξε η Ευγενία

-Θέλετε; Γέλασε ειρωνικά ο Ηλίας Κώνος, Ε! αφού θέλετε να γίνει, τα κοντράτα είναι έτοιμα οι δικηγόροι περιμένουν.

Ο Μπάμπης κοίταζε σαν χαμένος το Κώνο, -Δεν μπορώ να καταλάβω πως θα γίνω υπάλληλος, τώρα θα έχω τρία μαγαζιά δικά μου;

-Δεν θα καταλάβεις πολλά πράγματα, αλλά δεν πειράζει, θέλεις; Ή θέλετε;

-Θέλουμε, κύριε Κώνο.

-Αφού θέλετε, πηγαίνετε εκεί να υπογράψτε.

Σηκώθηκε το ζευγάρι από το τραπέζι αυτό και πήγαινε στο ακριανό που περίμεναν οι δικηγόροι, ο Μπάμπης κοντοστάθηκε:

-Μα τι όφελος έχετε;

-Ένα κιλό παγωτό τον χρόνο, προτιμώ φράουλα.

Έψαξε με το μάτι την σερβιτόρα και εκείνη την στιγμή μπήκε ο Χρόνης με τον Μάκη παρέα και τον πλησίασαν. Μόλις κάθησαν άρχισε το σερβίρισμα και ο Ηλίας Κώνος σχολίασε:

-Περιμένανε το αφεντικό για να αρχίσουν το σερβίρισμα.

Όταν τελείωσαν το φαγητό ο Ηλίας Κώνος αναρωτήθηκε που είναι η Ερατώ, και ο Χρόνης του εξήγησε πως έχει δουλειά και αυτά που θα κουβέντιαζαν τώρα δεν την αφορούσαν. Όταν τέλειωναν οι δουλειές θα ερχόταν και εκείνη στην παρέα.

-Δεν ήσασταν στην έκθεση αυτήν την χρονιά, γιατί; Άρχισε την κουβέντα ο Κώνος, έχοντας απέναντι τους δυο συνεταίρους

-Και συ κυρ Ηλία έλειπες, αλλά όχι εντελώς, τι έγινε;

-Πάντα αυθάδης ο Χρόνης, αντί να απαντά ερωτά, χαρακτηριστικό των μεγάλων που πάντα ρωτούν και ποτέ δεν απαντούν.

-Μπα, μπα, έγινα μεγάλος; Αστειεύτηκε ο Χρόνης.

-Όχι ακόμη αλλά έχεις τα προσόντα, δεν παρακολουθείς τις εξελίξεις; Στην Έκθεση είδες ένα συνεταιρισμό εργατών, πούλησα το εργοστάσιο στον συνεταιρισμό και ησύχασα, όπως και το άλλο με τις κονσέρβες, εκείνο έγινε εταιρεία λαϊκής βάσης. Τα εργοστάσια τα βρήκα από τον πεθερό μου και αυτός από τον δικό του πεθερό, κόρη δεν έκανα έτσι δεν έχω υποχρέωση να συνεχίσω την παράδοση αφού δεν έχω γαμπρό.

-Και βγήκες σύνταξη; Ρώτησε ο Χρόνης.

-Ένας επιχειρηματίας βγαίνει στην σύνταξη, μόνο όταν πεθάνει, αλλάζει επιχειρήσεις και δουλειές αλλά πάντα ρισκάρει, αυτή είναι η ζωή του.

-Αυτό λέει και ο κυρ Ανδρέας, το εμπόριο ποτέ δεν πεθαίνει.

-Ακριβώς έτσι, αυτά είναι τα δικά μου, εσείς γιατί δεν ήσασταν στην έκθεση; Επέμενε να μάθει.

Ο Χρόνης κοίταξε αμήχανα το Μάκη και εκείνος τον έβγαλε από την δύσκολη θέση.

-Το Club αυτό μας απορρόφησε, αλλάζουν τα πράγματα, χρήμα πολύ κυκλοφορεί και πρέπει να επωφεληθούμε.

-Αυτό λέω και εγώ, να επωφεληθείτε αλλά πώς; Χωρίς να διαφημίζεστε;

-Ανοιγόμαστε στις υπηρεσίες, είπε ο Μάκης, ο Χρόνης κοιτούσε αλλά δεν καταλάβαινε, στο μυαλό του νόμιζε πως μιλούσε για το club ο Ηλίας Κώνος καταλάβαινε τι έλεγε ο γιός του επειδή και εκείνος έκανε ακριβώς το ίδιο.

-Που ορίσατε έδρα;

-Εδώ στο πάνω όροφο, πατέρα μην ανησυχείς, όλα είναι υπό έλεγχο. Από σήμερα άλλωστε αρχίζει η απαγκίστρωση μου από την  SUPER TEAM, περνάμε στην Τρίτη φάση και γύρισε στον Χρόνη, -Έτσι δεν είναι συνέταιρε;  Από σήμερα εσύ θα δυναμώνεις και εγώ θα εξαφανίζομαι.

Ο Χρόνης αντιλαμβάνονταν πως κάτι μεγάλο παίζονταν αλλά δεν μπορούσε να το προσδιορίσει. Με την πάγια τακτική του περίμενε να εξελιχθεί η συζήτηση και να επεμβή την κατάλληλη στιγμή. Ο πατέρας Κώνος πήρε πάλι τον λόγο:

-Χρόνη πριν από λίγο διέλυσα το συνεταιρισμό με τον Μπάμπη, είναι τώρα αφεντικό με τρία μαγαζιά και πολύ ευχαριστημένος, νομίζω πως πρέπει να διαλύσω και το δικό μας συνεταιρισμό, να αναλάβεις πλήρως την SUPER TEAM,

-Μα αν την χωρίσουμε θα πρέπει να την μοιράσουμε στα δύο.

-Όχι θα μείνει ολόκληρη δική σου, εμείς θα κρατήσουμε μόνο το club, εσύ θα έχεις τις αποθήκες γεμάτες γυαλί, μαλλί, σίδερο και τσαντάκηδες, εμείς θα πάρουμε τραπέζια και καρέκλες, νομίζω πως είναι συμφέρουσα συμφωνία, τι λές;

-Μια στιγμή κυρ Ηλία, πήρε αστραπιαία στροφές του μυαλό του, -Αυτά τα χρόνια που δουλέψαμε μαζί με τον Μάκη, αν ναυαγούσε η εταιρεία θα έχανα εγώ τα λίγα και αυτός τα πολλά, τώρα αν ναυαγήσει χάνω πολλά  και αυτός τα λίγα.

-Δεν χάνει κανείς τίποτα. Θα πάρεις ολόκληρη την επιχείρηση, πριν από δέκα χρόνια δεν είχες τίποτα και τώρα βρίσκεσαι σε καλό σημείο επωφελήσου.

-Ακριβώς θα επωφεληθώ όπως λές κυρ Ηλία θα ανοιχτώ στις υπηρεσίες

Πατέρας και γιός κοιταχτήκαν με νόημα, αυτό περίμενε να δει ο Χρόνης, τώρα ήξερε πως αυτές οι υπηρεσίες έκρυβαν κάτι σημαντικό.

-Τι ξέρεις από υπηρεσίες;

-Όλα μαθεύονται κυρ Ηλία, εγώ δεν θέλω να διαλυθεί η εταιρεία, αντίθετα θέλω να σου κάνω την δική μου πρόταση.

-Για λέγε, για λέγε,

-Το  Club είναι της Ερατώς για αυτήν φτιάχτηκε και αυτή το κουμαντάρει όπως βλέπεις καλά, το δικό μου ποσοστό στην SUPER TEAM αυτήν την στιγμή είναι 50% και θα ανεβαίνει κάθε χρόνο άλλες δέκα μονάδες, θα μείνουμε για πάντα στο 50-50 με την διαφορά πως το δικό μου 50 θα περάσει όλο στην Ερατώ και το στρατηγείο για τις υπηρεσίες θα μείνει ως έχει.

Δεν καταλάβαινε τους όρους υπηρεσίες και στρατηγείο άλλα με την πειθώ που εξέπεμπε τους άφησε άναυδους. Ο πατέρας Κώνος άπλωσε το χέρι του στον Χρόνη:

-Είσαι αετός ένας αιμοβόρος αρπαχτικός αετός, μα έχεις μπέσα, φώναξε την γυναίκα σου τώρα να πιούμε για τα καλορίζικα και γυρνώντας προς το ακριανό τραπέζι έγνεψε να φύγουν οι δικηγόροι.

Όταν πλησίασε η Ερατώ στο τραπέζι ο Κώνος με ύφος που δεν σήκωνε αντίρρηση της είπε να ετοιμαστεί να φύγουν για την παραλία να το γιορτάσουν. Εκείνη κοίταξε στην πλευρά του Χρόνη εκείνος σήκωσε τους ώμους, «-Αφού προστάζει ο κυρ Ηλίας, πάμε».

Ο Μάκης οδηγούσε έχοντας την Ερατώ δίπλα του, ενώ ο Χρόνης με τον Ηλία Κώνο έκατσαν στο πίσω κάθισμα. Ευχαριστιόταν ο Κώνος να συζητά με τον Χρόνη, του άρεσε η αυθάδεια του που δεν ήταν όμως ούτε χυδαία ούτε αποκρουστική, η ευφυΐα  του και η ετυμολογία του τον συνέπαιρναν.

-Δεν μου λες Χρόνη, πόσα ξέρεις από υπηρεσίες;

-Τίποτα, τίποτα απολύτως

-Το φαντάστηκα για μια στιγμή, δεν μου λες πάλι, τώρα που το ξέρω και δεν έχουμε ακόμα κάνει τα κοντράτα, πως το ομολογείς τόσο απερίσκεπτα.

-Αχά! Γέλασε δυνατά ο Χρόνης, -Έχεις μπέσα κυρ Ηλία και το ξέρω.

Γέλασε ο Ηλίας Κώνος με την καρδιά του.

-Θα σε μάθει ο Μάκης, αλλά θα σου πως εγώ κάτι άλλο, ψάξε να βρεις ζώνες ασφαλείας για τα αυτοκίνητα, φέρε μεγάλη ποσότητα και γρήγορα, ίσως είναι και η τελευταία μεγάλη δουλειά που θα κάνεις με τα αγαπημένα σου υλικά, γυαλί, μαλλί, σίδερο.

-Ποιος θα τις πάρει;

-Φέρτε εσύ και μετά θα γίνει υποχρεωτικός νόμος και θα φάμε καλά.

-Τώρα κατάλαβα, αυτό σημαίνει υπηρεσίες, ε, αυτό σημαίνει.

-Περίπου αετέ μου, περίπου, θα κάτσω μερικές ημέρες στην Αθήνα, έλα να με βρεις να κουβεντιάσουμε οι δύο μας και ο Μάκης θα τα οργανώσει. Έχει σπουδάσει γι αυτό και έχω εμπιστοσύνη στις σπουδές του, όσο εσένα στο ταλέντο σου, φτάσαμε τώρα φαί και γλέντι.

Περίπου στις τρείς τα ξημερώματα σε κατάσταση ευθυμίας, γυρίζανε στο Μαρούσι κι ο Χρόνης επέμενε να τους φιλοξενήσει αυτήν την βραδιά, πατέρας και γιος συμφώνησαν. Το άλλο πρωί στις έξι ο Χρόνης κατά την προσφιλή του συνήθεια σηκώθηκε και με έκπληξη είδε στον καναπέ του σαλονιού να κάθεται ο Ηλίας Κώνος κρατώντας στο χέρι ένα χαρτί και με μολύβι σημείωνε και έσβηνε και ξανάσημείωνε. Μόλις τον αντιλήφθητε σήκωσε τα μάτια του:

-Κάνε καφέ και έλα εδώ.

Έψησε δυο καφέδες και φορώντας ακόμα τις παντόφλες τους απόθεσε στο τραπέζι και έκατσε

-Καλημέρα κυρ Ηλία, πρωινός είσαι;

-Και εσύ σηκώνεσαι πρωί, για να κατακτήσεις τον κόσμο την ώρα που οι άλλοι κοιμούνται;

-Λες;

-Εγώ όμως είμαι ξυπνητός πιο νωρίς από σένα και δεν με κατακτάς.

-Κυρ Ηλία και να θέλω μπορώ;

-Άσε τις διπλωματίες τώρα, να ξέρεις πως εγώ δεν γελιέμαι, αυτήν την στιγμή είμαστε οι δύο μας και θέλω να κάνουμε κουβέντα μπεσαλίδικη.

-Εγώ είμαι πρόθυμος, ακούω τι συμβαίνει;

-Από πότε έχεις να δείς τον Λυκούδη;

-Είναι λίγος καιρός, από το Καλοκαίρι

-Γιατί; Γιατί Χρόνη; Τι έτρεξε; Ξέχασες ποιος είναι;

-Κάθε άλλο, είναι ο ευεργέτης μου, τον αγαπάω και τον σέβομαι, αλλά οι δουλειές τον τελευταίο καιρό δεν αφήνουν χρόνο, θα πάω όμως αυτές τις μέρες.

-Μην πάς θα έρθει αυτός εδώ, το μεσημέρι θα φάμε εδώ όλοι μαζί, το έχει κανονίσει η Ερατώ. Είσαι τυχερός που την έχεις αλλά δεν το έχεις συνειδητοποιήσει.

-Ευχαριστώ, αλλά δε λές να αφήνουμε τις γυναίκες έξω από τις δουλειές; Αυτό κάνω.

-Τέλος πάντων, αν την είχα εγώ θα ήταν η μόνιμη δουλειά μου, θα της είχα κάνει μια ντουζίνα παιδιά να ασχολείται, είπε χαμογελώντας και σοβάρεψε απότομα μετά.

-Τι έγινε στην Θεσσαλονίκη και τρόμαξες τόσο; Δεν είδες το όνομα μου και φοβήθηκες πως το ίδιο θα γίνει και με σένα μια μέρα;

-Τώρα που το λές κυρ Ηλία, μπορεί αυτό να ήταν. Ανακάθισε ο Χρόνης.

-Αυτήν την περίοδο κυκλοφορούν πολλά χρήματα, εκδόθηκαν τα πεντοχίλιαρα σε λίγο θα έχουμε τα δεκαχίλιαρα, τα χρήματα αυτά είναι απλωμένα σε ακατάλληλα χέρια, σε ανθρώπους έτοιμους να ξοδέψουν και να καταναλώσουν όσα μπορούν περισσότερα.

-Και εμείς είμαστε εδώ να τους βοηθήσουμε, προσφέροντας ότι θέλουν και οικονομάμε, σωστά;

-Εν μέρει μόνο, πρέπει να ικανοποιηθούν και να μας ευχαριστούν γι αυτό. Το εργοστάσιο με τα ανοξείδωτα εξελίχθηκε έφτασε στην κορυφή για τα ελληνικά δεδομένα, το έβαλα στο χρηματιστήριο, πούλησα τις μετοχές στους εργαζόμενους, έγιναν όλοι αφεντικά, όπως νομίζουν, μου έχουν υποχρέωση και όταν αρχίσει η πτώση θα χάσουν ότι επένδυσαν. Εγώ έχω την συνείδηση μου τακτοποιημένη, τους παρέδωσα υγιή την επιχείρηση.

-Το ίδιο έκανες και στην κονσερβοποιία;

-Ο έξυπνος παίκτης υποχωρεί πριν αρχίσει να χάνει, όταν υπάρχει η ευημερία και η κατανάλωση θα ακολουθήσει οπωσδήποτε περίοδος των ισχνών αγελάδων, ξέρεις; Τότε πρέπει να έχουμε το σταράκι φιλαγμένο. Θα πρέπει να πουλάμε άλλου είδους εμπόρευμα.

-Δηλαδή; Με μεγάλο ενδιαφέρον ο Χρόνης άκουγε την διάλεξη που του έκανε ο Κώνος. Δηλαδή; Υπηρεσίες;

-Ακριβώς, αυτό κάνεις εσύ χρόνια τώρα αλλά δεν το καταλαβαίνεις, έχεις όμως τα προσόντα να διδαχθείς, όχι όμως ο φίλος σου ο Μπάμπης. Να είσαι σίγουρος πως σε λίγα χρόνια θα είναι υπάλληλος κάποιας αλυσίδας που θα τον αγοράσει, και με κάποιον τίτλο θα τον χρησιμοποιήσει για όσο καιρό θα είναι χρήσιμος, μετά άστα να πάνε, θα έχει να λέει κάποτε ήταν φίρμα.

-Εγώ δεν κατάλαβα; Τι υπηρεσίες έκανα;

-Μπήκες ανάμεσα στον καταναλωτή και τον παραγωγό, έδωσες και στον ένα και στον άλλο την ευκαιρία που ζητούσαν, ό ένας να αγοράσει και ο άλλος να διαθέσει, αν δεν ήσουν εσύ τι θα έκανα την Μαργαρίτα; Ξέρεις πόσα σου οφείλω;

-Εμένα; Θα έλεγα το αντίθετο και φοβόμουν κι όλας.

-Σε είχα ανάγκη να την απλώσω στην αγορά και εσύ πάλι αυτόν, τον Μπάμπη, εκμεταλλεύτηκα εγώ εσένα και εσύ αυτόν, μόνο που εσύ πληρώθηκες ενώ αυτός έκανε πείσματα στον πεθερό του, στις δουλειές δεν χωράν πείσματα και αυτός δεν το ξέρει.

-Κυρίως όμως κυρ Ηλία χρωστάμε στους τσαντάκηδες την εξάπλωση.

-Ο τσαντάκιας μοιάζει με τον κυνηγό που ανάλογα με τι όπλο κουβαλάει θα φέρει το ανάλογο θήραμα, άλλος πάει για τσίχλες και άλλος για αγριογούρουνο, άλλος μονάχος και άλλος οργανωμένος με ομάδα, όλοι κυνηγοί είναι, αλλά καμιά φορά γίνονται και ατυχήματα και σκοτώνονται μεταξύ τους.

-Καλό το παράδειγμα, εγώ όμως είμαι ψαράς, αστειεύτηκε για να αποσυμφορήσει την ατμόσφαιρα ο Χρόνης.

-Μην αστειεύεσαι, ψαράδες είναι οι μαγαζάτορες που απλώνουν τα δίκτυα και περιμένουν το ψάρι (πελάτη) να πέσει μέσα. Εσύ είσαι ψαροτουφεκάς,  κυνηγός και ψαράς ταυτόχρονα και αυτό είναι ταλέντο, δεν διδάσκεται και δεν μεταδίδεται. Εγώ σου έδωσα το ψαροτούφεκο, ο Λυκούδης σου έμαθε να κολυμπάς κι αυτό είναι σημαντικότερο.

Εκείνη την ώρα τους διέκοψε το κουδούνι, έπιασε το θυροτηλέφωνο ο Χρόνης:

-Ποιός είναι; Έλα πάνω, είπε και άνοιξε την πόρτα να περιμένει τον Λυκούδη. Αγκαλιαστήκαν με πολύ αγάπη και πέρασαν μέσα στο σπίτι, σηκώθηκε από τον καναπέ ο Κώνος να τον υποδεχθεί και αυτός.

-Καλημέρα Ηλία, τα λέτε με τον νεαρό; 

-Καλημέρα Ανδρέα, έλα κάτσε να συνεχίσουμε;

-Μάλλον είστε συνεννοημένοι, μπήκε ο Χρόνης στην μέση, θα φτιάξω καφέ για τον κυρ Ανδρέα και έρχομαι.

Ώσπου να κάνει τον καφέ ο Χρόνης, ο Κώνος εξήγησε στον Λυκούδη τι συμφωνήσαν εχθές και πως η εταιρεία θα περάσει στο όνομα του Μάκη και της Ερατώς σύμφωνα με την επιθυμία του Χρόνη. Όταν ήρθε ο καφές και έκατσε ο Λυκούδης άρχισε την κουβέντα χαμηλόφωνα μην ξυπνήσουν  οι υπόλοιποι.

-Τρελός είσαι Χρόνη; Τι μου λέει ο Ηλίας πως θα περάσουν όλα στο όνομα της Ερατώς;

-Πού είναι το πρόβλημα;

-Το ξέρει εκείνη; Το δέχθηκε;

-Θα το μάθει άμα ξυπνήσει, γιατί να μην δεχθεί;

-Της έχεις τόση εμπιστοσύνη ρε παιδί μου;

-Άκου κυρ Ανδρέα, αν είναι να προσβάλεις την γυναίκα μου καλλίτερα να φύγεις από το σπίτι τώρα, σου χρωστάω την ζωή μου αλλά δεν θέλω να ανακατεύεσαι με την Ερατώ, είναι δική μου γυναίκα.

-Συγνώμη Χρόνη, άμα θέλεις να φύγω, φεύγω τώρα. Έκανε να σηκωθεί από τον καναπέ, αλλά ο Κώνος άπλωσε το χέρι και τον συγκράτησε.

-Κάτσε Ανδρέα, νέος είναι και το αίμα του βράζει.

-Συγνώμη Κυρ Ανδρέα, συγνώμη παραφέρθηκα, μην ανακατεύεις όμως την Ερατώ, ότι θέλεις λέγε για εμένα μόνο.

Εκείνη την στιγμή έκανε την εμφάνιση της η Ερατώ στο σαλόνι καλημερίζοντας τους:

-Πω! Πω! Πόσο πρωινοί είστε; Εγώ νοικοκυρά τάχα κοιμάμαι ακόμα, πήγε στην μεριά του Λυκούδη τον αγκάλιασε και τον φίλησε, καλημέρα κυρ Ανδρέα, άπλωσε το χέρι της στον στον Κώνο και εκείνος παραπονέθηκε –Εγώ δεν δικαιούμαι φίλημα; Τον φίλησε και αυτόν, πήγε τέλος στον Χρόνη πέρασε το χέρι της γύρω από την μέση του και τον πείραξε -Έκανες καλούς τους καφέδες;

-Κάτσε Ερατώ, δεν είναι ώρα για αστεία.

-Τι συμβαίνει; Σοβάρεψε αυτή

-Άκου Ερατώ, άρχισε πολύ σοβαρά ο Κώνος, θέλω να ξέρω τη γνώμη έχεις για τον Μάκη, συνεργάζεστε λίγο καιρό μαζί, πως σου φαίνεται;

-Κύριε Ηλία, προξενιό μου κάνεις; Τι κουβέντες είναι αυτές; Απόρησε και ειρωνεύτηκε η Ερατώ κοιτώντας ταυτόχρονα τον Χρόνη στα μάτια και σφίχτηκε πιο κοντά του.

-Μην τρομάζεις παιδί μου, προξενιό με τον άνδρα σου μπροστά γίνεται;

-Τότε; Τι ερώτηση είναι αυτή;

-Θα σου εξηγήσει ο Χρόνης, είπε ο Κώνος και πήρε το μολύβι πάλι στα χέρια του, γυρνώντας το ανάμεσα στα δάκτυλα του αμήχανα.

-Ερατώ, ρωτάει ο κυρ Ηλίας, και ο κυρ Ανδρέας θέλει να μάθει πόσο αρμονική είναι η συνεργασία σου με τον Μάκη, γιατί το μεσημέρι θα υπογράψετε συμβόλαια να γίνετε συνεταίροι. Το Club θα γίνει η έδρα της νέας εταιρείας που θα έχει το όνομα σου για τίτλο.

-Εμένα δεν με ρώτησε κανείς αν θέλω να υπογράψω; αν θέλω να γίνω αφεντικό όπως ονειρεύονται κάποιοι άλλοι ίσως; Εγώ όμως όχι, εγώ θέλω να είμαι η γυναίκα σου και νοικοκυρά στο σπίτι μου, δεν είμαι για παραπάνω, καλός και χρυσός ο Μάκης, αλλά είναι δικός σου συνέταιρος όχι δικός μου. Όσο μίλαγε ο τόνος της φωνή ανέβαινε, ο Λυκούδης σηκώθηκε από τον καναπέ και στράφηκε προς τον Κώνο

-Ηλία, είδες την θέα από το μπαλκόνι της κουζίνας, έλα να την δείς. Εκείνος σηκώθηκε και τον ακολούθησε αφήνοντας πίσω το ζευγάρι να συνεχίσει το καυγά που μόλις άρχιζε. Μόλις έφυγαν πήρε τον λόγο ο Χρόνης χαμηλόφωνα και κρατώντας το χέρι της Ερατώς:

-Σε παρακαλώ μην φωνάζεις, μη εξάπτεσαι δεν θα κάνω κάτι που δεν θέλεις ποτέ, το ξέρεις αυτό.

-Το ξέρω, αλλά όλη αυτή συνομωσία πίσω από την πλάτη μου;

-Δεν υπάρχει καμία συνομωσία, είναι απλά μια ένδειξη αγάπης και εμπιστοσύνης σε Εσένα, στο πρόσωπο Σου, αντίστοιχη εκείνης που έκανες Εσύ στην έκθεση και την παρεξήγησα, φέρθηκα τότε πολύ άσχημα γιατί δεν ήξερα, από τότε μόνο σήμερα μίλησα με τον κυρ Ανδρέα και γνωρίζεις πόσο τον αγαπώ.

-Λυπάμαι, πόσο λυπάμαι, είπε η Ερατώ και το δάκρυ με δυσκολία κρατιόταν στην άκρη των ματιών της.

-Μην λυπάσαι, όλα διορθώνονται, πρέπει να με καταλάβεις σε ένα σημείο που θεωρώ σημαντικό, ο κυρ Ανδρέας με λέει κότα, ο κυρ Ηλίας με λέει αρπακτικό αετό, δεν είμαι όμως ούτε το ένα ούτε το άλλο θέλω να είμαι άνθρωπος, ελεύθερος άνθρωπος, Εσύ με έχεις σκλαβώσει, επειδή με αφήνεις ελεύθερο και δεν υπάρχει μεγαλύτερη σκλαβιά από την ελευθερία. Σου έχω χαλάσει την ζωή και το ξέρουμε οι δύο μας…..

-Σταμάτα, τον έκοψε, -Και Εσύ ξέρεις πως είσαι η ζωή μου όλη, κάνε ότι θέλεις σου έχω απεριόριστη εμπιστοσύνη.

Άπλωσε το χέρι του με μια τρυφερή κίνηση να της σκουπίσει τα μάτια και πρόβαλε ο Μάκης στο σαλόνι:

-Μπα, Μπα πρωί, πρωί τα μέλια, που είναι ο γέρος κοιμάται ακόμα;

-Εσύ κοιμάσαι ολόρθος τεμπελχανά, ακούστηκε η φωνή του πατέρα του, που παρέα με τον Λυκούδη επέστρεψαν από το μπαλκόνι της κουζίνας στο σαλόνι. -Περασμένες δέκα και ακόμα είστε εδώ και οι δύο, τραβάτε στην εταιρεία σας, όσο την έχετε ακόμη και ελάτε το μεσημέρι θα φάμε εδώ όλοι μαζί και να φέρτε και κανένα καλό κρασί μαζί σας.

Φύγανε οι δύο συνεταίροι κάτσανε στο καναπέ ο Λυκούδης και ο Κώνος και αρχίσανε να κουβεντιάζουν για ένα σωρό άσχετα θέματα, όσο χρόνο μαγείρευε η Ερατώ στην κουζίνα. Το μεσημέρι νωρίτερα από το συνηθισμένο επέστρεψε ο Χρόνης παρέα με τον Μάκη, φάγανε παινέσανε την μαγειρική την Ερατώς και όταν εκείνη έφυγε για το club συνέχισε ο Ηλίας Κώνος την πρωινή του διάλεξη, μόνο που τώρα το ακροατήριο ήταν διευρυμένο. Εξήγησε ότι υπάρχει μια ευρύτατη γκάμα παροχής υπηρεσιών, πως ήρθε η εποχή που θα πουλάνε αέρα, πληροφορίες και ειδήσεις έχουν την αξία τους, τόσα πεντοχίλιαρα που κυκλοφορούν πρέπει να μαζευτούν σε έναν τόπο, το χρηματιστήριο και το ονόμασε ναό του χρήματος. Θα μας ευγνωμονούν κι όλας που θα κάνουμε την Ελλάδα Ευρώπη. Εξήγησε ακόμα με ποιους τρόπους πρέπει να εξαχθεί το χρήμα στο εξωτερικό, λέγοντας πως η SUPER TEAM πρέπει να επεκταθεί και σε άλλους τομείς, στο ελεύθερο ραδιόφωνο και την τηλεόραση που δεν θα αργούσε να έρθει, ακόμα στα τηλέφωνα γιατί ο ΟΤΕ θα έχανε το μονοπώλειο, είπε πολλά ακόμα για καταλήξει:

-Όπως λένε οι Αμερικάνοι, ότι δεν αγοράζεται με λεφτά, αγοράζεται με πολλά λεφτά.

-Εγώ λέω, μίλησε  Λυκούδης, «γυαλί μαλλί σίδερο» δεν χαλούν, τ’ άλλα που λές Ηλία είναι αέρας, αέρας κοπανιστός.

-Ακριβώς έκλεισε την διάλεξη του ο Κώνος, αέρας, με τον αέρα ζούμε και αναπνέουμε, κάνουμε «μαμ, κακά και νάνι» και χρησιμοποιούμε «γυαλιά, μαλλιά και σίδερα».

Μια εβδομάδα που έκαναν οι δικηγόροι να συντάξουν τα συμβόλαια της νέας εταιρείας με συμβαλλόμενα μέλη τον Μάκη και την Ερατώ, ο Κώνος με τον Λυκούδη τα πρωινά έφερναν βόλτα τα νησιά του Σαρωνικού και τα βραδινά έκαναν γνωριμίες στο Club με ανθρώπους του νέου αντικειμένου εργασίας που ξεκινούσε. Η Ερατώ αποδεικνυόταν εξαιρετική οικοδέσποινα, κοινωνική, ευγενική και ταυτόχρονα απρόσιτη και ψυχρή. Απέπνεε σεβασμό και αρχοντιά με μια απαράμιλλη γοητεία. Όταν μπήκαν οι υπογραφές ο Ηλίας Κώνος αναχώρησε για την Θεσσαλονίκη δίνοντας ραντεβού σε δέκα χρόνια πάλι, (αν ζούσε;) καθώς είπε.

Ο Μάκης έφυγε στο εξωτερικό να βρει τις ζώνες ασφαλείας, φροντίζοντας  να αρχίσει η εξαγωγή των χρημάτων με υπερτιμολογήσεις των εισαγομένων προϊόντων κι αυτό ήταν μόνο η αρχή. Όταν η παραλαβή έγινε δεν είχε καλή απορρόφηση στην αγορά, δυσανασχέτησε αλλά ο Μάκης τον καθησύχασε.

-Θα πουληθούνε στην διπλάσια τιμή, σε δύο μήνες

-Πως το ξέρεις;

-Σήμερα κατατέθηκε στην Βουλή νόμος και είναι υποχρεωτικό όλα τα αυτοκίνητα να εφοδιαστούν με ζώνη, μην σκάς.

Πράγματι σε δύο εβδομάδες οι πελάτες άρχισαν να ζητούν και αυτός να μην πουλά, όταν διαπίστωσε πως δεν είχαν άλλη πηγή, είπε πως έχει νέα παραλαβή και διπλασίασε την τιμή, το κέρδος για την SUPER TEAM ήταν τεράστιο. Μετά από αυτήν την επιτυχία, ο Μάκης του είπε πως είχε έρθει η ώρα να απαγκιστρωθεί από την εταιρεία, να ασχοληθεί περισσότερο με τις οικονομικές και χρηματιστηριακές υπηρεσίες. Θα είχε και περισσότερο ελεύθερο χρόνο, να ασχοληθεί με το νέο του χόμπι, που από ένα λόγο του Κώνου το έκανε πράξη, ασχολιόταν και με το ψαροτούφεκο.

Μάζεψε ένα πρωινό τους τσαντάκηδες σε πρώτη δόση και μετά όλο το προσωπικό της εταιρείας, τους ανακοίνωσε πως η εταιρεία είναι από τις κορυφαίες του είδους και θα μπει στο χρηματιστήριο κι όποιος θέλει να επενδύσει μικρό ή μεγάλο ποσό, αγοράζοντας μετοχές θα είχε ποσοστιαία συμμετοχή και λόγο στις αποφάσεις της. Θα γίνονταν γενική συνέλευση, θα εκλεγόταν ο νέος διευθυντής και σε τελευταία ανάλυση θα διοικούσαν οι μέτοχοι και όχι αυτός με τον Μάκη μόνο. Ακόμα διευκρίνισε πώς η αγορά μετοχών είναι ανοικτή για όσους το θελήσουν θα γίνει δημόσια, αλλά εκείνοι που το ξέρουν πρώτοι θα μπορούσαν να δηλώσουν το ενδιαφέρον τους από τώρα για να προτιμηθούν. Η διαδικασία αυτή κράτησε τρείς μήνες, έμειναν στο χέρι του Μάκη το 10% της εταιρείας. Στην πρώτη συνέλευση των μετόχων, παρά το γεγονός πως δεν προσήλθε ο Χρόνης, τον εξέλεξαν διευθύνοντα σύμβουλο με αρκετά παχυλό μισθό και βρέθηκε ο Χρόνης υπάλληλος της εταιρείας που δημιούργησε. Όταν του το ανακοίνωσε ο Μάκης, χαμογέλασε:

-Δηλαδή μετά από τόσο κόπο, τσαντάκιας πάλι;